A poem in Vietnamese by Lê Vĩnh Tài
Translator: Nguyễn Thị Phương Trâm

1.

poetry begs the pardon

of all the women poetry once claimed as divine

as fire

and smoke

.

poetry apologised

not because you’re unrefined

.

but far beyond the poem, you’re beautiful

2.

a woman coloured in her youth

rushed down the street

asked herself whether she’ll find

a man also in the youthful hues

of her twenties…

3.

behind her

poetry carried a loaf of bread and a bottled water

ready and prepared

to follow

.

heard the rustling wind

at the birth of poetry’s parents

.

meat and bone once again

turned into a poem

the execution of a life

with the knowledge that 

poetry was worthy of living

4.

poetry oblivious of the fact that it may 

disappear into itself

.

poetry fearful

of self-possession

.

beneath the canopy poetry was oblivious of the Sun 

the October eve

the damp wet moon rode the dark horse

the entire night.

5.

when you named a star after poetry

poetry wept

because your feet were grounded 

while poetry’s head were in the clouds

.

remember when I wrote your name 

on the screen and the print

had seeped from one page to the next

.

when we kiss the lips of strangers my love

with your name on the tip of my tongue 

we will diminish the taste of us

.

reminding us that we will never be together 

as everything continued to unravel

.

so, abandon it we should since the poem 

remained unencumbered by numbers

6.

as for me

.

my own voice denied myself of a resolution

my glare denied me a look

my shadow refused to follow me

my footsteps denied any kind of evidence of I

.

someone had stolen my body

gave it to someone else

they denied my access

to me 

7.

lost somewhere were the quiet lyrics 

after you foolishly exposed

its pain

you had mistaken it for an aria

a declaration of love

pleading for a night with you

.

in your denial

your echoe was too soft for this fleeting frightful world

for the whispers of smoke 

in your eyes

.

they saw you

in a cloak of judgement

always ready to echo judgement

so they pleaded with you to

– stop

.

you put on your mask after the judgement

before you wept

the lyrics understood then that

all masks

have slits

for eyes…

8.

when the poem 

following me around was a bottle of fish sauce 

it had pleaded 

asked 

for help…

.

you were in the dark 

under a layer of cloud hinting

early scents of the rain

you were again wet and cold

.

food needs flavour

the way a poem needs to smell

like a dirty sock

.

if the poem is the fish sauce

then it needs an empty bottle

for a silent drama 

for life to play out

.

so all the mess

can escape

the sock, like a toe 

through a hole

.

now, once again

you heard the poem

alarmed and in pain…

.

we’re 

like damp

leaves

at the intersection

.

we’re

drooping withered fingers

rotten leaves on the keyboard

.

we’re tight

-lipped

climbing the stage

received the medals

elated and delusional 

.

when poetry had a change of heart

the poem wanting fame

will be nothing else 

but meaningless

.

forgets to breathe

lungs bloated with the stench

of fish sauce

of sewage

of morality

of the deception of rotting leaves

haunting spectres

.

long ago

the poem was as soft as the autumn clouds

like well worn soles

damp mesmerising leaves

like metal to magnet

.

an autumn

busy shovelling

meandering

the poem 

ends (up)

stumbling

.

asked itself why

they kept piling rotten leaves into a poem into logic into a hero into a madman into lots of stuff

like the logic of eradicating fascism turning it into a purpose

stuffing the poem with rotting decay

.

everything of theirs it learns off by heart like the palm of one’s hand

like drinking like three meals a day

.

both feet together in battle

bled

stuck to their shoes

as they climbed the stage

.

the inevitable winter

surpassable by those who love 

despite the falling autumn leaves despite the damp wet rotting leaves 

battered singing flying around crying leaves (see)

we know that indeed

the deaf often gets free 

invites to symphonies

9.

the words crossed off in a poem

like those who had died leaving behind their friends 

hoping that they like everyone else will remember them

.

and when the poem rediscover

the discarded words

lying around like patients in a hospital

three in a bed

nodding off to sleep

.

imprints of each word

pushing crawling (on all four) on the page

exhausted, shivering with high fever

looking for a place to lie down

after it has been discarded

.

a poem also needs a plot of dirt

a place to breathe

to hope

those alive will never remember

when it broke

in half

10.

please be careful with us

.

please from the goodness of your heart

whether you want to or not

remember we are poets

we don’t fall in love so easily, we fall 

into love as all of us would fall to our death

.

within the mind and heart of everyone

we are flying

.

a poet could alone exist quietly

a poet could be all of us

like veins on our wrists

like terror of those slits

we’ve kissed the devil 

entered hell and came out the other side

.

now you’ve been notified 

a poet could be treated with disdain

we do not love just one person when we fall

we love all 

all that is our world 

all that is 

ourselves

.

when injured it’s difficult for us

to heal, hence

please

please be careful with us

.

a poet has two lives

one outside of themselves

and one within their heart

.

when you look into a poet’s eyes

you may see the sound depths

.

please spare the time to read each word

each verse

no matter what you know or don’t know

there’s one word you might love more

not just the underlined words

.

the poet lives often in two worlds

two very separate worlds…

.

[May 2019]

____________________________

MƯỜI BÀI THƠ

1.

thơ xin lỗi

tất cả những phụ nữ mà thơ từng gọi là người đẹp

như lửa

như khói

.

thơ xin lỗi

không phải vì bạn không đẹp

.

mà bởi vì bạn còn đẹp hơn cả bài thơ

2.

người đàn bà màu xanh

đang chạy hối hả trên đường

tự hỏi khi nào sẽ tìm thấy

một người đàn ông cũng có màu xanh

ngày nàng hai mươi tuổi…

3.

phía sau nàng

thơ vẫn mang một ổ bánh mì và chai nước lọc

chống đói

chạy theo

.

nghe gió xào xạc

đến nơi cha mẹ thơ cũng vừa mới được sinh ra

.

một lần nữa thịt da

đã trở thành bài thơ

thực hiện một cuộc đời

để cuối cùng nó cũng biết rằng thơ

đáng sống

.

4.

thơ không biết nó có thể biến mất

vào cơ thể của mình

.

thơ sợ hãi

phải làm chủ nhân chính mình

.

thơ không nhìn thấy mặt trời dưới tán cây

vào đêm tháng mười

và mặt trăng đang cưỡi một con ngựa đen bị ướt

cả đêm…

5.

khi bạn đặt tên một ngôi sao bằng tên của thơ

thơ đã khóc

vì chân bạn vẫn bám trên mặt đất

trong khi trên đầu thơ là những đám mây

.

còn nhớ khi anh viết tên em

trên màn hình máy tính

mực đã phai từ trang này qua trang khác

.

chúng ta đã hôn lên môi người lạ

để át mùi vị của chúng ta

khi tên của em trên đầu lưỡi của anh

.

còn nhớ chúng ta đã không bao giờ có được

nhưng mọi thứ vẫn xảy ra

.

thôi, chúng ta hãy quên

như bài thơ quên đánh số

6.

Tôi

.

tiếng vọng của tôi không chịu trả lời cho tôi

ánh mắt tôi không nhìn tôi

bóng của tôi cũng không còn theo tôi

bước chân tôi không đi theo tôi

.

tôi đã bị ai đó cướp mất bản thân mình

để trao cho người khác

và họ không cho tôi quay trở lại

làm tôi…

7.

những ca từ thì thầm như thể chúng bị lạc đâu đó

sau khi bạn đột ngột gặp

chúng trở nên đau đớn

và bạn nghĩ

chúng đã hát lên tình yêu của mình

và xin qua đêm với bạn

.

bạn không tin

vì những âm thanh quá nhẹ trong thế giới phù du và đáng sợ này

thì thầm

như khói trong mắt bạn

.

chúng nhận ra bạn

trong chiếc áo choàng của tòa án

luôn kết tội âm thanh

chúng cầu xin bạn

– dừng lại đi

.

sau khi kết án

bạn mang mặt nạ và ứa nước mắt

những ca từ mới hiểu ra

rằng trong mọi mặt nạ

vẫn luôn chừa lại cái khe

cho đôi mắt…

8.

khi bài thơ phải làm một chai nước mắm

đứng sau lưng tôi

tôi nghe nó kêu

cứu

với…

.

bạn

đã tối, một lần mây

và mưa bắt đầu có mùi

bạn ướt, lạnh thêm lần nữa

.

thực phẩm cần mùi vị

như bài thơ cần mùi

của chiếc vớ

.

bài thơ là nước mắm

nên nó cần một vỏ chai rỗng

làm vở kịch câm

của đời sống

.

để con rối

thò ra

như ngón chân chúng ta chui qua

chiếc vớ thủng

.

bây giờ, một lần nữa

bạn sẽ nghe bài thơ

báo động đau đớn…

.

chúng ta

như những chiếc lá

ướt

nơi ngã tư

.

chúng ta

ngón tay đang rủ xuống

như lá mục trên bàn phím

.

chúng ta câm

miệng

leo lên sân khấu

lãnh giải thưởng

tưởng tượng và sướng

.

và thơ đang thay đổi

thành bài thơ háo danh

đành

vô nghĩa

.

nó quên mất cách thở

căng hai phổi của mình

và mùi nước mắm

mùi cống rãnh

mùi đạo đức

giả hình ảnh của lá mục

ám ảnh như bóng ma

.

ngày xưa

bài thơ mây xốp mùa thu

đôi giày mòn vẹt xuống

thu hút chiếc lá ướt

như nam châm hút sắt

.

một mùa thu

lu bu cuốc xẻng

lục cục lào cào

bài thơ lúc nào

cũng

vấp

.

nó tự hỏi tại sao

họ lại đẩy những chiếc lá mục thành bài thơ thành lý luận thành anh hùng thành thằng khùng thành nhiều thứ

như logic diệt phát xít thành mục đích

làm bài thơ đầy mụt nhọt

.

mọi thứ của họ nó học thuộc như lòng bàn tay

như rượu say như ăn chực

.

hai bàn chân nó cũng tham gia chiến đấu

và bị chảy máu

dính bết vào đôi giày

đang leo lên sân khấu

.

mùa đông sẽ đến

những người đang yêu sẽ vượt qua

bất kỳ mùa thu lá rơi lá ẩm lá

mục lá nát lá hát lá bay lá khóc lá nào

mà ta từng biết

những người điếc

vẫn thường có vé mời nghe giao hưởng

9.

những con chữ khi bị gạch xóa khỏi bài thơ

chúng giống như những người chết rời bỏ bạn bè mình

mong mọi người vẫn không quên họ

.

và khi bài thơ tìm lại

những con chữ đã bị mình vứt bỏ

nằm ngổn ngang như các bệnh nhân nằm trong bệnh viện

chật cứng ba người một giường

ngủ gà ngủ gật

.

những nét chữ của con chữ

chen nhau bò trên trang giấy

mệt mỏi, rét run và sốt

chúng đang tìm một nơi để ở

sau khi bị vứt khỏi bài thơ

.

như bài thơ cũng cần một dúm đất

làm nơi ngồi thở

và mong

những người sống vẫn còn nhớ

khi nó bị vỡ

làm đôi

10.

hãy nhẹ nhàng với chúng tôi

.

xin vui lòng

dù muốn hay không

hãy nhớ rằng chúng tôi là nhà thơ

chúng tôi không dễ rơi vào tình yêu, chúng tôi chỉ rơi

vào yêu thương như chúng ta vẫn rời vào cái chết

.

trong tâm trí chúng ta

chúng tôi đang bay

.

một nhà thơ có thể âm thầm tồn tại

một nhà thơ có thể là tất cả mọi người

chúng ta có mạch máu trên cổ tay

về vết cắt chúng ta biết là khủng khiếp

chúng ta đã hôn ma quỷ khi chúng ta

đến địa ngục và ngược lại

.

bây giờ bạn đã được thông báo

rằng nhà thơ có thể bị khinh miệt

chúng ta không chỉ yêu một người khi chúng ta ngã xuống

chúng ta yêu cả thế giới của

chúng ta, chúng ta yêu tất cả

chúng ta

.

và khi chúng ta bị tổn thương thì thật khó

để lành, do đó

làm ơn

hãy nhẹ nhàng với chúng tôi

.

nhà thơ sống hai cuộc đời

một bên ngoài

và một trong tâm trí họ

.

khi bạn nhìn vào mắt họ

bạn có thể thấy vực thẳm

.

hãy dành thời gian để đọc các từ

và bài thơ dù có thế nào

bạn vẫn biết chắc chắn

mình đã yêu một từ

không phải chữ bất tử

.

nhà thơ vẫn thường sống trong hai thế giới

khác nhau…

---

Lê Vĩnh Tài, the poet and translator born in 1966 in Buon Ma Thuot, Daklak, Vietnam. The retired doctor is still a resident of the Western Highlands and a businessman in Buon Ma Thuot.

Nguyễn Thị Phương Trâm, the blogger, poet and translator, was born in 1971 in Phu Nhuan, Saigon, Vietnam. The pharmacist currently lives and works in Western Sydney, Australia.