A poem in Vietnamese by Tô Thùy Yên
Translator: Nguyễn Thị Phương Trâm
Art: Đinh Trường Chinh

The coronation of love

1

Me embracing the diminished spring.

Rotting the awry leaves.

But my tears, have not the energy to relive it.

2

I acted out every action of my life, I have lived in a glasshouse.

People viewed me as a rare species. Is there a person who actually understands me and knows my real name?

3

My head is usually buried in bony hands, a mouse buried under its soul, trying to dig it up.

Discovering upon the bricks and mortar the decay was covered in velvety moss from the despair of the last era. Upon the sinewy lava, nature’s fury. Upon the stalactite corridor, the timeless patience of the will to change is overwhelming.

Boiling in the mercury sunlight were the slender blades of grass, the courage of being.

How would I know if there is anything in me to find.

4

Also, a horse but a zebra can’t be mounted, so I opened a blood path for my mind to escape.

Away from the side of this quiet life.

Armed with scepticism of suspecting the future, day after day I’m more lost in the wilderness of ¾ boredom unfurling.

And the horizon is like the lid of a coffin made of jade.

5

Gosh if only I could just drop, set up a tent and retire in my childhood. Mine ripen heart awry, a shrivelled up skull, a trophy of a battle dangling above a smokestack like any ebony green coral isle. Annoyed to have missed the opportunities inside a pair of shoes of a thousand miles.

6

Late at night, I would open the window, and admire the harmonious presence of the suspended planets.

And forget what was heard out in the streets during the day.

7

I placed the shadow of my whole life at the foot of the towering monument of sorrow, the scattered withered petals in praise of love. 

8

My head is heavy like a mushroom. The mushroom, one morning, upon a very brilliant sunrise, found the lonely nightingale. The mushroom suddenly turned into a nightingale to fly after it.

9

I’ve buried in the necropolis of memories the instrument of death and the blade of a thug, followed your footsteps home, listened to the songs of the gods within me, as vibrant as a thick thriving tree, a cage for all kinds of birds to just wake up. 

10

You gave me a key.

With my hands, I will build a home.

Within it, I shall decorate it with you.

Even the unplanted flowers shall bloom.

When we have each other, we have all of nature.

11

The whole path which took me to you, my footsteps were determined never giving the enemy a glance. Reaching you, I was invincible, on my head radiating a crown only you could see.

12

The crimson spears of the sunrise pounced upon the fleeing night. The witnesses, the trees stuck out their fresh green tongues in exclamations of joy. 

I pushed my awkward forehead forward to receive for the time in my life the blessing

13

Ignoring the wind through the arms of the trees in brilliant red light. Did you see(em), even nature has been incited by my love.

14

The embodiment of a phosphorescent being, you grew brighter in the dark, a brilliant diamond within the charcoal jaw of the night, I could never mistake you for anything else. 

The embodiment of rare timber, a drop of pure honey amidst a meadow of fragrant flowers, you’ve lifted my scent, a lost dirty wanderer.

The embodiment of sublime hope, your vines climbed all over the wall of my body, tearing down my life, in endless budding welcoming smiles.

15

You are an ancient vessel of freshly ripened fruit from folklore.

Adorned with the beauty of the horizon, you are the playful clear spring, a source of water that leads me towards the promised land.

16

The Eastern night, was pale, scented and warm. I fell asleep by your side beneath the free-flowing canopy of fresh cool thoughts of the cosmos as love seeps through to the very marrow of my slumber. The entire garden was now plastered in drunken moonlight while up high floated the leafy starry sky. My soul painted in the intoxicating sombre sadness was lit up by the essence of light. I was completely happy, as the thoughts in my head, the swarm of insects fell asleep, and my body drifted above the inebriation. Now and then the light would gently flicker, stirring in the wild grass. Or a ghost has come home for the weekend. A gust of wind through the leaves woven in threads of silk. You were quiet without a word, yet in my ears was your whole spirit. When did I become the grass, the bees, the meadow.

17

Towering bodies wrapped in each other, the multiple peaks of pleasure.

By the spirit of the autumn forest, I will strip bare all the aching awry leaves.

18

As the birds came rushing with news, I walked out into the garden blanketed by the scent of the night, greeted the sun, naked feet cleansed by the grass. I discerned on intoxicating brows the damp breath of the first morning light. Sprouting shrubs, rustling precious leaves polished by the midnight rain. The river swollen lay as still as a satiated beast. The day free flowing like streams of sweet honey. The intoxicating air was saturated with the scent of fresh wine. I was alive, alive to love and in love, survived. With the patience of a farmer, I pushed my heart into ploughing and nourishing your life.

Upon twilight as I closed the door to go to sleep my store would be full of plump rays of sunshine.

19

It was summer vacation for the mind. I left my damp mouldy house behind except for you, no one was the wiser. There, I could hear the lulling lullaby of your soul, I slept soundly in the perishing moments upon the velvet cushion of adoration like a bear hibernating through winter in a cave. The nights were like silk, as I slipped in and out of sleep, a worn-out sleepless candle that could still sense the lullaby.

20

And this poem is pretty much the words of a person who has noted an incantation in a card to life which includes you in thanksgiving and regret.

–

(December 2021)

Lễ tấn phong tình yêu

1

Tôi ôm lấy thây dòng suối tắt.

Thối tha cành lá mục.

Mà nước mắt tôi, không đủ sức hồi sinh.

2

Tôi phô bày từng cử động của đời tôi, tôi cư trú trong ngôi nhà tường kính.

Thiên hạ quan sát tôi như loài thú hiếm. Nhưng ai là kẻ hiểu tôi và gọi đúng tên tôi?

3

Thường tôi vùi đầu trong những ngón tay xương, làm con chuột chù chui nhủi dưới hồn mình và đào xới nó.

Tìm thấy trên những đá gạch tàn phế vận nhung rêu nỗi thất vọng của các thời đại trước. Trên những dòng phún xuất thạch gân guốc, cơn thịnh nộ của thiên nhiên. Ở những hành lang thạch nhũ, sự kiên nhẫn truyền đời của ý chí đổi thay quá sức.

Ở những ngọn cỏ mảnh mai luộc nắng thủy ngân, sự can trường của hiện hữu.

Nhưng tìm thấy ở tôi điều gì làm sao tôi biết được.

4

Cũng kiếp ngựa nhưng là ngựa rằn nên không để cưỡi, tôi mở con đường máu cho tâm khảm thoát thân.

Khỏi bề mặt của cuộc đời bình lặng.

Tôi trang bị hoài nghi mà thám hiểm tương lai, ngày một lạc sâu thêm vào hoang địa ¾ nỗi chán chường cứ trải rộng ra.

Và vòm trời như nắp áo quan bằng cẩm thạch.

5

Ôi giá được dừng chân, tôi sẽ dựng lều nghỉ già trong tuổi nhỏ. Trái tim tôi chín héo, quắp co như đầu lâu chiến tích treo trên giàn khói giống mọi xanh mun miền đảo san hô. Giận cho tôi đã băng qua thiếu thời với đôi giày vạn dặm.

6

Đêm khuya, tôi mở cửa sổ ra, ngưỡng mộ dự thính cuộc hòa tấu âm thầm của các tinh cầu trong khoảng không.

Và quên đi những điều đã nghe thấy ban ngày dưới phố.

7

Tôi đến đặt dưới chân tượng đau buồn cao vọi bóng áng cả đời tôi, một đóa lời ca ngợi tình yêu kết bằng những cành hoa héo rũ.

8

Tôi vốn nặng đầu như chiếc nấm. Chiếc nấm ấy, sáng hôm nào, trời rất bình minh, trông thấy một con sơn ca buồn rầu lẻ bạn. Thế là chiếc nấm đột nhiên biến thành một con sơn ca nhẹ nhàng cất cánh liệng bay theo.

9

Anh chôn sâu trong nghĩa địa lãng quên cây đàn đãng tử và thanh kiếm giang hồ, theo chân em thầm lặng trở về, nghe chừng thần thánh hát trong anh, tưng bừng như một cây tàng rậm làm lồng cho các loài chim vừa thức dậy.

10

Em cho anh chiếc chìa khóa cửa.

Anh tự tay cất một ngôi nhà.

Trong đó trang hoàng bằng tất cả em.

Còn cỏ hoa không trồng cũng mọc.

Có nhau rồi, ta có cả thiên nhiên.

11

Suốt con đường đưa đến nhà em, anh bước khoan thai không ngó xuống kẻ thù. Khi tới nơi, anh đã là vô địch, trên đầu rạng rỡ hào quang chỉ mình em ngó thấy.

12

Những mũi lao đỏ ối của bình minh phóng vào thân thể đêm bỏ chạy. Cây chứng kiến thè lưỡi lá tươi xanh thốt lên niềm phấn khởi mừng vui.

Anh lật giở vầng trán móc meo ra nhận sự chúc lành đầu tiên của kiếp sống.

13

Mạch gió nhảy phập phồng trong những cánh tay cành cây rực hồng ánh sáng. Em có thấy, tình yêu anh làm xúc động cả thiên nhiên.

14

Với thân thể lân tinh, em sáng lên trong bóng tối, hạt kim cương rạng ngời trong mỏ than đêm, anh trông thấy em không nhầm lẫn được.

Với thịt da gỗ quý, giọt mật tinh khôi nạm giữa đài hoa thơm nức, em dâng hương anh, gã du mục lạc loài trong nhớp nhúa.

Với dung nhan bắt được tài tình của hy vọng, em leo mọc khắp tường thành nứt đổ đời anh, trổ bát ngát những nụ cười mời đón.

15

Em là chiếc thuyền thời thượng cổ chở đến anh hoa trái tốt tươi ngọt ngào của miền đất anh biết qua thần thoại.

Em là dòng suối trong veo nhí nhảnh chảy mang theo nhan sắc của bầu trời, dòng suối đưa chân anh vào hứa địa.

16

Đêm đông phương, đêm xanh xao, thơm tho và ấm áp. Anh nằm thiêm thiếp bên em dưới tàng cây thả buông tâm trí lan man cho thiên nhiên mát rượi mặc tình len vào anh tận tủy xương buồn ngủ. Cả khu vườn tráng men trăng bạc và trên trời tinh tú xum xuê. Hồn anh cũng tráng men buồn thiu và âm u chất sáng. Anh sung sướng hoàn toàn, trong đầu ngủ say các côn trùng ý nghĩ, anh bồng bềnh trên đê mê. Thỉnh thoảng ánh sáng mỏng mảnh lại rung rinh, hình như hoa cỏ trở mình. Hay hồn ma hiện về tuần rảo. Gió thật mạnh luồn qua kẽ lá chăng tơ. Em lặng thinh không nói năng gì, vậy mà anh nghe cả hồn em. Tự bao giờ anh đã biến thành hoa cỏ.

17

Tháp đôi thân thể vào nhau, anh nhân lên với em thành vô vàn khoái cảm.

Với linh hồn xao xuyến của rừng thu, anh trút sạch lá vàng đau khổ cũ.

18

Khi con chim nào đó hối hả đến đưa tin, anh bước ra khu vườn chĩu mái còn ủ kín hương đêm, đón rước mặt trời, rửa đôi chân trần trong vũng cỏ. Anh nghe trên vầng trán ngất ngây hơi thở ướt của ban mai. Cấy cối ứa chồi, xao xác liếc khua lá quý kim mà mưa khuya vừa đánh bóng. Con sông căng nước nằm im như con thú no kềnh. Ngày chảy lan như một dòng mật ngọt. Không khí nồng hương rượu mới cất làm say. Anh sống, sống để yêu và yêu để sống. Với nhẫn nại nông dân, anh lái đẩy tim anh cày xẻ đời em.

Cho đến xế chiều khi anh khép cửa phòng trở vào giấc ngủ thì vựa kho anh đã chất đầy những cọng nắng no.

19

Đó là kỳ nghỉ hè của trí não. Anh rời khỏi căn nhà anh ẩm mốc về ở một nơi mà ngoại trừ em, không một ai biết tin. ở đấy, nghe tiếng ru im lìm êm ả của hồn em, anh ngủ muồi cho hết tháng ngày trên nhung nệm tình yêu như con gấu xù về mùa đông trong thạch động. Đêm lụa là, anh trở giấc, cây nến thức kia đã bị gọt mòn, còn nghe thấy tiếng ru.

20

Và bài thơ này coi như lời lẽ của một người đánh đồng thiếp nói với đời trong đó có em như để tạ ơn và tạ lỗi.

–

Tạp chí Văn Nghệ số 8, tháng 9 & 10, Saigon, 1961.

---

Tô Thuỳ Yên (1938-2019) real name was Đinh Thành Tiên, born in Go Vap, Gia Dinh, Vietnam, an alumnus at Petrus Ký and Đại học Văn khoa Sài Gòn. He was a teacher and journalist in Saigon, a Major in the Vietnam Army prior to 1975. After 1975 served 13 years in re-education camps, in 1993, he moved with his family to the United States as a former political prisoner.

Nguyễn Thị Phương Trâm, the bloggers, poet, and translator, was born in 1971 in Phu Nhuan, Saigon, Vietnam. The pharmacist currently lives and works in Western Sydney, Australia.