THE MICE CHRONICLES

A poem in Vietnamese by Thái Hạo
Translator: Nguyễn Thị Phương Trâm
Art: Nguyễn Thị Phương Trâm


THE MICE CHRONICLES

I

My mother gave birth to me one early morning by a hot and dry Westerly wind

The very same horizon

With the budding root vegetables under our bed

My father away in the rocky mountains

My mother alone with the potatoes and yams

And the mice digging their nest in our house

The cries of a child thrown against the walls of Thanh Sơn

Rocky Mountain

A silvery blue mountain

The climbing aroids and zoysia grass were no more

He’s scavenging for yams and potatoes beneath the glorious moonlight

Digging his hands into abandoned buffalo’s footprints drinking in completion the summer night

I grew up under the shredded clouds, meadows of thin harvests

By skinny buffalos sneaking bites of rice on the edge of the field

The very mean guards at the fields

Drunk every day

Took our buffalos as hostages

We followed them in tears through the bruising country at dusk

Together with the screams of ravens over our heads

I grew up on a windy field

Gales of wind like embers delivered from the Sun

Incinerating our naps beneath the trees

The fields bleached white by dead fish

Together with the old

Carried to be buried at the spine of the mountain

Decimated by the tramplings of cows and buffalos

The sandy soil tumulus void of green grass the entire summer

I grew up listening to my grandfather’s stories of uncle Ho

So I carried with me the stories of the saints, godfathers full of magic

In adoration and fear

The utopia

The sweet golden fields at dusk

Together with my mother’s folklore

Upon a winter field

Chilled to the bone

Ravens hovering overhead

I had wished for a hole like the mice

To sleep out the entire winter

I craved for a nest full of hay

And a sweet sweet

Budding potato

I grew up

Skin thickened

On my mother’s back the rice paddies sold for my books

I would cross the meadows of sparse harvest

Cross the mountain scattered with the ox trampled tumulus

Cross the headless coconut trees decimated by lighting

Cross the battered beaten wives chased by their drunk husbands

Cross the corroded blackened thatched roofs

Cross the stone homes for a decade without a roof

Cross the glowering Sun igniting  glowing amber the morning light

On my returned

The moon, crystal and clear at the bottom of our well

Where I freed a perch years ago

Thin and thirsty

Nothing but a giant glorious head plopped on a tiny body

The ravens for a while now disappeared

I grew up

Left for a town far away

Met up with the ravens of my childhood

They’re here flying

Above the alleyways

Above the college courtyards

Above the dark boarding houses

Their cries startling the pages of textbooks on dark rainy nights

The raven’s cries by my window

Sound in my sleep

Sound through the years I dare not love her

The ravens, scavengers in the streets

In their shiny shoes and long beaks

In their shimmering beaded feathers

Standing tall greeting the sunset

II

The ravens in sadness and joy

Oblivious 

With their hands in their pockets watched the water

The Huong Giang river

Drifting, void of a wave

The returning floods in the street, the days in the boarding house

Drowned in red earth from the endlessly dead forest

The endless forest void of the shades of a canopy

The mice climbing out from the sewers

They stood upon the offerings of wandering spirits

Upon the altar

Damp

Shivering

Clasping their hands together by the ruby red led lights

The mice climbing up the foot of the bed

Chewing off the tips of the toes of a lad in college on campus

The mice at night peeking at the students fornicating

In the dark gloomy boarding houses

The tired starving mice in the rain period in Hue

No longer afraid of people

Blatant on the walls

Chewing on the spirit money

I’m walking

Under an illustrious Sun

Followed by the mice and the ravens

I became a leader

There were a few cool battles

Imposing in the street

A forceful wind that shook Vỹ Dạ bridge

The ravens took to the sky from under the bridge

Dancing in greetings of the 21st century

In the brilliance of dusk

Như Ý river as black as the night

Splintered at the heart of the city

Emanating the stench of time

The racket of drumming mice resounding

In office

The glory

I, in union with the ravens and mice

Declared beneath the honourable Sun

Right by the majestic mausoleum

Shall uphold a kingdom for the king of mice

Hail to the king

Long live the king

Once the big dream was done and dusted

Moved on I did

Returned to the land of desolate red earth

Digging up the budding root vegetables

As sweet as honey

The bright white bloody sap of the rubber trees

Upon the ground oozing profusely 

Right by the prehistoric laterite 

Mausoleums

The mice invaded the graves

Turned them into homes

Made love

Breed

Digging tunnels endlessly right by the remains 

Watching the men and women scraping 

Stealing rubber sap

Fornicating under the rubber trees

The souls forever under the thick shadows of the ancient rubber forest

Ever seeing the Sun

Their skin green mixed in with the hues of the leaves

Back and forth and around the prehistoric laterite tombs

A few mice with their hands clasped together stood atop the tombs

Bowing to the Sun

Unbeknownst

Of the falling dusk

I’m there composing poetry and thoughts of philosophy

By the rubber sap consuming mice

By the petty thievery of men and women

By the buildings by the schools void of the sound of people

Nothing but the scuttering sound of mice in the sewers trying to make a living

I lit up a cigarette at dusk

To form the clouds

To quell my yearning of the mountains

To deter the mosquitoes

The mice cravings for a taste of the Sun

In prayerful incantations in the shadows

III

The ravens returned to the garbage dumps around town

Left the mice behind

With their ears erect

Listening to the forest rain in flickers of thunder

Ripping apart the southern sky

The baby mice the old mice

The prehistoric mice

Of equal lineage to those vivid laterite tombs

Hairless

A display of muddy skin

Wrinkly

Wriggly on their backs, the maggots

Searching for the Sun

The thieving men and women

Gone

The old villages abandoned

The white reeds and water sedge across the land blinding

The mice claiming they are kings

Right by the laterite tombs

In festivals

Digging up the abandoned fields searching for roots of cogongrass

Salty

Trying grow back their malnourished fur in the shadows

The mice organised an election for an emperor

To rule over the kingdom

Peace on earth

Viva la Vida

Humans returning to the mountains

Adorning a grass skirt

Caves for homes

Digging for roots endless under the star and moonlight

Love each other, lay their legs

Against the cliffside their ache and yearning 

I carried my books on the ox-cart

Under the rain

Crossing the abandoned fields

Crossing a metropolis void of light

Nothing but massage parlours dripping in red light the mice hanging around feet on sewage covers

Staring at the full moon

Brilliant across the horizon

The forest storm ever ceasing

My ox-cart full of books soggy, muddy

The spine of the books

Held the details of fallen stars

My cart crossing the sand dunes

An illusion

The Sun precarious

Crossing the stale dried up river

The stinking of mud

Crossing a sea of blood

Bleeding in chemicals

Passing the men in muddy plastic sandals

Chewing bread by the side of the steaming tar road

Wrapped in rolls of sticky dust

Passing the flat chest girls hair coated in red dust

The mice with their hands in their pockets

Guarding the garden of Eden

Moving along

Me and my ox-cart of muddy books

Dripping onto the road

Disintegrating

Dissolved inside the howls of the people in grass skirts on the cliffside

The antecedent

Garden of Eden 

December 2020

_____

TRƯỜNG CA VỀ NHỮNG CON CHUỘT

[30.5.2020, Nhớ bài thơ cũ, một hoài thai đã sinh thành]

I

Mẹ tôi sinh tôi một sớm mùa hè gió lào

cùng với bầu trời này

Và những củ khoai mọc mầm dưới gầm giường

Bố đi vào rừng thồ đá

Mẹ một mình cùng với những củ khoai

Và lũ chuột đào hang trong nhà

Tiếng khóc chào đời văng vào núi đá

Thanh Sơn

Núi xanh bạc phếch

Những cọng cỏ chân rết và cỏ lông lợn cũng đã hết

Người đi mót khoai dưới trăng lồng lộng

Và vục tay vào dấu chân trâu uống cạn đêm hè

Tôi lớn lên cùng những đám mây rách và cánh đồng lúa lép

Cùng những con trâu gầy ăn vụng lúa ven bờ

Có những ông bảo vệ đồng rất dữ tợn

Ngày nào cũng say

Và bắt trâu về hợp tác

Chúng tôi đi theo khóc bầm cả chiều quê

Cùng những con quạ liệng trên đầu

Tôi lớn lên trên đồng gió thổi

Những cơn gió thổi than đỏ từ mặt trời

Cháy tan giấc ngủ dưới bụi cây

Cá chết trắng đồng

Cùng những người già

Được khiêng đi chôn bên sườn núi

Trâu bò giẫm nát 

Mộ đất cát suốt mùa hè không xanh cỏ

Tôi lớn lên nghe ông tôi kể chuyện bác hồ

Làm tôi nhớ mãi những ông thánh ông tiên đầy phép lạ

Vừa yêu vừa sợ

Mơ hồ

Đồng chiều vàng vọt

Cùng những câu chuyện cổ tích của mẹ

Trên đồng mùa đông

Tím tái da thịt

Có những con quạ bay là là trên đầu

Tôi ước mình có 1 cái hang như những chuột kia

Để chui vào và ngủ hết mùa đông

Tôi thèm một cái ổ rơm

Và những củ khoai mọc mầm

Ngọt lịm

Tôi lớn lên

Da thịt chín dần

Mẹ bê thóc đi bán để mua sách cho tôi đi học

Tôi băng qua cánh đồng lúa lép

Băng qua triền núi lởm chởm những cái mả bị trâu dẫm nát

Băng qua những cây dừa bị sét đánh cụt đầu

Băng qua những người đàn bà bị chồng say rượu đuổi đánh khắp làng

Băng qua những căn nhà mái rạ mục đen

Băng qua những ngôi nhà xây bằng đá mười năm chưa lợp ngói

Băng qua mặt trời lừ lừ đốt đỏ ban mai

Tôi về

Trăng trong vắt dưới đáy giếng

Nơi con cá rô tôi thả năm xưa

Gầy khô

Chỉ có chiếc đầu là to vĩ đại gắn trên cái thân bé tí

Những con quạ đã đi đâu mất từ lâu

Tôi lớn

Đi về thành phố xa

Bỗng gặp những con quạ thủa trước

Chúng về đây

Bay trên nóc phố

Bay trên sân trường đại học

Bay trên dãy nhà trọ tối đen

Tiếng kêu làm giật mình những trang sách gió lật đêm mưa

Tiếng quạ trên cửa sổ

Kêu vào giấc ngủ

Kêu vào những năm không dám yêu em

Những con quạ đi lại trong thành phố

Với những đôi giày và những chiếc mỏ dài

Với bộ lông hạt cườm

Đứng ngắm hoàng hôn

II

Những con quạ buồn vui

Không biết

Xỏ tay túi quần nhìn nước Hương giang

Trôi

Không gợn sóng

Những ngày lũ về thành phố

Căn nhà trọ ngập đất đỏ từ đại ngàn đã chết

Đại ngàn không bóng cây

Những con chuột dưới cống leo lên

Đứng trong âm cô hồn

Đứng trên bàn thờ

Ướt sũng

Run rẩy

Chắp tay bên bóng đèn quả nhót đỏ lòm

Những con chuột theo chân giường leo lên

Gậm nát đầu ngón chân cô bé sinh viên ở trọ

Những con chuột đêm đêm rình xem những sinh viên làm tình

Trong nhà trọ tối tăm

Những con chuột đói lả trong những tháng mưa Huế

Không còn sợ người 

Ngồi thu lu trên những bức tường 

Nhai những đồng tiền âm phủ

Tôi đi

Dưới mặt trời vĩ đại

Những con quạ và những con chuột cũng đi theo

Tôi thành thủ lĩnh

Có những chiến binh rất ngầu

Oai vệ xuống phố

Gió thổi rung cầu Vỹ Dạ

Những con quạ dưới gầm cầu bay vút lên

Vũ điệu chào mừng thế kỷ 21

Rực rỡ trong chiều

Sông Như Ý đen kịt

Nứt ra giữa lòng thành phố

Xông lên mùi thời đại

Những con chuột gõ trống rền vang

Nhậm chức

Huy hoàng

Tôi cùng những con quạ và những con chuột

Tuyên thệ dưới mặt trời vĩ đại

Bên những lăng tẩm uy nghi

Sẽ xây dựng vương quốc vua chuột

Muôn năm

Đời đời sống mãi

Mộng lớn xây rồi

Tôi lại ra đi

Về miền đất đỏ hoang vu

Để đào những củ khoai mọc mầm

Ngọt lịm

Máu cao su trắng toát

Chảy đầm đìa trên mặt đất

Bên những cái lăng đá ong

Tiền sử

Những con chuột đã chiếm lấy những ngôi mộ

Làm nhà

Làm tình

Sinh con

Đào địa đạo không ngừng bên những bộ hài cốt

Và nhìn những người đàn ông đàn bà cạo mủ

Vụng trộm

Làm tình bên gốc cao su

Những người suốt đời sống dưới bóng râm của rừng cao su cổ thụ

Không thấy mặt trời

Da xanh lẫn với màu lá

Đi lại quanh những cái lăng đá ong tiền sử

Có những con chuột chắp 2 tay đứng trên nóc lăng

Vái mặt trời

Chiều rụng

Không biết

Tôi ngồi làm thơ và suy tưởng triết học

Bên những con chuột ăn mủ cao su

Bên những người đàn ông và đàn bà vụng trộm

Bên những tòa nhà và bên những trường học không bao giờ nghe thấy tiếng người

Chỉ rúc rích tiếng chuột kiếm ăn dưới cống

Tôi đốt một điếu thuốc trong chiều

Làm mây

Cho đỡ nhớ những ngọn núi

Cho muỗi đừng chích lên da

Những con chuột thèm nhai mặt trời

Đứng khấn trong bóng râm

III

Những con quạ đã bay về những bãi rác xung quanh thị xã

Bỏ lại những con chuột

Với đôi tai dựng đứng

nghe mưa rừng về gào trong những tia chớp

Xé nát bầu trời phương nam

Những con chuột con và những con chuột già

Những con chuột từ thời tiền sử

Cùng tuổi thọ với những cái lăng đá ong sẫm màu

Rụng lông

Phơi bộ da màu bùn

nhăn nheo

Có những con dòi lúc nhúc trên lưng

Đi tìm mặt trời

Những người đàn ông và những người đàn bà vụng trộm

Đã bỏ đi biệt xứ

Những ngôi làng cũ bỏ hoang

Lau trắng và cỏ bạc đầu bay mù xứ sở

Những con chuột xưng vương

Bên những lăng tẩm đá ong

Mở hội

Cày nát vườn hoang tìm rễ cỏ tranh

Mặn

Để nuôi lại bộ lông dưới bóng râm xanh xao

Chuột mở hội bầu thiên tử

Để trị vì vương quốc

Thái bình

Muôn năm

Người về trên triền núi

Mặc khố vỏ cây

Hang đá làm nhà

Đào củ mài dưới trăng sao

Yêu nhau và đẻ trứng

Gọi nhau buốt vào vách đá

Tôi chở sách trên chiếc xe bò

Đi dưới mưa

Băng qua cánh đồng hoang

Băng qua những cái hang chuột khổng lồ

Băng qua thị xã không có ánh đèn

Chỉ thấy những quán massage đỏ lừ có những con chuột lù lù đứng hai chân trên nắp cống

Ngắm trăng rằm

Lồng lồng đi qua bầu trời

Cơn mưa rừng không dứt

Xe bò sách của tôi nhão thành bùn

Sóng sánh

Đựng chi chiết những vì sao rụng

Xe tôi đi qua những cồn cát

Ảo giác

Liêu xiêu mặt trời

Đi qua những dòng sông nằm chết thối

Trương sình

Đi qua vùng biển máu

Đỏ lừ hóa chất

Đi qua những người đàn ông có đôi dép nhựa sục bùn

ngồi nhai ổ bánh mì bên đường nhựa nóng

Hầm hập bụi cuốn

Đi qua những thiếu nữ tóc đỏ có bộ ngực phẳng lỳ

Những con chuột xỏ tay túi quần

Đứng canh gác xứ sở thiên đường

Tôi đi

Xe bò sách nhão bùn giấy

Chảy dài trên đường

Tan ra

hòa vào tiếng hú của những người đóng khố trên vách núi

Tiền sử

Thiên đường.

———————

Thái Hạo

Tây Lạc Viên, 30.5.2020


Thái Hạo, the poet and journalist currently lives in Vietnam.

Nguyễn Thị Phương Trâm, the blogger, poet and translator, born 1971 in Phu Nhuan, Saigon, Vietnam. The pharmacist currently lives and works in Western Sydney, Australia.

By Nguyễn Thị Phương Trâm

There's magic in translating a body of work from one language to another.

Leave a comment

Fill in your details below or click an icon to log in:

WordPress.com Logo

You are commenting using your WordPress.com account. Log Out /  Change )

Twitter picture

You are commenting using your Twitter account. Log Out /  Change )

Facebook photo

You are commenting using your Facebook account. Log Out /  Change )

Connecting to %s

%d bloggers like this: