
A poem in Vietnamese by Thái Hạo
Translator: Nguyễn Thị Phương Trâm
Art: Nguyễn Thị Phương Trâm
THE MICE CHRONICLES
I
My mother gave birth to me one early morning by a hot and dry Westerly wind
The very same horizon
With the budding root vegetables under our bed
My father away in the rocky mountains
My mother alone with the potatoes and yams
And the mice digging their nest in our house
The cries of a child thrown against the walls of Thanh Sơn
Rocky Mountain
A silvery blue mountain
The climbing aroids and zoysia grass were no more
He’s scavenging for yams and potatoes beneath the glorious moonlight
Digging his hands into abandoned buffalo’s footprints drinking in completion the summer night
–
I grew up under the shredded clouds, meadows of thin harvests
By skinny buffalos sneaking bites of rice on the edge of the field
The very mean guards at the fields
Drunk every day
Took our buffalos as hostages
We followed them in tears through the bruising country at dusk
Together with the screams of ravens over our heads
–
I grew up on a windy field
Gales of wind like embers delivered from the Sun
Incinerating our naps beneath the trees
The fields bleached white by dead fish
Together with the old
Carried to be buried at the spine of the mountain
Decimated by the tramplings of cows and buffalos
The sandy soil tumulus void of green grass the entire summer
–
I grew up listening to my grandfather’s stories of uncle Ho
So I carried with me the stories of the saints, godfathers full of magic
In adoration and fear
The utopia
The sweet golden fields at dusk
Together with my mother’s folklore
Upon a winter field
Chilled to the bone
Ravens hovering overhead
I had wished for a hole like the mice
To sleep out the entire winter
I craved for a nest full of hay
And a sweet sweet
Budding potato
–
I grew up
Skin thickened
On my mother’s back the rice paddies sold for my books
I would cross the meadows of sparse harvest
Cross the mountain scattered with the ox trampled tumulus
Cross the headless coconut trees decimated by lighting
Cross the battered beaten wives chased by their drunk husbands
Cross the corroded blackened thatched roofs
Cross the stone homes for a decade without a roof
Cross the glowering Sun igniting glowing amber the morning light
–
On my returned
The moon, crystal and clear at the bottom of our well
Where I freed a perch years ago
Thin and thirsty
Nothing but a giant glorious head plopped on a tiny body
The ravens for a while now disappeared
–
I grew up
Left for a town far away
Met up with the ravens of my childhood
They’re here flying
Above the alleyways
Above the college courtyards
Above the dark boarding houses
Their cries startling the pages of textbooks on dark rainy nights
The raven’s cries by my window
Sound in my sleep
Sound through the years I dare not love her
–
The ravens, scavengers in the streets
In their shiny shoes and long beaks
In their shimmering beaded feathers
Standing tall greeting the sunset
II
The ravens in sadness and joy
Oblivious
With their hands in their pockets watched the water
The Huong Giang river
Drifting, void of a wave
–
The returning floods in the street, the days in the boarding house
Drowned in red earth from the endlessly dead forest
The endless forest void of the shades of a canopy
The mice climbing out from the sewers
They stood upon the offerings of wandering spirits
Upon the altar
Damp
Shivering
Clasping their hands together by the ruby red led lights
The mice climbing up the foot of the bed
Chewing off the tips of the toes of a lad in college on campus
The mice at night peeking at the students fornicating
In the dark gloomy boarding houses
The tired starving mice in the rain period in Hue
No longer afraid of people
Blatant on the walls
Chewing on the spirit money
–
I’m walking
Under an illustrious Sun
Followed by the mice and the ravens
I became a leader
There were a few cool battles
Imposing in the street
A forceful wind that shook Vỹ Dạ bridge
The ravens took to the sky from under the bridge
Dancing in greetings of the 21st century
In the brilliance of dusk
Như Ý river as black as the night
Splintered at the heart of the city
Emanating the stench of time
The racket of drumming mice resounding
In office
The glory
–
I, in union with the ravens and mice
Declared beneath the honourable Sun
Right by the majestic mausoleum
Shall uphold a kingdom for the king of mice
Hail to the king
Long live the king
–
Once the big dream was done and dusted
Moved on I did
Returned to the land of desolate red earth
Digging up the budding root vegetables
As sweet as honey
The bright white bloody sap of the rubber trees
Upon the ground oozing profusely
Right by the prehistoric laterite
Mausoleums
The mice invaded the graves
Turned them into homes
Made love
Breed
Digging tunnels endlessly right by the remains
Watching the men and women scraping
Stealing rubber sap
Fornicating under the rubber trees
The souls forever under the thick shadows of the ancient rubber forest
Ever seeing the Sun
Their skin green mixed in with the hues of the leaves
Back and forth and around the prehistoric laterite tombs
A few mice with their hands clasped together stood atop the tombs
Bowing to the Sun
Unbeknownst
Of the falling dusk
–
I’m there composing poetry and thoughts of philosophy
By the rubber sap consuming mice
By the petty thievery of men and women
By the buildings by the schools void of the sound of people
Nothing but the scuttering sound of mice in the sewers trying to make a living
–
I lit up a cigarette at dusk
To form the clouds
To quell my yearning of the mountains
To deter the mosquitoes
The mice cravings for a taste of the Sun
In prayerful incantations in the shadows
III
The ravens returned to the garbage dumps around town
Left the mice behind
With their ears erect
Listening to the forest rain in flickers of thunder
Ripping apart the southern sky
–
The baby mice the old mice
The prehistoric mice
Of equal lineage to those vivid laterite tombs
Hairless
A display of muddy skin
Wrinkly
Wriggly on their backs, the maggots
Searching for the Sun
–
The thieving men and women
Gone
The old villages abandoned
The white reeds and water sedge across the land blinding
The mice claiming they are kings
Right by the laterite tombs
In festivals
Digging up the abandoned fields searching for roots of cogongrass
Salty
Trying grow back their malnourished fur in the shadows
–
The mice organised an election for an emperor
To rule over the kingdom
Peace on earth
Viva la Vida
–
Humans returning to the mountains
Adorning a grass skirt
Caves for homes
Digging for roots endless under the star and moonlight
Love each other, lay their legs
Against the cliffside their ache and yearning
–
I carried my books on the ox-cart
Under the rain
Crossing the abandoned fields
Crossing a metropolis void of light
Nothing but massage parlours dripping in red light the mice hanging around feet on sewage covers
Staring at the full moon
Brilliant across the horizon
–
The forest storm ever ceasing
My ox-cart full of books soggy, muddy
The spine of the books
Held the details of fallen stars
–
My cart crossing the sand dunes
An illusion
The Sun precarious
Crossing the stale dried up river
The stinking of mud
Crossing a sea of blood
Bleeding in chemicals
Passing the men in muddy plastic sandals
Chewing bread by the side of the steaming tar road
Wrapped in rolls of sticky dust
Passing the flat chest girls hair coated in red dust
The mice with their hands in their pockets
Guarding the garden of Eden
–
Moving along
Me and my ox-cart of muddy books
Dripping onto the road
Disintegrating
Dissolved inside the howls of the people in grass skirts on the cliffside
The antecedent
Garden of Eden
–
December 2020
_____
TRƯỜNG CA VỀ NHỮNG CON CHUỘT
[30.5.2020, Nhớ bài thơ cũ, một hoài thai đã sinh thành]
I
Mẹ tôi sinh tôi một sớm mùa hè gió lào
cùng với bầu trời này
Và những củ khoai mọc mầm dưới gầm giường
Bố đi vào rừng thồ đá
Mẹ một mình cùng với những củ khoai
Và lũ chuột đào hang trong nhà
Tiếng khóc chào đời văng vào núi đá
Thanh Sơn
Núi xanh bạc phếch
Những cọng cỏ chân rết và cỏ lông lợn cũng đã hết
Người đi mót khoai dưới trăng lồng lộng
Và vục tay vào dấu chân trâu uống cạn đêm hè
–
Tôi lớn lên cùng những đám mây rách và cánh đồng lúa lép
Cùng những con trâu gầy ăn vụng lúa ven bờ
Có những ông bảo vệ đồng rất dữ tợn
Ngày nào cũng say
Và bắt trâu về hợp tác
Chúng tôi đi theo khóc bầm cả chiều quê
Cùng những con quạ liệng trên đầu
–
Tôi lớn lên trên đồng gió thổi
Những cơn gió thổi than đỏ từ mặt trời
Cháy tan giấc ngủ dưới bụi cây
Cá chết trắng đồng
Cùng những người già
Được khiêng đi chôn bên sườn núi
Trâu bò giẫm nát
Mộ đất cát suốt mùa hè không xanh cỏ
–
Tôi lớn lên nghe ông tôi kể chuyện bác hồ
Làm tôi nhớ mãi những ông thánh ông tiên đầy phép lạ
Vừa yêu vừa sợ
Mơ hồ
Đồng chiều vàng vọt
Cùng những câu chuyện cổ tích của mẹ
Trên đồng mùa đông
Tím tái da thịt
Có những con quạ bay là là trên đầu
Tôi ước mình có 1 cái hang như những chuột kia
Để chui vào và ngủ hết mùa đông
Tôi thèm một cái ổ rơm
Và những củ khoai mọc mầm
Ngọt lịm
–
Tôi lớn lên
Da thịt chín dần
Mẹ bê thóc đi bán để mua sách cho tôi đi học
Tôi băng qua cánh đồng lúa lép
Băng qua triền núi lởm chởm những cái mả bị trâu dẫm nát
Băng qua những cây dừa bị sét đánh cụt đầu
Băng qua những người đàn bà bị chồng say rượu đuổi đánh khắp làng
Băng qua những căn nhà mái rạ mục đen
Băng qua những ngôi nhà xây bằng đá mười năm chưa lợp ngói
Băng qua mặt trời lừ lừ đốt đỏ ban mai
–
Tôi về
Trăng trong vắt dưới đáy giếng
Nơi con cá rô tôi thả năm xưa
Gầy khô
Chỉ có chiếc đầu là to vĩ đại gắn trên cái thân bé tí
Những con quạ đã đi đâu mất từ lâu
–
Tôi lớn
Đi về thành phố xa
Bỗng gặp những con quạ thủa trước
Chúng về đây
Bay trên nóc phố
Bay trên sân trường đại học
Bay trên dãy nhà trọ tối đen
Tiếng kêu làm giật mình những trang sách gió lật đêm mưa
Tiếng quạ trên cửa sổ
Kêu vào giấc ngủ
Kêu vào những năm không dám yêu em
–
Những con quạ đi lại trong thành phố
Với những đôi giày và những chiếc mỏ dài
Với bộ lông hạt cườm
Đứng ngắm hoàng hôn
II
Những con quạ buồn vui
Không biết
Xỏ tay túi quần nhìn nước Hương giang
Trôi
Không gợn sóng
–
Những ngày lũ về thành phố
Căn nhà trọ ngập đất đỏ từ đại ngàn đã chết
Đại ngàn không bóng cây
Những con chuột dưới cống leo lên
Đứng trong âm cô hồn
Đứng trên bàn thờ
Ướt sũng
Run rẩy
Chắp tay bên bóng đèn quả nhót đỏ lòm
Những con chuột theo chân giường leo lên
Gậm nát đầu ngón chân cô bé sinh viên ở trọ
Những con chuột đêm đêm rình xem những sinh viên làm tình
Trong nhà trọ tối tăm
Những con chuột đói lả trong những tháng mưa Huế
Không còn sợ người
Ngồi thu lu trên những bức tường
Nhai những đồng tiền âm phủ
–
Tôi đi
Dưới mặt trời vĩ đại
Những con quạ và những con chuột cũng đi theo
Tôi thành thủ lĩnh
Có những chiến binh rất ngầu
Oai vệ xuống phố
Gió thổi rung cầu Vỹ Dạ
Những con quạ dưới gầm cầu bay vút lên
Vũ điệu chào mừng thế kỷ 21
Rực rỡ trong chiều
Sông Như Ý đen kịt
Nứt ra giữa lòng thành phố
Xông lên mùi thời đại
Những con chuột gõ trống rền vang
Nhậm chức
Huy hoàng
–
Tôi cùng những con quạ và những con chuột
Tuyên thệ dưới mặt trời vĩ đại
Bên những lăng tẩm uy nghi
Sẽ xây dựng vương quốc vua chuột
Muôn năm
Đời đời sống mãi
–
Mộng lớn xây rồi
Tôi lại ra đi
Về miền đất đỏ hoang vu
Để đào những củ khoai mọc mầm
Ngọt lịm
Máu cao su trắng toát
Chảy đầm đìa trên mặt đất
Bên những cái lăng đá ong
Tiền sử
Những con chuột đã chiếm lấy những ngôi mộ
Làm nhà
Làm tình
Sinh con
Đào địa đạo không ngừng bên những bộ hài cốt
Và nhìn những người đàn ông đàn bà cạo mủ
Vụng trộm
Làm tình bên gốc cao su
Những người suốt đời sống dưới bóng râm của rừng cao su cổ thụ
Không thấy mặt trời
Da xanh lẫn với màu lá
Đi lại quanh những cái lăng đá ong tiền sử
Có những con chuột chắp 2 tay đứng trên nóc lăng
Vái mặt trời
Chiều rụng
Không biết
–
Tôi ngồi làm thơ và suy tưởng triết học
Bên những con chuột ăn mủ cao su
Bên những người đàn ông và đàn bà vụng trộm
Bên những tòa nhà và bên những trường học không bao giờ nghe thấy tiếng người
Chỉ rúc rích tiếng chuột kiếm ăn dưới cống
–
Tôi đốt một điếu thuốc trong chiều
Làm mây
Cho đỡ nhớ những ngọn núi
Cho muỗi đừng chích lên da
Những con chuột thèm nhai mặt trời
Đứng khấn trong bóng râm
III
Những con quạ đã bay về những bãi rác xung quanh thị xã
Bỏ lại những con chuột
Với đôi tai dựng đứng
nghe mưa rừng về gào trong những tia chớp
Xé nát bầu trời phương nam
–
Những con chuột con và những con chuột già
Những con chuột từ thời tiền sử
Cùng tuổi thọ với những cái lăng đá ong sẫm màu
Rụng lông
Phơi bộ da màu bùn
nhăn nheo
Có những con dòi lúc nhúc trên lưng
Đi tìm mặt trời
–
Những người đàn ông và những người đàn bà vụng trộm
Đã bỏ đi biệt xứ
Những ngôi làng cũ bỏ hoang
Lau trắng và cỏ bạc đầu bay mù xứ sở
Những con chuột xưng vương
Bên những lăng tẩm đá ong
Mở hội
Cày nát vườn hoang tìm rễ cỏ tranh
Mặn
Để nuôi lại bộ lông dưới bóng râm xanh xao
–
Chuột mở hội bầu thiên tử
Để trị vì vương quốc
Thái bình
Muôn năm
–
Người về trên triền núi
Mặc khố vỏ cây
Hang đá làm nhà
Đào củ mài dưới trăng sao
Yêu nhau và đẻ trứng
Gọi nhau buốt vào vách đá
–
Tôi chở sách trên chiếc xe bò
Đi dưới mưa
Băng qua cánh đồng hoang
Băng qua những cái hang chuột khổng lồ
Băng qua thị xã không có ánh đèn
Chỉ thấy những quán massage đỏ lừ có những con chuột lù lù đứng hai chân trên nắp cống
Ngắm trăng rằm
Lồng lồng đi qua bầu trời
–
Cơn mưa rừng không dứt
Xe bò sách của tôi nhão thành bùn
Sóng sánh
Đựng chi chiết những vì sao rụng
–
Xe tôi đi qua những cồn cát
Ảo giác
Liêu xiêu mặt trời
Đi qua những dòng sông nằm chết thối
Trương sình
Đi qua vùng biển máu
Đỏ lừ hóa chất
Đi qua những người đàn ông có đôi dép nhựa sục bùn
ngồi nhai ổ bánh mì bên đường nhựa nóng
Hầm hập bụi cuốn
Đi qua những thiếu nữ tóc đỏ có bộ ngực phẳng lỳ
Những con chuột xỏ tay túi quần
Đứng canh gác xứ sở thiên đường
–
Tôi đi
Xe bò sách nhão bùn giấy
Chảy dài trên đường
Tan ra
hòa vào tiếng hú của những người đóng khố trên vách núi
Tiền sử
Thiên đường.
———————
Thái Hạo
Tây Lạc Viên, 30.5.2020
Thái Hạo, the poet and journalist currently lives in Vietnam.
Nguyễn Thị Phương Trâm, the blogger, poet and translator, born 1971 in Phu Nhuan, Saigon, Vietnam. The pharmacist currently lives and works in Western Sydney, Australia.