A short story in Vietnamese by Trần Băng Khuê
Translator: Nguyễn Thị Phương Trâm
Art: Trần Băng Khuê

“Fish that thing out from the bottom of the lake”. I mumbled as I stepped onto the grass. What were they supposed to be? I’ve never heard anyone talk about them, not even once. Yet, they’re using them as an excuse to manipulate me. They pulled at my hair. They’ve thrown me onto the grass. The clumps of grass desiccated and burnt. Rough and scruffy.

The grass burned in the middle of summer, right by the lake. Glaring, they snapped: “you better fish that thing out from the lake”. The corners of my lips drooped as I mumbled: “but, what’s down there in the lake?”. There was no reply. Not a single sound, not a threat. The overwhelming silence was spread across the glassy surface of the lake. My knees gave way, I collapsed on the grass, my hands were behind my head as though at gunpoint, I had to surrender. Even then, I had no idea what was at the bottom of the lake. They were as mysterious as the surface of the water. They were just as glaring as the face of the lake. They were as deceptive as the waters in the fall. Who is manipulating me? Who had forced me to kneel? Who made me put my hands behind my head and forced me to stare powerlessly at the seemingly peaceful body of water. I don’t know. I was completely removed. Even if I had the sense to work out who the enemy was, I couldn’t turn around and grab their hair, tide them up, or bind their hands. There was no one behind me. Definitely no one behind me.

At an hour, when there was not a single light on. Only those who had lost their mind were in the street. I have no desire to roam the street. But, there I was clearly on the sidewalk. It was nuts. I was on the sidewalk hovering in the dark, in the darkest part of town in the middle of the night. But, I was definitely not any madman. I have never once lost my mind. I clearly remember being on my bed watching an American movie. At this time, I had no desire to leave the house, run around in the alleyway, chase after ghosts.

Yet, there I was, maybe I’d been kidnapped. Not a single finger on my hair. Not a single thud on the ground or audible footsteps. No one screamed, tied me up. And, there was not one shadow following me from behind. Then, why, why was I able to discern all of it, the invasive orders in red ink, the whispers in my mind? Who were these people? Were they human? Ah, if they were not human then they must be demonic. If not demons, then they may turn out to be angels. If not angels then they were nothing of consequence. Too many choices made it hard for them to be saintly, or demonic, they were simply human. Human beings are fearful creatures. Saints and demons are the manifestations of humankind. Heaven and earth exist only in the human mind. Most are destined for a living hell. All must walk across hot coals, in divine acclimation for the right to pray, and a chance of redemption. No one is spared from prayers of redemption. Since sins were born from the garden of Eden. I won’t judge. But does God have the right to judge? 

I thought about what was defined as sin. I have definitely committed a sin. Hence, they’re punishing me right now? But what sin have I committed? I looked down at the burned grass for an answer in the dark. I lifted my eyes unblinking towards the watery surface, and wondered whether there was an answer deep within the lake like depths of the universe. There was not one reply. The lake was as still as the night. Though the lake will not stay still that way like the night. Since, no matter how much light there is anywhere, it will always be very dark to me.

“Just take a step forward and fish out what’s at the bottom of the lake”. This time, the moaning voice was firm. My shoulders drooped. My hands were still behind my head. I shuffled forward slowly on my knees. The surface of the water remained placid. The water was sound with the colours of the universe. So, what’s at the bottom of the lake? Why did I have to listen to these formless voices, pulling my hair, screaming inside my head?

Something was at the bottom of the lake                                                          Something was at the bottom of the lake                                                                              Something was at the bottom of the lake

The water began to bubble as soon as I reached it. Plop, plop, plop. The drops grew faster gushing like a waterfall over the lake. But, nothing came up from the bottom of the lake. My hands were still restrained at the back of my head. I was still on my knees on the burned grass. What was I supposed to fish out from the bottom of the lake, and how was I going to do it?

The sound of whatever was dropping stopped. And, a huge shadow gradually emerged from the lake. A water monster maybe? Or maybe my ancestors? Oh, it was just a turtle. I’ve seen it somewhere before, possibly? It was just an ancient turtle, a thousand years old. Maybe my ancestry could be traced back to this old turtle? How was I supposed to fish anything from the lake with my hands bound behind my head?

I scanned the old paper articles this afternoon. Apparently, last night they trapped all the light in a huge glass jar and threw it into the lake. While they sat in a secluded room, exchanging the secrets we all know about.

I will fish the light from the lake. I will fish out the redemptions slowly sinking in layers at a time to the bottom of the lake, seemingly placid like this country’s night sky.

—

April 2022

—–

thứ gì đó ở dưới đáy hồ

“Cần phải vớt cái thứ dưới đáy hồ ấy lên”. Tôi vừa đi vừa lẩm bẩm khi đặt chân đến bãi cỏ. Chúng được gọi tên là gì ấy nhỉ? Chẳng ai nói với tôi về chúng cả. Vậy mà, họ vẫn luôn luôn điều khiển tôi bằng mọi cách. Họ túm tóc tôi. Họ đã ném tôi vào bãi cỏ. Những luống cỏ khô và cháy. Rất thô ráp. 

Bãi cỏ khô cháy giữa mùa hè, ngay bên cạnh hồ nước. Họ trừng mắt và quát: “mày hãy nhặt cái thứ dưới đáy hồ đó lên”. Tôi thì thào, hai khóe miệng bắt đầu méo xệch: “thứ gì ở dưới đáy hồ vậy?”. Không một ai trả lời. Không một thanh âm rền giọng nào thốt lên gầm gừ đe dọa. Sự im lặng choáng ngợp cả mặt nước. Đầu gối tôi thụng xuống, hai tay chắp sau gáy như tư thế của một kẻ vừa phải buông súng đầu hàng. Dĩ nhiên, tôi vẫn chẳng thể biết được thứ gì đang nằm dưới đáy hồ. Chúng bí ẩn như mặt nước. Chúng dữ dằn như mặt nước. Chúng lừa gạt tôi rất giỏi như mặt nước mùa thu vậy. Ai đang dẫn giải tôi? Ai đang bắt tôi quỳ gối? Ai đang bắt tôi chắp hai tay sau gáy và bất lực nhìn vào mặt nước hồ tưởng chừng khá yên ả đó. Tôi không biết. Tôi mù tịt. Giả dụ tôi có trực giác tinh nhạy để nhận ra kẻ thù đi chăng nữa, tôi cũng không thể quay đầu lại để nắm lấy tóc nó, trói quặt hai tay nó. Chẳng có một ai ở sau lưng tôi. Chắc chắn là thế rồi. 

Thời điểm này, chẳng còn một ngôi nhà sáng đèn. Chỉ có những thằng điên đi dạo. Tôi cũng không hề muốn đi dạo. Nhưng, rõ ràng tôi đang đi dạo trên những vỉa hè. Thật quái đản. Tôi đang bước trên vỉa hè trong đêm tối, trên một khu phố rất tối. Nhưng, chắc chắn rằng, tôi không phải là một thằng điên. Tôi rõ ràng chưa bao giờ bị điên. Tôi nhớ là mình vẫn đang nằm trên giường và theo dõi một bộ phim của Mỹ. Thời điểm này, tôi không hề muốn bước chân ra khỏi nhà, chạy rong ngoài đường để đùa giỡn với những bóng ma. 

Vậy mà, tôi, dường như tôi vừa bị bắt cóc thì phải. Không hề có một bàn tay nào chạm vào tóc. Không hề có một bước chân nào nện xuống đất thậm thịch. Không hề có ai la hét, trói nghiến tôi lại. Và, cũng không hề có bất cứ cái bóng nào đang lẽo đẽo đi sau lưng tôi. Vậy, tại sao, tại sao tôi vẫn nghe những thanh âm, những khẩu ngôn ra lệnh chưa được in dấu đỏ đang cố tình chen lấn, thì thào trong não mình? Bọn họ là ai ấy nhỉ? Bọn họ có phải là người không ấy nhỉ? À, không phải người thì là quỷ sứ. Chẳng muốn là quỷ sứ, thì biến thành thiên thần. Chẳng là thiên thần thì họ cũng chẳng là cái gì sất. Chỉ vì có quá nhiều sự lựa chọn khiến họ không thể là thần thánh, hay quỷ sứ, mà đơn giản họ là người. Những con người mới đáng sợ làm sao. Có người mới có thần thánh và quỷ sứ. Có người mới có thiên đàng và địa ngục. Đa số đều phải sống trong địa ngục. Tất cả đều phải đi trên than lửa, rồi hô vang những khẩu hiệu thần thánh để xin phép được cầu nguyện, được ơn cứu rỗi. Đằng nào con người chẳng phải cầu nguyện để xin ơn cứu rỗi. Vốn dĩ tội lỗi ra đời từ thiên đàng. Tôi không phán xét. Chúa liệu có quyền phán xét? 

Tôi chợt nghĩ về những thứ gọi là tội lỗi. Nhất định tôi đã phạm phải một tội gì đó. Và vì thế, họ đang áp giải tội chăng? Mà tôi phạm tội gì nhỉ? Tôi cúi mặt xuống đất hỏi bãi cỏ khô héo trong đêm. Tôi ngước mắt nhìn về phía hồ hỏi mặt nước đăm đăm chìm trong thẳm sâu của vũ trụ. Không một tiếng trả lời. Mặt hồ vẫn yên ả như đêm. Mặt hồ rồi sẽ hết yên ả như đêm. Bởi, nơi nào dù có ánh đèn, tôi vẫn thấy mờ mịt và tất nhiên rất tối. 

“Hãy tiến về phía trước và vớt cái thứ dưới đáy hồ ấy lên”. Lần này, giọng nói rền rỉ mạnh hơn. Hai bờ vai của tôi chùng xuống. Đôi tay vẫn đang để sau gáy. Tôi lết hai đầu gối, nhích từng chút một. Mặt hồ vẫn yên ả. Nước vẫn thẳm sâu màu vũ trụ. Vậy, thứ gì ở dưới đáy hồ nhỉ? Tại sao tôi phải nghe lời những kẻ vô hình đang túm tóc mình, hét vào trong não mình? 

Thứ gì đó ở dưới đáy hồ
Thứ gì đó ở dưới đáy hồ
Thứ gì đó ở dưới đáy hồ 

Mặt nước bắt đầu sôi lên sùng sục khi tôi vừa lết tới gần. Một tiếng rơi, hai tiếng rơi, ba tiếng rơi. Rồi hàng loạt những tiếng rơi ào ạt như thác đổ đang ùa xuống mặt nước. Và, tôi chẳng hề thấy thứ gì đó nổi lên. Đôi tay tôi vẫn đang bị khống chế sau gáy. Đầu gối tôi vẫn phải thụp xuống bãi cỏ khô cháy. Tôi phải vớt thứ gì đó ở dưới đáy hồ lên bằng cách nào nhỉ?

Những tiếng rơi đã ngừng lại. Và, tôi nhìn thấy một cái bóng lớn đang trồi dần, nhô dần lên khỏi mặt hồ. Con thủy quái chăng? Hay tổ tiên ta chăng? À, không chỉ là một con rùa. Tôi đã thấy nó ở đâu rồi ấy nhỉ? Chỉ là một con rùa già đã nghìn năm tuổi. Có thể tổ tiên của tôi, dòng giống của tôi là từ con rùa già này? Làm sao tôi vớt được thứ gì đó từ dưới đáy hồ lên bằng đôi tay đã bị khống chế? 

Chiều nay, tôi vừa lướt qua tờ tin tức cũ mèm của buổi sáng. Nghe đâu, tối hôm qua họ đã nhốt hết tất cả ánh sáng vào một cái lọ thủy tinh lớn và ném xuống mặt hồ. Còn họ hình như đang cùng nhau ngồi trong một căn phòng rất kín, để kể những câu chuyện mang tên là bí mật mà hẳn nhiên ai cũng biết. 

Tôi sẽ vớt ánh sáng lên. Tôi phải vớt những ơn cứu rỗi đang chìm dần vào từng lớp nước tưởng chừng yên ả như bầu trời đêm ở xứ này.

Trần Băng Khuê

---

Trần Băng Khuê, born in Vietnam in 1982, lived for a period in Auckland, New Zealand. A talented writer and an aspiring artist who currently lives and work in Huế, Vietnam.

Nguyễn Thị Phương Trâm, the poet and translator, was born in 1971 in Phu Nhuan, Saigon, Vietnam. The pharmacist currently lives and works in Western Sydney, Australia.