CHRONICLES OF A DEAD PERSON LIVING STILL WITH THE TRUTH

A poem in Vietnamese by Lê Vĩnh Tài
Translator: Nguyễn Thị Phương Trâm
Art: Nguyễn Thị Phương Trâm
English translation first published on litviet.net
[5th revision; 2019-2022]

CHRONICLES OF A DEAD PERSON LIVING STILL WITH THE TRUTH


1.
When the kings are gone
Left for all
Relics that should have been forgotten

You leave not a crown
But pieces of bones
Crumbling dust…

You radiate without a golden throne
Blood can’t be shed
When a person is dead
The truth can’t be forgotten

You’re flying towards
Heaven’s Gate
In a perfect ending

We’re brothers and sisters
Hand in hand
Our fingers woven together
Drawing an entire horizon
On the threshold of a vow, we’re
The truth, a face you desire
History should be noted just so

Life is happiness
Creation is happiness
Love is happiness
Is death happiness?
Since darkness is present
Holding within all

Touching
You
Are
Yearnings
Since forever…


2.
Nor light
Glistening tears
In the dark, the quiet around you
A flame, pulling us closer
Even when you’re drifting
You are the only one who can name evil

Spring
A lonely swallow
A maimed tree
A flicker of light in your eyes
A switch for the rain at the electrical dam…

Raining like there’s no tomorrow
As though we’re snuffed out by the alleyway
Light igniting only in far off places
And the heart beating resounding
Your destitution

God shall bless those who are already on their way
And what’s left of our life fate shall decide
There’s no longer such a thing as luck…


3.
Let the wind blow
At the top of the hill
To the mouth of villagers
From the span of the sails
To the hull of a crumbling shipwreck
So, the scream of the man drowning
Upon a perilous sea
Can no longer be your pain alone

Misery in time for the sunrise
The silent hand shakes
The closed lips in view of the Sun
The fish has to die
Floating bloated because of the twist in the water
Not because of the fragrant smell of gunpowder
But the threats completely fried
You and the fish under the shady canopy

You’re quiet
Like a tired sail erected
On a boat
You persist the entire night
Staring into the dark

You left the shore at dawn
Your elation an inebriation
Just before they
Grab hold of your heart pulling it back to shore
Choking you
And like a fish you’re gasping


4.
You’re very lucky
Being able to live
In a place with poetry
Where dreams have turned slaves
Into kings

If everyone
Naps their noon away
Lazily
Stirring up life
With stories around cups of tea
Steaming, with a
Cuddle pillow, asking oneself:
What have I done
For the nation?

In the bustling disposition
With curiosity
You’ll detect
The stench of death
Right behind you

And everyone will concede
Your shadow is synonymous with the dark
In the excrement
Of hearsay
Yep, you’ve err(sin)


5.
Like the life of a prophet
You drift from the prison of sleep
To the tip of a torch
Scorching all with ideals
With your anaemic heart
And the simmering cancer in your bowel
Burning
In dreams…

You thought
After the war
They will make the world anew beautiful
No longer rusty
So now you’ve fallen into some delusional love affair

But loneliness
A betrayal
Left aside for you
When you continue to romanticise
The signing of your name

In the end it’s nothing but death
Can a single person do
More?


6.
You note
Creating a world on fire
Poetry has to be more tragic
More dramatic, in your grasp
The words swelling up when you need it to

You note, carving it in stone
Often overly proficient

You mop up
The words noted
In sweat and pain

Noting
Everything in your grasp
Every strains of hair twisted with your thoughts

Noting
What is possible
Drilling through life
Dear god…


7.
Hey the world that has become small in your eyes
You’re sick of it
Your fingers curling up in fitful dreams
You drink death like wine

Aren’t you afraid of scorpions?
Snakes? Centipede? Beatles? Chafers?
Aren’t you afraid of blood?
But be careful of the light on the stage
Life is full of the colour blind

Hey the small world in your eyes
Giving you all the answers
Its payment
Drops of blood
Plop, plop
Your fresh drop falling…


8.
The last beam of light lit up your face
Your poetry page
Attacks your loneliness
Like a dagger

In a sudden, it shreds darkness
The passion reserved for all
The brightness makes you blush
You resent it
The spit, damp wet bravado
Of those lining up for their turn
To congratulate you…


9.
Everyone holding onto uncertainty
Like an ink jar holding onto night
You holding onto the beginning of dreams
Your poetry

Who has brought the news of despair
Making the daggers vomit
Smoke?

The hearsay, the stories
The days seemingly forever
The most opportune time for us
Blank white pieces of paper smudged with ink
The meaning of tears
Your tombstone surrounded


10.
Waiting
Waiting at the front
Like a door opening behind you

Everyone waiting
Together
When it opens
So you can return to a past towards a future without a sign of you in it
Ramping up the light of an already crumbling boat
Like a bird refurbishing its old nest with hay

The people behind you
Reside in a state of surprise
Their light escapes through your door
Spilling dawn
Even when everything is still stained by the darkness of the sunset

Your face will become familiar
Like everything that’s in front of you
Has to face the door from behind
Opening
As though turning to a sinful past with the innocence of your future


11.
The price of war, and loyalty
Endlessly gives birth to a cover of naivety
For the pretenders of innocence

As the price of love
Gives birth to competent mothers
Bearing children

As the price of death
Is immortality

As a tomb and the theatre
are the two heads of obedience
In the world

As though, we’re departing
A ferry heading for a tunnel disappearing
No honour nor humiliation
No enemy
We’re all friends


12.
The pain of a memorial ground
When people erect a monument of you
On the last night
On the first day
Like a folk song by Văn Cao
Sung by your daughter
“From now on people know how to love each other…”
You leave behind respect thrown into memories
Into the shadow of the night lit up with glorious
Golden light

You allow your voice
No longer lost
Float up into the air
The light of the room turning silver
With the adornment of time
That they nearly drop and lost

Like all those familiar words
had disappeared from the keyboard
Like the truth
You rather die than leave

You fought and won the heart of humanity
By leaving behind a wooden horse
The soldiers spilling from fluffy teddy bears
Soft on the chair
In fields
Scattered with monuments

You leave behind the sunlight still frolicking with the dark
You leave behind the open window still welcoming each morning
You leave behind the flowers still on a schedule to bloom
You leave behind deliberately
Whatever time is left shall never return
A sail that shall never soothe the thirst of the horizon

When you leave the world
You will fly
And you will fall
Like the blood of Mỵ Châu(1)
Turning into a pearl

We stare at history and can’t resist
The urgency
Flipping the pages already read, to read again
So when we finally fall
We can note in time accurately the day the moment
When the mountain of dust and ashes flew…

We’ll feel
When we put the pieces back together
What has happened? When? With whom? And where
So can we be ready? By which ever way, to pick out from despair the pieces of shrapnel
From wounds
Broken bones
Of citizens

That shall be a bright day
And some may say we’re difficult
In turning the page
Noting every words of remembrance

No king
But the silence of angels
Shall reign over
Love.


(1) My Chau was a pawn, a victim of war.

BÀI TRƯỜNG CA CỦA MỘT NGƯỜI ĐÃ CHẾT NHƯNG VẪN CÒN SỐNG TRONG SỰ THẬT 

1.
khi các ông vua ra đi
để lại cho mọi người
những di tích nhiều khi đáng quên

bạn không để lại vương miện
chỉ những mảnh xương
tan thành bụi…

và bạn phát sáng không cần ngai vàng
máu không thể chảy
khi người ta đã chết
sự thật muôn đời không thể quên

bạn bay đến cánh cửa
thiên đường
kết thúc thật hoàn hảo

chúng ta là anh em
tay trong tay
ngón tay đan vào nhau
vẽ lên một chân trời
trên ngưỡng cửa lời nguyền, chúng ta
là sự thật, như khuôn mặt bạn đã mơ
lịch sử phải viết như chính nó

cuộc sống là hạnh phúc
sáng tạo là hạnh phúc
yêu nhau là hạnh phúc
cái chết có là hạnh phúc?
mặc dù bóng tối vẫn là sự hiện diện
trong vòng tay mọi người

chạm vào
bạn
là những gì
mong đợi
từ lâu…

2.
không phải ánh sáng
lấp lánh nước mắt
trong bóng đêm, sự im lặng kề bên bạn
ngọn lửa, kéo chúng ta thật gần
mặc dù bạn vẫn đang trôi dạt
chỉ có bạn mới có thể gọi tên cái ác

mùa xuân ôi
con én lẻ loi
giống như một cái cây bị thương
mắt của bạn chớp sáng ánh đèn
tắt mở bí mật những cơn mưa thuỷ điện…

mưa như là không có không sao
nhưng trên các đường phố chúng ta bị dập tắt
ánh sáng chỉ loé lên trong những xa xôi
và trái tim đập vang nỗi đơn côi
của bạn

chúa sẽ ban phước lành cho những người đã bắt đầu khởi hành
và để phần còn lại của đời mình cho số phận
không còn trò may rủi…

3.
hãy để ngọn gió thổi
từ đỉnh đồi
đến miệng một ngư dân
từ thời gian một cánh buồm
đến vỏ của chiếc thuyền bị đâm vỡ
vì vậy, tiếng thét của người đàn ông chết đuối
khi gặp vùng biển nguy hiểm
không còn là nỗi đau riêng của bạn

sự khốn nạn đã kịp bình minh
những cái bắt tay im lặng
sự ngậm miệng trong ánh nắng mặt trời
làm những con cá phải chết
lềnh bềnh bởi các xoáy nước
không phải mùi thơm của thuốc súng
mà sự đe doạ nướng chín
bạn và những con cá trong bóng râm

bạn im lặng
như cánh buồm giương lên uể oải
từ chiếc thuyền
cả đêm bạn vẫn kiên trì
nhìn chằm chằm bóng tối

bạn ra khơi vào lúc bình minh
bạn vui như say rượu
trước khi người ta
bắt trái tim của bạn lên bờ
làm bạn ngạt thở
và ngáp như một con cá


4.
bạn thật may mắn
được sống ở xứ sở
nơi chỉ có thơ
và giấc mơ làm nô
lệ, lên ngôi

nếu ai cũng chỉ
nằm ngủ trong những buổi
trưa lười biếng
khuấy động cuộc đời
bằng những câu chuyện quanh tách trà
bốc khói, và một cái
gối ôm, tự hỏi:
ta đã làm gì cho tổ
quốc?

trong tâm trạng bận
rộn với những kẻ tò mò
bạn sẽ ngửi thấy mùi
cái chết
ngay phía sau lưng bạn

và mọi người cảm
nhận bóng của bạn nhòa trong bóng tối
trong những cặn bã
của tin đồn
ừ, bạn phạm tội


5.
như cuộc đời của nhà tiên tri
bạn trôi từ nhà tù giấc ngủ
đến ngọn đuốc
đốt cháy mọi người với lý tưởng
bẳng trái tim thiếu máu của bạn
và căn bệnh ung thư dạ dày đang nhấp nháy
cháy
trong mơ…

bạn ngỡ
sau chiến tranh
người ta sẽ làm cho thế giới tươi đẹp
không còn rỉ sét
và bạn rơi vào tình yêu ảo tưởng

nhưng sự cô đơn
oán hờn
vẫn còn dành cho bạn
khi bạn cứ hồn nhiên lãng mạn
ký tên mình

cuối cùng chỉ là cái chết
vì sao mọi người cũng không thể làm được
gì hơn?


6.
bạn viết
để tạo ra một thế giới bốc cháy
nên thơ bây giờ khổ cực hơn
và hay hơn, trong lòng bàn tay của bạn
chữ nghĩa sưng lên khi nào bạn muốn

bạn viết, và khắc lên đá
đôi khi quá công phu

bạn lau
những chữ đã viết
bằng mồ hôi đau đớn

viết
với tất cả những gì có trong tay của bạn
cả những cọng lông cũng phải quăn theo ý nghĩ của bạn

viết
về tất cả những gì có thể
khoan thủng cuộc đời
trời ơi…


7.
này thế giới đang trở nên nhỏ bé dưới mắt bạn
nhiều khi bạn chán nản
nó làm co giật các ngón tay bạn trong giấc mơ
bạn uống cái chết như ly rượu

bạn có sợ hãi những con bò cạp?
rắn? rết? bọ xít? bọ rầy?
bạn có sợ máu?
nhưng hãy cẩn thận ánh đèn trên sân khấu
cuộc đời này đầy những gã mù màu

này thế giới nhỏ bé dưới mắt bạn
nhưng nó cho bạn tất cả câu trả lời
nó,
là chi phí của những giọt máu
một giọt, một giọt
và một giọt tươi ròng của bạn đang rơi…


8.
ánh sáng cuối cùng đã thắp trên khuôn mặt bạn
trên trang thơ của bạn
nó tấn công nỗi cô đơn của bạn
như một con dao găm

đột nhiên, nó xé nát bóng tối
lòng đam mê dành cho mọi người
sự sáng chói làm bạn đỏ mặt
bạn không thích
nước bọt sự tung hô ẩm ướt
của những kẻ xếp hàng chờ đến lượt
tung hô…


9.
mọi người bám vào hoang mang
như lọ mực bám vào bóng đêm
bạn bám vào khởi hành giấc mơ
cho bài thơ của bạn

ai đã mang lại những tin tức tuyệt vọng
để các thanh kiếm buồn nôn
ra khói?

những tin đồn, những câu chuyện
những ngày tháng nhất nhật thiên thu
bây giờ là sự hợp nhất của chúng ta
tờ giấy trắng đầy vết mực
chữ nghĩa như nước mắt
xung quanh bia mộ bạn


10.
chờ đợi
chờ đợi ở phía trước
nhưng cánh cửa mở ra phía sau bạn

mọi người chờ
cùng chờ
khi nó mở ra
để bạn có thể quay lại quá khứ với tương lai không tì vết của bạn
bơm ánh sáng lên con thuyền đã mục nát
như con chim tân trang lại cái tổ bằng rơm của nó

những người đi sau lưng bạn
sống trong trạng thái sững sờ
ánh sáng của họ thông qua cánh cửa của bạn
tuôn ra bình minh
dù mọi thứ vẫn còn đen mờ bởi vết nhơ ú ớ của hoàng hôn

khuôn mặt bạn thành quen thuộc,
nhưng những gì ở phía trước bạn
sẽ phải đối mặt với phía cánh cửa phía sau
vừa mở ra
như bạn phải quay lại quá khứ tội lỗi bằng tương lai vô tội của bạn


11.
cái giá của chiến tranh, và lòng trung thành
vĩnh viễn sinh ra những trang sử ngớ ngẩn
của kẻ giả vờ ngây thơ

như cái giá của tình yêu
sinh ra các bà mẹ thành thạo
sinh nở

như cái giá của sự chết
là sự sống đời đời

như ngôi mộ và nhà hát
là hai đầu của sự vâng lời
của thế giới

như thể, chúng ta rời
toa tàu trôi vào hầm mất hút
không phải vinh hay nhục
không phải kẻ thù
tất cả chúng ta là bè bạn của nhau


12.
nỗi đau vườn tượng
khi người ta tạc hình ảnh của bạn
đêm cuối cùng
ngày đầu tiên
như bài hát của Văn Cao
con gái của bạn hát
từ nay người biết yêu người…
bạn để lại sự kính trọng tạc vào bộ nhớ
cho bóng đêm ánh sáng màu vàng
rực rỡ

bạn để tiếng nói của mình
không còn lạc lõng
bay lên trên không
ánh sáng của căn phòng chuyển sang màu bạc
với đồ trang sức của thời gian
mà suýt nữa người ta làm rơi mất

như các con chữ quen thuộc
của một bàn phím đã biến mất
như sự thật
bạn thà chết không rời

bạn đánh chiếm lòng người
bằng cách để lại một con ngựa gỗ
những đoàn quân tuôn ra là những con gấu bông
dịu dàng trên chiếc ghế
trong khu vườn
không còn quá nhiều tượng

bạn để lại ánh nắng mặt trời vẫn còn đùa giỡn với bóng tối
bạn để lại cửa sổ vẫn còn mở vào buổi sáng
bạn để lại bông hoa vẫn còn lao động theo thời khoá biểu để nở tung
bạn cố ý để lại
dù thời gian còn lại sẽ không bao giờ quay lại
một cánh buồm sẽ không bao giờ làm dịu cơn khát của chân trời

khi bạn rời khỏi thế giới
bạn bay
và rơi
như giọt máu Mỵ Châu
hình thành viên ngọc trai

chúng ta nhìn vào lịch sử và không thể cưỡng lại
sự thôi thúc
lật các trang đã đọc xong, đọc lại
để khi chúng ta sụp đổ
chúng ta còn kịp ghi chính xác tháng ngày
lúc lâu đài cát bụi tung bay…

và chúng ta có cảm giác
khi gắn kết những mảnh vỡ với nhau
những gì đã xảy ra? khi nào? với ai? và nơi
nào để chuẩn bị điều đó? bằng cách nào đó, để gắp trong vô vọng mảnh đạn
từ vết thương
gãy xương
của dân tộc

đó là ngày thắp sáng
và ai đó sẽ hỏi tại sao chúng ta đã rất khó khăn
khi lật qua một trang
để viết những lời tưởng nhớ

không có vua
chỉ sự im lặng của thiên thần
sẽ ngự trị
yêu thương…


Lê Vĩnh Tài, the poet and translator born in 1966 in Buon Ma Thuot, Daklak, Vietnam. The retired doctor is still a resident of the Western Highlands and a businessman in Buon Ma Thuot.

Nguyễn Thị Phương Trâm, the blogger, poet, and translator, was born in 1971 in Phu Nhuan, Saigon, Vietnam. The pharmacist currently lives and works in Western Sydney, Australia.

By Nguyễn Thị Phương Trâm

There's magic in translating a body of work from one language to another.

Leave a comment

Fill in your details below or click an icon to log in:

WordPress.com Logo

You are commenting using your WordPress.com account. Log Out /  Change )

Facebook photo

You are commenting using your Facebook account. Log Out /  Change )

Connecting to %s

%d bloggers like this: