A short story in Vietnamese by Nguyễn Văn Thiện
Translator: Nguyễn Thị Phương Trâm 

Straightening a curl as I walk

On Mount Chư Mang – yes again Mount Chư Mang, where else could I go? – There are eyes sparkling innocently like stars, but there are also the devilish red eyes in the enchanted night. There’s nowhere for saints and angels to hide; they’re forced to confront the peril.

I’m straightening a curl. Not because I’ve lost my mind, it’s my way to attain perspective before facing angels and demons. Both sides find my stupidity pitiful; they tolerate me; probably I’m still alive.

No one will come to your aid if unluckily you fall into the mouths of demons. Your friends shall be oblivious to the point of viciousness, and they’ll watch and laugh as you drop from the ninth level of heaven. But entertaining for any distraught crowd. 

Hence, don’t be so straight, smile, don’t worry if it’s a little crooked, tasteless, add a bit of spit on your lips for drama, and you’ll be just fine.

I’m on the contrary, always straightening a curl as I walk!

How hard is it to straighten a curl? Hard, but not impossible. How hard is it to keep your balance on a rope between the mouths of angels and demons? Hard, but not impossible. It would be best if you didn’t look down too long at the rowdy crowd. They were born there; their heads were stuffed with hard ideologies, tough as nails, they’re everywhere like mosquitoes like water droplets in canyons, so don’t lose your temper. If you lose your temper, the curl shall break in half. Try it if you don’t believe me!

You asked me: “Why would anyone want to write something so depressing?”. I don’t have an answer for that, I didn’t have a chance to prepare an answer, so I won’t. My attention for the moment is focused on sketching a person in a storm or a dusty red sunset walking on a road. I wanted to describe my current situation; whether it’s happy or sad?

The last few days, images of a young boy floating face down in a pool of water washed up on a beach had plagued people’s minds. There has been a unified expression of love for humanity through evidential tears of compassion beyond borders. But, no one bothers to cry for the children at home, right by their side. The lives of the tiny little souls, yellow skin, they too bleed red, we watched them as they were being stepped upon, and we averted our eyes?

You said: “We cry for them now, who will cry for us later?”. In a place where every folklore is a tragedy then whether there are tears or no tears, compassion or indifference, there’s nothing of consequence!

Me fiddling with my one hair like an autistic child, jaw clamped shut as the teacher asked for an answer—the very curly hair, mystically shiny in the sunlight. Not every tear is a precious gem, and that’s the truth! I told you a story about a fairy godfather who had a kind face, tearful, and a bloody hand in the dark. Believe it or not, but if you’re not careful, you may drown in the tears of these righteous saints. Me, with a hair the colour of sunlight in my hand, I will continue to move forward, in the light, in the rain, through the screams of fanatics trying to protect a corpse in a pool of darkness. I tried to keep my sense of perspective, like a professional circus performer on a tightrope, across a valley of knives.

Sometimes I’m anxious, confused, since down there, the crowd never once stopped screaming. The fleshy red maws could swallow the whole of humanity. They were chosen for an important job of controlling the rhythm of this noisy life. But day after day they’re becoming more and more powerless, more helpless, more dangerous. “Take whatever you can!”, their pride is like an angry wave. Then there are times when they are soft and ignorant. Watching me straightening out my tight curl as I walked, they laughed, I was an alien from another planet. I laughed, with a bit of spit on my lips, though confused, I would continue with whatever I was doing, a circus performer on a tightrope.

Dangerous, but exciting, this is something, only I know!

Straightening a tight curl as you walk. Blokes with faces as cold as blocks of ice stopped me: “Hey, what are you up to?”. “Mate, what have you got up your sleeve?”… I laughed and showed them the tight curly hair in my hand. And they would laugh till they almost choked to death, before they abandoned me again, on my tightrope!/

_____

June 2020

Vừa đi vừa vuốt thẳng một cọng lông

Trên núi Chư Mang – lại núi Chư Mang, chứ còn biết đi đâu được nữa? – có những đôi mắt trẻ thơ như sao lấp lánh, nhưng cũng có những đôi mắt quỷ đỏ lòm trong đêm đen huyễn hoặc. Không có nơi nào cho thần tiên trú ngụ, bắt buộc chúng ta phải tìm cách đối phó với những hiểm nguy.
Tôi ngồi vuốt thẳng một cọng lông. Không phải điên khùng loạn não đâu, đó là cách tôi lấy lại thăng bằng để chơi cùng một lúc với thánh thần và ác quỷ. Cả hai phía đều thấy tôi ngu đần lẩn thẩn đến tội nghiệp, nên họ bỏ qua cho, để còn sống đến ngày mai.

  Không có ai dám bênh vực bạn đâu, nếu như bạn không may ngã vào miệng quỷ. Bạn bè của bạn sẽ trở nên vô tâm đến tàn độc và hả hê cười khi thấy bạn rơi từ chín tầng trời. Thậm chí cú rơi ngoạn mục ấy trở thanh trò giải trí cho đám đông quẫn bách.
Vậy nên, tốt nhất là hãy giữ thăng bằng, trên miệng hãy luôn luôn một nụ cười, méo mó cũng được, vô vị cũng được, thậm chí chảy thêm một ít nước bọt giả ngây giả dại cũng chẳng sao.

Tôi thì khác, vừa đi vừa vuốt thẳng một cọng lông!

  Vuốt thẳng một cọng lông có khó không? Khó, nhưng không phải là điều không thể. Giữ thăng bằng trên một sợi dây giăng ngang giữa miệng thiên thần và ác quỷ có khó không? Khó, nhưng cũng không phải là điều không thể. Có một điều cần biết là bạn không nên ngó xuống quá lâu đám đông nhảy múa gào thét dưới kia. Họ sinh ra ở đó, trong đầu được nhồi nhét một mớ giáo điều cứng như đinh thép, nhiều như muỗi như vắt trong hẻm núi vậy nên bạn hãy đừng nổi giận với họ.
Nếu bạn nổi giận, cọng lông sẽ đứt làm đôi. Không tin thì cứ thử xem!

Bạn hỏi: “Viết cái gì mà đau đớn buồn rầu đến vậy?”. Tôi thì không biết trả lời sao nữa, tôi chưa kịp chuẩn bị câu trả lời, nên đành bỏ ngỏ. Tôi cắm cúi ngồi vẽ gương mặt người trong gió mưa vần vũ hay nắng đỏ bụi đường. Tôi chỉ muốn vẽ lại một cách trung thực nhất gương mặt của khoảnh khắc mà tôi đang sống, còn đó là gương mặt buồn rầu hay vui vẻ, tôi làm sao biết được?
Những ngày qua, khi thân thể một cậu bé ở một xứ sở xa xôi nào đó nằm úp mặt trên một bờ biển xa xôi nào đó, mọi người có dịp chứng tỏ tình yêu thương đồng loại của mình bằng những giọt nước mắt nhân từ không cần biên giới. Nhưng hầu như không ai muốn khóc cho những đứa bé sống lay lắt ngay bên cạnh, đang bị đày đọa bởi những người thân yêu của nó. Cuộc sống của những sinh linh bé nhỏ, máu đỏ da vàng, đang bị chà đạp không thương tiếc ngay bện cạnh bạn đó, sao đành ngoảnh mặt làm ngơ?
Bạn nói: “Mình khóc thương cho người ta, rồi mai kia ai khóc cho mình?”. Ở xứ sở mà mỗi huyền thoại đều nhuốm màu bi kịch thì nước mắt hay không nước mắt, xót thương hay hững hờ, nào phải là chuyện gì ghê gớm!

Tôi mân mê cọng lông trên tay như một thằng bé tự kỷ, miệng ngậm hột thị khi thầy giáo hỏi bài. Cọng lông xoăn tít, lấp lánh dưới ánh sáng kỳ diệu của mặt trời. Không phải giọt nước mắt nào cũng châu ngọc cả đâu, thật đấy! Tôi đã từng kể cho bạn nghe về một ông tiên luôn luôn vẻ mặt nhân từ và nhạt nhòa nước mắt có bàn tay đẫm máu trong đêm đen. Tin hay không thì tùy, nhưng nếu không cẩn thận, bạn có thể chết đuối trong biển nước mắt của các thánh nhân đểu cáng. Còn tôi, với cọng lông màu nắng trên tay, tôi sẽ tiếp tục bước đi, trong nắng, trong mưa, trong sự gào thét của đám đông cuồng tín đang ra sức bảo vệ một xác chết chưa chôn hoặc một vũng lầy tăm tối. Tôi cố giữ lấy thăng bằng, như một diễn viên xiếc thạo nghề đang biểu diễn màn đi trên dây, qua một rừng gươm dao dựng ngược dưới chân.

Có nhiều khi cũng lo lắng, hoang mang, vì dưới kia, đám đông không ngớt thét gào. Những cái miệng há ra đỏ lòm chực ăn tươi nuốt sống đồng loại. Họ được lịch sử lựa chọn và giao nhiệm vụ vẻ vang giữ nhịp cho cuộc sống ồn ã này. Nhưng càng ngày họ càng tỏ ra bất lực, càng bất lực họ càng manh động, nguy hiểm.  “Không giành được thì cướp!”, họ nói thế và tỏ ra hãnh diện điên cuồng như sóng dữ. Nói thế chứ họ cũng yếu mềm và có khi đần độn. Khi thấy tôi vừa đi vừa cố gắng vuốt thẳng một sợi lông xoăn tít, họ ôm bụng cười lăn cười lộn, tưởng như được tận mắt thấy người ngoài hành tinh vừa rơi xuống. Tôi cười, miệng chảy ra một ít nước dãi ngớ ngẩn và tiếp tục công việc của mình, công việc của một diễn viên xiếc đi trên dây. 

  Nguy hiểm, nhưng rất thú vị, điều này, chỉ có tôi biết thôi!

  Vừa đi vừa vuốt cho thẳng một sợi lông xoăn tít. Những gã mặt lạnh như tiền chặn đường hỏi: “Này, mày định âm mưu gì đấy?”. “Này, mày có ý đồ đen tối gì đấy?”… Tôi cười hì hì và chìa ra cọng lông trước mặt, xoăn tít. Chúng nó bật cười sằng sặc, bỏ đi!/