A short story in Vietnamese by Nguyễn Văn Thiện
Translator: Nguyễn Thị Phương Trâm 
Photography: Nguyễn Thị Phương Trâm 

Casual like fate, the unforgettable rainstorms through our life. It passes, beyond, till that moment sunlight breaks, and we would never meet again. In a lifetime, have you ever experienced such a storm? What do you do as you reminisce on the passing light and deluge? Have you ever considered writing to the rain long gone, and why not? When there’s no way of bringing back the past, I would continue to take myself back to this moment in the past, why? Who knows! This morning, the sky was overwhelmed by a swarm of moths greeting the sunlight at the mead, I sat down to write a letter to an old storm, casual like fate stretched out waiting for a way to return, to a day in the past, long gone.

“You’ve arrived, exactly at that time and place, not early, nor late, caught me naked, alone, like an escaped criminal from hell lost in the mead. You’re oblivious, excited, enthusiastic you told tales of far unknown nine spheres of heaven. I lay there listening, engrossed, knowing, that must be the strangest thing, in this fraudulent world the truest tale I have ever heard. Every story involving people carries with it the subjective hue of suspicion. Your words, I believed, and years later, I continued to believe. You roamed amongst the seven hues of the rainbow, leaving behind all of your entanglement and worries. The truth is, it’s stuff made of dreams, a life never tasted nor experienced, not even a little. The raindrops fell then we were gone, reincarnated ablaze in a moment of happiness. In your eyes, life was evergreen, endlessly beautiful, no different to the greenest of grass on a spring morning to a young girl who became a woman, the first time she discovered love…”

“When I sat down to write these words, you were long gone, far away from the mead, roaming somewhere at the end of the horizon. Today the sun blistering in Chư Mang, infinitely the clouds piled on top of the light, the light in layers on top of the clouds. It took us forever to face the facts of those who were long gone, the existence of their value, you’re the aberrant rainfall, who had come and gone, took away with them so much longing. You brought to the mead tales so strange it woke up every blade of grass, leaves in trees, they dreamt of far off places of distant horizons, of vast, vast seas. You whispered into our ears new things, things unimaginable to them. You said, in a far-off place, there were people with a strange habit, they lived like animals, after a time, they forget their human voice. I immediately compared my life with theirs, and I could more than relate. We, as human beings, dwell together, also for a long time, our spoken language now a reverberation of grunts and screams liken to a pack of wild beast, day after day gradually we lose our humanity, lost is the pure original heavenly given nature of goodness, and kindness…”.

“You told me in these far-off places people own their freedom, free to proudly live out their desires. You winked at me mischievously and placed a cold kiss on the top of my head, and left to continue your adventures! It has been a while, there has been no mentioning of any childhood adventures in the mead, yet this morning, dreamy-like that era of lakes long shimmering wild rivers, and wandering adventures with the clouds with eyes as blue as that of a maiden. The clouds chirped on about all sorts of stuff, luculent, without ever knowing pain, ever knowing deceit. Was it an amusing game with the clouds? If I knew the answer, no more than you – the rain – halfway up that familiar slope, would across the sky return. Though our story may have a long way to go, the morning has a long way to go; no more could be said, thoughtlessly you have cut through my life. When clouds casually became the protagonist, when you continue to be present as our casual witness void of misery, mount Chư Mang can only stand and watch, and smile…”

“I have invited you to, hey, why don’t you stay till the end of these long days? Of course, as vain white clouds, eyes narrowing, suspiciously shook your head! I know, youth, playtime, a time of self-discovery, though for a long time I’m left with this numbing aching heart, heartless no, but with little hope. Your tales always provoke our curiosity. I’ve asked: since you journey endlessly, have you ever transpired with a green-eyed maiden cloud? You would then, rushed around, as though busy, as though to dodge that answer…”

In passing as the rain came and went, I returned to my first role – a storyteller on mount Chư Mang. I’ve survived so much sun and rain in the mead, sometimes in lustful desire, delusional sadness, no day the same as the other, nor night like the other. This afternoon, I’ve chased away the hint of desire for a cloud with infinitely blue eyes right above my shoulders, its ready laughter had always led the way. I’ve walked through the afternoon without leaving a footprint or did I merely hover above the grass, laughing like warm rays of sunshine. I’ve tread quietly, my heart beating ever so lightly, for fear of awakening, frightening the clouds, which may fly away. As came the constant shadow of night, I will aimlessly roam these four corners of the trees and grass, with a warm smile safely in my hand.

And when sleep came, came the dreams, came the rain! 

 [edited June 2022]

Thư gửi cơn mưa

Có những cơn mưa đổ ngang đời, tình cờ như số phận, khiến ta không thể nào quên. Khi cơn mưa đã đi xa, xa lắc xa lơ rồi, có hôm nào nó khi nắng về tinh khôi chợt nhớ, mới biết rằng mình không bao giờ gặp lại. Trong đời bạn, đã bao giờ có những cơn mưa như thế chưa? Bạn làm gì khi quay quắt nhớ thương về những nắng mưa mình từng trải? Bạn có bao giờ nghĩ đến việc mình sẽ viết một lá thư gửi về cho cơn mưa quá khứ, tại sao không nhỉ? Khi không còn cách nào bắt quá khứ quay về, thì ta bắt mình ngược về quá khứ, để làm gì ư? Ai mà biết chắc! Sáng nay, mối bay lên rợp trời đón nắng thảo nguyên, ta ngồi viết thư gửi cho cơn mưa cũ, cơn mưa tình cờ như số phận giăng ngang đón đợi đường về, vào một ngày của xa xưa, xa lắm…

“Bạn đã đến, đúng vào thời điểm đó, không sớm, không muộn, để vừa vặn bắt gặp ta trần trụi, cô đơn, như một gã tù vượt ngục bị lạc giữa thảo nguyên. Bạn vô tư, sôi nổi, hào hứng kể cho tôi nghe câu chuyện thiên thu từ chín tầng trời xa lạ. Ta nằm nghe mê mải, biết rằng, đó là câu chuyện lạ lùng nhất, trung thực nhất mà mình được nghe trong chốn trần gian đầy bất trắc lọc lừa. Câu chuyện nào của thế nhân cũng mang một màu sắc chủ quan đáng nghi ngại. Riêng những lời bạn kể, ta tin, cho đến mãi sau này, vẫn còn tin. Cuộc đời của bạn, rong chơi giữa bảy sắc cầu vồng, bỏ hết mọi vướng bận và lo toan. Thú thực, đó là thứ đời sống trong mơ, ta chưa bao giờ được nếm trải, dù ít ỏi. Những giọt mưa đến rồi đi, luân hồi trong niềm vui rạng rỡ. Trong mắt bạn, cuộc đời xanh mướt, đẹp đẽ vô cùng, không khác gì sân trường xanh mướt trong buổi sáng mùa xuân trong mắt cô học trò mới lớn, lần đầu bắt gặp tình yêu…”

“Khi ta ngồi viết những dòng này thì bạn đã rời xa ta, xa thảo nguyên, rong chơi tít tắp cuối chân trời thăm thẳm. Chư Mang hôm nay nắng gắt, mây xếp chồng lên nắng, nắng xếp chồng lên mây, vô tận. Có những người khi họ đi xa rồi, ta mới thấy giá trị hiện hữa của họ, với ta, bạn là một cơn mưa lạ lùng, đến rồi đi, nhưng lấy của ta nhiều lần mong nhớ. Bạn mang đến thảo nguyên những câu chuyện lạ lùng và đánh thức cỏ cây bằng ước vọng xa xôi của bầu trời, của đại dương mênh mông. Bạn thầm thì bên tai ta về những điều ta chưa hề biết, chưa hề nghĩ đến. Bạn nói, ở xứ sở xa xôi, có những con người có sở thích kỳ quái, họ sống cũng muông thú, lâu dần, họ quên mất tiếng người… Ta lập tức liên tưởng, so sánh với cuộc sống của chính mình. Bọn ta, con người sống với nhau, nhưng cũng từ lâu, ngôn ngữ giao tiếp là tiếng gào thét của loài thú hoang, ngày càng mất đi tính người, mất đi thiên lương trong trẻo ban đầu…”.

“Bạn nói với tôi về những miền đất xa xôi con người được tự do, được sống để thỏa mãn niềm khát khao chinh phục tự nhiên. Bạn nháy mắt tinh nghịch rồi vội vã đặt một nụ hôn lạnh giá lên tóc, rồi tiếp tục rong chơi! Lâu lắm rồi, thảo nguyên không còn nhắc đến những hẹn hò tuổi nhỏ, vậy mà buổi sáng nay, tinh mơ như tuổi sông hồ dài rộng, ta lang thang cùng với một đám mây mắt màu xanh con gái. Đám mây líu lo kể đủ chuyện, bằng âm thanh trong trẻo, như chưa từng biết đến lo toan, chưa biết đến dối lừa. Đi chơi cùng với một đám mây thì có vui không? Ta chưa biết trả lời thế nào thì bạn – cơn mưa – lại ngang trời kéo đến, ngay giữa con đèo quen thuộc. Câu chuyện còn dài lắm, buổi sáng còn dài lắm, sẽ còn nhiều điều để kể, nhưng bạn đã vô tình cắt ngang.  Khi đám mây tình cờ trở thành nhân vật chính, khi bạn luôn luôn có mặt một cách tình cờ như nhân chứng không thể thiếu, núi Chư Mang chỉ còn biết đứng nhìn theo, có một nụ cười…”

“Ta rủ rê, thôi, hay ở lại đây cho hết những ngày dài? Dĩ nhiên là đám mây trắng kiêu kỳ lắc đầu nheo nheo mắt! Ta biết rồi, tuổi trẻ mà, còn phải rong chơi, còn phải kiếm tìm, mà ta thì từ lâu chỉ còn một trái tim đau buốt, không phải vô cảm, nhưng cũng không hi vọng gì nhiều. Câu chuyện kể của bạn luôn gợi trí tò mò. Ta hỏi: Bạn lãng du trong vô tận, thế đã bao giờ rong chơi với một đám mây con gái có đôi mắt màu xanh chưa? Lúc đó, bạn ào ạt chạy qua, làm như bận bịu lắm, để né một câu trả lời…”

Trong khi cơn mưa chập chờn đến rồi đi, ta lại trở về với vai diễn ban đầu – người kể chuyện ở núi Chư Mang. Ta đã đi qua bao nhiêu mưa nắng thảo nguyên, khi cuồng nhiệt mê say lúc ảo não u buồn, không có ngày nào giống ngày nào, không có đêm nào giống đêm nào. Chiều nay, ta đuổi theo dấu vết yêu thương với đám mây mắt biếc đậu trên vai và tiếng cười lảnh lót dẫn đường. Ta đi qua buổi chiều mà dường như không để lại dấu chân, hoặc là đang lướt trên mặt cỏ với tiếng cười vỡ ra long lanh như nắng ấm. Ta nhè nhẹ bược chân, tim không dám đập mạnh, sợ đám mây giật mình tỉnh giấc, bay đi. Khi bóng đêm vời vợi kéo về, ta vẫn loay hoay giữa bốn bề cây cỏ, với ánh mắt nụ cười ấm áp giữ chặt trong tay…

Và rồi, khi giấc ngủ kéo về, trong mơ, cũng có một cơn mưa!/

Nguyễn Văn Thiện
Born: 1975
Home town: Anh Sơn – Nghệ An
Master in Comparative Literature and Critical Theories
Currently a high school teacher, and a prolific writer.
Editor of Chư Yang Sin (Đắk Lắk) Art and Literary Journal.
—
Nguyễn Thị Phương Trâm, the blogger, poet and translator, was born in 1971 in Phu Nhuan, Saigon, Vietnam. The pharmacist currently lives and works in Western Sydney, Australia.

A short story in Vietnamese by Nguyễn Văn Thiện
Translator: Nguyễn Thị Phương Trâm 
Art: Đinh Trường Chinh

CHƯ MANG TO THE MARKET

Since it’s a lovely day, he took his letters down Mount Chư mang to sell at the market, like a mother selling their children, like the poor sell their dogs, like lovers selling each other out. Now the dejected letters followed him, mirrors of blue eyes watching the passing strangers stepping on top of each other trying to move ahead. Stay in line, no running, or you’ll get lost! He reminded them before choosing a spot to display them. People came from all directions and flooded the market, their faces covered as though they were at a masquerade ball. The sun glared at the tall, boxy residential buildings, and a breeze shifted the fluffy clouds over our head. The buildings disappeared completely behind clouds of dust; he felt sorry for his soft and weak letters. He’s also hungry, since this morning till now after lunch nothing was in his stomach, his eyes blurred from hunger, the Sun was glaring from all direction.

The letters all bent out of shape after a few days wandering the dirt-covered streets. No one was interested in buying the letters. He announced after a last look around the market, up you go, sing and dance all of you, just this once, then we’ll go home, or die here. The characters grabbing onto each other for support stood up, wobbly and shaking; they enacted a tragedy about the grim reaper reclaiming death. The hectic eyes of the city paused to watch the odd street performance. He felt heartless. He said, stop, enough, let’s go home! A bird call came from the river Năng upstream, from the ninth level of heaven resounding, full of love, urged for  their return home. They quickened their pace, headed for the anxious bird call, the songs of endearment aided them in surpassing the hills and valleys, they were on their way home! Home, to the proud, tall and formidable mountains, to the long resounding rivers, to the ancient hundred-year-old trees, to the thousand-year-old highland.

Half the way up an incline the letters began to shake and broke out in a dance. He was suddenly powerless; stood there and watched them like some talentless director as his performers ran amuck, there was no way to control or direct them. He shouted: “Hey, how do a bunch of crazy blokes dance compared to other dancers, who looks better?”. The randy letters refused the indignation of reply. He shouted again: “Now I know why no one wants to spare a dollar for you guys!”. The letters egged on, began to sing and shimmied up and around the incline. Singing louder and rowdier: “You’re so blind, yesterday at the market some gangster bribed the letter S to go with him, asked L to work in a brothel, as for the letter Đ, it ran away to the market to find money, the letter T has snuck away to the department stores to pick people’s pockets…”.

He was mortified, counting over and over again, it was true the familiar letters S, L, Đ, T… they were gone, lost somewhere in the street far away in the city!

He took the letters to the market to sell, they went feral, breaking the pack, hence it was inevitable that there were such break-ups and goodbyes. He dropped to the ground halfway up the incline, sweaty, stared intently at the city, the busy crowd pushing and shoving each other down some pit of devastating civility. Not sure where he could find S in this chaotic crowd of swords and blades. He called out: “Hey S, shooting sad satire success sure self silver linings, hey springs… come back to the mountain, don’t hang around in the streets learning bad habits bloody stabbings… Hey L, long lanky lovely lively lovable lot… come back to the mountain!”.

There was no answer!

On his butt, he called out to the lost letters, like a mage reciting a mantra calling upon the return of the dead. A fleet of birds flew by shook their heads with disbelief, the wind teased him in passing, the clouds stared… He screamed, leave me alone! At that very moment, in the distance appeared clearer the forms of the damaged letters, they were tripping, falling over each other, crying as they approached him. His heart cracked open, his vision blurred with tears: The letter L was in front, Đ right behind, both naked with flesh wounds seeping blood. Both letters fell into his arms, like daughters diving into their father’s unconditional loving arms. The letter Đ’s eyes were black and blue, lips were swollen, Đ must have received a bashing at the market. The letter L’s lower abdomen was bleeding, the wound still open and weeping, bright red… Both choking on their words reported they witnessed S getting shot, ran as she held onto her chest before collapsing at the intersection outside the market. He hugged both of his naive children, and cried. Mount Chư Mang somberly stood there firmly looking down at them, its green leafy eyes were on the verge of tears.

He grabbed a handful of leaves and started to chew it finely before placing it on L’s wound to stop the bleeding, and applied ointment on Đ’s bruises. The other letters gathered around them, they were like apes, and he was the leader of the troop. He began to lull them beyond his hurtful spirit, his voice was husky: đờ cờ lờ tờ mờ hờ hờ… Those who don’t want to die, those who brutally tried to sow evil, by this sunset let it go via the cool wind, let it go now đờ cờ lờ sờ mờ tờ… The letters relaxed, fell asleep, there was a hiccup here and there now and then in their deep slumber, like children who were falsely punished!

He sat weaving the reeds together, they needed a firm rope to cross the valley. Beyond the canyon was their home. He sang as he worked on the rope, like a poor mother in the mountains carrying her child on her back singing a lullaby as she worked in the cornfield. Ầu ơ… Đờ cờ lờ sờ hờ cờ mờ… đờ mờ cờ sờ ờ ờ lờ mờ mờ ầu ờ ờ ờ ầu ầu ơ ơ…

The long shadow of the afternoon fell as he woke up, the letters, they helped each other across the valley. The fragile rope was at breaking point. The mountain mist rolled out just in time to catch them. He guided the letters through the mist at the end of autumn. He sang as he walked as though he was a mage reciting mantras, cờ lờ đờ mờ cờ sờ… It’s very possible the string was already broken, but it didn’t matter. He announced aloud, let us be on our way, the entire earth swayed, the whole of humanity lopsided, not just us. The letters stopped crying, they held onto each other, and onward they went beneath the moonlight. The shadows of the man and letters falling longer, stretching from where they were to the other side of the valley, like ghosts appearing from the last century. Past midnight the man and letters were at the summit, to disappear completely inside the sound blinding fog.

At the foot of Mount Chư Mang, now and then people could still witness the cries and singing resounded in the mist, the eerie haunting devilish sounds stretching from the market across to the highland to then wrapped around the summit. On clear nights, on both sides of the path up the mountain were stains of dried blood the scent of wild grass.

Đờ mờ cờ sờ vờ cờ lờ let us go back to the mountain yeah… Weepy songs of lullabies, lullabies of lulling mournful sadness.

[Edited July 2022]

Chư Mang xuống chợ

Nhân buổi đẹp trời, hắn dắt díu bồng bế bầy chữ rời núi Chư Mang xuống kẻ chợ bán, như mẹ bán con, như nhà nghèo bán chó, như tình nhân lừa bán tình nhân. Bầy chữ cui cút đi theo, gương những con mắt màu xanh lên nhìn dòng người lạ lẫm đang cố giày xéo dẫm đạp lên nhau để về đích trước. Hắn dặn, đi đúng đường thẳng lối, không được chạy lung tung kẻo lạc! Rồi hắn chọn một khoảng vỉa hè bày chữ ra bán. Người kẻ chợ đi về như thác lũ, mặt mũi ai cũng trùm kín như thể đang tham gia lễ hội hóa trang. Gió thổi mây bay và nắng chứa chan trên những hộp nhà cao vút. Bầu trời thực sự biến mất sau làn khói bụi. Hắn chợt nhói thương những con chữ yếu mềm. Hắn cũng đói, sáng đến chiều chưa có gì vào bụng, mắt hoa lên, nhìn phía nào cũng thấy mặt trời chói gắt. 

Bầy chữ sau mấy ngày lê lết ngoài vỉa hè khói bụi đã trở nên méo mó hình hài. Hắn trừng mắt nhìn ngược nhìn xuôi chờ đợi nhưng tuyệt nhiên không hề có ai mua. Hắn nói, thôi, đứng dậy múa hát đi, một lần này nữa, rồi quay về, hoặc là chết ở đây. Lũ ký tự ngả nghiêng vịn nhau đứng dậy, vừa run cầm cập vừa trình diễn vũ điệu tử thần chết chóc. Những con mắt phố thị sấp ngửa dừng lại đứng nhìn, như nhìn đám hát rong xa lạ. Hắn thấy mình quá nhẫn tâm. Hắn nói, đủ rồi, quay về lại thôi! Tiếng chim gì đó từ thượng nguồn sông Năng chợt từ chín tầng trời vọng lại nghe từa tựa một lời yêu thương mời gọi quay về. Lũ hắn rảo bước, nhằm hướng tiếng chim khắc khoải, nhằm hướng câu hát yêu thương mà băng đèo vượt núi, về thôi! Về thôi, về núi sừng sững, về sông ngân dài, về cổ thụ vạn năm, về thảo nguyên triệu tuổi.

Về đến lưng chừng dốc thì lũ chữ lên cơn co giật và bắt đầu nhảy múa. Hắn bất lực đứng nhìn, như một gã đạo diễn bất tài nhìn dàn diễn viên làm loạn, không cách gì điều khiển nổi. Hắn hét: “Này, những gã điên nhảy múa với những vũ công nhảy múa, bên nào đẹp hơn?”. Lũ chữ bất kham không thèm trả lời. Hắn lại hét: “Hèn gì không có thằng con bố khỉ nào chịu bỏ tiền lẻ ra mua tụi mày!”. Lũ chữ càng hưng phấn, chúng vừa múa vừa hát. Hát to lên rằng: “Nhà ngươi quả thực mù lòa, hôm qua ở kẻ chợ có gã du côn đã rủ rê chữ S đi bụi đời, rủ chữ L vào động đĩ, rủ chữ Đ ra chợ kiếm ăn, chữ T đã trốn khỏi bầy vào siêu thị hành nghề móc túi…”.

Hắn kinh hoàng, đếm đi đếm lại, quả nhiên mấy chữ thân quen S, L, Đ, T… đã trốn đi hoặc lạc lối ngoài phố phường xa lạ!

Hắn dắt chữ ra chợ bán, kết quả lũ chữ bỏ đi hoang, tan đàn xẻ nghé, tử biệt sinh ly. Hắn ngồi giữa dốc quệt mồ hôi, nhìn về phố thị, thấy cả một đám đông đang đuổi nhau xuống hố thẳm văn minh điêu tàn. Chữ S bây giờ không biết ở đâu trong đám đông cuồng loạn gươm dao. Hắn gọi: “Ơ này chữ S, ơ này súng ơ này sân si ơ này sung sướng ơ này soán đoạt sờ soạng sống, ơ này sông… Về lại núi thôi về lại núi, đừng lê la phố chợ học thói lưu manh chém giết máu me… Ơ này L lờ lững lộn làng lành lặn lênh láng lung linh lóng lánh lập lòe… về núi thôi!”. 

Không có tiếng trả lời!

Hắn ngồi gọi chữ, như pháp sư ngồi niệm chú gọi hồn người chết quay về. Bầy chim bay qua nhìn hắn lắc đầu ngao ngán, bầy gió bay qua nhìn hắn cười châm chọc, bầy mây bay qua nhìn… Hắn hét toáng lên, kệ tao! Vừa lúc đó, từ xa thấp thoáng bóng hình vừa chạy vừa vấp ngã, vừa chạy vừa khóc than. Tim hắn đau nhói, mắt hắn mờ đi vì nước: Chữ L chạy trước, chữ Đ chạy sau, cả hai đứa trần truồng, thịt da gai cào tứa máu. Hai con chữ ngã nhào vào lòng hắn, như con gái đâm bổ vào lòng cha già sau cuộc tình thất bát. Chữ Đ mắt thâm tím, môi sưng vù, chắc bị ăn đòn hội chợ. Chữ L chảy máu ngay bụng dưới, vết thương hở ra lở loét, đỏ lòm… Hai đứa nghẹn ngào thông báo rằng, có thấy chữ S bị trúng đạn, vừa chạy vừa ôm ngực rồi ngã sấp mặt dưới chân cột đèn nơi ngã tư phố chợ. Hắn ôm hai đứa con nông nổi dại khờ, ngồi khóc. Núi Chư Mang trầm mặc đứng nhìn, mắt lá cũng rưng rưng.

Hắn thò tay bứt một nắm lá nhai nhuyễn rồi đắp vào vết thương cầm máu cho chữ L, lấy dầu xoa vết bầm tím cho chữ Đ. Lũ chữ phủ phục vây quanh, như bầy khỉ vây quanh gã khỉ đột đầu đàn. Hắn cất tiếng ru bằng giọng khàn khàn thống khổ điêu linh: đờ cờ lờ tờ mờ hờ hờ… Kẻ nào không muốn chết kẻ nào hung bạo lọc lừa gieo mầm ác, nào hãy buông tay trong buổi hoàng hôn gió mát, thôi, thôi nào đờ cờ lờ sờ mờ tờ… Bọn chữ gục xuống ngủ, thỉnh thoảng nấc lên trong mê man, như những đứa trẻ vừa bị đòn oan!

Hắn lặng lẽ bứt cỏ ngồi đan bện lại, cần một sợi dây chắc chắn bắc qua thung lũng. Qua hẻm núi này là về đến quê nhà. Hắn vừa miệt mài đan vừa hát, như một bà mẹ nghèo trên núi vừa địu con hai bên nách vừa trỉa bắp vừa hát ru. Ầu ơ… Đờ cờ lờ sờ hờ cờ mờ… đờ mờ cờ sờ ờ ờ lờ mờ mờ ầu ờ ờ ờ ầu ầu ơ ơ…

Bóng chiều đổ xuống, hắn xốc lũ chữ dậy, dắt díu nhau qua thung lũng. Sợi dây cỏ mỏng manh chòng chành như sắp đứt. Sương núi ùn ùn cuồn cuộn lao ra đỡ lấy. Hắn dắt bầy chữ đi trong sương núi cuối thu. Hắn vừa đi vừa hát ru như đạo sĩ niệm chú, cờ lờ đờ mờ cờ sờ… Hình như sợi dây đã đứt, nhưng có hề gì. Hắn nói to, chúng ta đi thôi, cả trái đất chòng chành, cả nhân loại ngả nghiêng chứ riêng gì chúng ta đâu. Bầy chữ thôi không kêu khóc nữa, chúng vịn tay nhau bước đi dưới trăng. Bóng chữ bóng người gầy guộc đổ dài, kéo từ bên này qua bên kia thung lũng, như những bóng ma hời từ thế kỷ trước hiện về. Quá nửa đêm thì chữ và người lên đỉnh núi rồi mất hút trong thăm thẳm mù sương.

Ở dưới chân núi Chư Mang, lâu lâu người ta vẫn nghe tiếng ai đó ca hát và khóc than trong sương, những âm thanh quỷ quyệt kéo dài từ phía kẻ chợ rồi lướt qua thảo nguyên hoang vắt rủ nhau chạy vòng quanh đỉnh núi. Những buổi trời trong, thấy rõ ràng hai bên lối đi lên núi còn vương vãi những vệt máu khô thơm mùi có dại.

Đờ mờ cờ sờ vờ cờ lờ về thôi về với núi thôi… Khóc mà như ru, ru mà như hát, hát mà như than.

Nguyễn Văn Thiện
Born: 1975
Home town: Anh Sơn – Nghệ An
Master in Comparative Literature and Critical Theories
Currently a high school teacher, and a prolific writer.
Editor of Chư Yang Sin (Đắk Lắk) Art and Literary Journal.
—
Nguyễn Thị Phương Trâm, the blogger, poet, and translator, was born in 1971 in Phu Nhuan, Saigon, Vietnam. The pharmacist currently lives and works in Western Sydney, Australia.

A short story in Vietnamese by Nguyễn Văn Thiện
Translator: Nguyễn Thị Phương Trâm 
Art: Đinh Trường Chinh

ALONE

Like everyone else, solo I came into the world. I arrived solo, and eventually, I will leave alone, you too, no one’s an exception. When you’re in a state of chaos, you forget, forget the origin and the infinite, your solitude. You fight loneliness with the value of your worth; splashing around to keep afloat above a billion people. Awake in the middle night, you are alone.

Life’s cruelty leaves one in a state of persistent terror of loneliness. Each day, I emerge inline in suburbia, in cafes or pubs with my friends. But always gruesomely possessed as though thick clouds blinded me, I saw no one, absolutely no one, just the sound of echoing laughter from some far-off fantastic place. I’m alone. 

The day shall come when I’m no longer in my youth; there will be termite in my eyelids. They will silently chew and suck on my flesh. Such issues guarantee complications: I would look at life through random potholes. The sky will always have falling snow, and people face no difference from separate coloured sheets of paper, holey. I have never disclosed this to anyone.

My belief is not that I am alone, but that many put up with these termites in their eyes. They’ll never speak of them, keeping such secrets close to their hearts. If disclosed, you’re medicated with complicated lengthy hospital and specialist visits, and with a promise of no better prognosis. Many lose their eyesight after treatment, and many end up blind; it’s an unfortunate fact!

I laughed out loud one quiet afternoon, as I listened to the district loudspeaker playing some song about unification. I say, apart is beautiful, it’s best to sit alone, you don’t have to entertain any dark intentions, listen alone to the termites squeaking, gnaw at the cells in your eyes.

No matter how lonely, you must be a good citizen to lead an upstanding life within the boundaries of society. Some are bound so tight it’s impossible to breathe. Others were a little looser but are so clumsy they habitually stumble.

I’ve no idea what he’s thinking but a neighbour opposite the other day hung a sign by the front of his gate: “Freedom for rent”. Of course, many turned up, but after the proprietor explained they saw that it was too involved and too complicated, they shook their heads and left. I queried, in frustration, he exclaimed: “They crave freedom but whine that the price is too steep, they all scream freedom, none of the cowards wants to pay!”.

I told another neighbour, a burglar about the “freedom for rent”, and he snorted: “That quack eats people alive, he evades tax, launders money like a pro, now he’s old and he’s still a hustler!”.

The strange story continued to haunt me. I decided to delve further, “freedom for rent” in its entity is to rent what, how much is too expensive. But my neighbour refused to give me a straight answer, he pressed on with if you have the means to pay, stop asking, stop being so nosy, and mind your own business.

Yesterday, my neighbour lost his life, but no one has yet rented his freedom. When they covered up his body, in the house, there was nothing in it but a pile of political books on how to deceive, to gain power, a complete collection from East to West. But on a positive note, he died alone! Leaning in to close his eyes, I whispered: “I’m prepared to rent your freedom at any price”. And of course, he couldn’t reply or nod in acceptance; there was just a twinkle in his eyes before they closed forever. From those eyes, a swarm of white ants in a swarm took to the sky, engulfing the entire city. I stood there, stunned, and watched them fly away, a haze of white flowers, the small cloud of them bloomed and expanded in a rush, covering everything. The world disappeared.

There was no other path, other than to wait, alone.

[August 2018]

Một mình

Bằng cách giống như tất cả mọi người, tôi đến với thế giới này một mình. Tôi đến một mình, và mai kia, tôi cũng đi một mình, bạn cũng thế, không có ai ngoại lệ. Khi bạn hòa vào đám đông hỗn loạn, bạn quên rằng, lúc đầu và mãi mãi, bạn chỉ có một mình thôi. Bạn chống lại trạng thái cô đơn bằng cách khẳng định giá trị của mình, và cố vùng vẫy để mình không bị chìm lút vào nhân loại đông đến hàng tỉ người. Vậy mà khi thức dậy giữa đêm khuya, bạn vẫn chỉ có một mình.

Có vẻ như cuộc sống quá bất công khi để con người trong trạng thái cô đơn tiềm tàng với nỗi sợ hãi thường trực. Mỗi ngày, tôi vẫn hòa vào dòng người tấp nập ngoài phố, trong quán cà phê hoặc quán nhậu với bạn bè. Nhưng với một nỗi ám ảnh ghê gớm như đám mây mờ kéo ngang trong mắt, tôi không thấy ai hết, hoàn toàn không có ai, những tiếng cười nói hò hét như thể vọng về từ cõi xa xăm nào không có thật. Tôi vẫn chỉ một mình.

Một ngày nào đó khi không còn trẻ nữa, tôi phát hiện ra trong mí mắt mình có những con mọt. Chúng lặng lẽ gặm nhấm các tế bào. Chuyện này dĩ nhiên sẽ gây ra một số rắc rối: Tôi nhìn đời bằng ánh mắt bị mọt gặm thủng lỗ chỗ. Bầu trời lúc nào cũng như có tuyết trắng đang rơi, còn mặt người thì không khác gì những tờ giấy đủ màu, thủng lỗ chỗ. Tôi không hề nói cho ai biết bí mật này, chỉ một mình tôi…

Tôi vẫn tin rằng, không chỉ riêng mình,còn có rất nhiều người khác có những con mọt gặm trong mắt. Họ cũng không nói ra mà khăng khăng giữ bí mật ấy cho riêng mình. Bởi nếu nói ra, bạn sẽ phải uống thuốc, sẽ phải điều trị dài ngày trong bệnh viện, mà kết quả thì không có gì hứa hẹn là sẽ tốt hơn. Rất nhiều người bị mù, sau khi điều trị thì chuyển sang đui, thật đấy!

Có những buổi chiều, ngồi bên thềm nghe loa phường cất vang bài hát gì đó về sự đoàn kết, tôi cười thầm một mình. Tôi thấy, một mình cũng hay, nếu không cần phải hiện thực hóa một âm mưu đen tối thì tốt nhất vẫn nên ngồi một mình, nghe tiếng mọt gặm tế bào trong mắt, kẽo kẹt, kẽo kẹt…

Dù cô đơn đến mấy, bạn vẫn phải sống như một con người với đầy đủ ý thức về bổn phận trách nhiệm và mớ dây chằng chịt vân vân ràng buộc xung quanh. Có người bị buộc chặt đến nỗi không thở được, có người bị buộc lỏng hơn một chút nhưng lóng ngóng vụng về nên thường xuyên vấp té.

Ông hàng xóm nhà đối diện không biết nghĩ ngợi thế nào mà ngày nọ treo cái biển to đùng trước cổng: “Cho thuê tự do”. Đương nhiên là rất nhiều người thấy lạ đến coi nhưng sau khi nghe ông chủ giải thích thì thấy rối rắm mù mịt nên lắc đầu bỏ đi hết lượt.

Tôi hỏi cơ sự,ông ta trầm ngâm giải thích: “Họ thèm tự do nhưng chê giá quá đắt đó thôi, ai cũng kêu gào tự do mà không dám trả giá, hèn lắm!”.

Tôi đem chuyện ông hàng xóm “cho thuê tự do” nói với một ông hàng xóm khác làm nghề ăn trộm, ông ấy bĩu môi cười khinh khỉnh rồi nói: “Cái lão ấy lẩn thẩn ăn người, một tay buôn lậu rửa tiền cực giỏi, giờ về già nhưng máu buôn bán phi pháp vẫn còn!”.

Câu chuyện lạ lùng khiến tôi thắc mắc mãi. Tôi lân la hỏi xem, “cho thuê tự do” cụ thể là cho thuê cái gì, giá bao nhiêu mà đắt. Nhưng lão hàng xóm không trả lời, nằng nặc bảo rằng, có nhu cầu thì bỏ tiền ra, không thì đừng hỏi lôi thôi chuyện nhà người khác.

Cho đến ngày hôm qua, ông hàng xóm ấy chết, vẫn chưa có khách hàng nào thuê tự do. Lúc khâm liệm, trong nhà không có gì ngoài một đống sách chính trị nói về các mánh khóe lừa lọc và cai trị, từ phương Đông đến phương Tây đủ cả. Điều đáng nói, lão chết một mình! Khi vuốt mắt cho lão ấy, tôi cúi xuống nói nhỏ: “Tôi sẵn sàng thuê tự do của ông với bất cứ giá nào”. Dĩ nhiên là lão ấy không thể trả lời hoặc gật đầu đồng ý, chỉ có đôi mắt như khẽ chớp sáng trước khi đóng lại vĩnh viễn. Từ trong đó, bầy mọt trắng vỗ cánh bay ra, mịt mờ khắp phố. Tôi đứng ngẩn ngơ trông theo, thấy lờ mờ trước mắt những bông hoa màu trắng, lúc đầu còn nhỏ, sau nở bung xòe, che kín mọi thứ. Thế giới biến mất.

Không hề có con đường nào khác nữa, tôi ngồi xuống chờ đợi, một mình. 

Nguyễn Văn Thiện
Born: 1975
Home town: Anh Sơn – Nghệ An
Master in Comparative Literature and Critical Theories
Currently a high school teacher, and a prolific writer.
Editor of Chư Yang Sin (Đắk Lắk) Art and Literary Journal.
—
Nguyễn Thị Phương Trâm, the blogger, poet, and translator, was born in 1971 in Phu Nhuan, Saigon, Vietnam. The pharmacist currently lives and works in Western Sydney, Australia.