thơ Bùi Chát

MUA JÌ ĐƯỢC THÌ MUA, thơ của Bùi Chát, do Giấy Vụn xuất bản năm 2020.

CHÚNG TA ĐANG TRÔI ĐI ĐÂU?!, thơ của Bùi Chát, nhà xuất bản Đà Nẵng, năm 2025.

Suốt mấy chục năm vừa qua, Bùi Chát nổi lên như một người không ngừng trăn trở về thơ và lúc nào cũng khao khát đổi mới thơ. Một trong những đề tài phổ biến nhất trong hai tập thơ của anh, nhất là ở tập thơ mới nhất, là những ý nghĩ về thơ và về nhà thơ. Chùm “Những ý nghĩ trở lại” mà anh gọi là “Thơ điện tín” chủ yếu tập trung vào việc bày tỏ những quan niệm về thơ và về nghệ thuận nói chung, trong đó có một câu tôi rất thích “Thơ là tất cả những gì chúng ta cho rằng đó là thơ. Thơ là lịch sử thể hiện của những suy nghĩ về thơ.” Câu này cũng đúng: “Lịch sử nghệ thuật nếu xét kỹ thì chỉ là lịch sử của tư duy nghệ thuật.”


Nguyễn Hưng Quốc, born Nguyễn Ngọc Tuấn in 1957, in Quang Nam, Vietnam. The linguist, critic, writer, and poet is currently living in Victoria, Australia.

Can’t sleep | Hồ Chí Minh

Vietnamese flag on flagpole textile cloth fabric waving on the top sunrise mist fog

thơ Hồ Chí Minh
Nguyễn Thị Phương Trâm dịch

2am 4am and it was six
tossing and turning all in the mix
8am 10am in a blink
the soul was engulf in a 5 points yellow star

Thụy bất trước


Nhất canh nhị canh hựu tam canh
Triển chuyển bồi hồi thụy bất thành
Tứ ngũ canh thì tài hợp nhãn
Mộng hồn hoàn nhiễu ngũ tiêm tinh.


Hồ Chí Minh [1890-1969] Bác Hồ, Uncle Ho, the poet was a Vietnamese revolutionary and politician who served as the founder and first president of the Democratic Republic of Vietnam from 1945 until his death in 1969, and as its first prime minister from 1945 to 1955.

Nguyễn Thị Phương Trâm, the blogger, poet, and translator, was born in 1971 in Phu Nhuan, Saigon, Vietnam. The pharmacist currently lives and works in Western Sydney, Australia.

hơi thở trong bàn tay của Thái Hạo

HƠI THỞ TRONG BÀN TAY của Thái Hạo. Đây là cuốn tạp ghi gồm những bài ngăn ngắn, có bài chỉ 2, 3 trang, dài nhất là 8 trang. Đề tài khá đa dạng, nhưng phần lớn đều châu tuần chung quanh những chuyện phôi pha trong đời sống, từ một tiếng chim đến màu xanh của cây có và lớn hơn là những làng quê êm ấm và yên ả. Tôi thích nhất là thái độ cầm bút của tác giả: xuất phát từ lòng yêu tiếng Việt. Anh xem viết như một sự “thực hành tiếng Việt”. Tôi cho đó là một xuất phát điểm đúng: tình yêu đối với ngôn ngữ là điểm chung nhất của những người cầm bút đích thực.


Nguyễn Hưng Quốc, born Nguyễn Ngọc Tuấn in 1957, in Quang Nam, Vietnam. The linguist, critic, writer, and poet is currently living in Victoria, Australia.

SHADES OF BLUE | Lê Minh Chánh

Manly beach, Australia. Photography: Nguyễn Thị Phương Trâm

A poem in Vietnamese by Lê Minh Chánh
Translator: Nguyễn Thị Phương Trâm

tablets the colour of the sky
the sea
the chilly hues of love
sickly
bitter

dreams
a lifetime lost
her holding onto a rock the colours of paradise
dreams drawn and sculptured with eyeliners
the cool hues on sallow yellow skin
her claiming to have seen the King’s vessel drifting in the sunlight
the awakening of dreams each night

I’m absent, as though,
looking down
or looking up
turn to find she’s no longer there
her face gone
on the 13th floor
rather far from the ground

I’m waiting in a white room
she’s gone for a minute
or shall they cut sever the agony, the pain
filter her blood
put her discarded pieces back together
and I will be here reading still
the bland dedicated words
on the side of a boulder in paradise

I will always be silent
carry the shattered absence within my heart
spirit that of an old dying tree
red blood cells tirelessly spinning
banging on senility

hanging was paradise
a white room
white bandages
pungent antiseptic
fragile breathing drifting like a woollen thread
shortening slowly a life
the bitter tablets of drugs
in blue
blue
cool
hues

SẮC

những viên thuốc có màu xanh trời
xanh biển
xanh như cuộc tình
xanh xao
đắng

xanh giấc mơ
xanh lạc loài kiếp sống
em giữ viên đá màu xanh thiên đường
mơ mài ra tô mày vẽ mắt
xanh trên màu da vàng bủng
em bảo thấy thuyền Vua bơi trên ánh mặt trời
đêm nào giấc mơ cũng thức

một vắng mặt, giả như,
nhìn xuống
hoặc ngước lên
quay lại không thấy em
gương mặt em biến mất
ở tầng 13
cũng khá xa mặt đất

căn phòng trắng tôi chờ
em đi một chút
hoặc họ sẽ cắt những đau đớn đọa đày
lọc máu em
sắp xếp những mảnh rời em lại
và tôi sẽ vẫn ngồi đọc
những chữ khô không khốc
bên viên đá thiên đường

và tôi sẽ im lặng mãi
mang nỗi vắng rạn vỡ trong tim
tinh thần như cái cây già nua yểu nhược
những hồng cầu xoay chuyển mỏi mòn
đập hoài vào quên lãng

từng có một thiên đường lơ lửng
phòng trắng
băng trắng
mùi thuốc sát trùng
hơi thở mỏng bay đi như sợi len xanh
rút dần sinh mệnh
những viên thuốc đắng
xanh
xanh
xanh
và xanh

1.21

Chánh Lê Minh


Lê Minh Chánh, the poet currently lives in Saigon, Vietnam.

Nguyễn Thị Phương Trâm, the blogger, poet, and translator, was born in 1971 in Phu Nhuan, Saigon, Vietnam. The pharmacist currently lives and works in Western Sydney, Australia.

& ANOTHER KIND OF DEATH | Nguyễn Viện

Sông Hương, Huế, Việt Nam Winter 2025. Photography Nguyễn Thị Phương Trâm

A poem in Vietnamese by Nguyễn Viện
Translator: Nguyễn Thị Phương Trâm

I thought the last book I would write might have a title like “a convenience for the sake of morale”. But I have no idea what the plot entails I told a friend of mine. Since I truly did not quite know what “a convenience for the sake of morale” means beyond the random thoughts about life and its usual unfortunate events.

My young friend, she said you had a dream full of conveniences.

I said a convenience for the sake of morale is a liberal attitude not the ability to face any situation. I’m sleepy and so if I were to lie down now I would go to sleep, there’s still a bottle of water next to me, like my young friend and our conversation about the possibility of a novel for instance is just an example.

In Hoi An, another female friend, around the same age as me, meaning that she is also old, she said the message of the movie that she will make with an old caucasian guy (her husband) was that people must dream while they were awake to escape the suffocating ugliness of life, another possible useful example perhaps.

In the movie there was a scene where the husband (in the world of the dead) fucked random women from babies to old women. And I thought the most beautiful scene during all the fucking of these ghosts were the way their “shadows” passed through each other. As though fucking in the world of the dead will just be a convience for the sake of morale completely unburdened by any moral or ethical considerations of the world of the living.

However, what I want to emphasis is that a convenience for the sake of morale is completely void of hedonism.

A convenience for the sake of morale means I can write these sentences and I would feel very “OK” and know that my little lady friend who is quite ill will find it quite amusing. And this for instance is also an example.

& MỘT CÁI CHẾT KHÁC

Tôi có ý định sẽ viết một cuốn tiểu thuyết cuối cùng với chủ đề “sự tiện nghi về tinh thần”. Nhưng tôi nói với cô bạn rằng tôi chưa biết dựng truyện như thế nào. Bởi vì tôi cũng chưa thật sự biết thế nào là “sự tiện nghi về tinh thần” ngoài một ý tưởng bất chợt khi nghĩ về cuộc sống và những nỗi bất hạnh thường ngày.

Cô bạn bảo anh đã mơ một giấc mơ đầy tiện nghi.

Tôi nói tiện nghi tinh thần là một thái độ tự do chứ không phải là khả năng đáp ứng với hoàn cảnh. Tôi đang buồn ngủ và nếu như ngay lúc này tôi nằm xuống và ngủ, bên cạnh tôi vẫn còn chai nước, cô bạn và câu chuyện về cuốn tiểu thuyết có thể là một ví dụ.

Ở Hội An, bà bạn già nói thông điệp của bộ phim (mà bà ấy) sẽ làm cùng ông Tây già (chồng bà ta) là người ta cần phải mơ khi đang thức để thoát khỏi sự bẩn chật của đời sống, có lẽ cũng là một ví dụ tạm sử dụng được.

Trong bộ phim có cảnh người chồng (trong thế giới người chết) đã đụ tứ lung tung từ bà già đến em bé. Và tôi nghĩ hình ảnh phim đẹp nhất trong việc đụ của các bóng ma là cho “bóng” của họ đi xuyên qua nhau. Như thế việc đụ trong thế giới người chết sẽ chỉ là một tiện nghi về tinh thần không vướng bận một chút gì về tính luân lý hay đạo đức của thế giới người sống.

Tuy nhiên, điều tôi nói sự tiện nghi về tinh thần hoàn toàn không mang tính hưởng thụ.

Sự tiện nghi tinh thần là tôi có thể viết những dòng này trong một trạng thái rất “OK” và biết rằng cô bạn bé nhỏ đau yếu sẽ đọc và vui. Đây cũng là một ví dụ.

5.3.2009


Nguyễn Viện, born Nguyễn Văn Viện, on February 1, 1949 in Dong Xa, Hai Duong, is a journalist and writer, self-published author, on noteworthy subjects like sex and politics, listed by RFA as Resistance Literature. Currently living and writing in Saigon, Vietnam.

Nguyễn Thị Phương Trâm, the blogger, poet, and translator, was born in 1971 in Phu Nhuan, Saigon, Vietnam. The pharmacist currently lives and works in Western Sydney, Australia.

home to the fall | Đinh Trường Chinh

Trung Thu 2023, art by Đinh Trường Chinh

In Vietnamese by Đinh Trường Chinh
Translator: Nguyễn Thị Phương Trâm

home to the fall
home to the fog
to a room cast in darkness
discern the stirring of the dying light

home to. home yes.
to half a glass of your poison
blow away the dust and cobweb of time
in the night wash away
the stains of old & stale faces of those
who haunt us

imminent storms
leave behind their lonely daylight
passing affections
sees. a cold autumn …

trở về với mùa thu
trở về với sương mù
nghe buổi chiều thức dậy
giữa căn phòng âm u

trở về. trở về thôi.
rót cho mình lưng rượu
thổi lớp bụi thời gian
lau mặt đêm ám cũ

những trận bão kéo sang
để lại ngày hiu quạnh
nghe tình vừa đi ngang
nhìn ra. mùa thu lạnh …


Đinh Trường Chinh, the poet, and artist was born in 1970 in South Vietnam. The poet currently works in IT in Virginia, U. S. A.

Viet Pham, translator and poet, passed away today, September 2025.  The world will miss his compassion and sense of humour..

graves in the mangroves | Nguyễn Duy

Photography by Dang Tien Bac

thơ Nguyễn Duy
Nguyễn Thị Phương Trâm dịch

blanket me with the salt of the land
my bullet wound steeped in the salt where I land
stings the flesh the bone stings those who lay down their life
tides drowning out the graves

the mangroves have never been so quiet
claiming the sea for a thousand year through the storm
not a day of peace for the people of this land
in the reeds
defending land and country

the living welcoming the dead
out of canoes take those who lay down their life to their graves
streams and deserted paths through the jungle
enough dead soldiers home to make a village

sea and mangrove as far as the eye can see
hungry waves and starving winds
mangrove roots spelling out the names of the fallen
the harden heart of humanity in wood

pools of paint like tears in each letter
as though in each other’s eyes see each other
swells of tears over rows of tombstone
there are those without a home in Cà Mau!

NGHĨA TRANG TRONG RỪNG ĐƯỚC


Ðắp cho anh nấm đất mặn nơi này
Nơi anh ngã muối ngấm vào vết đạn
Xót thịt xót xương, xót người nằm xuống
Thủy triều lên nấm mộ cũng ngập chìm

Rừng đước này chưa bao giờ lặng im
Lấn ra biển suốt ngàn năm bão táp
Người đất này chưa một ngày bình yên
Sống lau lách cả trăm năm giữ đất

Người còn sống đi đón người đã khuất
Xuống ghe đưa các anh về nghĩa trang
Từ hoang vắng mọi ngả rừng, gốc rạch
Các anh về đây ở thành xóm thành làng.

Mút mắt là biển khơi và rừng đước đại ngàn
Cồn cào gió và cồn cào sóng vỗ
Gốc đước già tạc mộ chí cho anh
Có đá của lòng người trong thớ gỗ.

Hàng chữ đọng sơn như mắt người ứa lệ
Như mắt người nhìn nhau
Như lời ai rơm rớm trên hàng hàng bia mộ
Có những người không quê ở Cà Mau!


(Năm 1977)
(Tác giả: Nguyễn Duy)


Nguyễn Duy, a vietnamese poet.

Nguyễn Thị Phương Trâm, the blogger, poet, and translator, was born in 1971 in Phu Nhuan, Saigon, Vietnam. The pharmacist currently lives and works in Western Sydney, Australia.

Thì thầm với Sự sống by Cư sĩ Minh Đạt in review | Nguyễn Thị Phương Trâm

Nguyễn Thị Phương Trâm và anh Cư sĩ Minh Đạt

Nature and the abundant ways of life

Everything from, action, nature, colour, rule, destiny of all living things are both different and the same.

Different in what is the same.

“Karma and forgiveness as a whole

Return karma, clean karma, pass on karma, beyond karma. For two thousand years people often forget the simplicity of Christ’s teaching: Forgiveness in itself is enough. The ease of letting go. Surpassing the burden of karma.”

Gặp anh Dũng là một sự xác nhận trực giác của bản thân. Tôi hỏi và nghe, đọc những tiểu luận của anh thì mình càng thấy mắt mình sáng hơn.

Đọc anh như là mình được lắng nghe vậy. Lần đầu tiên tôi thật sự hiểu ý nghĩa của cụm từ tri âm tri kỷ.

Đất cứ quay như mây cứ bay từng hơi thở.

Cám ơn anh Cư Sĩ Minh Đạt .

T.

#nguyenthiphuongtram


Nguyễn Thị Phương Trâm, the blogger, poet, and translator, was born in 1971 in Phu Nhuan, Saigon, Vietnam. The pharmacist currently lives and works in Western Sydney, Australia.