How could a cuckoo be so sad that it couldn’t crow
How could anything forget the rain may fly or flow
—
May 2022
—–
Mưa
Có mưa dính muộn trên cành cây
Có đâu trời bắt phải chia tay
Có chim tu hú buồn không gáy
Có gì quên hết mưa còn bay
[Nguồn: Phạm Công Thiện, Trên tất cả đỉnh cao là lặng im, NXB Văn hoá Sài Gòn, 2009]
Phạm Công Thiện, the poet, Buddhist philosopher, and scholar, under the name of Nguyên Tánh was born on June 1st, 1941 in Mỹ Tho, Vietnam. He left Vietnam in 1970, lived in Israel, Germany, then for a while in France. In 1983, he moved to the United States, settled in Los Angeles, and became a professor of Buddhism at the College of Buddhist Studies. He passed away on August 3rd, 2011 in Houston, Texas, U.S.A.
[Source: thivien.net]
Nguyễn Thị Phương Trâm, the blogger, poet and translator, born 1971 in Phu Nhuan, Saigon, Vietnam. The pharmacist currently lives and works in Western Sydney, Australia.
*Zelensky, tên vị nguyên thủ quốc gia Ukraine đương nhiệm.
Hoàng Xuân Sơn
A renowned poet, born 1942, writes under various pseudonyms: Hoàng Xuân Sơn, Sử Mặc, Hoàng Hà Tỉnh, Vô Ðịnh…
Hometown: Vỹ Dạ, Huế.
Lý Thường Kiệt Primary
Bán Công High School and Quốc Học Huế High School
Bachelor of philosophy, and postgraduate of political science and commerce at The university of Văn Khoa Sài Gòn.
Worked at the Ministry of Transport and Communication, a branch of the General Department of Postal Service of the Republic of Vietnam.
After 1975 worked in the Postal Office for 7 years. December 1981 settled in Montreal, Canada.
The poet’s career span from 1970 to the present day his work has been published in many literary publications. In vietnam: Văn, Chính Văn, Diễn Ðàn, Khởi Hành, Nghiên Cứu Văn Học, Ðối Diện, Thân Hữu, Xây Dựng Nông Thôn, Ngưỡng Cửa, Nhà Văn. Outside of Vietnam: Làng Văn, Văn Học, Văn, Thế Kỷ 21, Chủ Ðề, Sóng, Sóng Văn, Nắng Mới, Saigon Times, Hợp Lưu, Phố Văn, Gío Văn , Canh Tân, Ði Tới, tạp chí Thơ.
Collaborating platforms: Litviet (U.S.A), Tienve (Australia), Vanchuongviet… and the translations of his poetry into English by Nguyễn Thị Phương Trâm on SONGNGUTAITRAM.
Published work:
Viễn Phố (thơ, Việt Chiến xb 1988)
Huế Buồn Chi (thơ,93)
Lục Bát (thơ, 2005)
Ref: vanchuongviet.org
–
Nguyễn Thị Phương Trâm, the blogger, poet and translator, born 1971 in Phu Nhuan, Saigon, Vietnam. The pharmacist currently lives and works in Western Sydney, Australia.
* nguồn : Thanh Tâm Tuyền . Tôi Không Còn Cô Độc . Người Việt xuất bản , in tại nhà in Hợp Lực , xong ngày 15-10-1956 .
Thanh Tâm Tuyền (1936-2006), real name Dư Văn Tâm, was a poet, as well as critic, editor, fiction writer, and playwright. He was born in Vinh, moved to Saigon in 1954, emigrated to the US in 1983, and died in Minnesota in 2006. (Source: Wikipedia)
Nguyễn Thị Phương Trâm, the blogger, poet and translator, born 1971 in Phu Nhuan, Saigon, Vietnam. The pharmacist currently lives and works in Western Sydney, Australia.
by Nguyễn Thị Phương Trâm, translation into Vietnamese by Lê Vĩnh Tài
—-
As teardrops
the letters fell
a storm upon the blank white pages
my memories of poetry
–
letters
the oxygen pumping through my veins
poetry
–
sweet and kind
kind and sweet
the tenderness of soft fingers down my spine
at the corner of my mind
–
brisk like the sunset
the dawning of my soul
poetry
–
April 1st, 2022
Lê Vĩnh Tài, the poet and translator born in 1966 in Buon Ma Thuot, Daklak, Vietnam. The retired doctor is still a resident of the Western Highlands and a businessman in Buon Ma Thuot.
Nguyễn Thị Phương Trâm, the blogger, poet and translator, born 1971 in Phu Nhuan, Saigon, Vietnam. The pharmacist currently lives and works in Western Sydney, Australia.
The mayor of the city of Melitopol, who has just returned from being kidnapped by the Russians: “These are my first words after 6 days of detention. I would like to thank all the people of Melitopol, who did not fear arrest, interrogation, torture, defended their views, protested, fought. We are free people, we will protect our rights. I believe that, in the near future, the Ukrainian flag will fly again on the city’s flagpole.”
.
you see the beauty of a young woman
in the lewd hands
of a man
.
he’s like a ghost turning up just before the sunset
you could feel the echo of a fragile
ancient beauty
of a hundred years
of destruction
.
temples, stupas
not just poets but churches
glorious against the sky
like the temples of retribution
throughout our cities
.
temples under dark clouds sometimes
in rising darkness
with the cries of those who aren’t afraid
.
you see a woman
she smiles
joy chasing after dusk
within a sound mystery
in the blink of an eye
you’re steeped in golden light across the horizon
the colours of the robes of those
who have been monks for so many lifetimes
.
her hair was short and not long
she’s not Snow White
her skin brown burnished by sunlight and her face bloodied
she has no curves hips waist or anything
.
like Snow White, she’s sweet
but there’s one point of difference
Snow White is a princess, and she’s nothing but a farmer
from a village
rice terraces
thatch roof huts
meadows of sunlight scent with the cogongrass you used to sucked on as a child
the artillery has arrived and still long is autumn
.
drink and drink to end up starting all over again
twice there’s has been a tragedy at the children’s hospital
square round and crooked bricks falling
broken mothers and bubs in their arms running
.
drink away the tears like rain
Nato opening up to soothe your sorrow my love
drink to the rhythm of cannons through the night
as we did in our yellow skin stayed up once upon a time
..
March 18th, 2022
40.
beyond the dream
in impending peace
the cruise missiles were no longer
pounding into each other like pounding rice
.
he came home to a house with a bell on the door
his fingers barely touched the bell
and the door opened
.
he walked into his bedroom
with a bag his wife used to take shopping
he’s awake
sitting there watching himself sleep
between two flags
red yellow in a dream
.
he does not understand why these colours hate each other for so long
hurting each other like that?
so many homes have burned
so many have ran
due to the frivolity of these two colours
.
he knocked on all the doors in the house
but in truth not once did he knocked
in his bedroom
everyone was awake
they were shouting
but no sound came from them
it was more silent than silence
.
bitterly they hugged him
their hands couldn’t touch him
no one could find their voice
he walked passed them, they walked passed him
like them he still had his shadow
they asked him what he did
with his evening?
because now they’ve taken up the title of “sacrifice”
the medals pierced layers of material
pinned to their breast
making them bleed even after they’re dead
.
they laughed: your turn will come soon enough to “die”
we’re just a “sacrifice”…
.
the doctor can remove old age and high blood pressure
like removing the bullet and fear from his heart?
.
he’s still afraid like he did once upon a time that his teacher will be sad
staying up all night to prepare for class work…
.
what he wanted to say was:
I’m awake only to check if everyone is okay
.
they said
he said
but remember there was never a sound of anyone talking
the doorbell never rang
no one could possibly visit the tiny bed
in his bedroom
they were all dead
.
his new neighbours
whispered amongst themselves:
– it’s nothing but an illusion
.
his wife’s shopping bag was still there, full of groceries
it’s not battered with bullet holes
.
the soldiers still carry their backpacks
like the ones he takes with him to school
now something his kids used for school
.
his books have turned yellow
they’ve been replaced with new books
without blood stains
.
the number of people who had come to offer condolences
to his wife have not stop
.
like long ago
his mother never stopped worrying about him after school hours
.
they don’t understand
how could anyone die because of their neighbour’s
big head
naive still, big dick but still greedy
.
the dead are walking in the moonlight
they’re awake watching him sleep
dreaming about how they would all go home
to sit and watch their wives for one night…
..
March 20th, 2022
41.
3 weeks after the start of the war, 3 million people dispersed, those who did not were those who had laid down their lives. A tercet etched on a tombstone.
—-
a sleeping white rabbit
where there’s a daffodil blooming
gently on its head
..
March 20th, 2022
42.
Ukraine
thou art the recipient of fire and bullets
the recipient of blood spilt
sparing humanity of retribution?
.
thou art the recipient of the slow-exploding landmines
thee dying twice
to thy very bone marrow the smouldering
the blistering phosphorus burns
.
thou art the recipient of ghostly spectres
the entire horizon flashing
thou needing not the sun at dawn
thy sun fast asleep in the meadows sticky with blood
the sunrise throwing up blood
the sunset bleeding overhead
.
the majestic funeral hearse
the shiny tanks
five brothers and sisters leaving this world
the fireworks overloading a world
already overloaded
the lives born in the South dying in the North
born in the North dying in the South
born in the East moving to the West
looking for a place to die
.
thee leaving the market
in tears by a bundle of old clothes
thee leaving autumn
in the tears of winter
thy last breath
smiling before thou thus a ghost
.
thou return from the past
for how many thousand years before all is forgiven
or thou art lonely still?
.
thee viewing thy neighbour with resentment
brothers and sisters in the dark, with not a light nor flame
now there’s nothing left but blood
.
thee seeing tomorrow and the day after
seeing a fist full of dirt
buried remains of those thou art loved
.
thee seeing the cities rising from the graves
there’ll be cold and lonely people
as thou art were once upon a time lost amidst the white snow
in Moscow?
.
thee seeing that the Red Army or White Guard
like red or white blood cells are all pretty much the same
red blood yellow skin the same white of mourning
.
thou believing thou art human
in Poland set thy life on fire with rockets
thee causing the flowers perched on sharp thorns to ooze blood
as though humanity lay its life down on earth
pain free, feeling nothing at all
.
the bodies pretending to move
reconciliation and repentance pretending
to return the guns and bullets
to rows of areca palms, tips of rice stalks
to poetry
.
thee smiling
as though
people thought
thou art have indeed won…
March 20th, 2022
43.
your seemingly shallow beauty
has shaken the world
ceasing fury in its tracks
.
people have witnessed those who were thought to have been faithful
fall at the foot of heaven
.
not drifting clouds
you needed to be something more substantial
to be on the back of those who were cursed
greed gave up
.
they don’t have enough strength to endure
the salt of the forest
look again and it’s already a salt merchant
rather sophisticated and grand
sent with the shackles of an embargo
.
in such deceptively alluring eyes
on the face of a charitable lover
gosh their laughter, sad pitiful souls hence so many
took up the role of repentance all in the name of humanity
.
all you need to do was to reflect on
the pointless sweetness of an empty joy
but now as they talk about you
it’s all in the name of arrogance
.
though you were as romantic
as a delicate bird flying along the shoreline of a lake
now with added courage
how could a rocket subdue you
.
your insincere humility has now resulted in blame
without notice they’ve forced the burden of a shallow nation
upon you
then they barter for the innocence of children
one classroom after the other born into obsession
.
Russia
pure pain within all that has taken place
they’ve confiscated all the wheat you so may starve
still you bite your lip
when you mention
the temptation of the re-education camps
they want you to have faith
you live right next to a small statue on top of a pedestal
.
sadly
you’re too weak to take anything further
.
you put up with it
hoping something might be hidden
beneath the shards of glass
you helped people bury in the ground what needs to be out of sight
.
you’re more than aware that
righteousness is the pretty aspect of deception
the ceremonies lie beneath your feet
you stumbled upon pieces of broken glass
and collapsed in excruciating pain like a dead rotting corpse
.
I heard their alarm
they thought there’s no way you’re alive
your resurrection is impossible
.
they’re aiming their barrel at the dawn while you’re aiming for their tanks
and yearning curled up between the fragility of the past and the future
just enough that you would fall apart
.
the emptiness they’ve deliberately created
then they’re in an uproar: the emptiness
that in the end even you were not spared
.
they compete with each other for the regret
but you know it won’t
take away your hopelessness
.
you accept that there’s no other way
you accept war
.
living means something is dead
before you’re dead
as though you’ve created a beat
they can’t seem to grasp
.
you cry because you can’t turn back time
something we often want
to never reconcile
.
because of the irrational nature of the greed they aspired to
only discern
numbness
hold on
understand
forget
destroy
take
burn
.
you’re like a wilted flower squashed between
two yellowing pages of an old book
.
you have never wanted an alternate fate for a flower
they fill your withered desiccated veins
with green
.
you have no right to question its existence
or why it has been plucked from the ground
why it has to change, turn into something else
when all it needs to be is a flower?
.
they want you to be void of meaning
only then will you desire existence
like the memories history hid
between the past and the future
.
until withered are all the flowers in the meadow
then there will be no need for us to shout
out, anyone’s name…
—–
The alarm was
The alarm was tampered
The alarm was tampered hence there was no alarm
.
Hence the fire alarm was
The fire alarm was burning
The fire alarm was burning hence there was no alarm of a fire
.
The tank suddenly just burst into flames
—–
MARCH 23rd, 2022
—
BÀI TRƯỜNG CA UKRAINE
1.
Lịch sử không chỉ là máu
và xác chết
.
– đây là chiến hạm nga
đầu hàng đi
.
những viên đạn bay đi
chỉ bạn vẫn còn nằm ở nơi này
nhìn trời cao và đám mây bay…
..
February 27th, 2022
2.
Lịch sử
sẽ mãi mặc niệm
với thời gian
.
bạn đừng dùng quá khứ
toàn xác người
để thay đổi lịch sử
.
chúng ta hướng về tương lai
..
February 27th, 2022
3.
Bạn nghĩ lịch sử sẽ đọc cho bạn nghe bài thơ
có ánh trăng hơi tối
.
nên bạn thắp thêm một ngọn nến
bên tên lửa
.
bạn quên ngọn nến sẽ tắt
người ta sẽ không gặp nhau sau khi chết
lịch sử cũng không bao giờ lặp lại
người thắng cuộc sẽ hát
hơi lớn tiếng
nghe như một tiếng ồn
bên ngôi mộ
vùi chôn
lịch sử…
..
February 27th, 2022
4.
Lịch sử không phải một lỗ thùng
cũng không phải là một cái vòi
bạn có thể vặn khóa
và quên
bao nhiêu là máu
đã chảy qua
.
như Mẹ
không ngừng rơi nước mắt…
..
February 27th, 2022
5.
đất nước đang bị tấn công
.
điều đó nằm trong trái tim
hỡi bạn trẻ giận dữ của tôi
.
điều đó nằm trên gò má nóng bỏng của bạn
để che đi giọt nước mắt
.
điều đó như một viên kim cương
để ngón tay chỉ thẳng vào đắng cay lịch sử
.
lịch sử là những trận đói tàn ác
những cuộc diệt chủng hèn nhát
.
mặt trời đã khuất, và mặt trăng ló dạng
trên những cánh đồng
.
phía tây màu hồng, phía đông màu đỏ
họ lao đi như tên lửa vác vai
.
vầng trăng mờ màu da cam mọc lên
và từ từ đổi thành vàng vàng của lửa
.
trong khi những ngọn đồi tối sầm lại
ai đã quên lối về
.
mùi hương đêm, nồng nặc, ẩm ướt
trên bờ vực sáng ngời, hỡi sắc đẹp
.
những nữ chiến binh từng làm em mê say
từ khi em còn thơ dại
.
nhưng có bao giờ em dám chắc mình lại như bây giờ
không đắng cay nào có thể bẻ cong
nòng súng
.
ai yêu em đến tận cùng?
mặc dù tôi phải thở
tiếng cười của tôi cho đến chết
tiếng súng lẻ loi nhiệm mầu
.
đôi mắt em là niềm vui
trái tim em là ngọn lửa
nếu tất cả rời bỏ em và quay trở lại
con đường mù mịt và sợ hãi
thì một mình em có thể tạo ra một lần nữa
trận mưa bom xăng
.
ngọn lửa mạnh mẽ hơn
nếu linh hồn em phải đi một mình
.
người đẹp, tôi tôn thờ bạn
hãy để khẩu tiểu liên của bạn khóc
.
hãy để cho bọn chúng cuối cùng tự mình
xin chuộc lại tội lỗi
.
hãy để những kẻ trộm cắp của ngọn lửa
thành ma trơi
.
hãy để cho thế giới con người
không còn trại súc vật
..
February 27th, 2022
6.
khi em không thấy kẻ thù
em chỉ nhìn thấy anh
.
anh nhìn em như một thiên thần
ánh sáng của mặt trời
mùa đông và bài ca của quê hương buồn bã
.
sẽ không có nỗi buồn
không có cái chết nên không có hồi sinh
vì em đâu có chết
em không có kẻ thù
.
chỉ có thiếu anh thì em không sống nổi
anh biết làm sao?
..
February 28th, 2022
7.
anh nhìn này, em đau lắm
lửa bỏng da em
vết thương từ nòng súng làm bằng lời hứa của anh
.
anh cũng không có ai sưởi ấm
bờ môi em cũng khô héo rồi
.
chúng ta đã quá đủ một cuộc tình vô lý
nước đức hay nước ý
bây giờ đến anh
.
chiều ngang qua ô cửa
ngày xưa làm anh làm thơ và hứa
lời hứa của những áng mây
lọt qua kẽ tay
rơi xuống thành tên lửa
.
em cũng không sợ
chỉ hơi ngộp thở
khi nhìn thấy anh
.
giờ là mùa đông trắng tuyết
anh thành nỗi buồn giữa mùa xuân
mới vừa hết tết
mọi người vẫn còn mệt và say
.
anh giống như người đang hấp hối
làm tim em muốn vỡ ra, em sợ quá chừng
..
February 28th, 2022
8.
xe tăng cháy rồi
như những lá thư tình ngày xưa anh đã xé
.
anh cố đọc lại những mẩu giấy vụn của em
giờ em chán anh
anh cứ thích làm người xa lạ
như ông gì để có giải nobel
.
kẻ xa lạ anh lại đạo văn dịch thành người dưng
anh cứ cà tưng
em mệt
.
thôi anh yêu ơi
đừng nhíu mày giận dữ
hở ra là mắng em đu trend
anh làm thằng hèn
em yêu anh mà anh sợ
dù anh chưa có vợ
cũng không dám đi tu
.
anh giả mù
trong áo váy của em
anh nhìn màu xám của em
nhìn màu hồng của em
nhìn màu đen của em
.
nhìn xuống đôi guốc của em
những gót mòn nhưng yêu anh cháy bỏng
cháy bỏng kinh hoàng trong mắt em
.
anh đừng xé
đừng chối
những lần bóc tem lá thư người
..
February 28th, 2022
9.
làm thế nào để đọc một bài thơ, khi tên lửa bắn vào thành phố
.
bạn đừng làm thơ
tiếng rắc rắc vẫn còn âm vang
dữ dội, đêm nay nàng đang đào bới bạn
ra khỏi sự khốn khổ
bằng đôi tay gãy xương của mình
.
bạn đang nuốt chửng đôi chân của nàng
vì nàng cứ vùng vằng chuyển động
trên chiếc giường vướng víu này
chúng ta tồn tại bằng cách ngâm mình trong máu
của chúng ta
.
đây không phải là giọng đọc thì thầm
bạn đang đọc to một bài thơ
giọng bạn phát ra
chạy trên mặt nước
tràn ra trong trường học
ngập các ngả tư của thành phố
đang vỡ ra
từng mảng
.
đây cũng không phải là một tình yêu nhỏ
tình yêu của bạn rất lớn
bạn nâng niu bàn chân bằng bàn tay
nuôi dưỡng, hình thành những đứa trẻ
xếp chúng vào trong lịch sử
chỗ chúng ta vẫn chơi, nơi
thịt nướng nhiều hơn bánh mì
nơi bom bi và bom napan làm thịt bị cháy, nơi
họ hút tủy xương của bạn như bạn hút các phụ âm
và phun ra các nguyên âm, nơi chữ P bị câm
và họ nhai và họ nhả
bạn âm
tính ngay nơi xương bị gãy
ngay nơi bạn yêu
.
đây là một tình yêu
lớn, nơi không phải một giọng thì thầm
không phải như những gì bạn lắng nghe
.
nơi người ukraine trên khắp thế giới đang trở về
xếp hàng nhận súng…
..
March 1st, 2022
10.
bạn
như phù du
chết đuối
trong ánh sáng
.
ukraine ơi,
không ai có thể cho tôi một cái gì
trừ bạn…
.
nếu bạn không chiến đấu bây giờ
còn ai chảy máu?
.
bầu trời có biến thành màu xám?
im lặng, màu khói tuyệt vọng của xứ sở
hơi đẹp, và buồn
.
linh hồn cô ấy, cơ thể cô ấy
bộ nhớ của bạn
chật và đau
…
bạn xông vào phòng
đừng đánh bằng mũ bảo hiểm
.
đừng túm tóc
kéo lê hay đạp vào mặt
.
hãy giết tôi bằng một viên đạn
có mùi dầu lửa
.
như bài thơ
giết người bằng một thanh kiếm
bọc trong một cơn mưa
.
như tiếng kêu lúc nửa đêm
những trái bom xăng mang tên
tuyệt vọng…
…
đúng hay sai
ngắn hoặc dài
đậm hoặc nhạt
.
viết
nếu bạn biết
tôi chỉ có một giấc mơ
.
đêm qua
có một bầy dơi
tất cả bọn chúng đều lộn ngược
như tên lửa trút
xuống trang giấy
.
viết
ghê sợ và mệt mỏi đêm nay…
…
cho đến khi bạn chạy trốn
khỏi lũ quỷ
.
cho đến khi bạn cảm thấy
ánh sáng như một chiếc lông chim
mà nàng thấy nhẹ và đi tìm
xác của bạn
…
khi bạn nhét vào tôi bắt đầu run lên
dạ dày tôi đau đớn và trái tim như khói
bốc cao lên và tôi cảm thấy đau, vì
bạn không yêu tôi, bạn chỉ muốn tôi…
…
tôi đã đánh cắp nụ cười của bạn
bạn nhớ không?
.
bạn lấy một lát cắt ngang cơ thể tôi
như một miếng ngon
bạn muốn cảng và biển
bạn đến vùng đất thật xa
bạn sẽ nằm trong một bình thủy tinh
đầy xăng và thân xác bạn biến mất
.
vào ngọn lửa
…
bạn đã thề với cuộc đời sẽ cứu tôi
nhưng tôi đã sai lầm vì tin bạn
thêm một lần nữa
.
hoa hồng, màu đỏ đẫm máu
tại sao bạn luôn mơ ước những cái gai?
.
tại sao bạn mơ về
sự công bằng mà bạn biết là không bao giờ có?
.
cái ác đã còng tay cánh hoa
trong vòng xoáy vĩnh cửu của thời gian
.
bạn nói điều này bởi vì bạn đã đau đớn
trong sự tỉnh thức của
mọi người
.
đêm nay
tôi trở lại với bóng ma
lắng nghe giọng nói như thôi miên
và điên
cuồng của nó
.
tất cả những gì tôi cần là cái chết
của những kỷ niệm
vỗ cánh
.
đột nhiên
một con ma mở cửa bước vào
nó rũ xuống đau đớn
và tôi
treo lơ lửng
trong không gian giữa bài thơ và sự hối hận
.
bạn, giọng nói, bóng ma
đám mây, và cả tôi
đang chìm vào bóng tối
bài thơ không biết cách diễn tả
con ma…
…
tôi có thể chia sẻ bầu trời này với bạn không?
để cả hai chúng ta cùng nhìn lên
một đại dương những ngôi sao
mọi người khi nhìn vào
sẽ thấy
thay vào bầu trời
chúng ta sẽ chia nhau một tấm chăn màu xanh
mong manh
hy vọng?
.
và nghĩ rằng chúng ta đã chia sẻ cả bầu trời này
bạn và tôi?
tôi hay bạn?
.
tôi sẽ thay thế bầu trời
bằng tấm chăn tôi đang có
vì nó
cũng khá đẹp
.
bạn không thích như vậy sao?
…
bài thơ con sói hoang
tru dưới ánh trăng
vết thương lên da non
đang đầy trở lại
.
trăng tròn
mặt trăng đầy trăng
nó đã được chữa lành
qua rèm phòng ngủ nó bay vào bạn
.
mặt trăng, nó đang nhìn bạn
đêm nay
.
bạn không thích như vậy sao?
và sao bạn lại thích như vậy?
.
tại sao bạn cứ muốn nàng buông súng
để nhận khoan hồng?
nàng đã làm gì bạn
hay chỉ vì nàng dám chống lại
nước Nga?
..
March 2nd, 2022
11.
§
theo đó đỉnh cao
dĩ nhiên là đỉnh cao này
trừ trường hợp phải đáp khẩn cấp
§
theo đó khổng lồ
gã nghĩ rằng gã là khổng lồ
trừ khi tượng thạch cao bị vỡ
§
theo đó huyền thoại
đã thành huyền thoại này
chỉ 2 xương ống chân sụp đổ
§
theo đó bài thơ
đã thành khối u của các tế bào
ăn vào tận tủy
vẫn còn người nghĩ
liên xô hay mỹ
ôi liên xô
bàn tay vợ xanh gầy hơn trước
suy nghĩ của nàng làm ướt cả bóng đêm
không ai quên cơm độn
§
theo đó một tiếng kêu
của nhân dân nhắc thi sĩ về ngữ pháp
chữ dân trong câu và vua đứng đầu câu
nếu ngu mà làm màu
sẽ bị cấm
tên độc tài giờ làm trò lẩm cẩm
cách tân
§
theo đó một ánh trăng
ánh sáng của nó sẽ thòng xuống thắt cổ ngay trong
tâm trí
không phải thơ bị bí
§
theo đó giấc mơ hóa rồng
của những ngôi nhà mỏng tang trên phố
thay nhau sụp đổ
không cần mưa bom
(chầm chậm nở hoa trong bạn
theo đó thi sĩ yêu thương
và không ngừng nói nhảm)
§
theo đó giấc ngủ của bé thơ
cũng cần gió mưa
chúng ta cùng đi tìm một ngôi nhà mới
cuối cùng rồi bình minh cũng tới
cho câu thơ có chữ dân
ôi nhân dân
khi cần đổ máu…
..
March 3rd, 2022
12.
tôi có một giấc mơ
chứ không thôi tôi phải đạo giấc mơ
của ông Martin Luther King
có lẽ
.
vì tôi chưa bao giờ dám có một giấc mơ
kể cả giấc mơ nói điều mình nghĩ
.
ông ấy đã nhìn thấy giấc mơ
một giấc mơ khiến bạn mất ngủ
là tôi sẽ dám ăn thua đủ
với kẻ thù
.
những kẻ chuyên gửi bom như email đe dọa
những kẻ chỉ dám mở miệng khi mọi thứ đã an bài
khi người ta đã xài
nát bét
.
cũng chủng tộc màu da cũng tôn giáo toàn cầu
yêu hòa bình, “các anh ơi hãy nhẹ tay chút xíu…”
nghe như là bé gái đang yêu
.
“thưa ngài tổng thống anh hề
hãy từ bỏ chiến tranh đừng làm dân của mình phải khổ
bằng cách tuyên bố
đầu hàng”
.
“chúng ta không nên mắc mưu..”
“chúng ta là con người có mắt nhìn xa trông rộng”
“chúng ta không bị kích động”
ôi chúng ta không có chúng tôi
.
bạn có thể không cần biết tên tôi
tôi chỉ là nhân chứng
.
trên lá phiếu làm màu vì “không nên quan tâm chính trị”
ngày mai chúng ta cần bỏ phiếu
chúng ta cần tự do
.
chúng ta là hy vọng của tổ tiên chúng ta
chúng ta là di sản của con cháu chúng ta
lá phiếu là tiếng nói của chúng ta
chúng ta làm sao mà
câm được?
..
March 3rd, 2022
14.
bạn không dám bí ẩn
cũng không dám đau buồn
bạn ớn những làm màu muốn ói
.
bạn cũng không cần khôn ngoan
bạn chỉ mua vé bay đi gặp những người bạn làm thơ của bạn
.
từ sáng sớm có người đã đoán
và họ có mặt
bạn cảm thấy một bàn tay
trước khi bạn bay
bạn cảm thấy quai hàm bạn bị đau
bạn khó nhai và nuốt
.
nhè nhẹ như một bài thơ
bạn không phải ukraine
chỉ là
trái đất này quá chật
.
bạn nhận giải thưởng của sự thật
không cần giải của thơ
..
March 4th, 2022
15.
hơi thở của nàng
tôi nhớ
nó
như thế nào
là hoàng hôn
như thế nào
là mặt trăng
và như vậy nó
bay hơi thấp
như tên lửa vác vai
vừa mới nhập
.
vì thế khi nàng đau
là ánh sáng đổ
qua
đầu
.
nó không như mặt trời
hoặc như người ta
đang trồng hoa
trên mộ
…
một cách để bạn không thể thở
cứ để cho không khí tự do
di chuyển
.
đêm lạnh bom chùm
tiếng tích tắc của chiếc đồng hồ trên đầu, con mèo
cào vào cánh cửa
.
một lần cuối cùng trước khi quá muộn
biết tôi đang chờ đợi, vì vậy
nàng phải cởi
bỏ quân phục của mình
những suy nghĩ làm nàng hơi
mắc cỡ
.
sau đó
nàng thì thầm vào tai tôi:
.
“bạn sẽ không bao giờ
thả bom đốt cháy tất cả những gì tôi đang có?
.
bạn có thể thay đổi
tôi
từ phía sau ra phía trước
một hoặc hai lần thì tốt
chỉ đừng làm quá nhột”
.
tuy nhiên, tôi đã không
ngồi lại
khi nàng cởi
mở
.
thường thì tôi sẽ mang nỗi đau ra đi
không phải tôi
mà những ngón tay tôi
chúng hay tìm cách
mày mò và kết thúc
cho quên nỗi nhục
tự do hạnh phúc
…
nàng mở các ngón tay của bạn
cho đến khi bạn nới lỏng cò súng
.
ngoài phố
tiếng còi của mấy anh cảnh sát giao thông
kêu như
ngỗng
.
bây giờ
những người không thể biết
câu chuyện
những nỗ lực phi thường
để giả trang như bình thường
bạn phải vật lộn
để vào thành phố
khi nàng không còn mở
cửa mình ra
.
nên bạn có thể nghe
một tiếng thở dài
mưa trên đất khô
cỏ mới mọc
trên nàng
như tóc…
…
bạn đánh vần thành một đứa trẻ
và nhìn vào hai hốc mắt nó
nhìn tờ giấy viết vội mấy chữ nó vẫn treo trước ngực
.
“không có chiến tranh”
“bọn xâm lược cút đi”
.
nó đứng im
nhưng bạn biết trái đất vẫn quay
nghiêng một góc điên cuồng
.
những kẻ thích nhảy múa
sẽ không thấy sự tuyệt vọng của nó
.
nó lặng lẽ giơ cao hai tay
nắm đấm nắm chặt lại
như thể sợ rằng nó sẽ
mất bình tĩnh nếu như thả lỏng hai nắm đấm
.
nụ cười của nó vẫn dịu dàng
và bạn nhìn những nỗi buồn
của nó, chìm trong mỗi khớp xương
.
nó hát:
.
chúng ta không rung trong gió
như những quả chuông nhỏ
.
chúng ta là niềm hy vọng
và đức tin ngang qua chúng ta vẫn bay
.
chúng ta đẹp
chúng ta rất mạnh
chúng ta yếu ớt
chúng ta nhìn những kẻ đang trát vữa
lên mộ của chúng ta
.
nó hát:
.
thế giới sẽ lãng quên
sẽ tan đi như những hạt cát
mỗi một hơi thở của bạn
phơi bày trong ánh sáng
.
bạn bắt đầu nghĩ:
.
– tôi biết gì không tôi có gì không tôi không
là gì cả
tôi không nhét của tôi vào được
một đất nước đã nát tan
…
có lúc
bạn thấy cả một gia đình thành một đống vỡ nát
trôi dạt vào bờ
không có mái chèo
không có hy vọng
.
và kẻ thù
và chính phủ đưa ra một sợi dây thừng
không phải để kéo thuyền vào
mà để treo cổ tất cả họ lên…
…
bạn sẽ làm gì?
ngồi trong nỗi buồn
đeo vào như một mặt nạ
thậm chí bạn còn muốn mang nó vào giấc ngủ
mơ
.
bạn biết
không chỉ một gia đình
vì sao cả một đất nước dễ dàng bị phá vỡ
như mảnh thủy tinh
.
bạn không kịp buồn
vì niềm vui của đồng tiền đã dẫm lên thủy tinh vỡ
làm bạn tứa máu…
.
và họ có nhiều bạn bè
đã từng chiến đấu
đã từng nhảy núi
họ ở ngay trong sự sợ hãi của bạn
và hờn dỗi còn hơn con nít
.
nhưng sự thật
lịch sử chỉ là một đứa bé
bạn chỉ ngạc nhiên là tại sao họ
lại để bạn tham gia vào một giải đấu
của người lớn
bạn không muốn mình vô địch quốc gia
.
bạn không biết
những người đàn ông lực lưỡng đang ngồi canh gác trước cửa nhà
họ mặc đồng phục
họ sẽ phá bỏ bức tường
nhà bạn
.
họ nói: trong bức tường hay có những con quỷ ẩn nấp
hù dọa trẻ con
.
chỉ cần bạn tin lời họ nói
và không hờn dỗi
là bạn vô tội…
…
bạn đừng nhớ lịch sử
nếu bài thơ chết
bạn vẫn không dám dự đám tang
.
nếu bạn chưa biết yêu
bạn là đối thủ của cái chết
.
nếu bạn không ở trên chiếc diều
thả dây và nó bay
như nắng
.
nếu bạn không biết chia động từ ở thì quá khứ
nếu bạn không yêu những chú sóc
nếu bạn không biết chải tóc
với niềm vui
.
nếu bạn không biết
một nhà thơ đẹp trai thường say vào buổi sáng
đập cửa nhà bạn
tìm kiếm những bài thơ
và đọc to
làm điếc tai cả thế giới
.
nếu bạn cứ gọi mẹ thiên nhiên là dì ghẻ
bùn cũng thành màu đỏ
nếu bạn không vui vẻ
thả người bị bắt oan
.
bạn cũng đừng có nhớ lịch sử
nếu bạn chỉ thích đánh nhau
thật đau
chảy máu
.
cái chết của bạn như lời tuyên bố quanh co
gương mặt bạn u ám hay không tì vết
bạn muốn sống
vậy ai sẽ chết?
.
bạn cũng đừng nhầm lịch sử
với xác người
.
những mạng người như một giấc mơ…
..
March 4th, 2022
16.
tiếng bom
như một giai điệu
mẹ bồng em chạy giữa sương mù
.
tiếng tiểu liên
như gió ném
em bé chơi vơi trong cái lều nơi biên giới
.
tiếng lửa cháy
sủi bọt một hải cảng
những hạm đội thuyền thúng bơi trong thủy triều nước mắt
.
hạt nhân, vần với tiếng dân
tưởng là chữ NHẪN
ai ngờ chữ TÂM..
..
March 5, 2022
17.
những đoàn xe tăng như con rắn cuộn tròn
bạn tưởng nhà phù thủy đang làm phép thuật
cổ tích của giấc mơ
.
thật khủng khiếp khi bạn nhận ra
những phụ nữ góa chồng, và những chàng trai mười tám
chết dưới bánh xích xe
.
bạn chịu đựng cảnh gông xiềng
mà bạn biết nặng hàng ngàn tấn
cánh hoa cúc dịu dàng
bạn phải sống
trên mặt đất này mỗi con người phải nếm mùi tình
đau đớn
.
bên cửa sổ bạn thắp lên ngọn nến
cầu nguyện nỗi buồn
.
đèn hắt ánh sáng vàng
trong đêm bạn không biết
đó là lửa cháy
nhà máy điện hạt nhân
.
cuộc đời này màu than đen
con tim đập nhẹ và đau hơn
.
bạn cố tin
linh hồn thì bất tử
..
March 5th, 2022
18.
năm 1917
bạn gọi tôi là u-cờ-rai-na
bạn mang tôi về nhà
liên bang sô viết
.
năm 1941
bạn cũng gọi tôi là u-cờ-rai-na
và 6 triệu người chúng tôi
đã chết khi đánh tan 1 triệu quân phát-xít vô nhà
bạn
.
năm 2022
tôi vẫn là u-cờ-rai-na
và bạn gọi chúng tôi là
phát-xít
.
những em bé phát-xít vừa 6 tuổi
chết khi đang đánh vần
i tờ ít
.
trên khoảng sân quá nhiều
vết đạn
chi chít
của bạn
..
March 5th, 2022
19.
ukraine không phải là cả thế giới
quá rộng lớn và cô đơn
.
nó bé nhỏ với những cánh đồng
bóng tối và sợ hãi
.
ngay cả bóng tối cũng không im lặng
bạn nghe nó khóc
.
như thể bóng tối sẽ biến thành một thứ gì đó
họ tưởng có thể nắm chặt nó
trong tay
bằng máy bay
và tên lửa
.
đây là góc bản đồ thế giới bị bỏ rơi
đây là một phần thế giới không có hồi kết
nơi những cánh đồng bị tàn phá
những dòng sông bị chặn
phù sa
.
nhưng đây cũng là khu rừng mà những con sói không thể vượt qua
trong mắt người không phải con ngươi
mà là một hạt bụi
nhìn những con sói
sống trong một vòng tròn
vẽ ra cho chính nó
.
đây là những gì bài thơ viết
máu
không phải là chỉ là một từ vựng
ukraine chịu đựng
giữa tuyết rơi
.
người đang cháy
người đang chảy
người đang mơ
người đang bị bao vây
.
người đang thức dậy
..
March 6, 2022
20.
thơ ukraine
hãy đến xem máu chảy trên đường
.
– cái này không hay
thơ thời sự không thể lửng lơ như vậy
.
bài thơ nhặt lên chữ U
và viết về một cái móc sắt
.
bầu trời xuống gần hơn những chiếc máy bay
chữ U như những con chim ưng khổng lồ
đã ăn cắp bữa sáng của chúng tôi
chúng tôi chỉ còn biết hôn nhau trên những ngọn cây thông
vào mỗi sáng
.
những con chim ưng xé thức ăn của chúng tôi
vì nó không phải ăn một mình
nó có một hình xăm trên cổ
chữ Z
.
đất nước chúng tôi chữ U
đó là cách phân biệt
bạn với kẻ thù
..
March 6, 2022
21.
chúng ta dễ bị tổn thương
chúng ta thường
bồng bột
.
chúng ta nâng những người bị ngã
để cho họ đi qua
.
sự tàn ác của họ
là hậu quả của việc chúng ta tử tế
nhường họ cái ghế
tưởng chỉ để ngồi
.
khi bạo chúa lên ngôi
những ký ức ám ảnh
những ngày vô vọng
những giấc mơ đầy hy vọng
rồi chúng ta đóng cửa ngồi khóc trong im lặng
.
chúng ta đành đeo mặt nạ
cười
.
những mảnh vụn rải rác này
tưởng sẽ làm chúng ta bị vỡ ra, tưởng sẽ biến chúng ta thành nô lệ
tưởng chúng ta không còn sức mạnh
tưởng chúng ta hy sinh
.
chúng ta là những nhà thơ vĩ đại
giống như một con sư tử
chúng ta kiêu hãnh
chúng ta hung dữ
.
chúng ta quá khứ
chúng ta hiện tại
chúng ta tương lai
.
chúng ta là đại diện cho lịch sử
chúng ta làm cả thế giới
phải kinh ngạc
.
chúng ta làm cơn bão
trong một thế giới tan vỡ
.
chúng ta tự hào
sông núi không ở trên vai
chúng ta ngẩng cao
đầu
.
tham vọng của chúng ta vươn tới bầu trời
mà họ ném đá vào chúng ta
thậm chí bây giờ bắn luôn tên lửa
.
chúng ta xây dựng cho mình
một ngôi mộ của niềm tin
tấm bia bằng nước mắt
.
chúng ta làm cho thế giới kinh ngạc
đá xanh phải tan chảy
tiếng gầm như sư tử
chúng ta phá vỡ xiềng xích của sự tầm thường
chúng ta không cần sự thương hại
.
cổ chúng ta không thể gãy
chúng ta bắn cháy
sắt thép của kẻ thù
.
cuộc gặp gỡ của chúng ta
với những kẻ trước đây
đã gửi email đã từng hăm dọa
đã từng nổi đóa đã từng háo danh
đã tanh bành danh dự
.
chúng ta ủng hộ những nhà thơ nữ
ngày tám tháng ba
.
chúng ta sẽ xin lỗi vì sự vắng mặt của
em, lẽ ra anh không nên để em một mình đối mặt với sóng gió
làm thế nào chúng ta có thể yêu nhau
khi em tan vỡ?
.
nỗi đau mà em đang chịu sẽ khiến chúng ta nghẹt thở
em gỡ mũ sắt để đội hoa
bộ quân phục còn mùi thuốc súng
.
cần tha thứ cho bản thân
nhưng chúng ta không thể học cách yêu thương những người đã tàn phá đám cưới của chúng ta
.
chúng ta đo đếm từng mi-li-gam hạnh phúc khi đất nước đổ vỡ
chìm đắm trong những giọt nước mắt này
những mảnh linh hồn
họ sẽ không bao giờ lấy được
.
chúng ta mềm như nước
thấm từng dải đất
mà họ nghĩ chúng ta sẽ đánh mất
quê hương
..
March 7th, 2022
22.
ly tán
tha phương, người sống người chết cùng nhau chạy trên đường
những ngôi trường
đổ nát, đất nước vẫn đang mùa dịch bệnh
.
không phải vi-rút
con mắt xanh của con quỷ
trên bầu trời tung ra đầy màu sắc
.
con mắt quan sát giấc ngủ của một đứa trẻ
con mắt của một kẻ
lạc loài, lấy say máu thay cho sự sợ hãi
.
bài thơ
cũng mang vết sẹo dài do chữ cái
để lại, sau một cuộc chiến bằng dao
với con quỷ
.
người về từ đám cưới
người đi ra nghĩa trang
vẫn đang xếp hàng
ra trận
.
em bé học sinh nhìn bạn mình vừa mới chết
nghe trái tim của nó kêu vang
bài hát của một dàn hợp xướng
.
bên dưới trái tim
những người đàn ông nhảy theo cách họ đang cố dập tắt lửa
những người phụ nữ giữ chặt người đàn ông của họ trong điệu múa
họ không muốn người đàn ông duy nhất của mình
biến mất sau làn khói
bom
.
Ukraine, thế kỷ hai mươi mốt
thế giới tràn ngập những bài thơ và lửa
trong bóng tối, cá bay và chim hót
như những người vừa kết hôn
như các anh hùng
họ đều đã chết
.
bầu trời mở ra, cay đắng như trong tiểu thuyết
văn chương cũng bị thương
những quyển sách thủng giữa bìa vết đạn
tiếng hát của những người đi gặt lúa
bỏ cánh đồng chạy về cầm súng
vẫn không dừng lại
.
bạn không thể phân biệt bài hát với bài thơ
bạn cũng không ngờ
đám cưới và cái chết
.
những thành phố không ai bị bỏ quên…
..
March 8th, 2022
23.
những người yêu đã kịp cưới nhau rồi
đã tân hôn trước khi lửa đạn
đã bình mình trước khi pháo sáng
đã hoa hồng trước lúc máu rơi
.
những người yêu đã ra trận hết rồi…
..
March 8th, 2022
25.
một bài thơ nào đó, đâu đó…
trong đó, nó
muốn diễn tả cả thế giới
.
như đâu đó, nơi đó
có, hàng triệu người
họ không đọc thơ mà họ xuống
đường, đâu đó, nơi đó
có, hay không có
hàng ngàn người đang ngã xuống
vì máu và hoa
vì tự do
cho một bài thơ?
.
sáng nay
có một bài thơ, theo đó
nó, đuổi những con chữ
không phải trong bài thơ
.
mà trong một đạo luật
sự thật, vỡ mật
và một đôi giày chật
chạy mất khi bị bắn
bằng tên lửa vác vai
.
ukraine như ánh sáng
xua đuổi bóng tối
như bài thơ
xua đuổi con chữ
như chiến tranh
đến lúc kết thúc
không thôi nó sẽ kết thúc chúng ta
vạn cốt khô và ngôi mồ
tên bạo chúa
.
như ai đó, có hay không có, bỏ
rơi trên vỉa hè
một em bé
một mình vượt qua biên giới
mồ côi
.
như một vị nữ tu quỳ nghe
tiếng súng
đêm qua, bật thành bài ca
.
bài thơ
xót xa khi nó muốn nở hoa
phải bị chảy máu
..
March 8th, 2022
26.
không phải bài thơ, ukraine là văn xuôi của giấc mơ, đắng cay và im lặng…
.
đất nước bị bao vây
phong tỏa biển và đại dương
cờ-rưm nước mắt chúng ta như sương
mù, vây quanh bóng tối
.
lờ mờ hiện ra
những bóng ma tham lam
trên biển, trò chơi của các ông vua trong phòng khách
.
các nhà ngoại cảm im miệng
như pháp sư cổ đại, không còn dám nhảy múa
trong sương mù
vì sẽ thiên thu tại ngoại
.
chuông reo vang vùng tuyết trắng xa xôi
cầu nguyện cho những người vừa lìa trần thế
cầu nguyện cho cả những người lính Nga
.
đêm qua
trái tim chúng ta bị đong đưa
chôn vùi trong im lặng
không khí như một máy nén mệt mỏi
hút hết ô-xy trong phổi chúng ta
.
cái khoảnh khắc những chính trị gia giả vờ
cảm động, lời hứa trắng trợn ngày mai
đàm phán thì thầm với bầu trời đầy dục vọng
sao chúng ta đã quên?
.
paris 1972
chính chúng ta từng chết như đom đóm trong đêm
không ai cứu?
.
chúng ta từng chết chìm trong biển
chết đói chết khát
chết ngạt
.
những cái chết không tình cờ
chết như thơ
chết rồi vẫn còn người ngồi hát
trên những xác
người
.
rồi tiếp đến là những xác người ngâm nước muối lõng bõng
người việt máu đỏ da vàng
vượt biên chìm xuống biển
không phải hàng ngàn mà là cả triệu
người phát điên
.
những giấc mơ của chúng ta
một ngày như ánh nắng mới thêu
trên lá, khi nào chúng ta thì thầm trở lại
khi nào, trong bóng râm của những bóng cây
nơi con quái vật mắt màu xanh lá cây tham lam và ghen tị
nơi sự thật chảy nước miếng một nỗi buồn kéo dài
trong hơi thở mỏng manh
vẫn tanh
mùi máu
.
bây giờ chúng ta đang tìm xem các ngôi nhà
đang rơi từng mảnh vỡ, sau đó
chúng ta sụp đổ dưới những con sóng
vẫn còn những đống
xác người
.
có cả anh trai của chúng ta
máu thịt của chúng ta
mà chính người ta đã từng hò la truy đuổi
họ, đến tận biển khơi xa
mà chúng ta giả vờ
quên, không ai chịu cứu…
..
March 11th, 2022
27.
tưởng như bạn phải một mình đối mặt với thảm họa
vì đầy những kẻ luôn giả định cho câu trả lời
cứ nhân văn và cứ cười cười
những người
màu đỏ
.
nhân loại chưa cần phải nói ra
lịch sử luôn có những người yếu hay ra gió
.
hãy nhớ
không ai có thể mập mờ
ngay cả muốn nước đôi
cũng nuốt không trôi
phiếu trắng
.
cả thế giới sau lưng khi bạn nhắm thẳng và bắn
.
ngay cả khi mọi người tưởng họ nghiêng trời
lấp đất, bịt miệng bà nữ-oa
tranh cãi về thiên hà
bao la vũ trụ
họ muốn biên giới chỉ còn những thầy tu
không còn binh lính
.
họ nghĩ mình đã kiểm soát cả linh hồn
tùy ý muốn cho ai lên thiên đường
hay địa ngục
.
cho đến lúc
từ ông giáo sư đến chị thợ may
trên tay
cầm súng
.
im lặng
chờ đợi trong bóng tối
nghe tiếng xào xạc của hai lá phổi
dù đang ngộp thở vì virus
.
bạn nhìn họ như những con kền kền
suốt ngày ngồi đếm
hết xác này đến xác khác
.
những nơi họ đến
họ quên
họ phải khai báo lịch trình với nhân viên y tế
họ cố lướt qua
cơn sốt
.
nhưng khi ngọn núi quỳ một chân xuống
đó là lúc sa mạc đã đầy trong hai hốc mắt
bạn thấy những ngón tay
của bụi cây
bóp cò trong bóng tối
.
bạn nghe
tiếng sủa của những con chó đổ mồ hôi trong đêm
và mép dao của đường chân trời
kẻ thù chảy máu
.
những chiếc xe tăng của họ đã bị mù
trong bình minh rạng rỡ
những người lính bị bắt vào vai kẻ thù
đã bị vỡ
làm đôi
.
bạn thở
và biết đất nước mình còn sống
nhân loại sẽ không còn phải lưu vong…
..
March 12th, 2022
28.
bạn có bao giờ làm bạn với đám mây
khi nó bay
ngang qua nhà bạn?
.
đừng bao giờ làm bạn với đám mây
vì nó sẽ làm bạn say
nắng
.
bạn sẽ không dám bắn
.
đám mây
nó sẽ gõ vào
cửa sổ nhà bạn
liên tục
nhiều khi làm bạn bị tâm thần
.
nó nói: không có gì xảy ra ở đây
không có gì
không có gì
cả
.
đêm qua
tiếng chuông
chùa, nhẹ nhàng như đám mây
bay
khói
.
tiếng chuông
một lần bạn nghe, thấy
đôi mắt của một cô bé
nằm ngơ ngác
trên mây
.
cô bé ấy
đã phục hai ngày
phía ngoài kiev
hai chiếc tăng nằm bẹp
.
nó không thể khắc phục
hậu quả
vì ngay từ đầu
nó làm bạn
đau
muốn rách
.
đám mây trôi qua
sau đó bạn không còn có thể
nhìn theo
.
nó
là hai con mắt
màu trắng dã
hay đã
mù màu
.
nó khuyên bạn đầu
hàng không đổ máu…
..
March 13th, 2022
30.
khi tôi muốn lấy đi tất cả nỗi đau của bạn
và khi tôi muốn bạn lấy đi tất cả nỗi đau của tôi
.
tất cả những nỗi đau mà chúng ta nhận lấy của nhau
đều xứng đáng
.
thế giới đang chứng kiến
những chiếc xe tăng được kéo bởi máy cày
như thế giới từng bị kéo bởi những kẻ ác
nhân dân chia phe nhìn theo cách khác
.
một số bị sốc, một số khác thì cười
nhẫn tâm nhìn một đất nước bị tàn phá
và một người lính Nga
nằm trên tuyết như miếng thịt trong tủ lạnh
.
Đông Âu
nó không chỉ là việc đốt cháy một cây cầu
.
khi một kẻ muốn xen vào quyền bỏ phiếu
cây cầu bắt đầu đổ nát
.
sự phá hủy kỳ diệu
và xe tăng chạy ầm ầm
các chính trị gia bắt đầu vấp ngã
lo sợ ngoại giao tan rã
.
không ai kiểm soát bàn cờ
cách tốt để đánh bại đối thủ của bạn trong cờ vua
nhưng không ai muốn ở trung tâm của mớ hỗn độn này
cùng cao chạy xa bay
chỉ đứng nhìn các vòng vây
mà Ukraine rơi vào giữa
.
thế giới chờ đợi và nhìn thấy
một cuộc chiến tranh bắt đầu
nơi băng giá chảy máu
.
đất nước tôi từng là những mảnh kính vỡ
những đứa trẻ được lên báo chỉ vì chúng vừa thoát ra khỏi biển lửa
bom napalm…
..
March 14, 2022
31.
ukraine ukraine
người đau không còn chịu được nữa
người đau từ đêm đến sáng
người đau từ hoàng hôn đến bình minh chạng vạng
.
những thành phố tuyết trắng bị bao vây
những thành phố bị phá huỷ
những thành phố trong tầm pháo
những thành phố có những quả bom
ném xuống nơi mà lẽ ra
những người đàn bà đang rặn đẻ
.
một người chết chảy ra bốn lít máu
một trăm người là bốn trăm lít máu
một ngàn người là bốn ngàn lít máu
cứ thế, ukraine chảy ra
cứ thế người ta
không ai còn câm lặng
..
March 16th, 2022
32.
Ukraine
cho đến khi con dao được rút ra
vết thương sẽ không bao giờ lành…
..
March 16th, 2022
33.
chiến tranh không có luật lệ
nó mất vần nên không có bài thơ
làm dịu đi nỗi kinh hoàng
.
nó bừa bãi, lấy mạng người
do tội ác do kẻ cười cười
độc tài tàn ác
.
một ván cờ không có luật lệ
nó không chiếu tướng
mà hủy diệt một đất nước
một nền văn hóa
.
những vệt mực chạy ngang trời
màu tím thành màu đỏ
trên tuyết trắng đường ray của một chiếc xe tăng
hết xăng vẫn bắn
.
những người tị nạn tản ra khắp nơi
trên thế giới những vị cứu tinh sẽ xuất hiện
không phải ba lan mùa tuyết tan
mà là những trái tim tan thành nước
.
cho đến khi trận chiến ác liệt
kinh hoàng, chết chóc, đau thương
những thủ tướng phải đến làm nhân chứng sống
như tượng đài bất động
.
chúng ta không thể lay chuyển
những kẻ trộm mạng sống và cướp hơi thở của chúng ta
chúng ta trở thành người ban ra nước mắt
nỗi buồn, niềm vui
cho nhân loại…
..
March 16, 2022
34.
nước Nga
người hàng xóm vẫn cùng giọng nói với chúng ta
một người bạn đồng hành
hát những bài hát dịu dàng
trên cánh đồng những buổi sáng
.
người cưỡi ngựa đi trên con đường rộng mở
phép thuật trong ngón tay của anh ta
cho linh hồn luôn tồn tại
.
nước Nga
người đã từng là làn sóng réo rắt sự sống
cảm hứng cho tự do
.
nó đã lâu lắm rồi, phải không?
chúng ta vẫn có thể nhớ
những bài hát từng vang lên như thế nào
.
chúng ta nhảy múa
và ngỡ như mình sẽ hạnh phúc trong những tháng mười
tháng ba tháng tư
cho đến khi chúng ta đói bụng ngã quỵ
không thể bước thêm một bước nào nữa
.
chúng ta không thể nhớ mình đã khóc
khi bài hát ồn như động đất
.
tạm biệt, những Pie
những ông hoàng tốt bụng uống vodka như uống nước
chuyên viện trợ bột mì và bo-bo
.
chúng ta từng ngỡ là mình sẽ chết
những chiến binh thời hiện đại
những sải bước tự hào
làm quân dự bị của sự kiêu ngạo
để bảo vệ thế giới
.
chúng ta nắm bắt cả sương mù, ngủ như huyền thoại
.
– bạn là ai?
.
chúng ta đã cố gắng tìm ra chìa khóa của
một trăm triệu truyện ngụ ngôn
về những anh hùng
đeo huân chương cho đến ngày chúng ta chết
.
chúng ta thích khói và sấm sét
những nòng pháo giương cao với gió
chúng ta biết cuộc đời mình
trong những chiếc máy bay núp trong mây nhả đạn
.
cho đến khi chúng ta bắt đầu có xe máy trung quốc
wave tàu
chúng ta chạy ra đường cao tốc
tìm kiếm cuộc phiêu lưu
.
điều gì đến sẽ đến
như một đứa trẻ của lịch sử
chúng ta được sinh ra, được
sinh ra để làm hoang dã
.
chúng ta leo cao đến mức
không bao giờ chúng ta muốn chết
.
chúng ta luôn luôn trên đường chạy
số phận là một mặt trời mọc
phương đông hồng
.
ồ, ồ
chúng ta được sinh ra với khẩu súng trong tay
đằng sau lưng chúng ta cũng là khẩu súng
chúng ta đứng vị thứ cuối cùng
chúng ta không thèm phủ nhận vị trí của mình
cho đến ngày chúng ta chết
.
tiếng la hét phá tan sự im lặng
đánh thức từ cõi chết
trong đêm chúng ta không ngủ, chúng ta phải thức để báo thù
chúng ta đang sôi sục
cho đến khi chúng ta quay trở lại ánh sáng
.
sau đó, chúng ta nhìn anh em của chúng ta bỏ chạy
sủa vào mặt trăng
.
nhiều năm chúng ta trải qua trong dằn vặt
chôn trong một ngôi mộ không tên
đến bao giờ chúng ta sống lại
.
tất cả lịch sử đều giống nhau, chỉ có tên gọi sẽ thay đổi
có vẻ như chúng ta đang đi xa
chúng ta từng căm ghét một gương mặt lạnh lùng
anh ấy là một cao bồi
cưỡi trên một con ngựa thép
.
anh ấy đổ mồ hôi trên những con đường
của giấc mơ Mỹ chạy trốn
anh í cưỡi ngựa qua những vinh quang
trong những cỗ máy tự sát
được bung ra từ những chiếc máy bay không người lái trên quốc lộ
ví như quốc lộ 9 chạy về tuy hòa
bỏ lại một thị trấn bị xé nát sau lưng
đó là một cái bẫy
chi những loạt đại bác
nát nhừ
.
chúng ta muốn bay như một con đại bàng
đến biển
.
bay như một con đại bàng
cho đến khi được tự do
.
ôi Chúa ơi, những cuộc cách mạng
tự vệ và giải phóng
nó chỉ là một cú sút xa
cong qua hàng rào vào lưới
.
hãy xem ngọn lửa đang quét qua
đường phố của chúng ta ngày hôm nay
nó cháy như một tấm thảm bằng than đỏ
và một con bò điên loạn lạc đường
.
ngoài kia, trên những cánh đồng
người ta đang chiến đấu vì bữa ăn của mình
chúng ta đã từng chiến đấu
chỉ để chứng minh mình đúng
chúng ta không cần được tha thứ
.
chúng ta tìm kiếm sự trung thực của mình
bạn nghĩ bạn có thể nói chuyện với thiên đường
khi nó đến từ địa ngục?
.
những bầu trời xanh từ nỗi đau
bạn nghĩ bạn có thể nói về một cánh đồng
từ một khối sắt thép màu xám đen và lạnh?
.
bạn có nghĩ rằng bạn có thể nói?
.
họ có bắt bạn đổi anh hùng của mình để lấy bóng ma không?
xác người tro nóng
những làn sóng vô hình réo rắt
chúng ta không có lý do gì để phấn khích
kể cả đài phát thanh cũng đang nói láo
.
chúng ta cảm thấy cuộc sống chỉ là một trò đùa
chúng ta hãy ngừng
vì bây giờ đã quá muộn
.
nhưng anh í biết
rằng chúng ta sẽ chiến đấu trên đường phố
với lũ trẻ của chúng ta
.
những kẻ đạo đức mà chúng ta tôn thờ
sẽ không còn nữa
bọn họ chỉ biết thúc giục chúng ta xông ra
còn họ ngồi phán xét tất cả sai lầm
còn quyết định cả khẩu súng ngắn hay dài
như là một bài hát
.
chúng ta phải ngả mũ trước hiến pháp mới
cúi đầu trước cuộc cách mạng mới
mỉm cười toe toét trước sự đổi mới
khi máu vừa kịp khô
.
chúng ta lại phải tiếp tục làm thơ
giống như vừa mới ngày hôm qua chúng ta
quỳ xuống và cầu nguyện
rằng chúng ta không bị lừa lần nữa
.
chúng ta tự hứa trước cổng địa ngục
– tiếp tục đi, con trai của mẹ
rằng chúng ta sẽ có hòa bình
khi con ngả đầu mệt mỏi
mẹ cũng đừng khóc nữa
anh ấy đã bay cao
nhưng lần này anh ấy đã bay quá cao
.
còn một nơi phía trước và chúng ta sẽ đi
nhanh như thể đôi chân của chúng ta có thể bay
nếu bạn định bỏ lại đất nước như một con tàu bị chìm
.
một nơi mà anh ấy chỉ mơ ước
nơi tâm hồn anh ấy tự do
những sân khấu màu bạc, những màn kéo màu vàng
cầu vồng mọc xung quanh mặt trời
tất cả những ngôi sao đã chết
.
– cỏ xanh và thủy triều lên mãi mãi
lâu đài của linh hồn bằng đá và vinh quang
những vị vua và nữ hoàng cúi đầu và chơi đùa với bạn
giữa âm nhạc và giai điệu
mê hoặc bạn ở đây
.
cửa mở, và gió xuất hiện
những ngọn nến đã thổi và biến mất
những tấm màn tung bay và sau đó anh í xuất hiện
– đừng sợ
tất cả thời gian của bạn đã đến đây
đã bay đã biến mất
cánh đồng không còn máy gặt
chỉ toàn xe tăng
.
chúng ta đang rời khỏi mặt đất
liệu mọi thứ có bao giờ trở lại như cũ không?
.
đó là lần đếm ngược cuối cùng
là hơi thở cuối cùng của anh ấy
tất cả chúng ta đều nghe thấy
tiếng gọi của một hồi chuông cuộc đời
chúng ta cần phải đứng dậy
mặc niệm và tụng ca
nhưng lần này liệu có là lần cuối?
..
March 16, 2022
35.
nỗi buồn của bạn thức dậy lúc 2 giờ sáng
sau đó là lúc 4 giờ chiều
và 5 giờ 30 phút đêm
và 6 giờ 45
phút sáng
.
sau khi chuông báo động reo lên
bom thả vào những người dân tản cư mệt mỏi
những đứa trẻ tập nói
vi-va-u-cờ-rai-na
.
và những con gấu nga
thoa son đánh kem che nếp nhăn đuôi mắt
.
nỗi buồn của tôi ẩn đằng sau vô cớ
một câu nói đùa
một nụ cười, một tiếng khóc
nỗi buồn của tôi sợ tôi hạnh phúc
sẽ không còn buồn
.
nó ngừng lại trước mặt tôi
nhưng chỉ chơi một câu chào rất vội
ôi nỗi buồn của tôi
nó không thể hiện qua cách
kéo tôi trở lại bóng tối
hay xô tôi ánh sáng
rồi ra vẻ như không có chuyện gì
.
khi mọi người hỏi “bạn có khỏe không?” tôi trả lời “tôi khỏe” hay “tôi làm thơ rất hay”
mọi người không nhìn thấy
nỗi buồn của tôi
thế giới cứ vỡ đôi
tội ác và trừng phạt
trong những câu chuyện tôi kể
trong vở học làm thơ của tôi
.
tôi chép những lời khuyên của họ
nỗi buồn của tôi không lộ ra như nỗi buồn
nó không gục đầu trên hành lang
hay ngủ vùi đến 12 giờ
và chờ người rủ nhậu
.
không
không
không
.
nỗi buồn của tôi chỉ thể hiện qua bài thơ tôi viết
qua dòng nước mắt khi cánh cửa
đóng lại
.
nỗi buồn của tôi đọng lại dưới vòi sen lâu hơn bình thường
không phải do tôi ở dơ hay lười tắm
vì nó dễ nổi nóng và khóc quá nhiều
vùng cấm bay cứ liều bay
không phận = tử phận
những quả bom và xác của người dân
cả xác những người lính chỉ biết tuân
theo lệnh
.
nỗi buồn của tôi không giống như nỗi buồn
không biết bước đi như nỗi buồn
không biết nói chuyện như nỗi buồn
nhưng đừng tưởng nó không phải là nỗi buồn
nó là nỗi buồn muôn thuở
.
không
bạn không thể nhìn thấy nỗi buồn của tôi
nó không phải như một người bị gãy chân và chống nạng
xếp hàng nhận bánh mì
.
bạn cũng không biết rằng
nó tàn tật và đang suy sụp
xếp hàng nhận súp
.
nỗi buồn của tôi giống như căn bệnh ung thư
bạn không biết cho đến khi bạn lột trần tôi
nắn bóp khối u
phía dưới thịt da tôi
để thấy rằng tôi đã thở một bầu trời như khói
đã nghẹt hai phổi, và trái tim
còn mỗi giọt máu chảy trong huyết quản
như một mũi tên
ghim trên ngực
.
cho đến khi tôi nhẹ như một chiếc lông bay trong gió
.
có thể đó là tôi
có thể đó là em
người đã gạt hạnh phúc của tôi ra khỏi cửa
đã hứa đã quên
u-cờ-rai-na bên
bờ bóng tối
.
hạnh phúc đến khi cánh cửa
đóng chặt
hạnh phúc không có tay để mở
.
chúng ta uống một tách cà phê
để hạnh phúc tràn qua cửa
chỉ ra lối thoát cho nỗi buồn
…
nhưng mà nỗi buồn
dễ dàng tuột mất
vì nó là chất lỏng
.
nỗi buồn là máu
buồn chảy thành dòng
buồn là mưa
đổ vào buổi chiều
buồn bã đó
buồn trải dài
một khúc đường vắng
biên giới những bóng cây
những người chạy và vấp vào tràng đạn
người thoát cùng với buồn
nhìn lên trời
chẳng thấy gì
ngoài máy bay và mây mưa tên lửa
.
không mặt đất
không bầu trời
không đỏ
không vàng
không chia phe
reo vang hay chửi rủa
.
buồn vực thẳm
buồn trống rỗng
buồn phẳng lặng
buồn tù đọng
buồn không nuốt trôi
như những bài thơ của tôi…
..
March 17th, 2022
37.
Thị trưởng thành phố Melitopol, vừa quay về sau khi bị quân Nga bắt cóc: “Đây là lời đầu tiên của tôi sau 6 ngày bị giam giữ. Tôi muốn cảm ơn tất cả những người dân thành phố Melitopol, những người đã không sợ bị bắt giữ, thẩm vấn, tra khảo, đã bảo vệ quan điểm của mình, đã biểu tình, chống đối. Chúng ta là những người tự do, chúng ta sẽ bảo vệ được quyền lợi của mình. Tôi tin rằng, trong thời gian tới, cờ Ukraine sẽ lại tung bay trên cột cờ thành phố.”
.
bạn nhìn thấy vẻ đẹp của một cô gái
qua bàn tay thô ráp
của một người đàn ông
.
anh ta như một bóng ma hiện ra trước khi mặt trời lặn
bạn nghe thấy tiếng vọng mỏng manh
của vẻ đẹp
trăm năm
đổ nát
.
những ngôi đền, những bảo tháp
không chỉ nhà thơ mà là những nhà thờ
sừng sững với niềm tự hào
như xứ sở của chúng ta với hàng ngàn ngôi chùa
báo ứng
.
những ngôi chùa có khi bị phủ bởi một đám mây đen
bóng tối trỗi dậy với tiếng kêu
của người không biết sợ
.
bạn thấy một người phụ nữ
cô ấy nở một nụ cười
niềm vui khi đuổi theo hoàng hôn
trong một bí ẩn đắm mình
trong khoảnh khắc trong một thoáng nhắm mắt
bạn chìm đắm với sắc vàng của bầu trời
như sắc áo của con người
đã tu từ muôn kiếp
.
tóc của cô ấy thẳng và không được dài
cô ấy không phải là nàng Bạch Tuyết
da của cô ấy rám nắng và khuôn mặt của cô ấy rướm máu
cô ấy không có bất kỳ đường cong hay 3 vòng nào cả
.
giống như nàng Bạch Tuyết, cô ấy ngọt ngào
có thể có một chút khác biệt
Bạch Tuyết là công chúa, cô ấy chỉ là một nông dân
đến từ những ngôi làng
những cánh đồng lúa mạch
những ngôi nhà mái lá
trên đồng cỏ ngập nắng, có vị cỏ tranh ngày xưa bạn ngậm
mềm và ngọt, mềm và ngọt
.
cô ấy cũng có vài người bạn
những người bạn nhỏ bé, xám xịt
họ ẩn mình như những con nhện trên trần nhà
mạng nhện hơi lung lay khi có cơn gió
từ những góc khuất đó
căn phòng nhỏ xíu đó
chỉ có không gian để thở
cô ấy bước ra
.
tất cả tài sản của cô ấy
có thể bỏ gọn vào một chiếc ba lô
nhưng là cả một không gian để nhét bạn vào
để bạn đi cùng cô ấy
.
đến lúc phải đi rồi, đi
không đành lòng
nhưng điều cuối cùng bạn nhìn thấy là một nụ cười
hạnh phúc
.
bạn học được rằng chúng ta không cần
nhét thêm thứ gì vào ba lô nữa
chúng ta đã có đủ máu và tự do…
..
March 18, 2022
38.
uống đi rượu lửa phỏng tay
cánh đồng tuyết trắng đạn bay xoá rừng
tự dưng mất nước lưng chừng
vác vai tên lửa nỗi mừng xe tăng
.
bên kia cũng một biển người
người ta giành cuộn giấy chùi còn dư
phân vân siêu thị nghịch thù
pháo binh đã tới mùa thu còn dài
.
uống đi về lại sơ khai
bệnh viện nhà trẻ đã hai lần buồn
gạch rơi viên méo viên tròn
mẹ ôm em bé thân mòn đong đưa
.
uống đi nước mắt như mưa
nato mở rộng cho vừa lòng em
uống đi đại bác ru đêm
chúng ta từng thức những đêm da vàng
..
March 18th, 2022
40.
một mai qua cơn mơ
mai này hòa bình
không còn tên lửa hành trình
giã vào nhau như giã gạo
.
anh trở về ngôi nhà có gắn chuông ngoài cửa
ngón tay anh gần như không thể chạm vào chuông
vì cánh cửa đã tự mở
.
anh đi vào phòng ngủ
với cái túi xách vợ anh thường đi chợ
anh thức
trong lúc ngồi nhìn mình ngủ
giữa hai lá cờ
vàng đỏ trong mơ
.
anh cũng không biết sao hai màu này thù nhau lâu
và đau như vậy?
bao nhiêu ngôi nhà đã cháy
bao nhiêu người đã chạy
chỉ vì hai cái màu này tung bay
.
anh gõ cửa tất cả các căn phòng
nhưng thật ra anh không hề gõ
trong phòng ngủ
tất cả họ đều đã thức dậy khi anh trở lại
họ kêu la
nhưng tiếng kêu la của họ không có âm thanh
nó câm lặng còn hơn sự im lặng
.
họ cay đắng ôm lấy anh
tay họ không chạm vào anh
không ai có thể tìm thấy tiếng nói
anh đi ngang họ, họ ngang qua anh
anh và họ vẫn còn bóng tối
họ hỏi anh đã làm gì với bữa tối
của mình?
vì bây giờ họ đã mang danh hiệu “hy sinh”
những huân chương xuyên qua lớp vải
ghim vào bầu ngực
làm họ vẫn còn chảy máu sau khi chết
.
họ cười: chỉ có mày sau này mới “chết”
bọn tao thì “hy sinh”…
.
các bác sĩ có thể lấy ra căn bệnh tuổi già cao huyết áp
như lấy viên đạn và nỗi sợ hãi ra khỏi trái tim anh?
.
anh vẫn còn sợ như ngày xưa anh sợ cô giáo buồn
thức suốt đêm làm bài tập…
.
anh cũng chỉ muốn nói:
tôi thức để biết các bạn vẫn bình an
.
họ nói
anh nói
nhưng không bao giờ có tiếng nói
chuông cửa không bao giờ còn vang lên
không ai có thể ghé thăm cái giường nhỏ bé của anh
trong phòng ngủ
tất cả họ đều đã chết
.
những người hàng xóm mới của anh
thì thầm:
– đó chỉ là một ảo tưởng
.
chiếc túi xách của vợ anh vẫn còn đây, chứa đầy thức ăn
nó không thủng lỗ chỗ những vết đạn
.
những người lính vẫn mang chiếc ba lô
như chiếc cặp ngày xưa anh mang đi học
giờ các con anh đang mang đến trường
.
những quyển vở của anh ố màu
chúng đã cất và và thay vào những quyển vở mới
không dính máu
.
những người đến để nói lời chia buồn
chưa bao giờ nguôi với vợ của anh
.
như ngày xưa
chưa bao giờ mẹ hết lo về anh sau giờ tan học
.
họ chưa hiểu
làm thế nào một người có thể chết vì những người hàng xóm
to đầu
còn dại, lớn dái còn tham
.
những người chết đang đi bộ dưới ánh trăng
họ thức nhìn anh đang ngủ
mơ tất cả cùng về
ngồi nhìn vợ một đêm…
..
March 20th, 2022
41.
3 tuần cho cuộc chiến, 3 triệu người di tản, những người không di tản đã nằm xuống. Thơ 3 câu đề lên bia mộ…
—-
con thỏ trắng ngủ
nơi hoa thủy tiên đang nở hoa
nhẹ nhàng trên đầu
..
March 20th, 2022
42.
Ukraine
người đang nhận về mình đạn lửa
nhận về mình máu ứa
nhường loài người một cuộc ăn năn?
.
người nhận về mình những trái mìn nổ chậm
người chết hai lần
âm ỉ trong từng lóng xương tủy
phỏng rát lân tinh
.
người nhận về mình một ánh ma trơi
cả bầu trời chớp sáng
buổi sáng người không cần mặt trời
mặt trời của người ngủ quên trên những cánh đồng tứa máu
những bình minh mửa máu
những hoàng hôn máu chảy trên đầu
.
những chiếc xe tang
và những chiếc xe tăng lộng lẫy
năm anh em vừa từ biệt cuộc đời
những quả pháo làm nặng trái đất
vốn đã quá nặng rồi
những cuộc đời sinh nam tử bắc
sinh bắc tử nam
sinh ở phía đông qua phía tây tìm nơi
nằm xuống
.
người vừa từ chợ trời
nhỏ nước mắt bên mớ quần áo cũ
người vừa từ mùa thu
rớt nước mắt mùa đông tuyết trắng
người vừa ngừng hơi thở
sau nụ cười người hóa bóng ma
.
người về từ quá khứ
mấy ngàn năm đủ để người tha thứ
hay người còn cô đơn?
.
người nhìn người hàng xóm oán hờn
người anh em tối đèn tắt lửa
giờ thành máu ứa
.
người nhìn ngày mai người nhìn ngày mốt
nhìn nắm đất vùi hài cốt
của những người mà người từng yêu
.
người nhìn thành phố sẽ mọc lên bên những ngôi mồ
chắc có người sẽ bơ vơ và lạnh
như ngày xưa người đã từng lạc giữa mạc-tư-khoa tuyết trắng
đó thôi?
.
người biết hồng quân hay bạch vệ
như hồng huyết cầu hay bạch cầu cũng thế
cũng máu đỏ da vàng cũng tang trắng mà thôi
.
người tưởng như mình vẫn là người
đang ở ba lan đốt cháy đời mình bằng tên lửa
người làm bông hoa tóe máu trên gai nhọn
như nhân gian nằm xuống trên địa cầu
không bị đau
.
những xác thịt giả vờ cựa quậy
những ăn năn những sám hối giả vờ
trả súng đạn này
cho hàng cau, ngọn lúa
trả về cho thơ
.
người nở nụ cười
mà mọi người
tưởng như người
thắng trận…
..
March 20th, 2022
43.
vẻ đẹp tưởng như trống rỗng của bạn
đã làm rung chuyển thế giới
làm chùn bước cả những cơn thịnh nộ
.
có người thấy những kẻ tưởng như ngoan đạo
đã gục ngã trước thiên đàng
.
không phải mây bay
bạn đang phải làm một sức nặng
đè lên lưng những kẻ bị nguyền rủa
lòng tham đã chịu thua
.
bọn họ không còn đủ sức chịu đựng
hóa ra muối của rừng
khi nhìn lại đã hóa thành người bán muối
vẻ sang trọng đĩnh đạc
đã gửi trong cấm vận gông cùm
.
trong đôi mắt ra vẻ đa tình
trên khuôn mặt người yêu lại chuyên đi bố thí
ôi tiếng cười của họ, tâm hồn đau khổ tội nghiệp của họ
làm bao nhiêu người vào vai nhân văn sám hối
.
bạn chỉ phản chiếu sự ngọt ngào
vô lý của niềm vui trống rỗng
nhưng bây giờ mọi người nhân danh sự cao ngạo
để nói về bạn
.
dù bạn từng lãng mạn
như con chim mỏng manh bay quanh bờ hồ
bây giờ bạn có thêm sự dũng cảm
tên lửa có khuất phục được bạn không
.
bạn khiêm tốn giả vờ để bây giờ người ta đổ lỗi
tự dưng người ta bắt bạn phải gánh một gánh nặng
của một quốc gia trống rỗng
sau đó người ta mua bán sự ngây thơ
cho lớp lớp trẻ con sinh ra và mê đắm
.
nước nga
nỗi đau tinh tế ẩn chứa bên trong câu chuyện
họ thu hết lúa mì cho bạn chết đói
bạn vẫn cắn môi
khi phải kể
sự cám dỗ của trại cải tạo
họ muốn bạn có niềm tin
bạn sống kề bên một bức tượng nhỏ đặt trên đỉnh một cái bệ
.
than ôi
sức mạnh của bạn quá yếu ớt để bạn mang mọi thứ đi xa hơn
.
bạn cam chịu
với hy vọng một điều gì đó ẩn giấu
bên dưới những mảnh thủy tinh
bạn giúp người ta chôn xuống đất những gì cần khuất mắt
.
bạn biết thừa đạo đức
là vẻ đẹp của sự dối trá
các nghi lễ nằm dưới chân bạn
bạn dẫm lên mảnh thủy tinh vỡ
và đau đớn sụp đổ xuống sàn nhà như một cái xác thối rữa
.
tôi nghe còi báo động của họ
họ ngỡ bạn không thể sống lại
bạn không thể phục sinh
.
họ bắn vào bình minh còn bạn bắn vào xe tăng
và nỗi nhớ, bạn co rúc giữa tương lai và quá khứ
quá mong manh vừa đủ để bạn nát nhừ
.
sự trống rỗng người ta tự tạo ra
rồi tự la to: khoảng trống
làm bạn cũng không thể thoát khỏi nó
.
người ta tranh nhau tiếc nuối
nhưng bạn biết điều đó
không xóa đi sự bất lực của bạn
.
bạn chấp nhận không còn có cách nào
bạn chấp nhận chiến tranh
.
cuộc sống là một thứ gì đó đã chết
trước khi bạn chết
như thể chính bạn tạo ra
một nhịp đập tự do mà họ không thể hiểu
.
bạn khóc vì thời gian không còn quay lại
điều mà chúng ta hằng mong mỏi
nó sẽ không hòa giải
.
vì bản chất phi lý của lòng tham mà họ khát vọng
chỉ để cảm thấy
để tê tái
để níu kéo
để hiểu
để quên
để tiêu diệt
để dành
để đốt
.
bạn như bông hoa héo ép giữa
hai trang sách cũ ố vàng
.
bạn không mong muốn bông hoa có một số phận khác
nó lấp đầy những mạch máu khô héo của bạn
bằng màu xanh lá cây
.
bạn không có quyền hỏi về sự tồn tại của nó
hay tại sao nó được nhổ lên khỏi mặt đất
tại sao nó phải thay hình đổi dạng
trong khi nó chỉ cần là một bông hoa?
.
họ muốn bạn không bao giờ có nghĩa
vì như vậy bạn mới mong tồn tại
như những ký ức khi lịch sử ấn vào
giữa quá khứ và tương lai
.
cho đến khi những bông hoa trên cánh đồng khô héo
và chúng ta không còn phải réo
gọi tên ai…
—–
Hệ thống báo động bị
Hệ thống báo động bị động
Hệ thống báo động bị động nên không báo động
.
Nên hệ thống báo cháy bị
Hệ thống báo cháy bị cháy
Hệ thống báo cháy bị cháy nên không báo cháy
.
Chỉ xe tăng tự nhiên bị cháy
..
March 23rd, 2022
—
*Through the translation of this poem I had to do a mini research on the evolution of the Vietnamese language. A fulfilling aspect of discovering new vocabulary. The “NHẪN TÂM” had always implied cruelty, and I’ve never given it more thought. The Vietnamese written text was in classical Chinese, the character patient is the sum of two characters: the character representing a knife balanced on top of the character representing the heart. Hence without this balance, without fortitude or forbearance the heart is severed, we end up with “NHẪN TÂM”, we’re heartless, we become cruel, and pain a consequence. Thus, sadly my translation has lost an aspect of the original text.
NHẪN: the knife is balanced atop the heart; patience; forbearance; fortitude
TÂM: heart
NHẪN TÂM: the knife cuts the heart; heartless
_____
MARCH 2020
Lê Vĩnh Tài, the poet and translator born in 1966 in Buon Ma Thuot, Daklak, Vietnam. The retired doctor is still a resident of the Western Highlands and a businessman in Buon Ma Thuot.
epicpoeNguyễn Thị Phương Trâm, the blogger, poet and translator, born 1971 in Phu Nhuan, Saigon, Vietnam. The pharmacist currently lives and works in Western Sydney, Australia.
would catch perch, fry them till their skin were nice and crisp
the fish spared were dropped into a well,
the water was muddy and not very deep,
he said, “These are the lucky ones.”
–
But day in and day out
they’re pushed around
shoved down by an iron bucket,
I know this is hell on earth for those
who had survived.
–
It was a time when my uncle was gasping for air in a re-education camp.
—
May 2022
—–
Cá trong giếng
Khi còn nhỏ em họ tôi
câu cá rô, chiên giòn
còn vài con thả giếng,
nước đục và không sâu,
nó nói, “Đây là những con cá may mắn.”
–
Nhưng mỗi ngày
hàng chục lần gàu sắt
giáng xuống,
tôi biết đây là địa ngục trần gian
của những kẻ sống sót.
–
Thời gian đó chú tôi đang ngáp ngáp trong trại cải tạo.
2009
Phan Nhiên Hạo, the poet and translator born in Kontum, Vietnam, currently works and lives in Illinois, the United States of America.
Nguyễn Thị Phương Trâm, the blogger, poet and translator, born 1971 in Phu Nhuan, Saigon, Vietnam. The pharmacist currently lives and works in Western Sydney, Australia.
The mesmerising sand, the tirelessly drifting waters
Tender over the accidental footsteps
The tiny soul, the enormity of water and sky
Tam Giang lagoon, Tam Giang lagoon
The memory of an ancient sad proverb
Dusk brittle dissolving, in the cracks pooled sunlight fracturing
The sky the scent of water, of trees, of hay
The earnest scent of life
The faces chafed by the whirlwind
The bodily numbing whirlwind of sadness
–
We saw the boats huddled together
Like kids huddling together frightened of ghosts
We saw the mountain-ash splintered drooping
Each tree was an ancient worry
We saw the mangroves fencing the water
Each row with its laborious task
We saw the homes abandoned by their roofs
Each home the agonising cries of the earth
Why are you here?
The starving communist with malarial fever
Chained by the curse of being born in the North, to in the South die
Why are we here?
The grief, the weary body
Beneath the eyes of a puppet soldier
–
Even if you shoot us down
Like a cry
Ripped nothingness into silence
It will all be for nothing
Even if you’re down
Because bombs and bullets were not kind
The bodies no one wants
Not worth the mention
In the end, the end
Whatever you do, whatever we do
Altogether in the end
Will there be much change on this land?
You open your mouth and it’s nothing
Tam Giang Lagoon, the day has yet dried up on Tam Giang Lagoon?
–
We laughed, we broke out with laughter
As we imagine you and us meeting
In an afterworld, you don’t believe in
In jest ask one another:
You and us who had truly made the sacrifice
For Vietnam – one country…?
All that you’ve done
You imagined it with much blood, sweat and tears
All that we’ve done
We must admit, it was for nothing
Hence you’re so keen on the madness, while we’re calm
As we repeat day after day exactly the same thing
–
We have for ourselves ask why
(As for you, have you ever asked yourself?)
And accordingly, we answer
(As for you, have you ever found the answer?)
We’re no different from aeroplane propellers
It must spin and spin
Because it has to spin
We hold dearly our cowardly weakness
We hold dearly your naivety
Hence we both accepted our dizzying fate
Hence we both were stuck on the path of History
Both mad for the mother of the dirtiest whore
–
The dying light on Tam Giang festive with the sound of battle
The dying light on Tam Giang dumbfounded in silent sympathy
2.
The dying light on Tam Giang Lagoon
My sudden yearning for you
The endless yearning
–
The hour the stores were closing
The street sweepers on the pavements cleaning
The glass displays in the dark
The hour the city ignites
In moments dies
(Saigon’s curfew extending
Saigon has not the night)
The hour perhaps has still light
(Em)you left the library for a stroll
Beneath the quietly lined boulevard
The horizon framed in drifting pockets of jade
–
The nagging coming exam
The apartments up high were yellow with light
The open pages deep in the night
Thinking about your forlorn mother, the annoying younger brother
Thinking of the ordinary things
Young women thought about
Then to think of me, think of me
Naturally and achingly
At this hour it might raining
You’re hasty beneath the dripping street awnings
Watching the bubbles run along the footpath
Like flowers blooming to quickly withdraw
Then maybe you would drop at a familiar place
Where we often were face to face
Allowing your mind to ride the waves of turmoil
Between the disconsolate clumps of tables and chairs
–
Think about me, think about me
The thoughts never easing
Like the rows of sudden involuntary tears
Thought of, thought of something exceedingly serious
What happens in a war that’s unclear
Thought of, thought of something exceedingly serious
Something you’re afraid to think of
The hour the city ignites
–
The dying light on Tam Giang Lagoon
My sudden yearning for you
The endless yearning
–
I love you, love your rueful twenty
The brilliant gleaming ambitions and dreams
As adorable as the baby Sun
Fallen along the way upon the rise of the age
Each morning noon and night
I love you, love your rueful twenty
A kind of fantastical trek
Upon the vast wandering vale of the sky
One can not hear one’s own voice
I love you, love your rueful twenty
Seen in the heart of life alone bloomed
A plum branch in bloom twice
Saw that love is like a game to the death
Ripping us from the nightmares
A man’s fantasy the entirety of his youth
–
Gosh, love, the glorious evidence of failure!
3.
The dying light on Tam Giang Lagoon
Mate, you’re staring at the rapids
Ripping through wordless landings
Think of, think of the things you could achieve
That you have given up on
Think of the lifetimes cut short
By through the murky paranoia
Thought of your long lost youth
The remnants of bitterness and nostalgia
Remember the secret gardens hidden trees, unseen grass
A haunted house in the endless howling wind
The futile peace of witless old-age
Like clumps of reeds in the wrinkles of the river
In line with death
Death as lengthy as unhurried wilting
The self inflicting infuriation
The wind for thousands of years happened to blow only in circles
So the trees(the bees and the birds) may in lifetimes change
And yet you’re fearful of a force beyond the sunrise
Because you mate, don’t have the guts to face the disappointing setbacks
Like the mad clown making a living in the middle of a crowd
Through all the petty dramas
Blow a little more wind, blow wind blow
Quicker the death, quicker the rebirth of a lifetime
Mate, no one gives a damn
–
The dying light on Tam Giang Lagoon
The spine-chilling cold laughter of a mad clown
Inflicting terror on even hoards of demons born in the name of history
Shaky vigilance
[November 2021]
Chiều trên phá Tam Giang
Phá Tam Giang ngày rày đã cạn
(Ca dao)
1.
Chiếc trực thăng bay là mặt nước
Như cơn mộng nhanh
Phá Tam Giang, phá Tam Giang
Bờ bãi hỗn mang, dòng bát ngát
Cát hôn mê, nước miệt mài trôi
Ngó xuống cảm thương người lỡ bước
Trời nước mông mênh, thân nhỏ nhoi
Phá Tam Giang, phá Tam Giang
Nhớ câu ca dao sầu vạn cổ
Chiều dòn tan, nắng đọng nứt ran ran
Trời thơm nước, thơm cây, thơm xác rạ
Thơm cả thiết tha đời
Rào rào trận gió nhám mặt mũi
Rào rào trận buồn ngây chân tay
–
Ta ngó thấy ghe thuyền quần tụ
Từng đoàn như trẻ nhỏ ghê ma
Ta ngó thấy thuỳ dương gãy rủ
Từng cây như nỗi bất an già
Ta ngó thấy rào chà cản nước
Từng hàng như nỗ lực lao đao
Ta ngó thấy nhà cửa trốc nóc
Từng ngôi như mặt đất đang gào
Vì sao ngươi tới đây?
Hỡi gã cộng quân sốt rét, đói
Xích lời nguyền sinh Bắc, tử Nam
Vì sao ta tới đây?
Lòng xót xa, thân xác mỏi mòn
Dưới mắt người làm tên lính ngụy
–
Ví dầu ngươi bắn rụng ta
Như tiếng hét
Xé hư không bặt im
Chuyện cũng thành vô ích
Ví dầu ngươi gục
Vì bom đạn bất dung
Thi thể chẳng ai thâu
Nào có chi đáng kể
Nghĩ cho cùng, nghĩ cho cùng
Ví dầu các việc ngươi làm, các việc ta làm
Có cùng gom góp lại
Mặt đất này đổi khác được bao nhiêu?
Ngươi há chẳng thấy sao
Phá Tam Giang, phá Tam Giang ngày rày đâu đã cạn?
–
Ta phá lên cười, ta phá lên cười
Khi tưởng tượng ngươi cùng ta gặp gỡ
Ở cõi âm nào ngươi vốn không tin
Hỏi nhau chơi thoả chút tính bông đùa:
Ngươi cùng ta ai thật sự hy sinh
Cho tổ quốc Việt Nam – một tổ quốc…?
Các việc ngươi làm
Ngươi tưởng chừng ghê gớm lắm
Các việc ta làm
Ta xét thấy chẳng ra chi
Nên ngươi hăng điên, còn ta ảm đạm
Khi cùng làm những việc như nhau
–
Ta tự hỏi vì sao
(Còn ngươi, có bao giờ ngươi tự hỏi?)
Và ta tự trả lời
(Có bao giờ ngươi tự trả lời?)
Chúng ta khác nào cánh quạt phi cơ
Phải quạt, phải quạt
Chỉ vì nó phải quạt
Ta thương ta yếu hèn
Ta thương ngươi khờ khạo
Nên cả hai cùng cam phận quay cuồng
Nên cả hai cùng mắc đường Lịch Sử
Cùng mê sa một con đĩ thập thành
–
Chiều trên phá Tam Giang rộn ràng tiếng chiến trận
Chiều trên phá Tam Giang im lìm âm cảm thông
2.
Chiều trên phá Tam Giang
Anh sực nhớ em
Nhớ bất tận
–
Giờ này thương xá sắp đóng cửa
Người lao công quét dọn hành lang
Những tủ kính tối om
Giờ này thành phố chợt bùng lên
Để rồi tắt nghỉ sớm
(Sài Gòn nới rộng giờ giới nghiêm
Sài Gòn không còn buổi tối nữa)
Giờ này có thể trời đang nắng
Em rời thư viện đi rong chơi
Dưới đôi vòm cây ủ yên tĩnh
Viền dòng trời ngọc thạch len trôi
–
Nghĩ tới ngày thi tương lai thúc hối
Căn phòng cao ốc vàng võ ánh đèn
Quyển sách mở sâu đêm
Nghĩ tới người mẹ đăm chiêu, đứa em quái quỷ
Nghĩ tới đủ thứ chuyện tầm thường
Mà cô gái nào cũng nghĩ tới
Rồi nghĩ tới anh, nghĩ tới anh
Một cách tự nhiên và khốn khổ
Giờ này có thể trời đang mưa
Em đi nép hàng hiên sướt mướt
Nhìn bong bóng nước chạy trên hè
Như những đóa hoa nở gấp rút
Rồi có thể em vào một quán nước quen
Nơi chúng ta thường hẹn gặp
Buông tâm trí bập bềnh trên những đợt lao xao
Giữa những đám ghế bàn quạnh quẽ
–
Nghĩ tới anh, nghĩ tới anh
Cơn nghĩ tới không sao cầm giữ nổi
Như dòng lệ nào bất giác rơi tuôn
Nghĩ tới, nghĩ tới một điều hệ trọng vô cùng
Của chiến tranh mà em không biết rõ
Nghĩ tới, nghĩ tới một điều hệ trọng vô cùng
Một điều em sợ phải nghĩ tới
Giờ này thành phố chợt bùng lên
–
Chiều trên phá Tam Giang
Anh sực nhớ em
Nhớ bất tận
–
Anh yêu em, yêu nuối tuổi hai mươi
Rực chiếu bao nhiêu giấc mộng đua đòi
Như những mặt trời con thật dễ thương
Sẽ rơi rụng dọc đường lên dốc tuổi
Mỗi sáng trưa chiều tối đêm khuya
Anh yêu em, yêu nuối tuổi hai mươi
Coi chuyện đó như lần đi tuyệt tích
Trong nước trời lãng đãng nghìn trùng
Không nghe thấy cả tiếng mình độc thoại
Anh yêu em, yêu nuối tuổi hai mươi
Thấy trong lòng đời nở thật lẻ loi
Một cành mai nhị độ
Thấy tình yêu như vận hội tàn đời
Để xé mình khỏi ác mộng
Mà người đàn ông mê tưởng suốt thanh xuân
–
Ôi tình yêu, bằng chứng huy hoàng của thất bại!
3.
Chiều trên phá Tam Giang
Mày nhìn con nước xiết
Chảy băng bờ bãi ngổn ngang câm
Nghĩ tới, nghĩ tới những công trình mày có thể hoàn thành
Mà rồi mày bỏ dở
Nghĩ tới kiếp người đang lỡ độ đường
Trên mịt mùng nghi hoặc
Nghĩ tới thanh xuân mất tích tự đời nào
Còn lưu hậu chua cay hoài vọng
Nghĩ tới khu vườn ẩn cư cỏ cây khuất lấp
Căn nhà ma ám chầy ngày gió thổi miên man
Đụt tuổi già bình an vô tích sự
Như lau lách bờm sờm trên mặt sông nhăn
Cùng cái chết
Cái chết lâu như nỗi héo hon dần
Làm chính mình bực bội
Gió muôn ngàn năm thổi lẽ tuần hoàn
Cho cỏ cây thay đời đổi kiếp
Và mày kinh sợ nghe nhắc điều vượt sức bình sinh
Bởi mày không đủ dạn dày trình diễn tới lui cơn thất chí
Như gã hề cuồng mưu sinh giữa chốn đông người
Với từng ấy tấn tuồng bần tiện
Rút ra từ lịch sử u mê
Gió thổi thêm đi, gió thổi thêm đi
Cho cỏ cây mau chết, mau hồi sinh
Mày mặc kệ
–
Chiều trên phá Tam Giang
Có gã hề cuồng buông tiếng cười lạnh rợn
Khiến bầy ác thú mà lịch sử sanh cầm cũng chợt hãi hùng
Dớn dác ngó
–
6-1972
Bài thơ này đã được nhạc sĩ Trần Thiện Thanh phổ nhạc thành bài hát cùng tên.
Nguồn: Tô Thuỳ Yên, Thơ tuyển, Minnesota, 1995
Tô Thuỳ Yên (1938-2019) real name was Đinh Thành Tiên, born in Go Vap, Gia Dinh, Vietnam, an alumnus at Petrus Ký and Đại học Văn khoa Sài Gòn. He was a teacher and journalist in Saigon, a Major in the Vietnam Army prior to 1975. After 1975 served 13 years in re-education camps, in 1993, he moved with his family to the United States as a former political prisoner.
Nguyễn Thị Phương Trâm, the poet and translator, born 1971 in Phu Nhuan, Saigon, Vietnam. The pharmacist currently lives and works in Western Sydney, Australia.
How wonderful is it to watch heaven soothe the earth
A period of time when I may dream
When all rocks in my brain have shattered, when left is not a hint of anything
How long will a flame survive the wind
Rather sadly. Rather bravely
Glancing over the poem, (em)did you knew then
The source of my suffering was this fire?
To longed for death the way I longed for my parent’s home
To wish I had never met you, to begin again
To all the rough times, rest in peace
The monument of the poem for nothingness wept
Busily in motion was Heaven and earth
Absentmindedly made the rain and sunlight felt sorry for me
(November 2021)
—–
Bia chú
Em chạy xa chốn cũ
Xóa triệt để dấu mình
Sợ lời thề xưa truy nã chăng?
Giả sử mai sau tình cờ gặp lại
Dừng chân hỏi chào nhau
Lòng sẽ đứng qua bên nhìn bất động
Cửa đóng chết
Anh quên rồi mật khẩu
Em an tâm
Nhớ chi nữa cơn mưa rào bãi cháy
Tuyệt vời trời dỗ đất nguôi ngoai
Thời đó, anh còn dư dả mộng
Chưa nghe đá rã nát trong đầu
Bao lâu ngọn lửa oằn cơn gió
Buồn bã thay. Mà quả cảm thay
Đọc lướt bài thơ, em có biết
Chữ khổ tôi từ lửa ấy không?
Nhớ nỗi chết như nhớ nhà cha mẹ
Ước đi lại đời anh không gặp em
Yên nghỉ nhé, những một thời yểu mệnh
Bài thơ bia chú khóc hư vô
Trời đất mải lo tròn chuyển động
Vô ý làm mưa nắng tội anh
4-2005
Nguồn: Tạp chí Văn, số 101-102, tháng 5 & 6-2005
Source:Thivien.net
Tô Thuỳ Yên (1938-2019) real name was Đinh Thành Tiên, born in Go Vap, Gia Dinh, Vietnam, an alumnus at Petrus Ký and Đại học Văn khoa Sài Gòn. He was a teacher and journalist in Saigon, a Major in the Vietnam Army prior to 1975. After 1975 served 13 years in re-education camps, in 1993, he moved with his family to the United States as a former political prisoner.
Nguyễn Thị Phương Trâm, the poet and translator, born 1971 in Phu Nhuan, Saigon, Vietnam. The pharmacist currently lives and works in Western Sydney, Australia.
Nguyễn Thị Phương Trâm 
