the weed through the cracks in the road the velvety moss on damp wet rocks the desert sand my father’s callus hands
the feet across the seas and lands as common as the pebbles by the river banks the regular Joe Blow they sit by they hiss what did I miss
I’m nothing but a regular Jane doe I clean your toilets I stack up the towels I fold the sheets I sleep with you in heat I’m just so so why are you so cold
dare me, be so bold what, you asked, how old? fuck that, I’m already sold! a quotidian slave I live still in a cave
I’m typical stock files standard issue everyday Jane no more no less sane
laughable yeah me, being so mediocre ordinary
23/4/2021
Nguyễn Thị Phương Trâm, the blogger, poet, and translator, was born in 1971 in Phu Nhuan, Saigon, Vietnam. The pharmacist currently lives and works in Western Sydney, Australia.
“Doubt thou the stars are fire; Doubt that the sun doth move; Doubt truth to be a liar; But never doubt I love.”
I love you like the Sun loves fire, you are a part of me.
Be it the world, in ashes.
We are nothing but our last breath.
— Nov 2022 –
Em yêu anh như Mặt Trời yêu lửa, anh là một bộ phận của em.
Thế giới ta sẽ cháy, sẽ chỉ là tro bụi.
Ta sẽ là, sẽ là hơi thở cuối cùng của ta.
Nguyễn Thị Phương Trâm, the blogger, poet, and translator, was born in 1971 in Phu Nhuan, Saigon, Vietnam. The pharmacist currently lives and works in Western Sydney, Australia.
A poem in Vietnamese by Trương Đình Phượng Incomplete unedited translation by Nguyễn Thị Phương Trâm Photography: Tien Bac Dang
Phu Quoc, Vietnam by Tien Bac Dang
AN EPIC REQUIEM FOR ALL THE POSSIBLE PATHS & ALLEYWAYS
VERSE 1
1.
our time struggling with the moments our home turning into a sea of blood suppressing the path towards the desire for freedom
mothers using their hair to weave a hammock of affliction the cries to the last teardrop mourning the spent springtime their children had to sacrifice paid with deceit
fathers taking off the service uniform on their back to cover up the fresh grave burying the aspirations of their youth through the tears light a stick of incense for the lost faith in a dungeon at the centre of a paradise sketched out by rubber tires…
2.
shutting them down to then opening them back up these despicable horizons those playing the roles of saints and angels squeezing every drop of blood out of their fellow human being stretching the truth bearing the cross bridging the program for future genocide
shutting them down to then opening them back up the infinite bitterness jam packed sardine cans of injustice executioners behind each sanctified smile is a dagger
Phu Quoc, Vietnam by Tien Bac Dang
3.
the poems emptied of tears emptied of the hiccups and tantrum the afternoon light covering up meadows of broken spirits hollowed eye starving displaced souls deteriorating like mulch between our toes beneath our feet
murders of crows coming home to the millionth tombstone whose mournful words are those oh land and country…
4.
these are the days like spinning silk threads, the bitterness tightly binds our fate caught between freedom and imprisonment our enslaved soul caught in a rapid of pointless dreams our way home each day is lined with trees on their knees against a grey wind streetlights spasmodically coming on like bouts of wheezy coughs the sidewalk quietly bleeding our homes hid under the eaves eaves faced down staring at an endless silence called fate…
BI CA : NHỮNG CON ĐƯỜNG
KHÚC 1
1.
thời đại chúng ta dằng dặc tháng năm quê hương hóa thành biển máu nhấn chìm con đường dẫn về miền khát vọng tự do
những bà mẹ lấy tóc mình tết chiếc võng đau thương chắt đến giọt nước mắt sau cùng than khóc những đứa con đã hi sinh cho những mùa xuân ngập tràn dối trá
những người cha cởi chiếc áo nhà binh đắp lên nấm mồ vùi chôn khát khao thời trẻ rưng rưng thắp nén nhang cho niềm tin lầm lạc giữa ngục thất thiên đường bánh vẽ…
2.
khép lại chỉ để mở ra những chân trời khốn khổ những tên sắm vai thiên sứ vắt máu đồng loại điểm tô lời hứa vác thánh giá bắc cầu cho chương trình diệt chủng tương lai
khép lại chỉ để mở ra vô hạn cay đắng chi chít bất công những tên đao phủ giấu dao găm dưới nụ cười thánh thiện
3.
. những bài thơ không còn đủ nước mắt để nấc lên nỗi uất hờn buổi chiều miên man phủ lên những cánh đồng tâm hồn lầm lũi những đôi mắt bòn mót khát khao dưới chân rạ mùn
lũ quạ hoang về đậu trên triệu nấm mồ thao thiết lời ai điếu non sông…
4.
đó là những ngày nỗi đắng cay như những vòng tơ thít chặt số phận giữa ranh giới tự do và tù hãm chúng ta đày đọa tâm hồn giữa dòng sông ngập tràn giấc mơ phù phiếm con đường mỗi ngày chúng ta đi về chỉ còn những hàng cây cúi đầu trong gió xám phố phường bật lên từng cơn hen suyễn những vỉa hè âm thầm rỉ máu những mái nhà úp mặt vào vô biên câm nín phận người…
KHÚC 2
1.
tháng tám khuôn mặt phố phường hằn thêm những nỗi buồn nô dịch những mái đời cằn cỗi khát khao lũ trẻ vô gia cư mòn tay bòn mót miếng ăn từ những bãi rác trương mùi tháng tám thù hận chăng đầy như gai thép những đôi mắt bơ phờ sau cửa hẹp ngơ ngẩn ngó trời chiều đang chảy tràn sắc máu tai ương. tiếng loa phóng thanh ra rả suốt đêm ngày những bản tin tuyên truyền, ru ngủ
2.
Ôi những người mang danh tuổi trẻ chúng ta là ai trong cõi đời này chúng ta là ai giữa cuộc gió mưa chúng ta là ai giữa thế kỷ này thế kỷ triền miên bóng tối thế kỷ mù lòa chân lý thế kỷ yêu ma đội áo cà sa bán buôn thần Phật hỡi những người mang danh tuổi trẻ chúng ta là ai hay chỉ là cát bụi hay chỉ là những chiếc bóng vật vờ sống tạm máu non sông mỗi ngày không ngừng chảy mà chúng ta chỉ biết cười tươi chôn hoài bão trong ham muốn tầm thường mặc bóng đêm đè lên muốn tròng mắt? mặc muôn ngàn gánh nợ đổ lên đầu những mầm non vừa nhú chúng ta là ai giữa trò chơi mất còn nòi giống trước bàn tay lòe loẹt màu thánh thiện ngầm thả xuống dòng sông quê hương thứ chất độc “ láng giềng”… kìa em nhỏ em đi về đâu đó có nghe dưới mỗi bước chân em qua sôi sục căm hờn ! con đường em đi chiều nay con đường em đi ngày mai con đường em đi dài mãi những nỗi đau như chiếc dây thòng lỏng lởn vởn trên mái đầu còn nhuốm máu ngây thơ…
3.
chúng hút cạn ngày xanh chúng hút cạn đêm vàng chúng hút cạn biển khơi chúng hút cạn rừng tươi bắt tay nhau xây lên những công trình lửng lơ treo cái chết trên đầu nhân dân mỗi ban mai trên bãi cát dài mượt mà như mái tóc tình nhân ngày xưa giờ chỉ còn những cồn xác cá những con thuyền úp mặt vào bàn tay những con sóng bị thương lặng lẽ khóc lặng lẽ đưa tang những năm tháng thanh bình…
khúc ca về tình yêu đất mẹ mỗi ngày càng bớt đi người hát
tổ quốc bốn ngàn năm đêm dài vẫn cấu chặt bờ vai những đời cò kiếp vạc ngọn đèn mẹ thắp trong túp lều bao nhiêu mùa lắt lay hi vọng đã hóa thành những cánh đóm cô đơn tìm mình suốt triền đê bằn bặt gió giang hồ… ai trả chúng ta về con đường quê nồng nàn bùn đất ôi nấm mộ tuổi thơ nhang khói lạnh lâu rồi! giá được khóc một lần như đứa trẻ rồi nhoẻn cười khi thấy bầu vú mẹ nhưng em thân yêu ơi còn đâu bãi cỏ xanh nơi chúng ta nằm xuống ngắm màu trời xứ sở những buổi chiều mùa thu biêng biếc giờ chỉ còn sắc hoàng hôn nhức nhối trên thành quách tâm hồn… này em thân yêu có phải chúng ta chỉ là những cành củi mục lênh đênh giữa dòng sông đời giữa mùa bão lũ ngậm ngùi nhìn những mái nhà bị cuốn trôi đi và những tiếng khóc than vang trong màn đêm vô tận như tiếng những hồn ma bất tử hàm oan?
KHÚC 3
1.
quê hương theo một nghĩa nào đó chỉ là nơi giam cầm những cánh chim tranh đấu cho tự do quê hương theo một nghĩa nào đó chỉ là nơi chúng ta chăm chút cho bộ lông của mình bóng mượt mặc xung quanh đồng loại kêu gào nỗi tuyệt vọng xé nát những trái tim như những chiếc máy xúc hả hê vùi dập linh hồn những mái nhà che chắn những mảnh đời bé nhỏ..
2.
quê hương là những ngày máu trào ra từ những hàng cây bị đốn và lương tri dần hóa tàn tro những con chim mất tổ dáo dác tìm nhau dưới sắc chiều mù người hát rong gói lời bài ca xứ sở bằng đôi tay trầy xước những bước chân bơ vơ về qua lòng đêm lay lắt những mảnh đời không chốn nương thân
3.
quê hương
là những ngày hàng hàng thép gai chăng ngang con đường về nhà những bài thơ kêu đòi ánh sáng bị giẫm nát dưới bàn chân của bầy lũ bạo quyền quê hương ngày xuân gọi hoài tên loài cây hạnh phúc chỉ thấy nước mắt dật dờ trôi qua, những nhân ảnh vô hồn hương diệt vong nở rộ trên những viền môi hi vọng… buổi sáng những mái nhà không còn tĩnh mạch lẽ phải như bầy kiến nằm chết khô dưới góc tường cáu xỉn tuổi trẻ chơ vơ bên dòng sông hoang tưởng
4.
quê hương là sự chia cắt trái tim đất mẹ thành hai nửa những vết sẹo chẳng thể gắn hàn cứ âm thầm nhức nhối mỗi khi người ta hả hê kỷ niệm ngày “ những đứa con cùng một mẹ làm cho nhau đổ máu”
5.
quê hương là một sân khấu lớn và nhân dân là lũ diễn viên quần chúng không mặc áo quần trơ tấm lưng trần hứng chịu đòn roi mồm hô to khẩu hiệu “vĩ đại thay sự khốn nạn” quê hương những đứa con ngụy trang nỗi căm hờn bằng nụ cười an phận những tiếng kêu buồn bã lặng lẽ vang trong đêm tìm tiếng lòng đồng vọng chỉ thấy bốn bề chất nghẹn lặng im… !
6.
quê hương những đôi mắt cô đơn hơn biển khơi mùa đông vô biên cát lạnh tương lai nhúm xương mùn bay theo gió bay một đời bay hết vạn kiếp người vẫn chẳng thoát khỏi bàn tay số phận
KHÚC 4
1.
chúng ta phải viết đến bao giờ câu chuyện năm tháng, đời người, cát bụi thế giới , chuồng trại, niềm tin, tội ác trong trận chiến mất còn giữ gìn đất mẹ đến khi nào những người đàn bà bị cưỡng đoạt chức năng sinh sản vùng lên từ triền miên tháng ngày tăm tối đến bao giờ những cái đầu rỗng tuếch thôi hồn nhiên hát vang bài hát ngợi ca quỷ dữ đến bao giờ những đôi mắt không còn ngu ngơ xem hoài buổi diễn vở kịch dối gian , lường gạt với giá mỗi vé là một mạng sống ? đến bao giờ những kẻ mang danh nhà thơ không còn ngồi dưới buổi chiều sắt máu nhai mớ chữ vô hồn như những đứa nhóc nhai chiếc kẹo cao su giữa vô biên bóng tối như lũ dơi câm ghê sợ tiếng gọi bầy! dưới bầu trời sao trong chiếc chuồng ẩm ướt những con cừu gối đầu lên mùi phân và nước tiểu mơ về đồng cỏ và chúng ngỡ mình đang bay trên con đường mùa đông những hàng cây bị tước xương, da vẫn âm thầm ấp ủ dòng nhựa của mùa xuân trần trề mạch sống từ hốc hang tăm tối con kiến nhỏ kiên trì nhen ngọn lửa đợi chờ ánh ban mai về trên nấm mồ sự sống còn chúng ta như những cánh hoa tàn rải đầy lối đi trong nghĩa địa lãng quên đêm đêm thả linh hồn đớn đau theo mùi gió hòa lẫn tiếng khóc mình vào tiếng dế cầm hơi…
2.
lẽ ra chúng ta không phải khóc nhiều như thế trên đất mẹ những mái nhà của chúng ta lẽ ra không bị tước đi như con nợ bị xiết cổ đã có quá nhiều điều luật rừng rú được ban ra từ bàn tay bọn chúng chúng đánh thuế một bài ca yêu nước chúng đánh thuế một lời nói xẻ chia chúng đánh thuế cả những trái tim chúng đánh thuế cả những linh hồn …. lẽ ra chúng ta phải bước ra ánh sáng lẽ ra chúng ta phải ngẩng cao đầu nhưng chúng ta phải đeo vác trên vai bóng tối phải nhồi nhét vào đầu những phỉnh lừa thổ tả… lẽ ra chúng ta những ông chủ bà chủ phải được chăm sóc, nâng niu thì chúng ta phải nai lưng hầu hạ những tên đầy tớ chúng ta vĩnh viễn chỉ là những đứa trẻ nằm nôi chờ chúng ban cho miếng ăn như chờ sữa mẹ chúng cấm chúng ta hỏi chúng cấm chúng ta tranh đấu cho ngày mai chúng bắt chúng ta quỳ gối chúng bắt chúng ta ngậm miệng chúng bắt chúng ta tự móc tròng mắt ném vào vào bụi rậm chúng ta đang sống hay chúng ta đã chết? chẳng ai dám tìm câu trả lời chúng ta như những con chó bị ăn đòn quá nhiều riu ríu vẫy đuôi chúng ta chỉ có một con đường duy nhất lặng im và đợi chờ cái chết chúng ta chỉ có một nghĩa vụ duy nhất rút máu mình và những người ruột thịt dâng lên mồm những gã lưu manh
3.
quê hương đôi mắt Người buồn như những nụ sương rụng suốt canh trường và trút hơi thở cuối cùng trước giây phút bình minh quê hương Người như người đàn bà bị xua đuổi ra khỏi căn nhà của mình lê tấm thân tàn với chiếc bào thai lầm lũi dọc bờ sông cay đắng Người khắc khoải đợi chờ một chuyến đò giữa đêm mùa đông nhưng chỉ có tiếng sóng tái tê dội lại hòa nhịp tim Người tê dại quê hương Người ngậm ngùi nhìn thân thể mình bị xẻ từng phần rao bán hai tay Người buông rũ đón nhận cái chết từ từ trong tiếng cười hả hê của những đứa con… quê hương ai khóc Người hôm nay và cả ngày mai khi những đứa con của Người chỉ biết vùi xương cốt ông cha xuống bùn lầy uốn gối tôn thờ ma quỷ ngoại bang… đến bao giờ những cánh tay xé nát bùn lầy những bàn chân lao ra khỏi con ngõ hèn tăm tối và TƯƠNG LAI như vì sao cháy rực phía chân trời ?
(Khởi thảo cuối 2018 hoàn thành mùa thu năm 2019)
Trương Đình Phượng, the poet and writer born in 1984, currently lives in Nghệ An, Việt Nam.
Nguyễn Thị Phương Trâm, the blogger, poet, and translator, was born in 1971 in Phu Nhuan, Saigon, Vietnam. The pharmacist currently lives and works in Western Sydney, Australia.
I wish I could hate you hate you simply till there’s nothing left
nothing left but entrails a bloody mess
end this river of tears
February 20, 2022
Nguyễn Thị Phương Trâm, the blogger, poet, and translator, was born in 1971 in Phu Nhuan, Saigon, Vietnam. The pharmacist currently lives and works in Western Sydney, Australia.
Forty years marked by the passing of Shani, my joy, my canine best friend. What makes it more poignant than to live a life of pure love and joy. I often forget my place in the universe, but she is the one who has reminded me of who I am, my place in the world. I am 50, and I am the 10 years old of 40 years ago in her eyes. I am playful, I’m no longer the lonely 10-year-old on a beach at a refugee camp in Thailand.
How would one note one’s life in the flicker of eyelashes, through the tears, and the years in passing? My then 30-year-old parents, now grandparents to successful adult grandchildren, have adopted Shani too into their family. Shani, insistence on popping in to see my parents through Covid-19, her stubbornness the joy in a moment of my parent through their window.
What would break the human spirit, the hopelessness of never being whole again, the homelessness, the exile, the foreign places one could never belong. But, I did for a short time. I belong to her, I was her trainee, I learned not to fear the darkness around me, and I learned how great it was to get caught in the wet, and walk in the rain, though she believed me to be crazy wanting to tread through an eminent thunderstorm. No one could wish for a better companion, a guardian angel through the darkest storms.
I am paralyzed with fear and grief upon my broken body and Shani walks through the door with favourite ball. Bark at me for being so weak, bark at me for missing out on football on the pee-bleached lawn – do you not know how great it smells out there in the world, there’s not a single shadow of a cloud!
40 years exiled, 40 years a refugee, 40 years in the land of my adopted country. 40 years, and I have been loved.
March 2021
Nguyễn Thị Phương Trâm, the blogger, poet, and translator, was born in 1971 in Phu Nhuan, Saigon, Vietnam. The pharmacist currently lives and works in Western Sydney, Australia.
Coleman Barks’ RUMI Translation into Vietnamese by Nguyễn Thị Phương Trâm Photography by Nguyễn Thị Phương Trâm
Our next door neighbour’s flowers
Được bên em mãi chuyện trò
A constant conversation
Ta trước cổng
Em có thể văng cửa ngỏ lời
Vì đợi mãi nơi này ta đã ướt đẫm
Mọi thứ đã tan biến xung quanh ta,
nhưng ta vẫn còn ngồi đây
Một cái vỗ tay giữa rỗng trống
Bắt đầu những thế kỷ Tiếng cười Một bông hồng,
sự khôn ngoan đáng yêu, mặt trời
lên rực rỡ, trên lưng ngựa
Chúng ta sẽ bên nhau nguyên ngày hôm nay,
gần mặt em, vui chuyện trò
Khi ta nhắc đến mặt em,
linh hồn ta nhảy ngoài da
Còn chi những mái nhà nào ngoài kia?
Còn tên nào không phải là tên của em?
Còn ly rượu nào hơn những sự hoàn hảo này cho ta em đã mang?
Nếu ta đã nhận ra được cuộc đời ta, ta sẽ không bao giờ buông,
ta sẽ nắm lấy đeo theo vạt áo choàng của em,
Như trong giấc mơ ta đã gặp em
**
Trước cổng này những nhà vua đang đợi ta
Ta đã bị lạc trong mắt em
Xem nè em, ta và họ những chiếc áo rách rưới kêu ca
Ai mà nhìn thấy mặt em mà không bị mê muội
thì chắc là lạnh như đá chôn vùi lòng đất
Còn chi bao nhiêu lời nguyền rủa ta sẽ dành cho hắn?
Những gì tệ hại hơn là không được em ngỏ lời?
Đừng mất thời gian cho những kẻ không thấy em
Ở đây với ta và họ, từng người một đằng chạy ngang bể,
Tách ra từ bạn bè của mình, để làm bạn với biển
Một lũ lụt vật lộn trong giấc ngủ
Một bị lú lạc ngoài dòng
Một lời, Kính tạ ơn Chúa
Người kia, Không còn sức mạnh nào chỉ còn là của em
Em là ánh nắng đến cùng một xe ngựa đầy quà cát
và rượu cho những người nghèo
Một bông hồng ngước lên, một đài hoa nở
Người chơi nguyệt đàn nhìn thấy ngón tay em
nàng sẽ ngưng và nhắm mắt
Ai là người hạnh phúc nhất trong dàn nhạc?
Là “the reed”(phần miệng của ống kèn)
Nó cùng em học nhạc
Những “reeds”, nhất là mía, mong những cơ hội này
Chúng lung lay trong cọc mắt mía,
nhảy múa tự do với cách của nó
Không có em, đàn nhạc sẽ chết
Một sẽ ngồi cạnh em Kia sẽ là nụ hôn mãi mãi
Cái tambourine sẽ xin, Chạm vào da ta, để ta còn biết ta là ai
Cho ta nhận em qua từng bộ phận từng mảnh xương,
Những gì đã chết hôm qua hôm nay là tất cả
Tại sao phải không say mà lại ngồi đợi em biến mất
Ta sẽ không chấp nhận làm điều này
Một là cho ta đủ rượu, nếu không để ta một mình,
Vì giờ ta đã được nếm
Được bên em mãi chuyện trò
_____
I am here by the gate Maybe you will throw open a door and call I am drenched with being here
Things dissolve around me, but I am still sitting here
One clap in the emptiness of space New centuries begin Laughter A rose, a wise loveliness, the sun coming out brilliantly, on horseback
All this day we will be close, talking and joking, close to your face
Whenever I say your face, my soul jumps out of its skin
Is there some other roof somewhere? Any name other than yours? Any glass of wine other than this you bring me so perfectly?
If I find my life, I will never let go, holding and riding the cloth of your coat, As in that dream when I saw you ** By this gate kings are waiting for me Your eyes, I am lost remembering your eyes Look at us out here moaning with our shirts ripped open
Anyone seeing your face and not obsessed with the sight is cold as a rock in the ground What further curse could I put on him?
What is worse than having no word from you? Do not waste your life with those who do not see you Stay with us, who are each running across the beach, Torn loose from friends, making friends with the sea
One flood moves in its sleep One is confused out of its channel One says, All praise to God Another, No strength but yours
You are sunlight come as wagon loads of presents and free wine for the poor A rose looks up, the calyx rips open The lute player with quick hands sees your hands and stops and closes her eyes
Who is the luckiest in this whole orchestra? The reed Its mouth touches your lips to learn music All reeds, sugarcane especially, think only of this chance They sway in the canebrakes, free in the many ways they dance
Without you, the instruments would die One sits close beside you Another takes a long kiss The tambourine begs, Touch my skin, so I can be myself
Let me feel you enter each limb bone by bone, That what died last night can be whole today
Why live some soberer way and feel you ebbing out I will not do it
Either give me enough wine or leave me alone, Now that I know how it is To be with you in a constant conversation _____ FEBRUARY 2020
Jalāl al-Dīn Muḥammad Rūmī [1207-1273] also known as Jalāl al-Dīn Muḥammad Balkhī, Mevlânâ/Mawlānā and Mevlevî/Mawlawī, but more popularly known simply as Rumi, was a 13th-century poet, Hanafi faqih, Islamic scholar, Maturidi theologian and Sufi mystic originally from Greater Khorasan in Greater Iran.
Nguyễn Thị Phương Trâm, the blogger, poet, and translator, was born in 1971 in Phu Nhuan, Saigon, Vietnam. The pharmacist currently lives and works in Western Sydney, Australia.
Thì tôi tập đánh vần Tôi tập đánh vần làm thơ Tập đánh vần làm thơ chi cơ Đánh vần làm thơ chỉ cớ phá Vần làm thơ chỉ cớ phá em Làm thơ chỉ cớ phá em trên núi Thơ chỉ cớ phá em trên núi?
Thì là núi Chư Mang!
Thơ tặng Y Thiện trên núi Chư Mang! _____
Yep, I’m learning to spell I’m learning to spell to write poetry learning to spell to write poetry to just tease to spell to write poetry to just tease a boy to write poetry to just tease a boy on a mountain poetry to just tease a boy on a mountain?
Yep, Mount Chư Mang!
Poems for Y Thiện on Mount Chư Mang!
_____ August 2019
Nguyễn Thị Phương Trâm, the blogger, poet, and translator, was born in 1971 in Phu Nhuan, Saigon, Vietnam. The pharmacist currently lives and works in Western Sydney, Australia.
Mau thật, ngoài việc làm, tôi tự nhốt mình trong nhà và bạn thân nhất của tôi nàng Shani(the dog) đã ra đi, một thời gian chỉ với rượu, giờ cuối năm với chàng Lucifur(the cat).
Gặp vài lần đứa cháu chưa đầy một tuổi, tiễn đưa một bố của bạn tôi về miền đất bên kia. Là thời gian tâm sự nhiều nhất với ba má tôi.
Thời gian còn lại là hoàn toàn trên blog. Cỡ 300 bài thơ và truyện ngắn tôi chưa edit lại, vẫn còn format cũ.
Mấy tuần vừa qua tôi thấy mình không cần phải dịch nữa, tôi không nhớ việc dịch chữ như gần nửa trục năm qua. Việc học tiếng Việt vẫn còn nguyên vẹn một con đường dài vun vút, chắc chắn là sẽ không bao giờ hoàn hảo như mong muốn của tôi, nhưng sự hoàn hảo tôi tin rằng trong đời tôi sẽ chỉ là những giây phút hai đứa con tôi đã chào đời.
Cuối cùng là tôi đã có nhiều thời gian để đọc. Và tôi rất vui khi đã khám phá ra càng ngày càng nhiều người dịch văn Việt ra nước ngoài như Anh, Pháp.. v.. v. dù rằng so với những tác phẩm dịch sang tiếng Việt thì vẫn còn quá ít. Nhưng tôi vẫn vô cùng vui, tôi mong là sẽ thành một phong trào thú vị để chia sẻ ngôn ngữ của đất nước mẹ đẻ của mình.
Nghĩ đến một phong trào như vậy làm tôi thấy bỗng nhẹ người hơn. Tôi chúc các bạn ấy đạt được những đam mê như tôi đã. Tôi chúc các bạn như tôi luôn luôn thành công, đây là niềm vui của một cánh đồng chữ tôi giữ mãi mãi trong tôi. Tôi mong họ sẽ nhận được sự hỗ trợ của những nhà văn nhà thơ như tôi, nhất là trong những ngày đầu.
Tôi sẽ giành cuối năm Tân Sửu để sửa tiếp những tác phẩm còn lại. Còn lại là những tác phẩm của nhà thơ Lê Vĩnh Tài và những bài tập làm thơ và những hư cấu vụn của dược sĩ.
Tôi đọc lại những kỷ niệm cũ, tôi thường ngồi cười tôi. Thú thật là tôi nghĩ sẽ không có độc giả, tôi nghĩ rằng chỉ mình tôi đọc những bài dịch của mình. Vui.
Chúc các bạn mọi sự an lành.
Trâm
December 29th, 2021
I find myself at the point of another self-audit, close to the easing of the lockdown in Sydney. At the completion of thirty pieces of work by Thanh Tâm Tuyền(TTT), with his vernacular still fresh in my mind I’ve stumbled upon fresh insight. TTT has lived through many wars, and he had more than his share of adversity that of national pride and personal in nature. The modern poet struggles with self at the darkest level of society.
Through his struggles I’ve come to understand the heartache of my parents’ separations during the time my father was in Thu Duc Academy for officers during the Vietnam war, and re-education camps for the four years after the war ended in April, 1975. I find myself frightened of being alone. In the quarter of a century I’ve been married, I have never been apart from my husband except for the odd golf trips and they were in pieces, bits of trauma at the time unrealized.
I’ve found how much Thanh Tâm Tuyền’s work has affected the poets, writers and artists I’ve been translating, whether they admit to it or not, it is evident in their work. And suddenly I see them in a new light. I want them to know that TTT does not want them to put him on a pedestal, he wants them to continue what he has started. Continue to tell people that love exists even at the lowest darkest point of humanity, that even when we are a meal for maggots we are an inspiration.
Thanh Tâm Tuyền has opened up a whole new era of poetry for me. How long will I continue to translate? Who else will I translate? I honestly don’t know. It has felt like I’ve been stumbling around in pitch black darkness in one of those odd fine dining experiences with little clue of where or what to do next. But, there are voices and noise all around me, and sometimes it’s more than bearable. I still need to learn how to listen to my appointed waiter, and enjoy the company of those at my table. It is an extremely difficult task for my paranoid brain, but I do see some way forward. And that in itself a new beginning.
Thank you to those who have been there for me, especially my husband and two very adult children. I am indeed blessed.
24th September, 2021
Hình như chuyện gì tôi nói nhỏ với nhà văn, say là nhà văn nhả hết vào tai nhà thơ. Nhưng không sao, tôi nghĩ, nhà thơ chỉ đem nó bỏ vào thùng nước mắm ngoài trời lúc nó nồng mùi thì sẽ thành vật liệu của những bài thơ. Bản tính con người, trả(không phải chả giò) là chuyện buồn.
Tôi thấy hạnh phúc được đánh giá quá cao “happiness is overrated”, suy nghĩ xưa nay của tôi vẫn vậy. Buồn nó có cái sự thật của nó, tại sao phải chôn vùi nó. Không phải là một cái gì mình phải gánh, nhưng khi buồn trông thấy vậy thôi. Hình như anh hiểu điều này. Thơ của anh mỗi lúc tôi đọc như là một nhật ký, của tôi hay là của anh, như tôi cũng đã trải qua. Những bài thơ của ngàn năm (quy ước).
Thật ra tôi nên sợ những cảnh sát ngữ pháp “grammar police”, ngữ pháp tôi không được học, cuối cùng chỉ lo đến chính tả, thi đậu, với cặp mắt “dyslexic” của mình. Chấp nhận thôi, vì đây là bản chất của mình, nhưng tôi không phải là Shakespeare, con gái tôi hay cười mẹ nó “you’re not Shakespeare mum, the grammar police will kill you!”, chuyện này đã xảy ra nhưng người nhận xét ra điều này tôi rất quý. May là mình mê đọc sách, chữ nó đã được nhét vào trí óc, tôi sống trong ngôn ngữ qua linh tính.
Khi nước mắt nó chảy dòng, nó có nguồn có bến, cứ để nó. Khô thành muối mình đem đi nêm nếm cuộc đời, còn chi giúp mình hiểu được người không phải là mình. Ui rườm rà nhưng thật sự là vậy. Nhưng trong thời gian này mình “self audit”.
Giỏi ngôn ngữ đi chăng nữa, chưa chắc là dịch thơ được, đây là điều thực tế. Nhưng điều tôi chắc, từ bài thơ của anh viết, chỉ mình tôi có dịch sang tiếng Anh hay bằng tiếng Việt. Trước hết là Anh Văn là tiếng thông dụng của mình mỗi ngày, dù tôi là thế hệ nải chuối vẫn là cùng thế hệ của anh. Còn về trải nghiệm thì chắc là không bằng anh, nhưng cũng mệt vô cùng. Những điều tôi nêu ra, anh cũng đã nhắc đến. Uniquely, I have the credentials to translate your work. Điều này là một hạnh phúc lạ, tôi chưa bao giờ nghĩ đến. Nên tôi muốn sống nó một cách thật lòng, bị cắt vì nó, vui vì nó. Rất là đơn giản.
Độc giả của SONGNGUTAITRAM khắp thế giới, nhất là những người đọc tiếng Anh, là ngôn ngữ đầu tiên của họ, khi họ đọc, có khen hay không tôi rất vui. Họ khen thì chắc chắn là vui hơn. Hạnh phúc trừ đi những sự buồn bã, con người sẽ tồn tại. Tôi sẽ tồn tại.
Ui, hôm nay mình giỏi tiếng Việt! Nhớ sửa chính tả và ngữ pháp cho tui nha chàng.
December 5,2020
Nguyễn Thị Phương Trâm, the blogger, poet, and translator, was born in 1971 in Phu Nhuan, Saigon, Vietnam. The pharmacist currently lives and works in Western Sydney, Australia.