A tale by Nguyễn Du
An adaptation by Nguyễn Thị Phương Trâm
Kiều & Hoạn Thư (cont) [1705-2028]
Mịt mù dặm cát đồi cây,
Tiếng gà điếm nguyệt, dấu giày cầu sương.
Canh khuya thân gái dặm trường,
Phần e đường sá, phần thương dãi dầu.
Trời đông vừa rạng ngàn dâu,
Bơ vơ nào đã biết đâu là nhà!
Chùa đâu trông thấy nẻo xa,
Rành rành CHIÊU ẨN AM ba chữ bài.
Xăm xăm gõ mái cửa ngoài,
Trụ trì nghe tiếng rước mời vào trong.
Thấy màu ăn mặc nâu sồng,
Giác Duyên sư trưởng lành lòng liền thương.
Gạn gùng ngành ngọn cho tường,
Lạ lùng, nàng hãy tìm đường nói quanh:
“Tiểu thiền quê ở Bắc Kinh,
Qui sư, qui Phật tu hành bấy lâu.
Bản sư rồi cũng đến sau,
Dạy đưa pháp bảo sang hầu sư huynh”.
Rày vâng diện hiến rành rành,
Chuông vàng, khánh bạc bên mình giở ra.
Xem rồi sư mới dạy qua,
Phải ni Hằng Thủy là ta hậu tình.
Chỉn e đường sá một mình,
Ở đây chờ đợi sư huynh ít ngày”.
Gửi thân được chốn am mây,
Muối dưa đắp đổi tháng ngày thong dong.
Kệ kinh câu cũ thuộc lòng,
Hương đèn việc cũ, trai phòng quen tay.
Sớm khuya lá bối phướn mây,
Ngọn đèn khêu nguyệt, tiếng chày nện sương.
Thấy nàng thông tuệ khác thường,
Sư càng nể mặt, nàng càng vững chân.
Cửa thiền vừa cữ cuối xuân,
Bóng hoa rợp đất, vẻ ngân ngang trời.
[2029-2062]
[2029-2062]
[2063-2094]
gió quang mây tạnh thảnh thơi
có người đàn việt lên chơi cửa già
giở đồ xem khánh đem qua
khen rằng: “khéo giống của nhà Hoạn nương”
Giác Duyên thực ý lo lường
đêm thanh mới hỏi lại nàng trước sau
nghĩ rằng khôn nỗi giấu mầu
sự mình, nàng mới gót đầu bày ngay:
phận hèn, dù rủi dù may tại người”
Giác Duyên nghe nói rụng rời
nửa thương, nửa sợ bồi hồi chẳng xong
rỉ tai mới kể sự lòng:
“ở đây cửa Phật là không hẹp gì
e chẳng những sự bất kỳ
để nàng cho đến thế thì cũng thương
lánh xa trước liệu tìm đường
ngồi chờ nước đến nên dường còn quê”.
có nhà họ Bạc bên kia
am mây quen lối đi về dầu hương
nhắn sang đặn hết mọi đường
dọn nhà hãy tạm cho nàng trú chân
những mừng được chốn an thân
vội vàng nào kịp tính gần tính xa
nào ngờ cũng tổ bợm già
bạc bà học với Tú Bà đồng môn
thấy nàng mặn phấn tươi son
mừng thầm được mối bán buôn có lời
hư không đặt để nên lời
nàng đà nhớn nhác, rụng rời lắm phen
mụ càng xui giục cho liền
lấy lời hung hiểm ép duyên Châu Trần
[2063-2094]
rằng: “nàng muôn dặm một thân
lại mang lấy tiếng dữ gần lành xa
khéo oan gia, của phá gia
còn ai dám chứa vào nhà nữa đây
kíp toan kiếm chốn xe đây
không dưng chưa dễ mà bay đường trời
nơi gần thì chẳng tiện nơi
nơi xa thì chẳng có người nào xa
này chàng Bạc Hạnh cháu nhà
cũng trong thân thích ruột rà chẳng ai
cửa hàng buôn bán Châu Thai
thật thà có một, đơn sai chẳng hề
thế nào nàng cũng phải nghe
thành thân rồi sẽ liệu về Châu Thai
Bấy giờ ai lại biết ai
dầu lòng bề rộng sông dài thênh thênh
nàng dù quyết chẳng thuận tình
trái lời nẻo trước, lụy mình đến sau”
nàng càng mặt ủ mày chau
càng nghe mụ nói càng đau như dần
nghĩ mình túng đất sẩy chân
thế cùng, nàng mới xa gần thở than
“thiếp như con én lạc đàn
phải cung, rày đã sợ làn cây cong
cùng đường dù tính chữ tòng
biết người, biết mặt, biết lòng làm sao?
nữa khi muôn một thế nào
bán hùm buôn sói chắc vào lưng đâu?
[2095-2122]
[2095-2122]
[2123-2150]
dù ai lòng có sở cầu
tâm minh, xin quyết với nhau một lời
chứng minh có đất có trời
bây giờ vượt bể ra khơi quản gì?”
được lời mụ mới ra đi
mách tin họ Bạc tức thời sắm sanh
một nhà dọn dẹp linh đình
quét sân, đặt trác, rửa bình, thắp nhang
Bạc sinh quì xuống vội vàng
quá lời nguyện hết thành hoàng, thổ công
trước sân, lòng đã giãi lòng
trong màn làm lễ tơ hồng kết duyên
thành thân mới rước xuống thuyền
thuận buồm một lá, xuôi miền Châu Thai
thuyền vừa đỗ bến thảnh thơi
Bạc sinh lên trước tìm nơi mọi ngày
cũng nhà hành viện xưa nay
cũng phường bán thịt, cũng tay buôn người
xem người định giá vừa rồi
mối hàng một, đã ra mười thì buông
mượn người thuê kiệu rước nàng
Bạc đem mặt Bạc kiếm đường cho xa
kiệu hoa đặt trước thềm hoa
bên trong thấy một mụ ra vội vàng
đưa nàng vào lạy gia đường
cũng thần mày trắng, cũng phường lầu xanh
thoắt trông nàng đã biết tình
chim lồng khôn lẽ cất mình bay cao
[2123-2150]
To have so many people to love you will be
Will deem love as endeared as any frivolity!
To live such a pointless life,
When talent as any talent may bring us strife!
When all she wants to do is to do what is right
But muddy water is always where she has to fight.
She tried and she tried with all her might
Find her way out of a vicious circle
A series of unfortunate events
She was a child, and as a child she tried
But now half of her youth is fried
Accepting that she could never run from heaven’s bait
Her youth, what is left she will leave to fate.
Time passes by, and that is how she lived for a while,
But from the border came a wind change.
Broad shoulders and towering disposition
The heroic temperament of Trương Phi and Quan Vân Trường
Adept with the baston, all weaponry of warfare
A master of martial arts and a warrior
He came from Quangdong and his name is Từ Hải.
Adept with life on the road, there was not a jungle
He would not trudge or a mountain he would not climb.
[2151-2174]
_________________________
Tặng ông anh Viet Pham
Chém cha cái số hoa đào
Gỡ ra rồi lại buộc vào như chơi!
Nghĩ đời mà ngán cho đời,
Tài tình cho lắm cho trời đất ghen!
Tiếc cho nước đã đánh phèn,
Mà cho bùn lại vẩn lên mấy lần.
Hồng quân với khách hồng quần.
Đã xoay đến thế còn vần chưa tha.
Lỡ từ lạc bước, bước ra,
Cái thân liệu những từ nhà liệu đi.
Đầu xanh đã tội tình gì?
Má hồng đền quá nửa thì chưa thôi.
Biết thân chạy chẳng khỏi trời,
Cũng liều mặt phấn cho rồi ngày xanh.
Lần thâu gió mát trăng thanh,
Bỗng đâu có khách biên đình sang chơi.
Râu hùm, cằm én, mày ngài,
Vai năm tấc rộng, thân mười thước cao.
Đường đường một đấng anh hào,
Côn quyền hơn sức, lược thao gồm tài.
Đội trời đạp đất ở đời,
Họ Từ, tên Hải, vốn người Việt Đông.
Giang hồ quen thói vẫy hùng,
Gươm đàn nửa gánh, non sông một chèo.
[2151-2174]
[2175-2192]
qua chơi nghe tiếng nàng Kiều
tấm lòng nhi nhữ cũng xiêu anh hùng
thiếp xanh đưa đến lầu hồng
hai bên cùng liếc, hai lòng cùng ưa
Từ rằng: “tâm phúc tương cờ
phải người trăng gió vật vờ hay sao?
bấy lâu nghe tiếng má đào
mắt xanh chẳng để ai vào có không?
một đời được mấy anh hùng
bõ chi cá chậu chim lồng mà chơi”
nàng rằng: “người dạy quá lời
thân này còn dám xem ai làm thường
chút riêng chọn đá thử vàng
biết đâu mà gửi can tràng nào đâu?
còn như vào trước ra sau
ai cho kén chọn vàng thau tại mình?”
Từ rằng: “lời nói hữu tình
khiến người lại nhớ câu Bình nguyên quân
[2175-2192]
[2193-2218]
lại đây xem lại cho gần
phỏng tin được một vài phần hay không?”
thưa rằng: “lượng cả bao dong
Tấn Dương được thấy mây rồng có phen
rộng thương cỏ nội hoa hèn
chút thân bèo bọt dám phiền mai sau”
nghe lời vừa ý, gật đầu
cười rằng: “tri kỷ trước sau mấy người?
khen cho con mắt tinh đời
anh hùng đoán giữa trần ai mới già
một lời đã biết đến ta
muôn chung nghìn tứ cũng là có nhau”
hai bên ý hợp tâm đầu
khi thân, chặng lọ là cầu mới thân
ngỏ lời nói với băng nhân
tiền trăm lại cứ nguyên ngân phát hoàn
buồng riêng sửa chốn thanh nhàn
đặt giường thất bảo, vây màn bát tiên
trai anh hùng, gái thuyền quyên
phỉ nguyền sánh phượng, đẹp duyên cưỡi rồng
nửa năm hương lửa đương nồng
trượng phu thoắt đã động lòng bốn phương
trông vời trời bể mênh mang
thanh gươm, yên ngựa lên đàng thẳng giong
nàng rằng: “phận gái chữ tòng
chàng đi thiếp cũng một lòng xin đi
[2193-2218]
[2219-2242]
Từ rằng: “tâm phúc tương tri
sao chưa thoát khỏi nữ nhi thường tình?
bao giờ mười vạn tinh binh
tiếng chiêng dậy đất, bóng tinh rợp đường
làm cho rõ mặt phi thường
bấy giờ ta sẽ rước nàng nghi gia
bằng nay bốn bể không nhà
theo càng thêm bận biết là đi đâu?
đành lòng chờ đó ít lâu
chầy chăng là một năm sau vội gì?
quyết lời dứt áo ra đi
gió đưa bằng tiện đã lìa dặm khơi
nàng từ chiếc bóng song mai
đêm thâu đằng đẵng nhặt cài then mây
sân rêu chẳng vẽ dấu giày
cỏ cao hơn thước, liễu gầy vài phân
đoái trông muôn dặm tử phần
hồn quê theo ngọn mây Tần xa xa
xót thay huyên cỗi xuân già
tấm lòng thương nhớ biết là có nguôi?
chốc đà mười mấy năm trời
còn ra khi đã da mồi tóc sương
tiếc thay chút nghĩa cũ càng
dẫu lìa ngó ý còn vương tơ lòng.
[2219-2242]
[2243-2266]
duyên em dù nối chỉ hồng
may ra khi đã tay bồng tay mang
tấc lòng cố quốc tha hương
đường kia nỗi nọ ngổn ngang bời bời
cánh hồng bay bổng tuyệt vời
đã mòn con mắt phương trời đăm đăm
đêm ngày luống những âm thầm
lửa binh đâu đã ầm ầm một phương
ngất trời sát khí mơ màng
đầy sông kình ngạc, chật đường giáp binh
người quen kẻ thuộc chung quanh
nhủ nàng hãy tạm lánh mình một nơi
nàng rằng: “trước đã hẹn lời
dẫu trong nguy hiểm dám dời ước xưa”
còn đang dùng dắng ngẩn ngơ
mái ngoài đã thấy bóng cờ tiếng la
giáp binh kéo đến quanh nhà
đồng thanh cùng gửi: “nào là phu nhân?”
hai bên mười vị tướng quân
đặt gươm cởi giáp trước sân khấu đầu
cung nga thể nữ nối sau
rằng: “vâng lệnh chỉ rước chầu vu qui”
sẵn sàng phượng liễn loan nghi
hoa quan chấp chới, hà y rỡ ràng.
[2243-2266]
Dựng cờ, nổi trống lên đàng,
Trức tơ nổi trước, kiệu vàng kéo sau.
Hỏa bài tiền lộ ruổi mau,
Nam đình nghe động trống chầu đại doanh.
Kéo cờ lũy, phát súng thành,
Từ công ra ngựa thân nghênh cửa ngoài.
Rỡ mình lạ vẻ cân đai,
Hãy còn cằm én mày ngài như xưa.
Cười rằng: “Cá nước duyên ưa,
Nhớ lời nói những bao giờ hay không?
Anh hùng mới biết anh hùng,
Rày xem phỏng đã cam lòng ấy chưa!”
Nàng rằng: “Chút phận ngây thơ,
Cũng may dây cát được nhờ bóng cây!
Đến bây giờ mới thấy đây,
Mà lòng đã chắc những ngày một hai”.
Cùng nhau trông mặt cả cười,
Dan tay về chốn trướng mai tự tình.
Tiệc bày thưởng tướng khao binh,
Om thòm trống trận, rập rình nhạc quân.
Vinh hoa bõ lúc phong trần,
Chữ tình ngày lại thêm xuân một ngày.
[2267-2288]
[2267-2288]
Kiều’s revenge – Kiều báo thù [2289-2418]
Nguyến Du [1766-1820] courtesy name Tố Như and art name Thanh Hiên, is a celebrated Vietnamese poet and musician. He is most known for writing the epic poem The Tale of Kiều.
Nguyễn Thị Phương Trâm, the blogger, poet, and translator, was born in 1971 in Phu Nhuan, Saigon, Vietnam. The pharmacist currently lives and works in Western Sydney, Australia.