The Hues of My Youth

A short story in Vietnamese by Trần Băng Khuê
Translator: Nguyễn Thị Phương Trâm


The Hues of My Youth

1.

It all began with a top. That’s right, my youth was an idyllic entanglement? No, more perhaps glimpses of the back of a blue top departing a train station draped in a misty downpour that had swept across Saigon years ago. 

What I meant was a sea blue top worn by the train attendee who had said goodbye to the very last traveller. The last traveller was seventeen, and the young lady had also worn a blue top tinged with purple. The seventeen year old young lady with sad eyes, more withdrawn out of her comfort zone. Never allowing her father a glimpse of those fretful eyes, as the whistle blew, as the wheels grinded on the metal rails. She was haunted by the back of that blue top as a seventeen year old. Exactly like the trail of smoke that has been dragged along since then (though, the smoke may have diminished somewhat). They continued to possess her, unconsciously haunting, void of any kind of prejudice or bias, or have the seventeen year old then and I now would never admit, deliberately burying the sombre dim greyness with those dreamy blue hues once upon a time scattered in cuts and bruises.

2.

“The stupidity of youth”.

The stupidity of youth is what I called the blue hues. I had once more than a glimpse of the same sky blue Saigon July rain soaked top. At twenty-seven. My youth pretty much has ended. (because, I decided the year after that I should be married). Sure enough, my youth (the same stupid youth), it knew how to mess with my head, the regretful past, the moment the train left the station, the grinding metal tires leaving Saigon. Often I had thought the blue top was actually me. Or I was that blue top, trying to stop me from looking back at the trail of grey smoke. It angers me sometimes, I would snap infrustration: “The stupidity of youth”, though, I had stopped myself from (lifting my head) to cry out to the high heaven, scream, “you’re nothing but a deceitful dream in my stupid youth”.

This time of the year, the clouds piled up on top of each other, they lined up in rows on the other side of the world, frightfully spitting at a dam. While I’m staring at the sky, pondering about that sky blue top. To then snap again, “The stupidity of youth”.

3.

The almost forty-year-old man, pacing around inside his shut off room, mumbling. His blue top soaked through, the sweat ran down his back. He just came back from a walk in the park. A small park in a small city. In the big city, where there was a big man, a very big man. No, he was like a giant bronze statue under the sunlight. I don’t why but he repeated my words inside the four walls of his cocoon “the stupidity of youth”.

I didn’t have a chance to ask him. I was busy with my own thoughts, I was pondering over the vast blueness in a different park. They have a way of drawing you in, haunting you, embracing you, in all shades of endearment, the lovesickness dividing my heart into sixes and sevens. Albert Park, Civil Park, Green Park or the four season garden locked in by the gods right next to the War Memorial Museum for instance. “The stupidity of youth”. I repeated aloud in the lounge room, when I was alone. The man had stopped pacing in his closed up room. I could no longer hear his footsteps. “He must have sat down on the chair in the corner by the computer, and put on his earphones as usual”, I thought. Without much thought, I said I didn’t miss Saigon. Hue was fading away with each turn of aching yearning. It seemed I knew the lyrics of the beseeching song off by heart, “let the river flow, flow free oh river, flow”. The mountains did not reply. The loneliness was out of place, it was cold and tasteless. There was no way of ever finding again the incredible storm of my youth. They have sunk to the bottom of a river flowing away somewhere in Hue.

“The stupidity of youth”.

The colour blue at the back of a shirt soaked through with the return of April in Saigon. (I have never visited Saigon in April), that’s what I wrote in a black – white notebook, I’d tugged away for a long time now in a desk drawer. 

“Our youth is full of sadness”, was my reply to the colour blue.

The colour blue was rather curious, it wanted to continue the conversation, wanting to know more. I said, “I was in the Maya in my youth”. Who’s Maya? The little girl who dreamed of plucking the moon out of the sky amidst the height of her youth was obsessed with Trịnh Công Sơn the way I was obsessed with Trịnh Công Sơn at seventeen.

I remember she had once messaged me, in one sentence: “My husband likes to wear blue”.

I waited, but she said she had to get on with her laundry, washing all the blue tops. Her husband is coming home tomorrow.

He’s still shut up in a room. Where no wind or breeze could penetrate. Closing my eyes, letting my imagination go in the dark, focused all my energy on directing my wandering thoughts towards where I wanted to be. Certainly it wouldn’t be in Saigon, or Hue, or would it ever be the Highlands in the soft teary aching whispers and endearment of my youth. I have made up my mind to never go back. I have decided to leave it all behind. The loneliness in conflict with my attainable true happiness beyond this horizon, in a forest full of tall trees with height beyond one’s vision, a vast plain of endless green. I have no yearning for my youth, I’m going to stop mumbling about the blue back that had soaked up my tears without a single returning favour.

4.

“The anguish of youth”

“A sudden knock on the door”, Etgar Keret is that you?

I remember the terrible eligible handwriting. He tried to carefully print each character in Vietnamese. I was named after a river in Hue. At the top of my voice, I am constantly shouting the words of a song “oh the river run, run river”. Yet, here, right now, can you believe it, all I can see is a fierce brilliant heroic white dam and the world on the other side, the crushing cries for retribution of about a century worth of cruelty and lies.

“The wicked possess hundreds of eyes”, (snickering, they glare at each other in the dark). In me, Etgar Keret had confided.

In truth, I was rather suspicious of what he had claimed. Plus, I have never come face to face with him. Just my arbitrary conversation with him in the dark. But, in truth, right on the first page of the collection of short stories there was “A sudden knock on the door”, he had scribbled my name in clear characters. And this, it is not up for discussion.

I’m often distracted, exhausted by my solitary conversations. All I want to do is step out into the light to take in the scent of the grass and flowers amongst the penetrating, shimmering reflections of the gloriously warm sunlight bouncing off the salty water to then settle upon my eyes, my lips, in a land with a larger population of sheep than human beings. A snowy mountain came to mind. Someone mentioned Whakapapa. I was mesmerized by the savagery of the Maori vernacular. I was stuck and I was unable to let go of this imaginary world in my mind.

Oh golly heaven and earth, how could I possibly forget about the back of that chilly cold blue top and the goodbyes at the train station – in Saigon in those years, when I was seventeen, eighteen?

“Sorry dumb youth”, I would mumble frustrated under my breath. I will stop writing short stories about a short story like that. I have more to share. About a young woman in blue, for instance, something like that.

Then, I would ponder about the back in the blue top in poor lighting in a lounge room, to realize I’ve never had a man by me in such times. I’ve never had any kind of indefectible youth in such a time. But, I know a simple truth, the nearly forty-year-old man in my life was still trapped in a room for more than sixty days without ever seeing the light because of the lockdown due to the pandemic. The virus clearly came from the magnificent dam, the heroic, frothy white water fiercely thrown about, yet they would continue to deny it claiming they will investigate the incident, to then be forgotten. (it is definite, not thing good will come of this, we will never learn, in this century of ignorance, lies).

5.

I’ve finally forgotten about them at lunchtime today as I stepped into the bathroom. Outside the  temperature was lovely. I finally decided to forget about it all. The blaring, hot season. The stench of decay, sewage rising overwhelmed my senses. In the glaring colourful cities, I’ve witnessed the water rising from beneath my feet. Though, the soaked through blue tops continued to dig up the rivers and pour concrete at high noon, replacing the old decrepit sewers. The water continued to rise during the rain periods, the floods. The sewers continue to be congested and backed up. The stench of sewage continued to overwhelm the senses at noon.

I’ve finally unplugged and discarded the water.

The next morning,

The morning after that.

The morning after that morning.

My blue clothes began to adopt the midday sun soaking stench of the sewer, the smell. 

I continue to allow the water to run down the drain. The water mumbling bubbling away in blue bubbles. (The blue clothes I love so much became bubbly with blue bubbles). Mould began to grow on the sleeves, the hem of my pants. They were laughing at me. They waited for me to pick them up, fiddle with them, change the water, or add detergent and maybe that pungent Comfort softener. They were craving for my attention, to scrub, squeeze, wring, hang them up on the metal coat hanger, take them out into the sun to dry.

Sadly, I gave them next to no attention. I was drifting away, towards a place of my dreams. Where I played around with childish ideas of the achievement of ideals. I did cry out audibly when my ideals were stomped upon and shortened by a few centimeters, as my tired father guided his bike through our iron gate: “kid, if you want to step up on the podium of ideals, you have to pad your feet with something of value”. As it turned out, the ideals in my time have been placed on a scale where the numbers are completely off-kilter.

I didn’t want to think about all those blue things anymore. They’ve been thrown into a bucket of water. I can see that, after only a couple of hours, the water was more cloudy, like floodwater. It seemed as though there was a layer of dye beneath the one on top. So I decided to scrub, scour and wring. The water dripping ran across my fingertips. The sticky water was grainy. The nauseating water splashing all over the place. I paused for a second, staring at my hands. The blue clothes smelling more and more like the sewer, and a metallic sweet scent of blood. Increasingly spread through the water in the bucket, to then again be absorbed again by the blue clothes. I was sure then they were no longer blue. Definitely no longer blue. It was now a nauseating hue, bubbling away rising from the bottom of the bucket as though demons from hell were brewing blood in a giant iron cauldron. Was this some kind of nightmare or were my eyes playing tricks on me? The clothes suddenly disappeared altogether. Outside someone was crying it seemed, the cries pitiful, listening carefully I tried to decipher the sound. The sound grew slowly louder and louder, exploded, the distorted sound spreading, stretched out and elongated, echoed like the sound of a metal awl hitting a bell, the scream coming from deep within the forest came bouncing back to crash into the cliffside.

I left the bathroom.

The set of blue clothes retreated into a corner of my mind, the very first step. They turned into fluffy clouds floating in a dream upon my second step. And then, stop presently at my third step. The door was only a few more steps away. They will save me, help me escape this state of misapprehension, unable to differentiate the colours in this tiny bathroom. Clearly, I wore the same set of blue clothes out this morning. Clearly, I had thrown them in the bucket of clear water. Clearly, everything happened as clearly as the Sun did regularly rise to then set. Just like that, until my return. Everything was clearly set out, but, not as normal as people may say as planned. Perhaps I’ve wrongly stirred something up somewhere? I’m still standing at the very third step mumbling, racking my brain, this morning. I thought about the familiar cafe I like to visit. The children there were very cute. And they would be at the same cafe with me every other day. Their heart and soul have never been touched or tainted, momentarily. Just my blue top, spattered with the accidental dark brown coffee. The busy waiter bumped into me trying to avoid someone else. The cup of coffee accidentally fell. Distracted, my bathroom came to mind, distracted I tried to wipe the coffee off me. There, right at the third step, just a few heart beats from the doorway, I would have escaped to enjoy the sunlight filtered through the canopy of camphor trees. Or to be gone from this place, to dream a dream at the foot of a shimmering hill, the other side of the mountain. Then there would be my father’s voice folded in each layer of my memory: “child, stop dreaming about those blue clothes. Dear child. Child. My poor child.”

I tried to call out in a low voice, but no sound could escape my throat. I knew, I was still in the bathroom, not at the cafe. With all my might I tried to take another step forward, out of the bathroom, out of these four grey walls. But, my feet were glued to the floor, in a puddle of glue, hard cardboard rodent traps my mother often bought from the market to put in the corner of the house or any out of the way place. During this difficult time, I was seeing a man in a long black robe. One sleeve was damped and smelly.  [I detect a smell]. It invades the entire room. The man in the long black robe disappeared. Spring, the year one thousand nine hundred […], the fields of white sweet potatoes explode like fireworks on new year’s eve. The fragrant spreading, diluted, to suddenly completely dissolved into thin air, now and then I could still detect the pungent smell of Comfort fabric softener in my nose.

Once through an exhausting lunch. I was sweating profusely, vividly dreaming in the spasms of a cramp. As it turned out, I had on a set of blue clothes leaving the cafe that morning. My life, my youth, it seemed no longer belongs to the seventeen year old girl departing from Saigon station years ago. I imagined, it was a dream. The sound of water running in the bathroom, gradually petered off to a trickle, then completely stopped. The only man in the house was whistling happily by a bucket of laundry he had just finished washing. Out the window of the boarding house the sky was blue, fluffy with white clouds and brilliant sunlight after the thirteenth tropical storm.

June 2021

Truyện ngắn 

Về một tuổi trẻ màu xanh

1.

Bắt đầu là một chiếc áo. Phải rồi, tuổi trẻ của tôi là một tình yêu mơ mộng ư? Không, chúng là chiếc áo có màu xanh mà tôi chỉ kịp nhìn thấy sau lưng chuyến tàu rời ga trong cơn mưa phùn lất phất ở Sài Gòn năm nào đó. 

Ý tôi là chỉ một cái lưng áo màu xanh nước biển của anh nhân viên đón vị hành khách cuối cùng, vị hành khách mười bảy tuổi, và cô bé cũng mặc một chiếc áo màu xanh pha sắc tím. Cô bé mười bảy tuổi có đôi mắt rầu rĩ, thường cụp xuống khi bước chân ra khỏi vùng an toàn của mình. Cha cô chắc không thể nào phát hiện ra ánh mắt khắc khoải của cô, khi đoàn tàu bắt đầu tuýt còi, nổ máy lăn bánh trên đường ray. Cô bị ám ảnh bởi những màu xanh sau lưng áo của tuổi mười bảy.  Chúng hệt như một vệt khói kéo dài từ năm tháng ấy đến bây giờ (dù, có thể, vệt khói đã nhạt màu đi chút ít). Chúng vẫn cứ ám ảnh, những ám ảnh vô thức, chẳng hề đọng lại bất kỳ sự thiên kiến nào, hoặc có thể có mà cô gái mười bảy tuổi năm đó và tôi bây giờ cố tình không thừa nhận, cố tình giấu biệt đi vùng xám tối u uẩn đầy những vết xước về cái màu xanh mơ mộng ấy của mình. 

2. 

 “Tuổi trẻ chết tiệt”. 

Tôi gọi cái màu xanh đó là tuổi trẻ chết tiệt. Tôi lại phải nhìn thấy chiếc áo màu xanh da trời đẫm mưa Sài Gòn thêm một lần nữa vào tháng bảy. Hai mươi bảy tuổi. Tôi coi như tuổi trẻ đã chấm dứt. (bởi vì, tôi đã quyết định sẽ lấy chồng vào năm sau). Ấy thế, tuổi trẻ (vẫn là thứ tuổi trẻ chết tiệt đó), chúng thật biết cách làm tôi hờn dỗi quá khứ, hờn dỗi cái đoạn ký ức khi tàu rời lăn bánh rời ga Sài Gòn. Rất nhiều lần tôi tưởng tượng chiếc áo màu xanh ấy biến thành tôi. Hoặc tôi biến thành nó, hòng để tôi không còn phải ngoái đầu nhìn lại những vệt khói xám. Tôi đã từng giận dữ, thốt ra câu chửi thề đó bằng khẩu hình: “tuổi trẻ chết tiệt”, dù rằng, tôi thật sự không (muốn) ngửa cổ lên trời, gào thét, “anh chỉ là một thứ màu xanh chết tiệt, lừa dối giấc mơ tôi”. 

Mùa này, mây trắng chồng lấp, xếp lớp thành từng hàng, mây tung bọt kinh hoàng ở một con đập anh hùng bên kia thế giới. Tôi thì vẫn ngửa mặt lên trời, phiền lòng vì một cái lưng áo màu xanh. Sau đó tiếp tục chửi thề, “Tuổi trẻ chết tiệt”. 

3. 

Người đàn ông gần bốn mươi tuổi, đi qua đi lại trong căn phòng kín đáo, lẩm bẩm. Trên lưng áo màu xanh của anh ta mồ hôi nhễ nhại, ngạo nghễ thấm ướt. Anh ta vừa mới từ công viên trở về. Trong công viên nhỏ của thành phố nhỏ. Trong thành phố nhỏ có một người đàn ông lớn, rất lớn. Không, ông ấy khổng lồ như một bức tượng đồng phơi sáng dưới ánh nắng mặt trời. Chẳng hiểu sao người đàn ông gần bốn mươi tuổi sau khi trở về căn phòng kín đáo lại bắt chước giọng điệu của tôi ca cẩm lẩn thẩn rằng “tuổi trẻ chết tiệt”. 

Tôi không tiện hỏi. Trí não tôi đang bận bịu, tôi nhớ những màu xanh bạt ngàn ở một công viên khác. Chúng thật biết cách thu hút, ám ảnh, ôm ấp, trì níu lấy tình yêu, nỗi tương tư đau đớn chia năm xẻ bảy trái tim tôi. Albert Park, Civil Park, Green Park hoặc những khu vườn bốn mùa bị nhốt trong hình hài của các vị thần hóa đá bên cạnh bảo tàng chiến tranh chẳng hạn. “Tuổi trẻ chết tiệt”. Tôi lặp lại câu nói này bên ngoài phòng khách, khi chỉ có một mình tôi. Người đàn ông bốn mươi tuổi đã hết đi qua đi lại trong căn phòng kín. Tôi không còn nghe tiếng bước chân nữa. “Hẳn là anh ta sẽ ngồi xuống chiếc ghế ngay cạnh góc bàn để máy tính, và đeo headphone vào tai như mọi lần thôi”, tôi nghĩ. Bất giác, tôi buột miệng không nhớ Sài Gòn. Huế thì mờ nhạt dần đi khi những cơn đau cuộn xoáy não. Nhưng có vẻ như, tôi vẫn thuộc lời của một bài hát van vỉ, “chảy đi sông ơi, chảy đi sông ơi hỡi, chảy đi kìa, sông ơi”. Núi rừng không đáp lại. Nỗi cô đơn lơ đễnh lạnh nhạt. Tôi chẳng thể nào tìm thấy cơn bão tuổi trẻ của tôi ở đâu nữa. Chúng thật sự đã chìm dưới đáy con sông đang chảy nào đó ở Huế.

“Tuổi trẻ chết tiệt”. 

Màu xanh lật giọng đằng sau lưng áo ướt đẫm Sài Gòn tháng tư. (Tôi chưa bao giờ vào Sài Gòn vào những ngày tháng tư), tôi viết như thế lên quyển sổ tay đen – trắng, tôi cố tình cất giấu đã lâu trong ngăn kéo hộc bàn.

“Tuổi trẻ thật đáng buồn”, tôi hạ giọng đáp lời màu xanh.

Màu xanh khơi gợi tiếp mạch chuyện, bắt tôi trả lời nguyên nhân. Tôi nói,
“tuổi trẻ, khiến tôi chìm đắm trong ảo mộng hão Huyền”. Huyền là ai ấy nhỉ? Cô gái nhỏ từng mơ giấc mộng hái trăng xuống chơi của tôi trong cơn say tuổi trẻ, cô mê Trịnh như năm tôi mười bảy tuổi mê Trịnh vậy. 

Có lần tôi thấy tin nhắn của cô ấy nhấp nháy, chẳng có gì ngoài một dòng: “Chồng tao thường xuyên mặc chiếc áo màu xanh”. 

Sau đó, không đợi tôi trả lời, cô ấy đã chào tạm biệt với lý do cần phải đi giặt và phơi những chiếc áo màu xanh. Chồng cô ấy sẽ trở về vào ngày mai.

Anh ta vẫn ngồi yên trong căn phòng kín. Chẳng có một cơn gió nào đủ sức lọt qua khe cửa. Tôi thì bắt đầu mộng tưởng bằng cách nhắm mắt lại trong bóng tối, rồi tập trung năng lực tinh thần hòng đưa đẩy chuyến tàu tâm trí phiêu bạt đến những nơi mà tôi muốn. Dĩ nhiên, không phải Sài Gòn, không phải Huế, cũng chẳng hề là miền cao nguyên thủ thỉ thứ tình yêu đau thương đầy nước mắt tuổi trẻ của tôi nữa. Tôi đã quyết biệt ly. Tôi đã quyết phải tìm cách rời đi. Nỗi niềm cô độc tranh biện với tôi về hạnh phúc đích thực ở bên ngoài bầu trời đó, ở trong một rừng cây cao vút mặt, hoặc một khoảng trống mênh mông xanh ngút mắt. Tôi thôi thiết tha với tuổi trẻ, thôi lẩm bẩm về một cái lưng áo màu xanh uống hết nước mắt của tôi mà không chịu hoàn trả bất cứ thứ gì.

4.

“Tuổi trẻ thật đáng thương”

“Đột nhiên có tiếng gõ cửa”, anh Etgar Keret đấy hả?

Tôi nhớ là chữ anh nguệch ngoạc và xấu xí lắm. Anh đã cố gắng hết sức mới viết trọn từng ký tự tên tôi bằng tiếng Việt. Tên tôi, là một con sông ở Huế. Tôi luôn gào thét lời bài hát “chảy đi sông ơi”. Ấy vậy, bây giờ, ngay chính lúc này đây, anh biết không, tôi chỉ nhìn thấy một con đập anh hùng trắng xoá hung dữ bên kia thế giới đang ào ạt cất tiếng đòi trừng phạt cả một thế kỷ tàn nhẫn và dối trá.

“Kẻ dữ có hàng trăm con mắt?” (chúng nhìn nhau trong bóng tối, cợt nhả). Etgar Keret nói với tôi. 

Thật tình là tôi hồ nghi điều anh nói. Mà, tôi có giáp mặt anh bao giờ đâu. Tôi tự tiện đối thoại với anh trong bóng tối đấy thôi. Nhưng, quả thật, ngay trang đầu tiên của tập truyện ngắn “đột nhiên có tiếng gõ cửa”, anh đã nguệch ngoạc viết tên tôi bằng năm kí tự rõ ràng. Điều này, chẳng cần phải bàn cãi gì. 

Đôi khi tôi bần thần, mệt mỏi với những cuộc đối thoại của chính mình. Tôi chỉ muốn bước hẳn ra ngoài ánh sáng để hít hà hương thơm của hoa cỏ cùng những tia nắng ấm áp xinh đẹp xuyên chiếu qua mặt biển lấp lánh, đọng lại trên mắt môi tôi, từ mặt trời ở xứ sở có số cừu nhiều hơn số người. Tôi chợt nhớ một ngọn núi tuyết. Ai đó vừa mới nhắc đến Whakapapa. Tôi bị mê hoặc bởi ngôn ngữ Maori hoang dã. Và không thể nào thoát ra được khỏi trí tưởng tượng đang mắc kẹt đó.

Trời đất quỷ thần ơi, sao tôi lại vô tình quên phắt cái lưng áo màu xanh lạnh lùng ở ga tàu ly biệt – Sài Gòn những năm mười bảy, mười tám tuổi được nhỉ?

“Xin lỗi tuổi trẻ chết tiệt”, tôi vẫn thì thào khó chịu. Tôi sẽ không viết tiếp truyện ngắn về một truyện ngắn ấy nữa. Tôi có một câu chuyện khác cần được chia sẻ. Về một cô gái và một bộ quần áo màu xanh chẳng hạn, kiểu thế. 

Rồi sau đó, tôi ngờ nghệch ngẫm nghĩ đến cái lưng áo màu xanh dưới ánh đèn lờ mờ trong phòng khách, và nhận ra rằng, chẳng hề có gã trai nào bên cạnh tôi lúc này. Chẳng hề có một tuổi trẻ bất diệt ở bên cạnh tôi lúc này. Nhưng, tôi biết một sự thật, người đàn ông gần bốn mươi của tôi dường như vẫn đang bị nhốt trong căn phòng kín hơn sáu mươi ngày không thấy ánh sáng mặt trời vì lệnh lockdown thời dịch bệnh. Những đám virus rõ ràng đã đến từ nơi có con đập vĩ đại, anh hùng, bọt nước tung trắng xoá dữ dội, thế mà người ta vẫn chối đây đẩy, thế mà người ta vẫn còn đặt bày chuyện điều tra, sau đó chắc chắn mọi thứ sẽ chìm vào quên lãng. (dĩ nhiên, chẳng ai học thêm được bài học nào nữa ở thế kỷ mê muội, dối trá). 

5.

Tôi đã trút bỏ chúng trưa nay khi vừa bước chân vào phòng tắm. Bên ngoài nhiệt độ không êm ả dịu dàng lắm. Tôi quyết định trút bỏ chúng. Mùa nắng gắt, nồng. Mùi xú uế, cống rãnh bốc lên nghẹn mũi. Ở những thành phố rực rỡ chói gắt sắc màu, tôi đã thấy mùa nước nổi dưới chân mình. Dù rằng, những chiếc áo xanh thẫm vẫn hì hục đào sông và đúc bê tông giữa trưa để thay hệ thống cống rãnh cũ kỹ. Nước vẫn nổi vào mùa bão, lũ. Cống rãnh vẫn tắc vào mùa mưa. Mùi xú uế vẫn nghẹn mũi vào những buổi trưa.

Tôi trút bỏ và xả nước.
Sáng hôm sau.
Sáng hôm sau nữa.
Sáng hôm sau nữa nữa.
Bộ quần áo màu xanh đã bắt đầu bốc mùi cống rãnh của buổi trưa nắng gắt, nồng. 


Tôi tiếp tục xả nước. Nước lầm bầm nổi bọt xanh. (Bộ quần áo mà tôi yêu thích đã nổi bọt xanh). Vài mầm rêu mốc bắt đầu bám đều trên ve áo, gấu quần. Chúng trêu ngươi tôi. Chúng giễu cợt tôi. Chúng câm lặng đợi chờ tôi mó máy đôi bàn tay và nhấc lên, thay nước mới, hoặc cho xà phòng cùng với nước xả comfort hăng hắc. Chúng thèm khát được tôi quan tâm, ghì siết, vặn xoáy, vắt kiệt, sau đó treo lên móc sắt, mang ra ngoài nắng phơi phóng. 

Đáng thương thay, tôi chỉ nhìn chúng bằng ánh mắt hờ hững và phớt lờ. Tôi đang bận trôi về nơi đó. Nơi tôi có thể mơ mộng, chơi trò đuổi bắt với những mầm non của lý tưởng. Tôi đã từng khóc nấc lên, khi lý tưởng bị người ta chà đạp bằng vài centimet chiều cao, khi cha tôi thất thểu dắt xe ra khỏi cánh cổng sắt: “con ạ, muốn bước lên bục lý tưởng, con phải đệm xuống gót chân một thứ gì đó có giá trị”. Hóa ra, lý tưởng ở thời đại của tôi đã được đo đếm sẵn trên một chiếc cân bị lệch hẳn các con số. 

Tôi chẳng muốn nghĩ về cái màu xanh ấy nữa. Chúng đã bị tôi ném vào thau nước. Tôi đã nhìn thấy, chỉ vài tiếng đồng hồ sau, nước trong thau bắt đầu đổi sang màu đùng đục, như màu nước lũ. Có lẽ người ta đã ngầm nhuộm cái màu sắc ấy cho bộ quần áo. Tôi quyết định cúi xuống thau và vò, xoắn, vắt kiệt. Nước rỏ ra trên mười đầu ngón tay tôi. Nước bám dính sền sệt. Nước choèn choẹt cơn buồn nôn. Tôi khựng lại trong giây lát, mắt nhìn đăm đăm vào bàn tay mình. Bộ quần áo màu xanh bắt đầu bốc mùi hôi thối của cống rãnh, mùi tanh tanh của chất sắt trong máu. Rồi, loang dần ra trong thau nước, thấm vào bộ quần áo xanh. Tôi chắc chắn đó không còn là bộ quần áo màu xanh nữa. Dứt khoát thế. Màu của sự buồn nôn, chúng lừ lừ sôi lên trong thau nước như bọn quỷ từ địa ngục đang đun máu trong những chảo dầu khổng lồ bằng sắt. Hẳn đây chỉ là một giấc mơ thôi hoặc là ảo ảnh? Bộ quần áo của tôi bỗng dưng biến mất. Bên ngoài hình như có tiếng réo gọi thảm thiết, tiếng khóc, tôi nghiêng tai lắng nghe. Âm thanh bắt đầu lớn dần và vỡ òa, loãng ra, tràn ra, kéo dài ra, vang như tiếng dùi sắt gõ vào chuông, tiếng hét trong rừng sâu vọng về từ vách núi. 

Tôi rời khỏi phòng tắm.
Bộ quần áo xanh màu trời lùi vào góc kí ức, ở bước chân thứ nhất. Chúng tiếp tục hóa thành mây bay lãng đãng trong giấc mơ của tôi từ bước chân thứ hai. Và sau đó, dừng lại ngay thì hiện tại ở bước chân thứ ba. Cánh cửa chỉ cách tôi vài bước nữa. Chúng sẽ cứu tôi, giải thoát cho tôi khỏi tình cảnh mơ màng không phân biệt nổi sắc màu trong căn phòng tắm nhỏ bé kia. Rõ ràng, tôi đã vận bộ quần áo xanh ấy ra đường sáng nay. Rõ ràng, tôi đã tự trút nó xuống chậu nước trong vắt kia. Rõ ràng, mọi sự đều rõ ràng như mặt trời quen thuộc hàng ngày vẫn đều đều lên và xuống. Vậy đấy, cho đến khi tôi quay trở lại. Tất thảy chúng đều rõ ràng, nhưng, không hẳn đã bình thường như người ta vẫn gọi là đúng quy trình. Có thể tôi sai quấy ở đâu đó chăng? Tôi đứng nguyên ở vị trí của bước chân thứ ba và lẩm bẩm lục lọi trí nhớ, khoảng thời gian vào buổi sáng nay. Tôi nghĩ về quán café quen thuộc mình vẫn thường ngồi. Những đứa trẻ ở đó rất dễ thương. Và ngày nào, chúng cũng ngồi ở quán café ấy với tôi. Tâm hồn chúng chưa hề bị động chạm hoặc vấy bẩn, lúc này. Chỉ có chiếc áo màu xanh của tôi, hôm ấy đã tràn màu nâu sẫm của tách café vô tình. Cậu bồi bàn tất bật, vô tình lách người va chạm tôi. Tách café vô tình rơi. Tôi mơ màng nghĩ về căn phòng tắm của mình, mơ màng tìm nơi chốn để hắt những giọt màu nâu ấy xuống đất. Đấy, ngay bước chân thứ ba, chỉ cách cửa ra vào vài nhịp đếm nữa thôi, tôi có thể đào thoát và tiếp tục ngắm mặt trời dưới tán cây long não. Hoặc rời bỏ nơi chốn này, để mơ giấc mơ dưới chân đồi lấp lánh ở bên kia đại dương. Tôi lại nghe giọng cha tôi đều đều trong nhiều lớp tầng kí ức xưa cũ: “con ạ, đừng mơ về những bộ quần áo màu xanh nữa. Con ạ. Con ạ. Con ạ…”

Tôi gọi ú ớ liên tục những âm thanh trầm giọng, vẫn không thể nào vượt thoát khỏi cổ họng mình. Tôi biết, tôi vẫn đang ở phòng tắm, không phải quán café. Tôi gắng nhấc nốt thêm một bước chân nữa về phía trước, rời khỏi phòng tắm, khỏi bốn bức tường màu xám này. Nhưng, dưới chân tôi như bị phết keo, một vũng keo nằm trên cái bẫy chuột bằng giấy bìa cứng mà mẹ thường mua ở chợ xép về đặt vào góc nhà, hoặc xó xỉnh nào đó. Ngay cái thời khắc khó khăn này, tôi lại thấy một người đàn ông mặc áo dài đen. Một vạt áo thấm ướt và có mùi tanh. [Tôi nghe mùi tanh]. Chúng tản ra khắp phòng. Người đàn ông mặc áo dài đen biến mất. Mùa xuân năm một ngàn chín trăm […], cha tôi ngồi đợi người đàn ông mặc áo dài đen ấy về ăn cơm trên chiếc bàn gỗ cũ kỹ. Mùa xuân năm một ngàn chín trăm […], những cánh đồng khoai lang trắng nổ tung như pháo hoa ngày tết. Mùi tanh đó đang loang ra, nhưng bất giác chúng lại tan bay đi hết, tôi thoang thoảng nghe mùi comfor hăng hắc xộc lên mũi. 

Một buổi trưa mệt mỏi. Giấc mơ rộn rạo cùng với cơn đau quằn quặn đâu đó làm tôi toát mồ hôi. Hóa ra, tôi vẫn mặc bộ quần áo màu xanh trên người sau khi rời khỏi quán café sáng. Cuộc đời tôi, tuổi trẻ tôi, hình như không phải là của cô gái mười bảy trên chuyến tàu rời ga Sài Gòn năm nào nữa. Tôi nghĩ, mọi thứ chỉ là một giấc mơ thôi. Dưới phòng tắm có tiếng nước chảy xối xả, rồi dần dần rả rích, sau đó ngưng bặt. Người đàn ông duy nhất trong nhà đang huýt sáo rộn ràng bên chậu quần áo vừa mới giặt xong. Bên ngoài khung cửa sổ nhà trọ trời xanh, mây trắng và nắng vẫn tràn sau cơn bão số mười ba. 


Trần Băng Khuê


Trần Băng Khuê

Trần Băng Khuê, born in Vietnam in 1982, lived for a period in Auckland, New Zealand. A talented writer and an aspiring artist who currently lives and work in Huế, Vietnam.

Nguyễn Thị Phương Trâm, the blogger, poet, and translator, was born in 1971 in Phu Nhuan, Saigon, Vietnam. The pharmacist currently lives and works in Western Sydney, Australia.

Reconciliation

A short story in Vietnamese by Trần Băng Khuê
Translator: Nguyễn Thị Phương Trâm
Photography: Nguyễn Thị Phương Trâm

Reconciliation

Monday, blood bleeding

Tuesday, bleeding blood

Wednesday, again it bled

Thursday, it bled again

Friday, it continued to bleed

Saturday, the bleeding continued

Sunday. Blood. I did the sign of the cross: in the name of the Father, the Son and the Holy Spirit. Amen.

During the lenten period. God forbid His children from the consumption of meat. I’m allowed to eat fish and eggs. My husband isn’t a very good Catholic. He is very much like his father. His face. His personality. (only because of his father, there’s much he wants to learn, but in truth he could never be like his father). I often tell him: you can not copy a person who’s been in every aspect moulded by the hand of God. Each person has their own spirit.

Talking of my father.

My father in law.

He’s a man of faith.

He’s never set his foot in a church. He’s an exemplary image of a revolutionary soldier, his faith has been forged by the war. He’s true to every law that’s been perfected in theory. He lives a simple life faithful to every word that has been thrown at him. He fulfils his obligation to the full as a good citizen who loves his country, his village, his homeland, his family.

The adoration of God. My mother in law constantly reminds us to pray. They who are about to leave this life must pray for the salvation of their soul. Meaning one must love God in order to enter the kingdom of God.

Paradise. To a Catholic, the soul must be preserved, always preserved.

My father in law, he also loves God. And yes, to the very last minute, in his earthly body, his last breath.

My father in law was a soldier. He was a good Catholic. He was a pure soul. And, certainly, in God’s grace he shall receive salvation.

I was learning to count the days of the week. And so, I may as well learn the days of bleeding during the week. I bleed during the week. Starting on Monday and ending on Saturday. Only on Sunday, I would stop counting, reserving it for the sign of the cross. In the name of the Father, the Son, and the Holy Spirit. Amen.

After three years as a faithful seemingly God’s grace: please save this soul. The first few times setting my foot in the house of God, what I wanted to see, I did see. But, what I didn’t want to do, I did not do, but I did obey.

I continued to go to church for two years after that. What I wanted to see I did see, what I wanted to do, I couldn’t do it. I began to forgo mass on Sundays. My husband as well. He has a lot of work he has to deal with at the office. A lot of mediocre tasks. I often get annoyed when he complains about the boring tedious work. But, he’s a child of God. God said you must dig out the weed. His mother reminded us over and over again. I’m aware that God has his reasons for such parables, exerts power. As far as I know, my mother, because of her faith, resides in a state of serenity. I’m still young. Rather stubborn. I don’t want to be trapped inside such a dull inflexible existence. Barking at my husband, on how I will live according to my rules. A couple times, seeing the state of such blind faith. I could barely handle it, exhausted. I tried to learn from my mother. I will work hard to slowly pull out all the weed. I will, and I will… But, I know, I’m not ready to sing in church. I continued to do the sign of the cross in my mind each time I walked past the church. Where I was baptized on April first. Where I got married at five in the morning. Where I read out aloud the binding vows to a man.

I learned from my father in law. I believed we viewed life the same way. I figured: if people learned to be kinder to each other, means they’re following the word of God. I stopped attending Sunday mass. But, I said the sign of the cross in my heart. I would do the sign of the cross passing a church in any city.

In the name of the Father, the Son and the Holy Spirit. Amen.

I had wondered if anyone was even aware of my confusion, each time I made the sign of the cross in my heart? How could they possibly understand how I’m so uneasy each time I step out of the house. What if God does not have enough power to save us all?

The sign of the cross on my chest. The sign of the cross on my forehead. The Holy Spirit on my shoulders. As heavy as a real cross. I carried it on my shoulders over the hot coals, through the impossible un-dissolving thick fog.

The week of Easter.

My mother in law has a habit of counting the days of the week. She counted them over and over again. My mother in law was never tired of counting. When my husband and I were over for a visit, she would again remind us: “You must love God. You must dig out all the weed”. I saw within her the strength of a God fearing woman. 

One Easter Saturday, I remember walking up the aisle with a man who had once entertained the idea of a white collar, becoming a good shepherd. After we were then  married, I never missed a single Sunday mass. When my father in law passed away, I stopped going to church. Not because I do not love God. Not because I hate God. This delusional world. Daily, we lose our way, it’s humanity’s destiny. I’m not asking God for any evidence of His power. I have faith. I’m sure of it. Without faith, humanity would easily lose their way. My mother in law worries, I can see it in her eyes. She worries about how one with such new faith will have less conviction, I am less committed.

I would only do the sign of the cross when I’m passing a church.  My husband was always quietly trying to learn from his father. But, I saw that he learned nothing at all. He continues to moan and groan about how he has to tolerate the tedious work. He has a bad habit of not being able to say no, not wanting to upset anyone, even when it does not fall under his scope and qualification. My mother in law said, when my father in law was alive, he was always kind, always ready to help those in need. I began to see the generosity in those who had faith. But, my reasoning exists through other means, I believed, to live the word of God does not equate to hymns sung in church. 

Again the mention of Holy week. My mother in law never forgets to count the days from Monday to Sunday. Thursday was the day my father in law passed away. The cancer had painfully consumed his body within three months of discovering it. My mother in law called. My husband’s little brother called. The mournful hiccups and anguish beared by those who have to face life and death.

Monday, the grave was dug.

Tuesday, my father in law was delirious, calling out for the men in his battalion, hallucinating an early morning bombing, the screams, explosions. Wednesday, he was trying to coil away from snakes. My mother said, it was the presence of Satan. My mother wiped the tears from her eyes. We sent for the local priest to perform the last rites, the final anointing of oil, confession, to save my father’s soul.

Thursday, my father moribund and on his last breath.

On Friday, of Holy week, there were no trumpets, we were not allowed to eat meat, only fish and eggs. My father in law’s body was laid to rest inside a teak coffin. Eyes closed. At peace.

Saturday, we took my father in law to the fields. A soldier returned to the earth.

A husband, a father returned to the earth.

The faithful returned to the Kingdom of God.

A spirit dissipating into the universe, into nothingness.

I began to emulate my mother in law, I began to count the days of the week. But, I was more meticulous. I did not waste a single minute. I was fearful of my moments in the Sun being swallowed whole by time. My husband was as usual busy with the tedium of his work, never stopped complaining about it to me either. I’m free. At least, for the moment I feel rather free, to count every single moment. My mother’s words I had learned by heart: we must dig out the weeds.

In the morning, I would consume one cup of coffee.

By lunch, I would begin to count the opportunities and note them down, until the Sun was a lot lower, almost touching the tip of the mountain, until the last light touched upon the soil, the surface of the river, the people.

Late in the afternoon, I would entertain myself as I like. My husband at the same time would still be busy going through the countless nameless emails, overflowing in his inbox.

The second year, barely a year. I turned thirty two. I had led so far a boring existence, the days ran into each other. It was something I realised later in my life. And, deliberated I had put up with the boredom in denial. Often, I was awake late at night. I lost a lot of sleep. I would amuse myself with counting sheep during the week instead, following each sleepless night. The number of sheep was escalating by the day. Yet still, I continued to lose sleep.

The blood. I wrapped a band-aid around my finger to stop the bleeding.

On another occasion during lunch, the same knife, in the middle of peeling a melon, nicked my index finger. Blood. And yes, I would band-aid it to stop the bleeding.

Then again it happened during another lunch, the same thing, the same knife, but my cut was transferred to the middle finger. The blood. And the band-aid stopped the bleeding.

One afternoon, I decided not to use the same kitchen knife. I won’t cut myself and make myself bleed again. And of course I succeeded. But, without warning, I ended up with a cut on my ring finger due to a nick on the aluminium door frame. The wound spitting blood. There was no band-aid left in the medicine cupboard. The cut was pretty deep. It seemed to have severed a vein. The wound continued to ooze blood. I wrapped my fist around the cut trying to hold the bleeding. And waited for a while, the bleeding should stop by itself. Like being choked to death by hanging. I was fully aware of my experimentation with blood. No matter what, blood is always spilt. We cannot avoid and continue to make excuses for the contradictions thrown at us. Nor could we entertain a game of cat and mouse on some beach from one year to the next. I’m aware that, tomorrow, I shall/again/be subjected to bleeding.

Friday, in another lenten period. 

Holy week.

We ate only fish and eggs, meat was not allowed. My husband would go to work as usual. In the afternoon, I opened the closet to get clothes for a shower. Slipped my hand into the layers of clothes, flipping over each piece of clothing at a time deciding on what to wear. I felt a sudden nick on my pinky. By reflex, I pulled back my hand and a tiny familiar drop of blood slipped off my finger onto the floor. Blood again. Another cut from the aluminium closet. Ouch, I wanted to curse. And I did, cursed. Even though God did not approve. Humanity must utter words of beauty, witty, they must quietly utter their prayers instead of swearing. It was my mother in law’s teaching. The word of God.

Monday

The thumb bled.

A river turned into blood. The return of the flood. I don’t know how to live the word of God in such a time. I wanted to swear. And cursed I did.

Tuesday

The index finger bled.

The dreary trees in the mountains, row after row droopy, looming. The ancient trees desiccated in the heat at high noon, in the middle of the field, the drought. A season of death on every square metre of soil. The ê đê woman with her breast dangling high in the hill, her two rows of tears rolling down overwhelmed by the dying day. The ê đê man, chin lifted towards the sky, palms lifted up high, calling out Yàng’s name. I dreamed of the smiles in a more simple blissful time. And of course by default the blood began to ooze from my index finger.

Wednesday

The middle finger.

The reasons.

I casted them all aside. There was no other explanation for it. Sometimes, for results people do not necessarily require proof. Clearly, blood will be spilt. Clearly, the rolling mountains and valleys, the sea of rivers were turning into scorching fires in front of me every day, so much so that I’m used to it. My Wednesday was filled with silent sombre dark thoughts. I pounded my chest audibly: it’s my fault, it’s my fault. That night, summer, there was a huge storm. I had mistaken it for a dream. But, as it turned out, it was real, incredibly real. The blood had dried on my fingers. They merged together oddly into an appellation of blasphemy.

Thursday

The day my father in law passed away.

The day the souls officially return to the earth, ready for Easter.

My mother in law was on the ground weeping a river of tears, holding onto my father’s uniform for a period of three years in mourning. 

The day the nearest finger to my pinky, my ring finger continued to bleed. And, I couldn’t be bothered to use a band-aid to hold the blood.

My mother in law said, a Catholic should not lose faith, break their word, should not be wasteful, should not misplace their soul. There was so much to remember from what my mother in law tried to instill in us. Like the word of God. There was so much to remember from what God tried to instill in us. But human beings are not any kind of sublime being, nor are they ever pure. I am human. My husband is also human. We have a bunch of blood vessels in our heart, there are emotions we could never explain. The nearest finger to my pinking bled. My husband was lost somewhere in the West. He promised to come back and get me, come Easter. He has promised to take me to live in the best place on this planet, come Easter. But, my finger bled from one Easter to the next. In the most incomprehensible way he had disappeared. I became tired of my bleeding fingers, I became tired of Easter. I wanted to return to church. And, make the sign of the cross in front of the altar. Certainly, that’s how it should be. But, I have never once entered the confessional booth, to make any kind of confession to the person on the other side of the screen. I wondered what it would be like to confess? How would I even start? God created human beings. God created sin. God said we must be good by attending church and going to regular reconciliation. How can I make God understand: How can sin be so easily forgiven? Only the laws of this world are sustainable. Those who sin must pay. Kindness shall be repaid with kindness, and the soul shall be salvaged upon the death of the body.

Friday, lent.

I emailed my husband with a single reminder: don’t forget to abstain from meat, you can only eat fish or eggs, fruit and vegetables.

There was no reply from my husband. The inbox, cold and empty. I grabbed a knife to peel an apple. The apple’s ruby red. The layers of its skin unexpectedly thickened, hardened like a rock. Obstinate and stubborn, I stabbed the apple with the knife. The knife flicked back, nicking my little finger. Oozing. Blood. This time, more blood was spilt than ever before. So much blood. Gushing. Then came the pain. Then the numbness. To end with tears rolling down my cheeks. I am thirty four years old. Strangely, there was still no sign of my husband. There was no evidence of his existence, even though he’s only nine thousand kilometers away by direct flight. I couldn’t grasp the idea of such reality. Often, I tried asking around, but it was in vain. My husband would never betray me. His mother forbids it. His mother will not accept lost souls. It’s his mother’s teaching. His mother said one must guard one’s soul. Light is always on my mother in law’s side. The light rising into the dark deep space of the universe the night my father in law passed away at home, the week after Holy week.

My hands left right and centre were marked with scattered scars. The blood slowly dried up. To me they looked like snowflakes, pale and white. I began learning how to count. I did not count sheep. I counted the numbers. I counted the number of lenten periods, I numbered the days of the weeks.

Monday, blood bleeding

Tuesday, bleeding blood

Wednesday, again it bled

Thursday, it bled again

The blood’s no longer on my fingers. The blood returned in a gush out of nowhere, my chest tightened in pain. Friday, I’m exhausted, laid down on my marriage bed, closed my eyes, fists thumbing my chest: my fault, my fault. Friday, that’s right, the day I lost a child. His blood and mine.

Saturday, my mother in law ordered, come and stay with the cotton trees flowering, a season of abundant red flowers.

Sunday, I made up my mind to attend church, perform the sign of the cross and make my confession in the privacy of the confessional. Who is on the other side of the screen? A priest I do not know. There was a lot I had to say. My prayers, long. The priest listened in silence. There was no incantation in the name of the Father, the Son and the Holy Spirit nor was there any sin resolved. I discovered a new light in my eyes. Cold and as pale and white as snowflakes.

***

One day towards the end of winter. I was attending as usual a Sunday mass. A few members of the parish committee mentioned, that: there was a visiting priest from the Vatican. I was as excited as all the other faithful parishioners. But, there on the lectern was a familiar figure that had disappeared without a word until now. I was so shocked, my whole body was numb. The cross on my shoulder, crushing. I burst out crying audibly in the middle of my walk up the aisle on that Sunday.

It’s my fault or is it his calling? Mother. Dear God.

The man at the lectern was my husband. It was actually him. There was no mistaking him for anyone else. The wide sound eyes of the faithful, a child of God. 

I began to entertain the idea of regular confessions during the week.

Monday, confession

Tuesday, confession

Wednesday, confession

Thursday, confession

Friday, confession

Saturday, confession

And Sunday, I continued to attend church for my confession.

My roster for reconciliation was so consistent and full that the priests at the parish had to take turns in being available for my reconciliation inside the partitioned confessional. All my secrets, all my sins slowly unravelled wholly and entirely. The priest continuously made the sign of the cross, they could barely catch their breath let alone God’s words of absolution and penance. It was what I wanted. I wanted the man in the white collar to listen to me count the number of lenten seasons, count the number of months I was bleeding. How would anyone know for sure if the guy on the other side of the screen has ever sinned? How would anyone know for sure if people in confession like me will not sin again as soon as they leave their church?

After confession, I returned to the old house, each and every centimeter of my shelter filled with a familiar chilly loneliness, desolation. The kitchen knife was still on the kitchen bench in the corner. I decided upon a new distraction. Perhaps something that should inspire joy and excitement. Something that will take away at least some of the pain.

I would wake up early each morning. I would take a stroll along the old pavements. I would arrive at the church at eight. Returned home in forty five minutes. And, picked up the knife made in Thailand, peeled the apple. This was what I did every day.

Monday, after a single cut into the apple, I nicked my thump. Tuesday, after a single cut into the apple, I nicked my index finger. Wednesday, after a single cut into the apple, I nicked my middle finger. Thursday, the same thing, the ring finger. I continued to wear the ring that has been blessed, I’ve never taken it off. The ring was crusty with dried blood. Friday, in turn it was the pinky. Saturday, I shoved a bunch of sleeping pills into my mouth and lay down on the bed, flew through the dreams.

Sunday, more alert, I would continue to attend the four o’clock afternoon mass. The sound of church bells reminded me of all the lenten periods, the sins. Suddenly I missed my mother, missed my father, missed the fields that had buried so many people. I suddenly missed the clumsy innocence of long ago. And, I missed my unformed drop of blood. Now I’m laden with a different cross, so heavy. The cross of living.

My husband was not like his father, he could not emulate his father. The fact is, he is very different from his father, the talks of his childhood dreams were strangely full of light. Sometimes, faith was fed by some form of delusion or another. Because of a promise at five in the morning at the altar, he’s now my husband. I was reminded of my mother in law’s teaching: “One must dig out all the weed”. I stopped peeling the apples, the cause of the cuts on my fingers. People, have better ways of reconciliation other than doing the sign of the cross: in the name of the Father, the Son and the Holy Spirit in church. Across this world I will carry the cross on my shoulder, dig out all the weed, for the reconciliation of all humanity.

***

The summer that year, the retreat section of the Cathedral of Christ the Saviour was affected by fire, half of a wall was now an ash grey. The confessional was also affected. The area most affected, still black with soot, was a cotton tree with flowers as red as blood. The young priest seemed to have left the church. I was no more than a lonely wandering spirit in the street, there were places I would pass by so familiar and yet foreign. I was lost in search of something in nothing at all, in the dust. I still counted the days in order during Holy week. Still, there was no sign of his return to take me away as promised. In a state of bewilderment I had pondered a priest’s comment: “Other than this world, where could you go?”.

The banyan tree god, red cotton tree ghost. It seems, were reserved for the souls that were not saved. Standing in front of the red cotton tree staring at it, without much thought looking down at my fingers, they were spread out bright red like the flowers. Will this life merely change and not disappear like a prayer upon the departure of the souls from the earth, as my father did that day? Did God create a potentially deadly world where it was impossible for me to envisage anything?

Last Sunday. The day God was at rest. The church was not yet renovated. There was still no sign of my husband. I decided to leave town. There was a chance, I could find a new world. Perhaps there, God works on a Sunday. He will bestow upon me the signs. Perhaps there, I would never hesitate when it comes to reconciliation. And, perhaps there, I won’t be afraid of the sight of blood.

April 2021

[truyện ngắn]

Xưng tội

Ngày thứ hai, máu chảy.
Ngày thứ ba, chảy máu.
Ngày thứ tư, máu lại chảy.
Ngày thứ năm, lại chảy máu.
Ngày thứ sáu, máu tiếp tục chảy.
Ngày thứ bảy, tiếp tục chảy máu. 

Ngày chúa nhật. Máu. Tôi làm dấu thánh: nhân danh cha và con và thánh thần. Amen. 

Những mùa chay. Chúa không cho phép con chiên ăn thịt. Tôi chỉ được ăn cá và trứng. Chồng tôi không hẳn là một con chiên ngoan đạo lắm. Anh ấy giống bố tôi như đúc. Về khuôn mặt. Tính cách. (chỉ là đang cố để học bố, chứ thật ra, anh ấy chẳng thể nào được như bố). Tôi vẫn bảo với anh ấy rằng: đừng cố bắt chước những hình mẫu đã được Chúa nặn thành vóc dáng. Mỗi con người là một linh hồn. 

Nói về bố.
Bố chồng tôi.
Ông là người có đạo.
Ông chưa bao giờ đến nhà thờ. Một hình ảnh mẫu mực của người lính cách mạng, được tối luyện qua chiến tranh. Ông giữ đúng phép tắc quân kỉ đã được rèn giũa bằng lí thuyết. Ông sống trọn vẹn với một cuộc đời giản dị đúng như lời người ta dạy. Ông làm tròn nghĩa vụ của một công dân yêu nước, yêu làng xã, yêu quê hương, yêu gia đình.
Yêu chúa. Mẹ tôi luôn luôn nhắc nhở phải cầu nguyện. Người sắp rời bỏ cuộc đời phải được cứu rỗi linh hồn. Tức là phải yêu Chúa mới được về với nước Trời. Thiên đàng. Đối với những người theo kitô giáo, linh hồn là thứ cần phải được gìn giữ, luôn luôn gìn giữ.
Bố chồng tôi, ông cũng yêu Chúa. Phải, phút cuối, khi sắp trút hơi thở ít ỏi kết thúc đời sống của xác thịt trên thế gian này.
Bố là một người lính. Bố là một con chiên. Bố là một linh hồn trong sạch. Và, lẽ dĩ nhiên, bố xứng đáng được nhận ơn cứu rỗi. 

Tôi đang tập đếm những ngày trong tuần. Và, tôi cũng tập đếm nốt những ngày chảy máu trong tuần. Tôi bị chảy máu trong tuần. Từ thứ hai đến thứ bảy. Riêng chúa nhật, tôi phải dừng đếm, để làm dấu thánh. Nhân danh cha và con và thánh thần. Amen. 

Sau ba năm trở thành một con chiên như lời kêu gọi của Chúa: hãy cứu lấy linh hồn. Những ngày đầu tiên bước chân vào nhà thờ, điều tôi muốn thấy đã thấy. Nhưng, điều tôi chưa muốn làm, tôi không làm, nhưng vẫn phải làm.
Tôi tiếp tục bước chân vào nhà thờ hai năm nữa. Điều tôi muốn thấy đã thấy, điều tôi muốn làm, tôi không thể làm được. Tôi bắt đầu bỏ thánh lễ ngày chúa nhật. Chồng tôi cũng thế. Anh ấy có khá nhiều việc phải giải quyết ở cơ quan. Toàn những việc nhảm nhí. Tôi thường càm ràm mỗi lần nghe anh ấy ca cẩm và bảo rằng rất chán. Nhưng, anh ấy là một con chiên của Chúa. Chúa dạy hãy bới đất nhặt cỏ. Mẹ cũng dạy mãi câu ấy. Tôi biết, lí lẽ của Chúa bao giờ cũng có những ẩn ý sâu xa, linh nghiệm. Tôi biết, mẹ đã làm theo và sống rất thanh thản. Tôi còn trẻ. Tôi khá bướng bỉnh. Tôi chưa muốn gò bó mình vào những khuôn phép nhàm chán. Tôi gào lên với anh, về việc tôi sẽ sống theo ý mình. Vài lần, mệt mỏi khi nhìn thấy thế gian mê muội. Tôi chán. Tôi, bắt đầu muốn học theo  mẹ. Tôi sẽ chăm chỉ bới đất nhặt cỏ. Tôi sẽ, và tôi sẽ… Nhưng, tôi biết, mình chưa thể hát ở nhà thờ. Tôi vẫn làm dấu thánh trong lòng mỗi lần đi qua nhà thờ. Nơi tôi được rửa tội vào ngày mùng một tháng tư. Nơi tôi làm lễ cưới vào lúc năm giờ sáng. Nơi tôi đọc lời thề gắn bó với một người đàn ông.

Tôi học bố. Tôi nghĩ rằng mình có suy nghĩ và cách sống giống bố. Tôi tính toán như thế này: nếu con người ta biết cách sống tử tế hơn với thế gian, nghĩa là ta đang làm theo lời chúa. Tôi không đến nhà thờ vào ngày chúa nhật nữa. Nhưng, tôi làm dấu thánh trong lòng. Tôi làm dấu thánh khi đi ngang một nhà thờ ở bất kì thành phố nào tôi đến.
Nhân danh cha và con và thánh thần. Amen. 

Chẳng ai biết, tại sao tôi cảm thấy hoang mang khi luôn luôn làm dấu thánh mỗi ngày trong lòng? Người ta sẽ không bao giờ hiểu, tại sao tôi cảm thấy bất an mỗi lần bước chân ra đường. Chẳng lẽ, Chúa không đủ quyền năng để cứu rỗi?
Dấu thánh gắn trên ngực tôi. Dấu thánh gắn trên trán tôi. Dấu thánh nằm trên hai vai tôi. Nặng như một chiếc thập giá. Tôi vác nó đi trên những con đường đầy than lửa, những miền đất vẫn còn bị bao phủ bởi lớp sương mờ dày đặc không thể nào tan đi được. 

Tuần lễ chúa phục sinh.
Mẹ bắt đầu có thói quen đếm thứ tự của từng ngày trong tuần. Mẹ đếm đi đếm lại mãi. Mẹ đếm không biết mỏi mệt. Mỗi lần vợ chồng tôi về, mẹ vẫn dặn dò câu ấy: “Phải biết yêu Chúa. Phải bới đất nhặt cỏ”. Tôi nhìn thấy ở mẹ một sức mạnh cao cả của người đàn bà có thừa sự ngoan đạo. 

Năm chúa phục sinh thứ bảy, tôi nhớ mình đi bên cạnh một người đàn ông đã từng có ước nguyện trở thành kẻ mặc áo cổ cồn trắng, chăn dắt con chiên. Sau khi cưới, tôi vẫn đều đặn đến nhà thờ ngày chúa nhật. Bố mất, tôi không đến nhà thờ ngày chúa nhật nữa. Chẳng phải vì tôi không yêu chúa. Chẳng phải vì tôi ghét chúa. Thế gian mộng mê. Những lầm lạc vẫn hàng ngày bám riết trên thân phận con người. Tôi không đòi hỏi Chúa phải chứng minh quyền năng. Tôi có đức tin. Chắc chắn thế. Nếu không có đức tin, linh hồn con người rất dễ lạc lối. Mẹ lo lắng, trong ánh mắt mẹ tôi nhìn thấy điều đó. Mẹ lo lắng một con chiên mới sẽ không có được đức tin mẫn cán, trọn vẹn.
Tôi chỉ làm dấu thánh khi đi ngang nhà thờ. Chồng tôi lặng lẽ. Anh vẫn cố gắng học theo cách sống của bố. Nhưng, tôi chẳng thấy anh ấy học được bất cứ điều gì. Anh vẫn thường ca cẩm về những công việc nhàm chán của mình mỗi ngày. Anh có thói quen cả nể, không thể từ chối vài việc nhảm nhí người ta ném cho anh, dù rằng việc ấy không phải chuyên môn của anh. Mẹ bảo, khi bố còn sống, bố luôn làm những việc lành, nghĩa là, sẵn sàng giúp đỡ bất kì ai gặp khó khăn, hoạn nạn. Tôi bắt đầu nhìn thấy sự bao dung ở đâu đó trong ánh mắt người có đạo. Nhưng, lí lẽ của tôi tồn tại theo một cách khác, tôi nghĩ sống lời chúa không nhất thiết bằng cách hát lên những ca tụng trong thánh đường. 

Lại nhắc về tuần chúa phục sinh. Mẹ tôi vẫn không quên đếm từ thứ hai đến chủ nhật. Ngày thứ năm bố tôi mất. Căn bệnh ung thư đã ăn mòn một cách đau đớn cơ thể bố tôi chỉ trong vòng ba tháng phát bệnh. Mẹ gọi. Em trai gọi. Những tiếng nấc dồn dập dâng tràn như nỗi sợ hãi muôn đời của con người khi phải đối mặt với sự sống và sự chết.

Ngày thứ hai, đào huyệt.
Ngày thứ ba, bố lên cơn mê sảng, gọi tên đồng đội, mơ về lũ pháo sáng, nghe thấy tiếng bom nổ. Ngày thứ tư, bố nhìn thấy rắn. Mẹ bảo, đó là hiện thân của satan. Mẹ gạt nước mắt, gọi đức cha làm lễ xức dầu, xưng tội để cứu lấy linh hồn của bố.
Ngày thứ năm, bố hấp hối, và trút hơi thở cuối cùng.
Ngày thứ sáu, tuần chay, không kèn trống, không được phép ăn thịt, chỉ ăn cá và trứng. Bố nằm trong một chiếc quan tài gỗ vàng tâm. Nhắm mắt. Thanh thản.
Ngày thứ bảy, đưa bố ra đồng. Người lính trận về với đất.
Người chồng, người cha về với đất.
Con chiên về với nước trời.
Linh hồn tan trong vũ trụ, hư vô.

Tôi bắt đầu học mẹ đếm ngày tháng. Nhưng, tôi đếm kĩ hơn. Tôi không bỏ phí bất cứ một giây phút nào cả. Tôi sợ thời gian cuồng quay nuốt chửng tất cả mọi khoảnh khắc tôi còn được nhìn thấy mặt trời. Chồng tôi vẫn bộn bề với những công việc không tên, và không ngừng càm ràm về sự nhảm nhí của nó. Tôi tự do. Ít ra, lúc này tôi đang cảm thấy mình khá tự do, để có thể đếm từng khoảnh khắc. Tôi thuộc nằm lòng lời của mẹ: phải bới đất nhặt cỏ. 

Buổi sáng, tôi làm một cốc cafe.
Buổi trưa, tôi bắt tay vào tìm kiếm những cơ hội và viết, cho đến giờ mặt trời bắt đầu xuống gần hơn, sát với đỉnh núi, chạm những tia nắng cuối ngày xuống mặt đất, mặt sông, mặt người.
Buổi chiều tối, tôi làm một vài việc mình ưa thích. Chồng tôi vẫn cần mẫn với những cái mail không tên gửi đến, dày đặc cả inbox.
Năm thứ haikhongmotnam. Tôi ba mươi hai tuổi. Cuộc đời tôi vẫn buồn tênh, nhàn nhạt trôi qua từng ngày. Tôi phát hiện ra điều đó. Và, cảm thấy mình đang cố tình chiều lòng nó bằng cách bỏ qua sự cố nhạt nhẽo ấy. Tôi thức khuya nhiều hơn. Tôi mất ngủ nhiều hơn. Tôi chuyển sang chơi trò đếm cừu trong tuần, theo từng đêm mất ngủ. Số lượng cừu tăng lên. Tôi vẫn mất ngủ.
Một buổi trưa, tôi đang cầm con dao thái say sưa gọt vỏ quả táo đỏ, lưỡi dao sắc bén đã tỉa một đường bén ngọt trên ngón tay cái của tôi.
Máu. Tôi dán chiếc băng cá nhân vòng quanh ngón tay để cầm máu.
Một buổi trưa khác, vẫn là con dao thái đó, tôi đang gọt vỏ dưa, nó lại liếc qua một phát trên ngón tay trỏ của tôi. Máu. Tất nhiên, tôi sẽ dán chiếc băng cá nhân tiếp theo để cầm máu.
Một buổi trưa khác nữa, cũng lí do đó, cũng là con dao đó, nhưng vết thương trên tay tôi đã chuyển sang ngón giữa. Máu. Và băng cá nhân cầm máu.
Một buổi chiều, tôi quyết không cầm đến con dao thái ấy. Tôi sẽ không làm cho mình bị đứt tay và chảy máu. Dĩ nhiên, tôi thành công. Nhưng, thật bất ngờ, khi mở cánh cửa bằng nhôm, cái cạnh sắc bén của chúng đã cứa vào ngón tay đeo nhẫn của tôi. Vết thương bật máu. Tủ thuốc đã hết băng dán cá nhân. Vết xước khá sâu. Chúng rạch ngay mạch máu thì phải. Máu cứ vậy tuôn ra. Tôi rịt lại bằng cách ôm lấy ngón tay. Và đợi nó chán, sẽ tự ngừng chảy. Như một kiểu thách đố. Tôi biết, mình đang đùa, với máu. Đằng nào cũng phải đổ máu. Người ta không thể tránh né và dồn nén mãi những quả bóng mâu thuẫn. Hay là vờn nhau như chuột với mèo trên bãi biển nào đó từ tháng năm này qua tháng năm khác. Tôi biết, ngày mai, mình lại/sẽ/bị chảy máu. 

Thứ sáu, một mùa chay khác.
Tuần phục sinh.
Chúng tôi chỉ ăn cá và trứng, không được phép ăn thịt. Chồng tôi đến cơ quan như thường lệ. Buổi chiều, tôi mở tủ quần áo, để lấy đồ đi tắm. Tôi lùa cả bàn tay mình vào trong mớ quần áo và lật từng cái để chọn lựa. Bất giác tôi cảm thấy ngón tay út của mình ran rát. Tôi thụt tay lại theo phản xạ và phát hiện ra cái màu đỏ quen thuộc đang nhỏ giọt long tong xuống nền nhà. Lại là máu. Lại là một vết xước từ cái tủ quần áo làm bằng nhôm. Chao ơi, tôi muốn buột miệng chửi thề. Và tôi, đã chửi thề. Mặc dù Chúa không cho phép. Con người phải nói những lời hay, lời đẹp, phải thì thầm cầu nguyện thay vì chửi thề. Mẹ tôi đã dạy. Từ lời của Chúa. 

Ngày thứ hai
Ngón tay cái chảy máu.
Con sông hóa thành màu đỏ. Lũ tràn về. Tôi không biết cách để sống lời chúa vào lúc này. Tôi muốn chửi thề. Và tôi đã chửi thề. 

Ngày thứ ba
Ngón tay trỏ chảy máu.
Núi rừng ngả rạp. Cây cối héo hon giữa những giờ phút nóng rẫy, hạn hán. Mùa màng chết trên từng vuông đất. Người đàn bà ê đê thõng thệu vú giữa đồi cao, hai hàng nước mắt chảy dưới trời chiều. Người đàn ông ê đê, ngửa mặt, đưa tay lên, réo gọi tên Yàng. Tôi nằm mơ về những nụ cười từ thời hoang sơ nguyên thủy. Và mặc nhiên cho máu chảy tràn trên ngón tay trỏ của mình. 

Ngày thứ tư
Ngón tay giữa.
Những nguyên nhân.
Tôi gạt phắt hết chúng sang một bên. Chẳng có nghĩa lí gì. Đôi khi, người ta không muốn chứng minh để tìm ra hệ quả. Rõ ràng, máu sẽ chảy. Rõ ràng, đồi núi trập trùng, biển sông đang hóa thành lửa trước mặt tôi hàng ngày, đến quen thuộc. Ai đó thì thầm vào ngày thứ tư của tôi bằng những thanh âm u ám. Tôi đấm ngực thình thịch: lỗi tại tôi, lỗi tại tôi. Đêm ấy, mùa hè, mưa rất to. Tôi ngỡ mình nằm mơ. Nhưng, hóa ra, tất cả đều thật, thật đến kinh ngạc. Những vệt máu đã khô trên mấy ngón tay tôi. Chúng tan hòa vào nhau thành một thứ hình thù kì dị mang tên tội lỗi. 

Ngày thứ năm
Ngày bố chồng tôi mất.
Ngày những linh hồn chính thức về với đất, và đợi mùa phục sinh.
Ngày mẹ tôi ngồi bệt giữa sân nhà khóc ròng, ôm bộ quân phục của bố khi đoạn tang ba năm.
Ngày ngón tay thứ áp út, ngón tay đeo nhẫn của tôi tiếp tục chảy máu. Và, tôi mặc kệ, không dùng băng dán cá nhân để cầm máu như mọi lần nữa.
Mẹ vẫn dặn, người theo đạo không được thất tín, không được nuốt lời, không được hoang đàng, không được đánh mất linh hồn. Nhiều lắm những lời mẹ dặn. Như lời chúa dạy. Nhiều lắm những lời chúa dạy. Nhưng, con người không phải là thánh thần cao siêu, tinh sạch. Tôi là người. Chồng tôi là người. Trong quả tim chúng tôi có nhiều mạch máu, nhiều xúc cảm mà chúng tôi không thể nào hiểu nổi. Ngón tay áp út của tôi đã chảy máu. Chồng tôi phiêu bạt trời tây. Anh ấy đã hẹn sẽ về đón tôi, vào mùa phục sinh. Anh ấy đã hứa sẽ đưa tôi đến nơi đáng sống nhất hành tinh, vào mùa phục sinh. Nhưng, ngón tay của tôi đã chảy máu biết bao mùa phục sinh. Anh ấy vẫn biến mất một cách khó hiểu. Tôi bắt đầu mệt mỏi với những ngón tay chảy máu, mệt mỏi với những mùa phục sinh. Tôi muốn quay trở lại nhà thờ. Và, tôi sẽ làm dấu thánh trước bàn thờ chúa. Dĩ nhiên, phải thế. Nhưng, tôi vẫn chưa bao giờ bước chân đến phòng kín, để xưng tội với một người ở phía bên kia bức màn. Tôi biết phải xưng tội như thế nào nhỉ? Tôi biết phải bắt đầu như thế nào nhỉ? Chúa tạo ra loài người. Chúa tạo ra tội lỗi. Chúa bảo chúng ta hãy sống ngoan đạo bằng cách đến nhà thờ và xưng tội. Tôi phải làm sao để Chúa hiểu rằng: tội lỗi đâu thể dễ dàng tha thứ đến thế? Chỉ có luật chơi tồn tại ở nhân trần này. Ai phạm lỗi phải đền tội. Ai tử tế thì nhận được ân sủng bình an, và được cứu rỗi linh hồn khi thể xác chết đi. 

Ngày thứ sáu, mùa chay.
Tôi viết một bức mail gửi đi và chỉ dặn chồng việc duy nhất: không được ăn thịt, chỉ ăn trứng hoặc cá, rau củ quả.
Chồng tôi không trả lời. Inbox trống rỗng lạnh lùng. Tôi cầm con dao thái lên và đi gọt táo. Quả táo đỏ mọng. Những lớp vỏ dày lên, gồ ghề cứng như đá. Tôi vẫn lì lợm, bướng bỉnh đưa mũi dao nhọn ấn sâu vào bề mặt quả táo. Mũi dao bật ra, liếc qua ngón tay út. Phựt. Máu. Lần này, máu chảy mạnh hơn. Nhiều hơn. Tràn trề hơn. Tôi bắt đầu có cảm giác đau. Rồi đến tê. Và cuối cùng, những giọt nước mắt của tôi lăn dài xuống hai gò má. Tôi ba mươi tư tuổi. Chồng tôi vẫn biến mất một cách lạ kì. Chẳng có một dấu vết nào chứng tỏ rằng anh ấy đang tồn tại, dù chỉ là ở cách tôi hàng ngàn kilomet đường chim bay. Tôi không thể hiểu nổi điều đó. Nhiều lần, tôi tự mình tìm kiếm manh mối, hỏi han, nhưng vẫn vô vọng. Chồng tôi, sẽ không bao giờ phản bội tôi. Mẹ chồng tôi đã cấm cửa anh ấy nếu phạm lỗi. Mẹ không chấp nhận những linh hồn lạc lối. Mẹ dạy thế. Mẹ bảo phải giữ lấy linh hồn. Ánh sáng luôn luôn ở phía mẹ. Ánh sáng bay lên vũ trụ thẳm sâu khôn cùng trong đêm cuối cùng bố tôi còn ở nhà, sau tuần chay của mùa phục sinh.

Hai bàn tay tôi, đã đầy những vết sẹo ngang dọc. Máu khô dần. Tôi chỉ thấy chúng trắng hếu như bông tuyết. Tôi bắt đầu tập đếm. Tôi không đếm cừu. Tôi đếm những con số. Tôi đếm những mùa phục sinh. Tôi đếm thứ tự của tuần.
Thứ hai, máu chảy
Thứ ba, chảy máu
Thứ tư, máu lại chảy
Thứ năm, lại chảy máu
Máu không ở trên những ngón tay nữa. Máu từ đâu đó ùa về khiến lồng ngực tôi đau thắt. Thứ sáu, tôi mệt mỏi, nằm xuống chiếc giường cưới và nhắm mắt lại, tay đấm ngực thình thịch: lỗi tại tôi, lỗi tại tôi. Thứ sáu, phải rồi, ngày tôi mất đứa trẻ. Giọt máu của tôi và anh.
Thứ bảy, mẹ bảo, hãy về với mẹ, mùa này lúa trổ, mùa này nhiều hoa đỏ.
Chúa nhật, tôi quyết định đến nhà thờ, làm dấu thánh và xưng tội trong căn phòng kín. Ở phía bên kia là ai? Là đức cha nào tôi không biết. Tôi đã kể lể nhiều lắm. Câu chuyện của tôi dài lắm. Vị linh mục lặng yên lắng nghe tôi nói. Không nhân danh cha và con và thánh thần để thứ tha tội lỗi. Loài người, khi chúa tạo ra, phải chăng vốn đã quá nhiều tội lỗi. Tôi nhìn thấy một thứ ánh sáng khác trong mắt mình. Lạnh lùng và trắng như bông tuyết. 

***

Một ngày cuối mùa đông. Tôi đến nhà thờ vào chúa nhật như thường lệ. Nghe vài vị quản xứ loan báo tin mừng, rằng: vừa có một đức cha từ thánh đường Vatican về rao giảng. Tôi háo hức như những con chiên ngoan đạo khác. Nhưng, khi nhìn thấy trên bục đọc sách thánh là bóng hình quen thuộc của kẻ đã biến mất không một dấu vết. Tôi giật mình, chân tay tê dại. Trên vai tôi, cây thập giá oằn xuống. Tôi khóc nấc giữa thánh đường ngày chúa nhật.
Tội lỗi hay ơn gọi? Mẹ ơi. Chúa ơi.
Người đàn ông đó là chồng tôi. Rõ ràng là anh ấy. Tôi không thể nào nhìn nhầm được. Đôi mắt to và sâu thẳm của người có đạo.
Tôi bắt đầu nghĩ về việc sẽ xưng tội đều đặn hơn mỗi ngày trong tuần.
Thứ hai, xưng tội
Thứ ba, xưng tội
Thứ tư, xưng tội
Thứ năm, xưng tội
Thứ sáu, xưng tội
Thứ bảy, xưng tội
Và chủ nhật, tôi vẫn tiếp tục đến nhà thờ đó để xưng tội. 

Lịch xưng tội của tôi đều đặn đến nỗi các cha phải thay nhau trực ở căn phòng kín đã che bởi một bức vách. Những bí mật, những tội lỗi của tôi dần dần được tiết lộ ra hết. Các cha làm dấu thánh liên tục, không kịp thở và nói lời tha thứ thay chúa. Tôi muốn như thế. Tôi muốn người đàn ông mặc áo cổ cồn trắng của tôi phải lắng nghe tôi đếm những mùa phục sinh, đếm những ngày tháng tôi bị chảy máu. Ai dám chắc rằng kẻ đang đứng bên kia chưa bao giờ phạm lỗi? Ai dám chắc những người đang xưng tội như tôi sẽ không thể phạm lỗi sau khi bước chân ra khỏi nhà thờ? 

Sau giờ xưng tội ở nhà thờ, tôi trở về căn nhà cũ rích, quen thuộc đến từng centimet vắng lạnh, hiu hắt. Con dao thái vẫn nằm một góc ngay bếp nấu ăn. Tôi bắt đầu nghĩ đến một trò chơi mới dành cho riêng mình. Nó sẽ tạo cảm hứng hoan hỉ, phấn khích. Nó sẽ khiến tôi bớt đau đớn hơn. 

Tôi thức dậy từ rất sớm. Đi một vòng qua những con đường cũ. Đến nhà thờ lúc tám giờ. Trở về nhà sau bốn mươi lăm phút. Và, bắt đầu cầm con dao thái lan lên, gọt táo. Đều đặn mỗi ngày. 

Thứ hai, tôi cắt một nhát vào vỏ táo, một nhát vào ngón tay cái. Thứ ba, tôi cắt một nhát vào vỏ táo, một nhát vào ngón tay trỏ. Thứ tư, tôi cắt một nhát vào vỏ táo, một nhát vào ngón tay giữa. Thứ năm, cũng vậy, ngón tay áp út. Chiếc nhẫn đã được làm phép thánh tôi vẫn đeo, không tháo ra. Chiếc nhẫn dính bệt máu.Thứ sáu, đến phiên ngón út. Thứ bảy, tôi vốc một nắm thuốc ngủ vào miệng và nằm xuống giường, bay trong những giấc mơ. 

Chúa nhật, tôi sẽ tỉnh lại và tiếp tục đến nhà thờ vào lúc bốn giờ chiều. Âm thanh của tiếng chuông nhắc nhở tôi về những mùa chay, về những tội lỗi. Tôi bỗng nhớ mẹ, nhớ bố, nhớ cánh đồng có biết bao người đã nằm xuống. Tôi bỗng nhớ mình của một thời vụng dại xa xưa. Và, tôi cũng nhớ cả giọt máu chưa thành hình của mình. Bây giờ tôi đang vác một cây thập giá khác, nặng lắm. Cây thập giá nhân sinh. 

Chồng tôi không giống bố, không thể học bố. Phải, anh ấy khác bố điều đó, cái giấc mơ từ những ngày ấu thơ khi anh nói về nó với ánh mắt sáng lấp lánh kì lạ. Đôi khi, đức tin được nuôi dưỡng từ bóng hình của một vài ảo ảnh nào đó. Chỉ vì một lời hứa trước thánh đường vào lúc năm giờ sáng, mà anh ấy trở thành chồng của tôi bây giờ. Tôi nhớ lời mẹ: “Con người phải bới đất nhặt cỏ”. Tôi bắt đầu bỏ thói quen gọt vỏ táo theo ngày, hoặc cắt vào từng ngón tay đến chảy máu. Người ta, có những cách để xưng tội tốt hơn ngoài việc làm dấu thánh: nhân danh cha và con và thánh thần ở nhà thờ. Tôi sẽ bới đất nhặt cỏ, sẽ vác cây thập giá của chính mình đi khắp thế gian để xưng tội cho tất cả loài người. 

***

Mùa hè năm đó, khu sinh hoạt của dòng chúa cứu thế bị lửa bén, hơn một nửa bức tường hóa thành màu xám tro. Phòng xưng tội cũng bị cháy xém. Nơi đám đất khói bụi đen nhẻm, vẫn còn một cây bông gạo đỏ như máu. Vị linh mục trẻ hình như đã rời giáo đường. Tôi chỉ là một linh hồn lang thang cô độc giữa những con đường, vài góc kí ức vừa quen vừa lạ. Tôi lạc lõng tìm kiếm điều gì đó xa vời trong hư vô, cát bụi. Tôi vẫn đều đặn đếm thứ tự của ngày tháng vào mỗi tuần chúa phục sinh. Nhưng, chàng vẫn không hề quay về đón tôi như đã hứa. Tôi hoang mang nghĩ đến lời một cha xứ: “Con sẽ đi đâu, ngoài thế giới này?”. 

Thần cây đa, ma cây gạo. Nhưng hình như, chỉ dành cho những linh hồn chưa được cứu rỗi. Tôi trân trân đứng trước cây gạo, bất giác nhìn xuống mấy ngón tay mình, chúng bung xòe và đỏ lòm như hoa. Liệu sự sống này có phải chỉ thay đổi mà không mất đi như lời kinh cầu nguyện khi những linh hồn bắt đầu rời khỏi dương thế, như bố tôi ngày ấy? Liệu có phải Chúa chỉ tạo cho con người một thế giới khả tử mà tôi vẫn chẳng thể nào đoán định được bất cứ điều gì? 

Chủ nhật cuối cùng. Ngày Chúa nghỉ ngơi. Nhà thờ chưa được xây dựng lại. Chồng tôi vẫn chưa về. Tôi quyết định rời khỏi thành phố này. Biết đâu, tôi sẽ tìm thấy một thế giới khác. Có thể nơi đó, Chúa sẽ vẫn làm việc vào ngày chủ nhật. Ngài sẽ cho tôi biết một vài dấu hiệu. Có thể nơi đó, tôi không phải đắn đo khi bắt đầu một buổi xưng tội của mình. Và, cũng có thể nơi đó, tôi chẳng bao giờ phải sợ hãi mỗi lần nhìn thấy máu. 

Trần Băng Khuê

Trần Băng Khuê

Trần Băng Khuê, born in Vietnam in 1982, lived for a period in Auckland, New Zealand. A talented writer and an aspiring artist who currently lives and work in Huế, Vietnam.

Nguyễn Thị Phương Trâm, the blogger, poet, and translator, was born in 1971 in Phu Nhuan, Saigon, Vietnam. The pharmacist currently lives and works in Western Sydney, Australia.

imagine

A short story in Vietnamese by Nguyễn Văn Thiện
Translator: Nguyễn Thị Phương Trâm 
Art: Đinh Trường Chinh

Imagine

The Nation placed in the palm of my hand, my fingers slowly wrapped around it, me holding tightly onto the Nation as though it was my lover. The chaos ensued inside my fist. Clobbering of sledgehammers, frantic eddies in the ponds, lullabies, yearnings of the heart, singing softly, laughing wistfully. I tightened my hold and louder were the clambered sword fights, locomotion, pounding heart beat, teasing, moans… The tighter my fist the louder it got, the shrieking, bellowing, screeching as though a bridge was collapsing, flipping over cars, homes were burning, everything was in flames. Triggered by the onslaught of sound, I tightened my jaw, grinding my teeth, my hold was stronger than ever. The explosions in my hand were thunderous, earthquakes, tsunami, devastation.

I loosen my fist to take a peek inside, like a child trying to hold onto a tiny cricket. Everything was upside down, it was a war zone. A mother was collapsed by her sick child’s bedside, the child curled up like a white innocent question mark, now and then, the question mark would spasmodically cough. Nearby was a toothy pearly grin of a youth in a blue shirt. In the middle of the floor, a fisherman, his face sunburnt, black like the bottom of a charcoal pot, the bandage around his head was soaked with blood. In his hand was a piece of torn sail or banner. An elderly man bent over lugging a gùi on his back loaded with woodchip quietly walked away. On the road, there’s a burning car, it was blackened by the smoke. Haggard and confused people huddled together, pointing at this and then that…

I opened both of my hands. Crumbling pieces of land fell out. The yellow pebbly soil of Móng Cái, the Bazan red earth of the Western highlands, the alluvial loose soil of Cà Mau. The rivers slipped down from the web between my fingers. Kỳ Cùng river, Ba river, Hậu river. Through my fingers fell pieces of the forest. The Northwest Iron woods, the West highland jungle of giant Crape-myrtles, the Southwest Melaleuca forest. My mother’s words were in my right ear: Hold onto it child, close your fingers, otherwise there will be nothing left… My father’s quiet words in my left ear: Hold on tightly child, otherwise there won’t be anything left… But I was afraid. Holding on meant I had to endure the assault of these noxious sounds. Opening my hands, meant all that was dear to me, would slowly slip away, through my fingers…

I didn’t have the strength to write down in words the appellation of what I had witnessed, I didn’t have the strength to sit at my desk and scribble on blank pieces of paper all night. I drew instead, an elephant, and as soon as I stopped drawing, the elephant slowly stepped from the page, off my desk, and left me alone in my room. I drew a bird, and in the last stroke of the lead, the bird quietly lifted its wings from the pages and flew out of the window of my room. I drew a wooden idol, and in the last stroke of the pencil, the wooden idol had also stepped from the pages and exited through the door of my room. I was about to draw the emperor, but the feeling had filled me with dread! I knew eventually even the emperor would leave me as well. And I will be alone again. I drew myself, and in the last stroke of the pencil, I saw myself rising from the pages before heading for the door. How could that be, how am I gone? What did I do wrong, all I wanted was the truth, all I wanted was the ability to separate fact from fiction? Slamming the pencil on the wooden desk, I cried out for myself, my throat was hoarse: “Don’t, don’t leave me, please don’t…”.

Everyone and everything that I loved was gone. I was alone. I dropped my hands, not holding on, letting go, I gave up, my hands were no longer that of the living. The lines in my palms broke into random sections, without direction. There were wild elephants, birds flying, wooden idols, emperors, then there was me, leaving, there were all these goodbyes… I wanted to talk to them, so I could ask: “Why would…?” In the middle of the night, or has time ceased to exist. The moonlight was visible, filtered through the dense fog. I found myself at the door looking out, surprised to find the manifestations of my drawing, each character lined up quietly, serious and sad in my front yard.

The elephant through watery eyes: “We tried to run from them…”

The birds’ piercing eyes stared at me as they chirped: “We’re being hunted..”

The confused wooden idols: “We were bullied…”

I shouted with resentment: “We were deceived…”

They spoke up all at once, whining, upset.

I asked: “Who or what is doing all the chasing, hunting, bullying, and deceiving?

In unison, they said: “The emperor!”.

But, I didn’t have a chance to draw the emperor? In unison, they said: “There’s still an emperor!”. I asked: “Where?”. They answered: “He’s in shadow!”. Their voices trembled with fear. Shaking in the dense fog, trembling in the moonlight. No, how could there be an emperor, I couldn’t draw the emperor, I was too scared. Flinging my front door wide open, I stepped outside to investigate, what if they were right. My eyes strained, I searched all corners of the fairly large garden mostly in the dark. I checked beneath the looming shadows of the trees, bushes, overhanging vines, inside the rainwater barrels, chicken coop, and dog kennel. There was nothing. I had a second look to make sure, still, there was nothing. Annoyed, I shouted: “Emperor, where are you?”. My voice broke like falling pebbles as it dispersed through the dense fog. The elephant, bird and wooden statue after all the crying and whining, were now fast asleep around my front door, as though hypnotized. The poor things! The poor genteel things, they would never hurt anyone!

I was sure, for instance, that if I did find the emperor hiding somewhere in the garden, I would place him in my palm, and I would proceed to slowly crush him. Echoing from inside my fist would be the sound of constant fancy parties, conniving  plots and conspiracies? The sound of gold clanking and painful seedy pounding of flesh upon flesh and mattresses? The hard sound of power or nefarious mumble of vile cowardly barter and sales of human souls?

Then I will open my hand to see what will fall out. Royal edicts, imperial decrees piled up, an erection of power or crumbling swords, rotten to the bone? Scented impertinent golden dias or wood and rocks ground down like pig’s feed? Or tales of folklore no one cares to read anymore?

I don’t know since I’ve never drawn an emperor.

Nor have I ever met the emperor.

Hence, I will have to place the Nation in my hand, I will slowly wrap my fingers around it, and I will squeeze, I will hold on…/

_____

June 2020

Tưởng tượng

Truyện ngắn Nguyễn Văn Thiện

Tôi đặt Đất nước vào lòng bàn tay rồi từ từ nắm chặt lại, như cách những người đang yêu nắm lấy tay nhau. Cả một mớ hỗn độn đang vẫy vùng trong đó. Tiếng guốc khua, tiếng ao hồ gợn sóng, tiếng ru con, tiếng thổn thức của trái tim, tiếng hát nho nhỏ và tiếng cười mơ hồ. Tôi nắm chặt hơn chút nữa, tiếng dao kiếm va chạm, tiếng động cơ, tiếng tim đập mạnh, tiếng cười đùa, tiếng rên rỉ kêu than… Tôi bóp chặt tay, tiếng ré, tiếng gào, tiếng thét như sập cầu như lật xe, như cháy nhà cháy chợ. Bị kích động bởi những âm thanh mạnh, tôi nghiến răng bóp chặt. Âm thanh từ bàn tay phát ra như sấm sét, kinh thiên động địa. 

Tôi mở tay ra, nhẹ nhàng như một cậu bé với bàn tay đang giam giữ một con dế nhỏ, và ghé mắt nhìn vào. Những hình ảnh chồng chéo như một bãi chiến trường. Một người mẹ gục đầu bên giường bệnh của con, cháu bé nằm co như một dấu hỏi màu trắng, lâu lâu, dấu hỏi lại ho và quằn quại. Bên cạnh là một hàm răng trắng nhởn đang nhe ra cười của một cậu thanh niên mặc áo xanh. Giữa đất, một ngư dân mặt đen như đít chảo với dải băng thấm máu quấn trên đầu. Trên tay ông ta là một lá buồm hoặc lá cờ đã bị rách. Một cụ già còng lưng gùi một đống củi lặng lẽ bước đi. Trên đường, một chiếc xe cháy trụi, đen thui. Một nhóm người mặt mũi hốc hác tối tăm đang đứng vây quanh, chỉ trỏ…

Tôi xòe hết mười ngón tay. Những vạt đất rụng rơi lả tả. Đất sỏi vàng Móng Cái, đất đỏ bazan Tây nguyên, đất phù sa Cà Mau. Những dòng sông trôi tuột xuống dọc kẽ tay. Sông Kỳ Cùng, sông Ba, sông Hậu. Những vạt rừng rơi xuống kẽ tay. Rừng lim Tây bắc, rừng bằng lăng Tây nguyên, rừng tràm Tây nam bộ. Mẹ nói bên tai: Nắm tay lại đi con, không thì sẽ không còn gì… Cha nói nhỏ bên tai: Nắm tay lại đi con, không thì sẽ không còn gì… Nhưng tôi không dám. Nắm tay lại, tôi bị những âm thanh cuồng nộ kích động. Mà xòe tay ra, lại trôi tuột những hình ảnh thân thương…

Không đủ sức gọi tên những điều mình nhìn thấy, tôi ngồi lại bên bàn vẽ những nét nguệch ngoạc lên giấy, trong bóng đêm. Tôi vẽ con voi, xong những nét cuối cùng, con voi chậm rãi bước ra khỏi phòng. Tôi vẽ con chim, xong những nét cuối cùng, con chim lặng lẽ bay ra khỏi phòng. Tôi vẽ tượng gỗ, xong những nét cuối cùng, tượng gỗ cũng đi ra khỏi phòng. Tôi định vẽ một ông vua, nhưng không dám! Tôi sợ những ông vua trước sau rồi cũng sẽ bỏ ra đi. Cuối cùng, tôi vẫn một mình. Tôi vẽ tôi, xong những nét cuối cùng, tôi cũng đứng dậy bỏ đi. Có lẽ nào, ngay cả tôi cũng đã bỏ tôi đi? Tôi đã gây ra lỗi gì, hay chỉ vì đã trót muốn nghe những âm thanh thật, nhìn những hình ảnh thật của cuộc sống này? Tôi buông bút, gọi theo mình, giọng khản đặc: “Đừng bỏ lại, tôi, ơi…”.

Những thân yêu tin cậy đã bỏ đi hết rồi. Còn mỗi tôi trong căn phòng hoang vắng. Bàn tay tôi thõng xuống, không nắm không mở, như tay người chết. Những đường chỉ tay đứt nối một cách rối ren,loạn xạ. Này thì voi hoang, này thì chim trời, này thì tượng gỗ, này thì vua chúa, này thì là tôi, này thì chia ly, này thì tan rã… Tôi muốn gặp họ, để hỏi một câu, chỉ một câu thôi: “Vì sao lại…?” Có lẽ phải nửa đêm, hoặc là thời gian không còn trôi nữa. Bóng trăng cũng đặc lại trong sương. Tôi mở cửa phòng nhìn ra, kinh ngạc thấy những bức tranh của tôi đứng xếp hàng ngoài đó, lặng lẽ, u buồn. 

Voi nói bằng ánh mắt ngân ngấn nước: “Chúng tôi đã bị xua đuổi…” 

Chim nói bằng ánh nhìn cong vút: “Chúng tôi đã bị truy sát…”

Tượng gỗ nói bằng thớ thịt não nề: “Chúng tôi bị cưỡng bức…” 

Tôi nói bằng lưỡi cong như chiếc muỗng: “Chúng tôi đã bị lừa dối…” 

Tất cả đồng thanh cất tiếng, kể lể, than vãn. 

Tôi hỏi: “Ai, ai đã xua đuổi, ai đã truy sát, ai đã cưỡng bức, ai đã dối lừa?” 

Tất cả đồng thanh: “Vua!”.

Nhưng, tôi đã kịp vẽ vua đâu, tôi chưa vẽ vua bao giờ mà? Tất cả lại đồng thanh: “Vẫn có vua!”. Tôi hỏi: “Ở đâu?”. Họ trả lời: “Trong bóng đêm của khu vườn!”. Giọng nói của họ toát lên vẻ sợ hãi. Họ run rẩy trong sương, run rẩy dưới trăng. Không lẽ nào, ở đây lại có vua, trong khi tôi chưa vẽ vua bao giờ? Tôi đẩy cửa bước ra ngoài, tôi phải tìm thật kỹ xem, biết đâu điều này lại là sự thật. Tôi căng mắt ra nhìn vì khu vườn khá rộng và tối. Nhìn vào trong hốc cây, trong bụi cỏ, dưới tán lá, trong thùng đựng nước, cả trong chuồng gà, chuồng thỏ. Không thấy. Tìm lần nữa, vẫn không thấy. Bực mình, tôi gọi to: “Vua ơi, vua ở đâu?”. Tiếng của tôi vỡ ra như sỏi, tan trong sương đêm. Bọn voi, chim và tượng gỗ sau một hồi khóc than kể lể đã đứng ngủ ngay trước cửa, như bị thôi miên. Nhìn mà thương lạ! Những hình hài hiền lành ấy, chúng đã bao giờ làm hại ai chưa?

Tôi chắc chắn, giả sử bây giờ tìm được vua đang nấp đâu đó trong khu vườn này, tôi sẽ đặt vua vào hai bàn tay và bóp chặt. Từ trong đó, sẽ vọng ra nhưng âm thanh dặt dìu đài các yến tiệc hay tiếng thì thầm của những thủ đoạn mưu toan? Sẽ là tiếng vàng sắt chen nhau hay tiếng gối chăn đau buốt? Tiếng hùng cường cứng cỏi hay tiếng đê hèn thỏa hiệp thì thào đổi chác, bán mua?

Rồi tôi sẽ xòe mười ngón tay ra xem cái gì sẽ rơi lả tả. Những ngự chuẩn ngự phê dồn dựng hùng cường hay những bảo kiếm nát tan, long bào hắc ám? Là sừng sững ngai vàng hay gỗ đá vỡ ra như cám? Hay chỉ là một dòng chữ cổ xưa không còn ai đọc được?

Tôi không biết, bởi tôi chưa từng vẽ vua bao giờ. 

Tôi cũng chưa từng gặp vua bao giờ.

Vì vậy, tôi lại đặt Đất nước vào lòng bàn tay rồi từ từ nắm chặt lại…/


Nguyễn Văn Thiện
Born: 1975
Home town: Anh Sơn – Nghệ An
Master in Comparative Literature and Critical Theories
Currently a high school teacher, and a prolific writer.
Editor of Chư Yang Sin (Đắk Lắk) Art and Literary Journal.

Nguyễn Thị Phương Trâm, the blogger, poet, and translator, was born in 1971 in Phu Nhuan, Saigon, Vietnam. The pharmacist currently lives and works in Western Sydney, Australia.

The Blues upon the barb runners

A short story in Vietnamese by Trần Băng Khuê
Translator: Nguyễn Thị Phương Trâm
Translation published first on litviet.net


The Blues upon the barb runners

1.

I saw a black patch of forest, on a sheath of white chiffon.

Then, it was gone. Perhaps, my eyes were tired. Or perhaps, the painting within has been rubbed out so often there was no way I could straight away make out the strokes, the colours together within all the strange illusion.

He’s a writer who has given up writing. He chose the arts to feed his soul. He began drawing after many of his dreams have fallen through the cracks. All of his inspiration shall no longer be in the form of words. They shall be displayed for instant-on canvas, that’s what I believed.

He paints a lot of trees, forests.

I remember a portrait of “a burning forest”. The first time I saw it, I felt as though it was trying to take all that is my spirit, an intense delusion, truths and lies, somewhere there in between. It made me question my existence looking at it. At that moment only the painting was alive. Or did I see myself inside the painting. The flames were burning.

I have to continue with the black dots in the burning forest. They were both light and dark, very peculiar. A few rows of trees escaped the fire, dotted with shades of green; I could still see them clearly in my mind. Besides the black spots, everything else was a blur. I decided to enlarge the picture so I can scrutinise the painting; the black dots gradually became more transparent, revealing itself. I recognized the shape of a dead person from a thousand years ago. 

One figure, then two, the number gradually multiplied, exactly like black strokes of paint on bleach-white linen spreading the colours of mourning wildly like this morning. I was a witness to these mourning colours. They were in strokes, passing in front of me, behind me. They haunt me. They overwhelm me, pressing. Wary, I mumbled, “what are these black spots on the white canvas? Are they the representation of the living in the forest”. Follow is a white shroud over the face of someone in an ambulance; the body coming home to its family. Death of a soul departing shouldn’t be imminently frightening. Death, in the blink of an eye, hides beneath the furrowed brow of the living (left behind).

Aspects of the paint were rolling around in my head, a familiality close to my heart. Yet only until now, I’ve noticed how I’ve deceived myself most devastatingly. They’re not the usual black dots like beauty spots on the eyelids of a woman, that would determine her fate. People especially. People presently. People at the centre. Like the great thinkers over the last centuries have concluded: “the people at the centre of the universe”. No matter how big the universe, no matter how infinitely it would still revolve around this mystical mind of humanity. A shame really, I’ve chosen to point out the black dots on the white canvas to ponder about the shape of humanity, resulting in other wavering disappointment within myself. They are dotted in black in a forest in shades of green, like the shape of a person, turning into target boards, arranged between the rows of trees.

These kinds of thoughts sadden me. But, the image I happened upon of the stretcher pulled out from the ambulance this morning near the cafe was more depressing—the shroud over the face. The white linen canvas that the writer slash artist I’m acquainted with often used to paint with, they have something in common. He uses either black or red paint. He painted all that one would call defects of humanity, that is in all living things. It turns out, now I know, humanity doesn’t appear exactly in a way that is in accordance with our thoughts or our imagination. It was clear, the description of his thoughts on the framed linen cloth is always folded over in parts. As though the scratches have never healed. The idea of a writer not wanting to use words to write sometimes lives very well on painting. The black dots. They are like target boards in a shooting academy that has been numbered accordingly. The lines of light green trees. A light blue sky. But, the sunlight was a blaring yellow, so poignant it hurts the eye.

I know, the summer sunlight is always a blaring yellow, sap melting. No one wants to look up at a sap melting Sun. All gooey. After leaving the cafe that morning, I consolidated my thoughts of the stretcher and the white shroud on the face of the lifeless body. I returned home, rounding up the black dots on the painting freshly painted by the artist. They indeed remind me a little of a patch of forest and a huge storm that had passed by here. A summer storm. The storm in the painting was dabbled with faces of people or demons in black oil paint. 

Tonight, I will turn the volume low, me and me alone in the dark looking for the light. I will carefully listen to every note in Mass in B Minor, a free-flying piece by Bach at my desk. There, the world belongs to me. Tonight, I shall listen to it and wait for the black dots to fold over, break up nicely or crack open, a void of the strokes of fresh paint yet dry, upon the whiteness of a new painting, just completed by the artist slash writer. An idea can start from there. Even as it’s figuratively how he implemented his work. Summer. The year troopers were carried upon stretchers, faces covered with white shrouds. Blaring wilting yellow sunlight. The beady dots of mystical colours have turned into colours of stray cats’ eyes in the dark sound night in the sky.

“to nurture death. Acrylic on linen. 100x80cm”.

2.

Last week I wrote about a painting shot to death in a forest. There has been any critical feedback from anyone; it’s a small curiosity, but, I wanted to implement something by choosing an objective for a story. It was a legitimate worry. These are not comfortable emotions. Exactly how I had once written about a similar incident. For instance, a bottle trapped inside a lemon yellow alcohol bottle or a bunch of caterpillars imprisoned inside a jar. Even after that, no one gave me any feedback either. Or also when they did, it was lacklustre.

The nagging returning feeling continued to plague me, even though there was no single feedback about the painting shot dead in the forest after sending it to someone I trust. An older friend was still signing Giã day…month…year, but after the exchange, there was no word from him. He’s someone who knows how I like to conjure up fancy bold letters to convey a message hidden under the disguise of harsh life in the mind of the public.

It’s been more than a week, and I’ve not made a mention of the painting shot dead in the forest. I believe I should leave it for someone else to continue the delusion or “to nurture death” upon the white chiffon sheath. But, tonight, I woke up suddenly, with images of the painting. I thought about my creation of death. And, I also wanted to know the content of the feedback. Even though it was a singular query, why should a painting need to be shot dead? Or why is there a need to imprison a wall, as to why is there a need to seal caterpillars in pots or jars?

I thought about asking Giã about all this as well.

Giã has gone before me, in search and has experienced many adventures before we’ve met. Giã is inept at flipping any moment, enlightening any mood, mystically injecting beauty, holding onto still the naked bitterness, an intoxication without a need ever to set a foot upon the summit of any mountain.

I didn’t contact, or message, not even a single response after Giã asked me about the painting shot to death. I decided to stay silent. After an entire fortnight. In conflicting states of mind, I had resolved to write to Giã once I come out of the bout of melancholy. But then I never did, I remained silent.

One more night of restlessness passed by, and it was already the beginning of the third week.

Me being silent, not because I wanted to stay silent. Perhaps silence was the answer to my questions, the source of everything that takes place in this world. But in this case, has never been correct, the case of the painting being in constant danger. To be or not to be. Giã will understand why I’m silent. Sooner than later Giã will understand.

Tonight, I won’t hide in this room to ponder about the walls. I’ll spare a moment for a stroll around a new park in the middle of town. After some time it has been mysteriously covered up by community heads, suddenly it was opened, revealing, in the end, the bland hollow space. The row of trees there for years had disappeared without a trace. In its place a vulgar water feature, a statue, a raised stage and a crowd hovering around some cheap production.

Overwhelming was the disappointment. I tried to remember where they once were, the tall trees, the witness of vows of love for the young. They’ve disappeared. The silent bodyguards in my world have disappeared. It was difficult to describe this loss. Within the laden emotions, I couldn’t take more than a few more steps towards the water fountain, watching the squirting water rise then fall. I made up my mind to return to my rented room. After all, facing your own shadow, staring at a wall to imagine, using the wall as a huge projection screen. I may be able to imagine the tall trees. They shall exist as I know it. Right there, inside my head.

My room in the boarding complex is right next to a small church. Tonight, people are singing. Tonight, the trees are in songs—tonight, I’m listening to the high notes in a piece by Bach, Mass in B Minor in this church.

My room at the moment contains the wind, not the song. The wind is pounding at the window, as though someone was knocking. I unlatched the door, looked out and it was strange. The trees in the delusional forest in my mind began to pop up slowly in front of me. Before you know it, they were crowding through my window, sprouting roots, branches, leaves, and covering the whole room. Confidently the branches headed straight for my face, invaded the top part of my body. It turned out, like a parasite I’ve become a source of life, the life that’s been ripped from them by other people. I accepted it, silently receiving it. Because to me, they are like beautiful fresh lungs; they help me to breathe better at night. And, of course, I also love them, like the way Giã loves the paths in the village in a desolate place that’s of his own.

I know, the soil is no longer their home, soon, they shall, in turn, settle in the faces of people, roots anchored in human flesh to survive after having their life cut short. I thought about writing another piece similar to the painting being shot to death in the forest, after sending it to Giã, then wait for any kind of feedback from anyone that may have their hands on it. But I couldn’t do it. My tale of “a forest being assassinated” had ended with scattering thoughts after I had stepped away from that stripped bare park.

The crystal clear morning of the first day of the third week, those living around the new park discovered something odd, a forest growing upon a writer was ambushed and assassinated right inside his room at x district, y street, z corner.

3.

The barb runners unfocused like a wisp of smoke, disappearing into the motionless form already framed, in front of me a dying afternoon, a blanket of grey fell upon Domain hill. A small, pretty hill only six miles West of town, but far away from the familiar seafood I’m used to an entire sea apart. I don’t know why I love this little hill so much. There’s a tropical garden in the middle of it, where I’ve found fruits from home. But oddly, what I most look forward to and watch with interest are not the fruit trees, but the barb runner hidden in the oddly shaped clouds. 

Beneath the barb runners was a patch of a breathless sea mourning the fish floating bloated bleaching white the burning sunlit shoreline. I didn’t want to think about the boats turned upside down in sad frowns nestling at the back of the tiny fishing village. Leave me in peace, let me enjoy that endlessly clear blue, that barb runner, with it, fathom fragility, and find out where they were at in what unanimated place.  

The blues upon the barb runners rising in vicious waves forcing frothy white slaughter upon the shorelines away from the heart of an endearing sea somewhere within my yearning for eternal life. Ultimately, the sea shall endure, the Blue artist, through his eyes sown the seeds of the unmoving images, with a bunch of colours, drew dreams and hopes in bestowing symbolism. And, the blues may turn into a deep red like dried blood still hinting of the stench of dead fish, their eyes still wide open? I pretended to ask the Blue artist again, when shall there be an end to the constant sprouting of sadness from the bottom of the sea in our country?

He pointed at the unmoving image, then quietly disappeared into the dense night. Tomorrow will be a bright day. I reached over and turned off the light, in the whispers of flickering disappearing light in front of me, repeated once more the words of repentance from just before the flock of birds were lost in a flash in the chill.

“Tomorrow the sky will be blue and bright”.

Another barb runner threaded itself gently through my dream, settled quietly, sobbing, continued to connect, continued to string the blues, in every layer of beautiful display, full of undercurrents.

Who can live with mere dreams? Who can die from dreaming? The unmovable images inside the painting of the artist showed itself, in flickering sadness, to then disappear without a trace in my dream. Nothing left but the barb runners. They were thrown into the sky, turning into thousands and thousand squares of mesh. Squares of mesh framing the night, gliding across the sea, surrounding it, wrapping up the destinies, the dark faces, the thin boney white bodies, the hollow eyes deep as the chasm of hell, the waiting footprints of birds upon the shore. The barb runners never shall wrap themselves around the cold hardened iron faces like those on metallic cold coins.

All of them. The barb runners are still trying to rescue and restore the fragility of the blues in a bleak sky.

Gosh, my poor blues.

The bottom of the sea forever sound, sombre with regrets, the quiet nostalgia, refusing to leave me returning from a long-gone childhood. I have been chasing it, for a long time now, not wanting to bear the pain, not caring for dreams of smiling again sound within sleep at the depths of night. Yet, here I am, tossing around old memories dreaming of odd sadness, the blues, clear, clean. There, the school of small fish don’t have to gasp for air in seasons of suffocating air. There, the school of big fish don’t have to drift into shore, red-eyed in the shallow begging for help. Honestly, I can no longer hold back the words of anguish, “when shall this shimmering sadness, the blues at the bottom of my eyes cease to be”.

The net of night, draping in indescribable achings. The unmovable images continued to invade the spirits of those who sense them. The blues, in haunting dreams, hovered above the guy and me, with the face of a fish slowly crawling up the top of the mist in the distance, to then throw himself back into the bottom of the sea.

The long days are dense with sadness. Death climbing up into the sky, turning into barb runners, weaving a giant net, engulfing everything around the lifeless body in a painting by the artist – the writer named Blue. Nothing exists except for a painting in a boarding room in x town, y road, z corner.

June 2020

Nỗi buồn Xanh trên sợi dây gai

1.

Tôi thấy một khu rừng màu đen, trên nền tấm voan trắng. 

Sau đó, tôi không nhìn thấy nữa. Có thể, mắt tôi hơi nhòa. Hoặc, bức tranh đã bị bôi xóa quá nhiều những ẩn tượng khiến tôi không tài nào nhận diện được ngay lập tức về nét vẽ, nước màu cũng như tất thảy thứ ảo giác kì lạ này.

Anh ta là một nhà văn vừa bỏ nghề viết. Anh ta chọn hội họa làm nơi nương náu cho linh hồn mình. Và anh ta bắt đầu vẽ, sau một lần chết hụt với những giấc mơ. Tất cả mọi ý tưởng của anh ta sẽ không còn định dạng dưới form chữ nữa. Chúng sẽ được diễn tả trên khung vải bố chẳng hạn, tôi nghĩ thế. 

Anh ta vẽ rất nhiều về cây cối, về những khu rừng. 

Tôi nhớ, bức “Khu rừng cháy”. Lần đầu tiên nhìn thấy nó, tôi luôn có cảm giác rằng, nó đang cố tìm cách lôi kéo mọi linh thức của tôi tập trung vào sự mờ ảo, thật thật giả giả bên trong đó. Tôi đã từng hồ nghi sự tồn tại của mình khi ngắm bức tranh. Trong không gian này, chỉ có mỗi bức tranh tồn tại. Hoặc tôi thấy chính tôi ở giữa bức tranh. Những ngọn lửa đang cháy. 

Tôi phải nói tiếp về những chấm đen trong khu rừng cháy kia. Chúng vừa là ánh sáng vừa là bóng tối. Trông chúng rất kì quái. Vài hàng cây thưa thớt còn sót lại, điểm xuyết màu lá xanh nhạt, tôi vẫn nhìn rất rõ. Riêng, những chấm đen thì mờ ảo. Tôi quyết định phóng to màn hình, sau đó nhìn thật kĩ bức tranh, những chấm đen mới dần dần hiển thị không một chút giấu giếm. Tôi nhận ra cái bóng của kẻ đã chết từ ngàn năm trước. 

Một cái bóng, rồi hai cái bóng, chúng bắt đầu nhân lên, hệt như một vệt sơn đen quệt xuống nền vải bố trắng hoang hoải màu tang tóc. Như sáng nay. Tôi đã thấy, màu tang tóc ấy. Chúng đã quệt qua mắt tôi, ở phía sau lưng tôi. Chúng ám ảnh. Chúng khiến tôi thảng thốt, trĩu nặng. Tôi lẩm nhẩm nghi hoặc, “những chấm đen trong bức tranh trên nền vải bố trắng ấy là gì nhỉ? Chúng liệu có phải là đời sống hiển hiện trên mặt đất bây giờ, trong khu rừng nọ”. Tiếp đến, mới là một tấm vải liệm màu trắng đắp lên khuôn mặt và thân thể một kẻ vừa được chiếc xe cấp cứu của bệnh viện trả về với gia đình. Cái chết, nhiều khi không đáng sợ ở việc một ai đó vừa ra đi. Cái chết, chấp chới trong ánh mắt, núp níu dưới đôi lông mày nhíu lại của những người còn sống. 

Bức tranh nhập nhằng lẫn lộn trong não tôi một vài ý niệm, tưởng chừng như những ý niệm đó rất quen thuộc và không hề xa lạ chút nào. Vậy mà, trong khoảnh khắc này, tôi mới biết mình đang tự đánh lừa tri giác một cách thê thảm nhất. Chẳng phải là một chấm đen bình thường như những nốt ruồi số mệnh trên khóe mắt người đàn bà. Con người cụ thể. Con người hiển thị. Con người trung tâm. Như những cái đầu qua rất nhiều thế kỉ đã kết luận rằng: “con người là trung tâm của vũ trụ”. Hẳn thế, vũ trụ này dẫu có rộng lớn, vô biên đi chăng nữa vẫn chỉ xoay quanh bộ não thần kì của con người. Đáng tiếc thay, khi tôi chọn điểm nhấn là những chấm màu đen kia trên tấm vải bố trắng để ảo tưởng hóa về hình tượng con người, thì tôi lại thất vọng về một ảo giác khác đang chập chờn bên trong não mình. Chúng, những chấm màu đen trong khu rừng xanh nhợt kia, như một hình hài của con người, bỗng chốc trở thành hàng loạt tấm bia bắn, được xếp xen kẽ theo từng hàng cây. 

Thứ ý nghĩ này, làm tôi buồn rũ một chút. Nhưng, hình ảnh chiếc băng ca chuyển từ trên xe cứu thương xuống sáng nay mà tôi đã bắt gặp gần quán cafe ấy thì càng u ám hơn nữa. Tấm màn trắng phủ lên mặt người. Tấm phông trắng của khung vải bố mà anh nhà văn-họa sĩ tôi quen vẫn thường hay vẽ, chúng có gì đó tương đồng. Anh vẽ toàn màu đen hoặc màu đỏ. Anh vẽ toàn những hình thể khiếm khuyết của con người, của vạn vật sinh linh. Hóa ra, bây giờ tôi mới biết, con người không hẳn hiển thể ở một dạng nào đó theo ý niệm hoặc trí tưởng tượng của chúng ta. Rõ ràng, sự diễn tả ý niệm và ý tưởng của anh trên khung vải bố luôn gấp khúc. Như những vết xước chưa bao giờ liền sẹo. Ý tưởng của một nhà văn không muốn dùng chữ để viết đôi khi lại sống rất tốt trên một bức tranh. Những chấm đen. Chúng như những tấm bia trong trường bắn đã được đánh số thứ tự. Những hàng cây xanh nhợt. Một bầu trời xanh nhợt. Vậy mà, nắng thì vàng vọt, ám ảnh đến đau cả mắt. 

Tôi biết, nắng mùa hè bao giờ cũng vàng vọt và chảy nhựa. Chẳng ai muốn ngước mặt lên chỉ để ngắm một mặt trời chảy nhựa. Nhão nhoét. Sau khi rời quán cafe sáng, gom vào cái điểm nhớ hình ảnh của chiếc băng ca cùng với tấm khăn trắng phủ lên mặt người. Tôi trở về nhà, gom tiếp những chấm màu đen trên một bức tranh vừa vẽ của anh họa sĩ. Chúng quả thật khiến tôi nghĩ ngợi đôi chút về cánh rừng và những hàng cây nằm ngang dọc bởi một cơn bão lớn ghé qua nơi ấy. Bão mùa hè. Bão trong bức tranh có những vệt sơn dầu màu đen không rõ mặt người hay quỷ dữ. 

Đêm nay, tôi sẽ vặn nhỏ volume, tôi và chỉ một mình tôi trong bóng tối tìm kiếm ánh sáng. Tôi sẽ lắng nghe những nốt nhạc trong bản Mass in B Minor bay bổng của Bach bên cạnh bàn giấy. Nơi đó, thế giới thuộc về tôi. Đêm nay, tôi sẽ nghe nó và chờ những chấm đen gấp khúc, gãy gọn hoặc trầy xước, trống hoác với nét sơn mới chưa kịp khô, trên nền trắng một bức tranh mới, vừa vẽ xong của anh họa sĩ -nhà văn. Ý tưởng cũng có thể bắt đầu từ đó. Dù rằng, nó tượng hình bởi cái cách mà anh ta đang thực hiện. Mùa hè. Năm của những chiến binh nằm bất động trên một chiếc băng ca được phủ khăn trắng. Nắng vàng héo hắt. Những viên bi màu hạt huyền của chúng ta đã hóa thành mắt mèo hoang trong đêm sâu thăm thẳm của bầu trời. 

“nuôi dưỡng cái chết. Acrylic trên bố, 100x80cm”. 

2. 

Tuần trước tôi viết về việc một bức tranh bị bắn chết trong rừng. Không ai phản hồi gì, dù chỉ là một thắc mắc nhỏ, rằng, tôi muốn thể hiện điều gì từ cách chọn đối tượng cho một câu chuyện. Tôi nghĩ, tôi đang khá là lo lắng. Thứ cảm giác này không thoải mái chút nào. Hệt như khi tôi đã từng viết về những câu chuyện tương tự. Chẳng hạn, bức tường bị giam trong một chai rượu màu vàng chanh hoặc bầy sâu bị nhốt trong jar. Và sau đó, chẳng ai phản hồi gì về những thứ tôi viết. Hoặc nếu có, cũng rất nhạt nhẽo.

Cảm giác này quay trở lại quấy nhiễu tôi, khi tôi chẳng hề nhận được một sự phản hồi nào về bức tranh bị bắn chết trong rừng sau khi gửi nó đến nơi đáng tin cậy. Người bạn viết lớn tuổi của tôi, vẫn thường kí tên Giã ngày…tháng… năm khi hoàn thành tác phẩm thì lại lặng im. Hẳn là bạn hiểu câu chuyện tôi vẽ vời bằng vài ba chữ hoa mĩ nọ đã truyền tải được thông điệp ẩn giấu dưới lớp vỏ ngụy trang của một đời sống khắc nghiệt từ trong tâm tưởng tha nhân. 

Đã hơn một tuần, tôi không nhắc nhớ gì với bạn về bức tranh bị bắn chết trong rừng ấy nữa. Tôi nghĩ, tôi nên để cho kẻ khác tiếp tục làm công việc tưởng tượng hoặc “nuôi dưỡng cái chết” trên những tấm voan trắng. Nhưng, đêm nay, khi bất chợt tỉnh giấc, tôi lại nghĩ về bức tranh. Tôi nghĩ về việc tôi tạo ra cái chết của nó. Và, tôi lại mong muốn được nhận biết sự phản hồi. Dù chỉ là một câu hỏi duy nhất, tại sao phải bắn chết bức tranh? Hoặc tại sao phải giam hãm một bức tường, và tại sao phải nhốt bầy sâu mọt lại trong những bình những hũ kín có nút đậy? 

Tôi dự tính, sẽ gửi thắc mắc này cho Giã

Giã đã đi trước tôi, tìm kiếm và trải qua nhiều cuộc phiêu lưu trước khi gặp tôi. Giã biết cách để biến những hoá thể, của thế giới trở nên sinh động, đẹp huyễn hoặc một cách thần kì, kể cả đó là những đắng cay trần trụi, mê muội của giống loài mãi không thể nào chạm được cái gót chân đến đỉnh núi. 

Tôi không nhắn gửi, không liên lạc gì, không một tín hiệu trả lời khi Giã chủ động hỏi tôi về câu chuyện một bức tranh đã bị bắn chết. Tôi quyết định im lặng. Sau hai tuần trọn vẹn. Tôi ngụy biện rằng tôi sẽ viết cho Giã khi tôi qua cơn trầm uất này. Vậy mà, tôi lại tiếp tục lặng im. 

Thêm một đêm hốc hác nữa sẽ qua ngày đầu tiên tuần thứ ba. 

Việc tôi lặng im, không phải vì tôi muốn lặng im. Có thể lặng im sẽ là cách duy nhất để tôi tự thông suốt một vài thứ khúc mắc, hay nguồn cơn mọi sự trên đời. Dĩ nhiên, điều đó chưa hề đúng vào hoàn cảnh này, cái hoàn cảnh mà những bức tranh luôn luôn bị rơi vào trạng thái nguy hiểm. Tồn tại hay không tồn tại. Giã sẽ hiểu tại sao tôi lặng im. Sớm thôi, giã sẽ hiểu. 

Tối nay, tôi không ẩn náu trong căn phòng này để suy nghĩ về những bức tường. Tôi dành ra một chút thời gian để đi dạo quanh công viên mới hoàn thành ngay giữa trung tâm thành phố. Sau một khoảng thời gian bị những người có trách nhiệm với công trình cộng đồng quây bạt che giấu cho ra vẻ bí hiểm, đầy tính chất bất ngờ, cuối cùng công viên cũng đã phơi lộ một thân hình rỗng tuếch, nhạt nhẽo của nó. Những hàng cây cao lớn lâu năm ở đó tự bao đời, bỗng biến mất không còn bất kì dấu vết nào. Thay vào đó là một cái đài phun nước bèo bọt, một bức tượng, một cái sân khấu trò chơi với một đám đông đang vây lấy màn diễn rẻ tiền. 

Cảm giác hụt hẫng ùa tới. Tôi hồi tưởng lại vị trí của chúng, những hàng cây cao lớn đã từng chứng giám một lời thề nguyện cho tình yêu của người trẻ. Chúng đã biến mất. Những chàng vệ sĩ thầm lặng trong thế giới của riêng tôi đã biến mất. Thật khó để diễn tả cảm giác mất mát này. Tôi buồn đến nỗi không muốn dấn thêm dăm bước chân nữa để đến gần cái đài phun nước, nhìn những tia nước bắn lên tụt xuống. Tôi quyết định quay lưng trở về phòng trọ. Dù sao, đối mặt với cái bóng của mình, nhìn chằm chằm vào bức tường để hồi tưởng. Xem bức tường như một cái màn chiếu lớn. Tôi sẽ hồi tưởng về những hàng cây cao ấy. Chúng đã tồn tại như tôi biết. Ở ngay đây, ngay trong trí não tôi lúc này. 

Căn phòng trọ của tôi nằm kề một ngôi nhà thờ nhỏ. Đêm nay, người ta hát. Đêm nay, những hàng cây đang hát. Tôi lại nghe những nốt nhạc cao vút trong bản Mass in B Minor của Bach trong nhà thờ đó. 

Căn phòng của riêng tôi bây giờ, chỉ có gió không hát. Tiếng gió đập vào cửa sổ, hệt như ai đó gõ cửa. Tôi gạt chốt cửa, nhìn ra ngoài và tôi thấy sự lạ. Những khu rừng ảo ảnh lần lượt mọc lên trước mắt tôi. Chúng bắt đầu nhanh chóng len lỏi qua cửa sổ, trổ rễ thân, cành, lá, trùm kín cả căn phòng, rồi mạnh mẽ tiến thẳng vào mặt tôi, chiếm giữ từng phần trên cơ thể tôi. Hoá ra, tôi bây giờ lại trở thành thứ để chúng kí sinh sự sống đã bị tước đoạt của một bầy người khác. Tôi nhận lấy, tôi lặng im đón nhận chúng. Dù sao, đối với tôi chúng là những lá phổi hữu ích tươi đẹp, chúng khiến tôi dễ thở hơn trong đêm tối. Và, dĩ nhiên, tôi cũng rất yêu chúng, như cách mà Giã yêu những con đường làng trong miền hoang dã của riêng Giã vậy. 

Tôi biết, chúng đã không còn đất để cư trú, sớm thôi, chúng sẽ lần lượt tìm đến những khuôn mặt người, bám rễ lên thân người để tiếp tục sự sống bị tước đoạt. Tôi định viết một câu chuyện khác tương tự như bức tranh bị bắn chết trong rừng, sau đó gửi Giã, đợi sự phản hồi từ những ai đọc được nó. Nhưng, tôi không thể làm được nữa. Câu chuyện về “những khu rừng bị ám sát” của tôi chỉ mới dừng ở cái ý nghĩ vụn từ khi tôi bước chân ra khỏi công viên trần trụi đó. 

Buổi sáng trong lành của tuần thứ ba, những kẻ sống gần công viên mới xây dựng xong xì xào với nhau về việc họ phát hiện ra điều kì lạ, một khu rừng đã bị tập kích và ám sát rất nhanh gọn trên cơ thể một gã đàn ông viết văn ngay trong căn phòng trọ của anh ta trên phố x, đường y, ngõ z. 

3.

Sợi dây gai mong manh như một vệt khói mờ ảo, tan lẫn vào khối hình hài bất động đã được đóng khung trước mặt tôi trong một chiều nhạt nhòa bắt đầu phủ màu xám tối xuống đồi Domain. Một ngọn đồi nhỏ và đẹp nằm về phía tây thành phố cách khoảng sáu dặm đường, nhưng cách những hàng dương quen thuộc của tôi cả một đại dương. Tôi không biết tại sao tôi lại yêu mến ngọn đồi này. Phía bên trong chúng là một khu vườn nhiệt đới, nơi tôi có thể nhìn thấy những loài cây trái của quê hương. Lạ lùng thay, thứ mà tôi chăm chăm quan sát hoặc mong chờ một chút cảm giác nào đó không phải đám cây cối kia, mà chính là những sợi dây gai ẩn nấp trên các đám mây có nhiều hình thù kì lạ. 

Dưới sợi dây gai ấy là một mảng màu của đại dương ngờm ngợp hơi thở tang tóc mùa cá nổi trắng bờ nắng rát. Tôi không muốn nghĩ về những chiếc thuyền úp ngược hình cánh cung buồn sau lưng nhà ở một làng chài nhỏ bé nữa. Hãy để tôi lặng yên, ngắm nghía thứ màu xanh trong suốt này, sợi dây gai ấy, cùng với nó, tôi sẽ nghiệm ra những mong manh, và sẽ tìm biết được chúng đang nằm ở lằn ranh nào nơi hình hài bất động kia vậy. 

Nỗi buồn xanh chầu chực rồi dâng lên như cơn sóng dữ đang cố dồn nội lực tấp hết bọt trắng vào bờ đuổi xua cái chết khỏi lòng đại dương đáng mến của riêng tôi từ đâu đó trong những cuộc tồn sinh bất diệt. Hẳn là, đại dương phải sống, anh họa sĩ Xanh đã gieo mầm xuống hình hài bất động này bằng con mắt biết nói, bằng một nhúm màu sắc mong mỏi hi vọng như thứ người ta tưởng ban cho ý nghĨ về biểu tượng. Rồi, màu xanh liệu có thể hóa thành đỏ thẫm như giọt máu khô chưa hết mùi tanh nồng của những con cá chết không nhắm mắt? Tôi vờ vĩnh hỏi lại anh họa sĩ Xanh, liệu bao giờ mới hết những mầm buồn khổ đâm lên tua tủa từ đáy đại dương quê mình? 

Anh chỉ về phía khối hình hài bất động ấy, rồi lặng im trốn biệt trong bóng đêm vây bủa trùng trùng. Mai trời sẽ sáng. Tôi với tay tắt ngọn đèn, thì thào dưới làn ánh chớp vừa mới lùa qua trước mặt mình, lặp lại thêm lần nữa những từ ngữ sám hối lúc nãy với bầy chim vừa bay lạc trong cơn rét vội vã.

“Mai trời sẽ sáng và xanh”. 

Một sợi dây gai khác, mong manh xuyên qua giấc mơ tôi, nằm lặng yên trong giấc mơ tôi, thổn thức, kết nối và tiếp tục lùa nỗi buồn xanh vào từng nếp gấp của thế giới đẹp đẽ phô diễn, nhưng đầy sóng ngầm này.

Ai đã sống từ những giấc mơ? Ai sẽ chết bởi những giấc mơ? Khối hình hài bất động trong bức tranh của anh họa sĩ kia lại hiển thị, chập chờn chơi một vũ điệu buồn, rồi biến mất không một dấu vết trong giấc mơ tôi. Chẳng còn gì ngoài sợi dây gai ấy. Chúng được tung lên trời, hóa thành muôn ngàn mắt lưới. Những mắt lưới đóng khung trong đêm tối, lướt qua đại dương bủa vây những thân phận, những khuôn mặt đen, những cơ thể gầy guộc xương trắng, những ánh mắt sâu hoắm như hố thẳm địa ngục, những dấu chân chim chờ đợi trên bờ. Sợi dây gai không quấn quanh những kẻ mặt sắt thở rặt hơi đồng mê muội. 

Tất thảy chúng, những sợi dây gai ấy đang cố níu với, cứu vớt sự sống mong manh của một nhúm nỗi buồn xanh trên bầu trời ảm đạm. 

Ôi, nỗi buồn xanh đáng thương đáng tội của tôi. 

Đáy đại dương thăm thẳm, trầm đọng lại những tiếc nuối, những hoài vãng dịu dàng không chịu rời bỏ tôi đi từ tháng năm xa ngái nào đó một thời non trẻ cho đến tận bây giờ. Tôi đã đuổi theo nó rất lâu, rất lâu rồi, hòng không phải chịu đớn đau, hòng mơ lại nụ cười trong giấc mộng tràn dưới đêm sâu. Vậy mà, ngay lúc này đây, tôi vẫn phải đòng đưa với những gì đã cũ để mơ một nỗi buồn xanh khác lạ lẫm, trong suốt, sạch sẽ. Ở đó, bầy cá nhỏ sẽ không còn phải ngắc ngoải thở những mùa không khí chết. Ở đó, bầy cá lớn sẽ không còn phải trôi dạt vào bờ, mắc cạn giương đôi mắt đỏ cầu cứu. Thật tình, tôi đã không thể kìm chế lòng mình mà thốt lên lời than vãn, “nỗi buồn xanh này bao giờ mới thôi lấp lánh dưới đáy mắt tôi mỗi ngày”. 

Đêm bủa lưới, gieo rắc những cơn đau lạ kì. Khối hình hài bất động ấy vẫn chiếm giữ lấy linh thức của những kẻ cảm biết được chúng. Nỗi buồn xanh, ngờm ngợp trong giấc mơ ám ảnh của tôi là một gã đàn ông, thân người mặt cá đang chầm chậm trườn bò lên đỉnh mù sương heo hút, chỉ để gieo mình xuống đáy đại dương. 

Những tháng ngày dài trầm mặc. Cái chết leo lên đỉnh trời, hóa thành những sợi dây gai, đan bện một chiếc lưới khổng lồ. Chúng bắt đầu tung ra và bủa vây tất thảy mọi thứ hiện hữu bên cạnh một xác chết trong một bức tranh của gã họa sĩ – nhà văn có tên là Xanh. Chẳng còn bất cứ điều gì tồn tại. Chỉ trừ một bức tranh trong căn phòng trọ nằm ở phố x, đường y, ngõ z. 


Trần Băng Khuê

Trần Băng Khuê, born in Vietnam in 1982, lived for a period in Auckland, New Zealand. A talented writer and an aspiring artist who currently lives and work in Huế, Vietnam.

Nguyễn Thị Phương Trâm, the blogger, poet, and translator, was born in 1971 in Phu Nhuan, Saigon, Vietnam. The pharmacist currently lives and works in Western Sydney, Australia.

beheaded

A short story in Vietnamese by Nguyễn Văn Thiện
Translator: Nguyễn Thị Phương Trâm 
Art: Đinh Trường Chinh

BEHEADED

If you or I lose our head, it’s simple, all the senses connected to the brain, is lost. You can no longer hear, would that be a problem? Each day, what do you hear? Sweet whispers or brooding complaints, moaning ecstasy or angry retorts? You listen to people’s voices dog bark cat meow cicadas cars backfiring, anything else? Do you listen to the very last song, the nauseating age-old slogans over the public loudspeaker, anything else? The sound of the river springs coughing up of phlegm, the sound of the neighbours’ lovemaking in the middle of the day and so on. Now, to hear nothing again. Morning, nothing’s heard, noon drinking, nothing’s heard, night sleeping, nothing is also heard. Are you sorry? Do you miss it? Are you annoyed at all?

Now you can no longer see, would that be a problem? Each day, what do you see? The congested vehicles covered in grime and dust rushing around, always in a hurry. The bold faces of people standing on a pedestal lecturing about life with deceiving gums lips the size of a horse and the poison of snakes, anything else? You saw the mountains meadows whitewash in the rain rolling with skulls of those who had starved to death, the rivers blue-black or red in a twist moving back and forth. You saw the holes and what is rudely exposed or coveted fresh and beautiful, the plump lips rosy cheeks or the scruffy 5 o’clock stubbles, anything else? A hoard of people chasing after a burglar beating him to death, a hoard of people on their heads adorns the pale mourning cloth in the middle of the field and village. Now, nothing will ever be seen again. Morning came, nothing is seen, noon out there nothing, dusk you went to look, nothing. Are you sorry? Do you miss it? Are you annoyed at all?

Now you can no longer chew, correct? Each day, what do you munch? The pieces of bread eaten in a hurry between shifts, a piece of sweet roll from your childhood or a banquet of delectable delicacies? Do you chew on the crumbs of your memory full of pride devastatingly through those traumatic life-changing experiences? You masticate faster when you’re hungry and slower when you’re full, and frown as you chew when you’re faced with treachery and betrayal? A mouth was full of sweetness, a mouth full of hate. Now, nothing will ever be chewed again. Morning came, nothing is chewed, noon sitting alone not chewing, at night asleep, nothing is also chewed. Are you sorry? Do you miss it? Are you annoyed at all?

Now you can no longer talk, correct? Each day, what is your usual topic of conversation? The useless words of no value of no consequence, the harmless sociable words. You voice the kind words your father had taught you or voice what is obnoxious and crude? You fiercely defend a body not yet in the ground without reserve or some dark muddy puddle of nothing? The sound of bronze and steel, like a knife cutting into rock or cutting board constant chipping burned down your neighbour’s home? You spoke as though you’ve returned from nirvana or just crawled up from the nine realms of hell? Firm words, thoughtless words, abandoned to fate the feeble words. Now, nothing will ever be spoken of again. Morning came without a word, noon sitting under the eaves looking out, not a word, at night asleep, also not a word. Are you sorry? Do you miss it? Are you annoyed at all?

Now you have no feeling left, correct? Each day, what do you feel? You, blushing with the very first declaration of love, or the numbing embarrassment of when you’re caught secretly doing adults stuff? Stinging like you’ve been rubbed with salt when your friends accused you of treachery, those who crave life fears death, sell out their fellow human beings? Or your whole being swelling up with the news of a prize or some badge and swollen to the max with pride when you step onto the podium to receive an award. The tingling sensation at the soft touch of someone’s lips on your eyelids, or blinding pain from an ire smack across the face. Now, nothing will ever be felt again. Morning came, no feeling, at night asleep without a touch. Are you sorry? Do you miss it? Are you annoyed at all?

Now you have lost your head, correct? Each day, how do you use your head? Use it for breathing, for eating to talk to listen, to feel and to touch, correct? But if you have genuinely lost your head, then will your existence, your life, will it be affected at all? In the end, you’re still there, like a wooden moulding stump on the side of the road, evidence of an era in the history of humanity, of nations. You do not eat breathe smell nor hear, do not feel, then in history, a page is flipped, and you continue to reside in the blackness of the dark?

Hence, you need a head on your shoulders, to do what?

I need a head on my shoulders, to do what?

Tonight, I will sharpen my knife and will depart early the day after tomorrow morning.

May 2019

Chặt đầu

Nếu bạn hoặc tôi bị mất đầu, điều đó cũng không có gì đáng kể, vấn đề là ở chỗ, tất cả mọi giác quan được gắn trên đầu, đều bị mất. Bạn không còn nghe được nữa, có sao không? Mỗi ngày, bạn nghe những gì? Những thủ thỉ yêu thương hay giận hờn trách móc, rên rỉ khoái lạc hay mạt sát chửi rủa? Bạn nghe tiếng người nói tiếng chó sủa mèo gào ve kêu xe nổ, còn gì nữa không? Bạn nghe nốt những bản nhạc, những khẩu hiệu cũ mèm trên loa phường buồn ói, còn gì nữa không? Tiếng sông tiếng suối tiếng ho tiếng khạc, tiếng hàng xóm làm tình giữa trưa… Vậy mà giờ đây, không hề nghe được gì nữa hết. Sáng trở dậy, không nghe, trưa ngồi nhậu, không nghe, tối nằm ngủ, cũng không nghe. Tiếc không? Thèm không? Buồn bực không?

Bây giờ bạn cũng không còn nhìn được nữa, có sao không? Mỗi ngày, bạn nhìn thấy gì? Những chuyến xe hối hả ngược xuôi nhọc nhằn bụi bặm. Những măt người trâng tráo đứng trên bục cao dạy đời bằng môi mép của ngựa của lừa và rắn độc, còn gì nữa không? Bạn thấy những núi đồi trắng xóa cơn mưa lăn lóc sọ người chết đói, những dòng sông màu xanh màu đen hoặc màu đỏ oằn mình đi ngược về xuôi. Bạn thấy những hở hang lỗ mãng hay những e ấp xinh tươi, những má thắm môi hồng hay bơ phờ râu tóc, còn gì nữa không? Cả đoàn người đèn đuốc sáng trưng đuổi theo đánh chết thằng kẻ trộm, cả đoàn người chít khăn trắng trên đầu đi giữ ruộng giữ làng… Vậy mà giờ, không thấy được gì nữa hết. Sáng trở dậy không thấy, trưa ngồi nhìn ra không thấy, chiều đi tìm, không thấy. Tiếc không? Thèm không? Buồn bực không?

Bây giờ bạn cũng không còn ngửi được, phải không? Mỗi ngày, bạn ngửi thấy gì? Một mùi hương trên tóc trên môi trên hoa trên lá, nhẹ nhàng, dìu dịu, hay một mùi khét bốc lên từ bãi rác nghĩa địa đang giải tỏa dở dang? Bạn ngửi thấy mùi rượu mùi bia tràn trề sau những cuộc say, hay mùi thịt mùi da, mùi lông lá, mùi của những mưu toan đánh đổi hoặc chiếm đoạt, còn gì nữa không? Mùi của sắn khoai đói khát tóc cháy râu ngô trưa hè đổ lửa, hay mùi của trụy lạc xa hoa ba vạn chín nghìn… Vậy mà giờ, không ngửi gì được nữa. Sáng trở dậy không ngửi, trưa không ngửi, chiều đi tìm, không ngửi. Tiếc không? Thèm không? Buồn bực không?

Bây giờ, bạn cũng không còn nhai được nữa, phải không? Mỗi ngày, bạn thường nhai gì? Những miếng bánh mì vội vã lúc thay ca, một miếng bánh tuổi thơ đói khát hay một mâm sơn hào hải vị? Bạn nhai những ký ức vụn vặt đầy hãnh diện một cách thảm hại khi thời cuộc đã mấy lần dâu bể? Bạn ngấu nghiến khi đói và chậm rãi khi no, và vừa nhai vừa nhăn mặt khi bị phụ bạc hay phản trắc? Những miếng ngọt ngon, những miếng căm thù… Vậy mà bây giờ không nhai gì được nữa. Sáng ngủ dậy không nhai, trưa ngồi một mình không nhai, tối nằm ngủ, cũng không nhai. Tiếc không? Thèm không? Buồn bực không?

Bây giờ, bạn cũng không còn nói được nữa, phải không? Mỗi ngày, bạn thường nói gì? Những lời đãi bôi vô thưởng vô phạt, những lời xã giao không mất lòng ai. Bạn nói những lời cha chú dạy dỗ xoa đầu hay những câu khẩu dâm thô bỉ? Bạn hùng hồn bênh vực một xác chết chưa chôn hay một vũng bùn lầy tăm tối. Những âm thanh như sắt như đồng, như dao chém đá rựa chém thớt hay rủ rỉ rù rì mà cháy nhà hàng xóm? Bạn nói như là bạn lên đến thiên đường rồi mới quay về lại hay là mới chui từ chín tầng địa ngục lên đây. Có lời cứng cỏi, có lời huênh hoang, có lời mềm nhũn buông xuôi số phận… Vậy mà giờ đây không còn nói được nữa. Sáng ngủ dậy không nói, trưa ngồi bên thềm nhìn ra, không nói, tối nằm ngủ, cũng không nói. Tiếc không? Thèm không? Buồn bực không?

Bây giờ, bạn cũng không có cảm giác nữa, phải không? Mỗi ngày, bạn thường có cảm giác gì? Da mặt bạn đỏ bừng khi nghe lời tỏ tình đầu tiên, và tê rần khi bị người lớn bắt gặp bạn làm chuyện người lớn một cách lén lút. Cảm giác như bị xát muối khi bị bạn bè gọi là đứa tạo phản, đứa tham sống sợ chết, bán rẻ đồng đội? Hay là cảm giác tế bào giãn nở khi nghe tin mình đoạt giải thưởng này huy chương nọ và giãn ra hết cỡ khi bước lên bục nhận giấy khen. Cảm giác tê tái khi có một bờ môi lướt nhẹ trên mí mắt, hay buốt giá khi nhận một cái tát hờn dỗi vào má… Vậy mà giờ đây không còn cảm giác nữa. Sáng ngủ dậy, không cảm giác, trưa ngồi bên thềm nhìn ra, không cảm giác, tối nằm ngủ cũng không cảm giác. Tiếc không? Thèm không? Buồn bực không?

Bây giờ, bạn đã bị mất đầu, phải không? Mỗi ngày, đầu của bạn dùng để làm gì? Dùng để hít thở, để ăn để nói để nghe, để cảm giác và tri giác, đúng không? Nhưng nếu bạn thực sự đã mất đầu, thì sự tồn tại, sự sống còn của bạn có bị ảnh hưởng chút nào không? Cuối cùng, bạn vẫn ngồi đấy, như một cột mốc bên đường, như một chứng nhân của một thời kỳ vật vã của loài người, của dân tộc. Bạn không ăn không hít không ngửi không nghe, không cảm giác, thì lịch sử có sang trang, hay vẫn tăm tối mịt mùng?

Vậy thì, bạn cần cái đầu trên cổ bạn, để làm gì?

Tôi cần cái đầu trên cổ tôi, để làm gì?

Đêm nay, tôi sẽ mài dao thật sắc, và sẽ ra đi vào sáng sớm hôm sau…


Nguyễn Văn Thiện
Born: 1975
Home town: Anh Sơn – Nghệ An
Master in Comparative Literature and Critical Theories
Currently a high school teacher, and a prolific writer.
Editor of Chư Yang Sin (Đắk Lắk) Art and Literary Journal.

Nguyễn Thị Phương Trâm, the blogger, poet, and translator, was born in 1971 in Phu Nhuan, Saigon, Vietnam. The pharmacist currently lives and works in Western Sydney, Australia.

a house without a door

A short story in Vietnamese by Nguyễn Văn Thiện
Translator: Nguyễn Thị Phương Trâm
Photography: Nguyễn Thị Phương Trâm
Published first on litviet.net

A HOUSE WITHOUT A DOOR

“I live in a house without a door.
On their back, each visitor lugs their door
In place, before we sit and talk, then,
take the door with them when they leave.”
Phan Nhiên Hạo

He is ignorant of why he’s locked in this room. His father said: “It is a result of the injustice of a shady history”. His mother said: “It is because your father chose this path!”.

Whom should he believe, his father or his mother? Life is congested with convoluted restrictions making it always-difficult. If you ask the bloke next door, his answer would be very different. But on his backside he has never left the L or S-shaped room much like tunnels in a catacomb, never to meet anyone let alone his neighbour. One followed the other, his parents died entombed beneath the house. He never once left: His home has no door!

Filtering light would enter through the air vents. The wind would circumvent through the chink of the roof. Sun, the wind was chastised, confiscated as soon as they fell through. The house is always in pitch-black darkness. Every week, through where the light falls long fingers shoved a selection of social activities. He said: “This world is diseased, everybody’s dead, there’s no one diligent left!”.

He knows nothing, not of an overwhelming colourful world full of life outside. His history is sketched out by the naivety and ignorance of his ancestors contrary to the history of humanity. During a noiseless lunch, like a caught wildcat, he growled in anguish at the thought of it:

“Who will visit me? Why is life so lonely!”

He repeats the verse over and over again 4,084 times, equating to four thousand and eighty-four years of history. A murky history full of bias but rather positive and dialectic. Evident outside his house, people habitually pass by. They stare at the monument and believe it’s a prison for some menacing power locked up for plotting against humanity. They like to enter and study how these prisoners live, but there’s no door!

“Why is life so lonely, who will visit me?”.

He screamed out the 4,085th time, and someone heard him.

I don’t know whether it’s a strange coincidence, but the first person who listened to his cry was a poet! The poet lying on green grass mourning a long lost love, his whole being crying out for the land and waters of his homeland being invaded day by day, concurrently, expresses firm and steadfast devotion for his beloved country.

Provincially, poets like these, there’s one at every corner, many, hence, in an afternoon alone, the poet having heard the ominous echo from the vacant four walls. He exclaimed:” Oh, who is reciting such stirring poetry? That definitively is a great poem: Who will visit me? Why is life so lonely! A beautiful verse!”.

What could one believe? Poets are people with the most aspirations of humanity; there’s no argument there. So, the very next day, that poet, he did something rather unexpected: On his back, he carried a door, gingerly, in pomp and ceremony, visiting the house, like some international diplomatic mission after an official invitation.

Him in the house beholding this cherished question; “Who will visit…”.

The sound of footsteps echoed through from outside, and a voice loudly answered: “I’m here to see you…”.

Exuberantly, he cried like a madman!

With the door he carried, veering to the eccentric, the poet manages to enter his home. And they converse like soulmates reuniting after half a lifetime apart, in animation, intoxication, excitement, full of passion. This talk, however, will forever be an enigma, because no one will ever hear of it. The four walls listened but understood nothing, the little bird with its nest in the roof also heard and understood naught. Till the dark of night, they parted, eyes nose running weeping.

The poet left the house and threw the door on the lawn, never to return. From then on no one saw him again on the greens composing poetry, some say, he’s gone to the sea to be a Dã Tràng Xe Cát, or perhaps it’s just nasty rumours.

The poet is gone, the door remains, red, paint peeling, rusting. The passerby stomps on it; kids run across it, sit, packs of dogs leaving their paw prints, lift their hind legs and peed. Now and then, someone would in ceremony lug the door on their shoulders, affix it to his home to enter. No one knows what he and his guests ever spoke of, in the end, as always concludes with no one ever returning a second time. This tale in itself belongs to the concealment of history.

Such concealment usually attracts a mass of curious opportunists. They lug all at once nine exact doors with the sole intention to liberate those oppressed and destitute inside.

Together all nine doors open, all the visitors enter. But he has been long dead!

He had died, always sitting on that chair. Inside the vacant house, his moans continue to echo, “Who will visit me? Why is life so lonely!”.

They saw the thick lines of words written in blood running across the walls, but no one is cognizant of its meaning. Other than that, are drawn skulls quivering behind a black cloak, not sure what it wants to say.

His house after that became a destination for tourists throughout the world. They left a sign outside his home with the inscription: “Here, a resilient unyielding poet fought violently till his last breath!”.

[September 2018]

Căn nhà không cửa

“Tôi sống trong một ngôi nhà không cửa

Mỗi người đến thăm phải mang theo cửa trên lưng

Lắp vào ngồi nói chuyện, xong

Khi từ biệt họ ra đi cùng với cửa”…

Phan Nhiên Hạo

Hắn không biết vì sao hắn lại mắc kẹt trong căn phòng này. Cha hắn bảo: “Đấy là sự bất công mù mờ của lịch sử”. Mẹ hắn lại bảo: “Đấy là do lựa chọn của cha mày!”.

       Hắn không biết nên tin cha hay tin mẹ. Cuộc sống tù mù và rối rắm đến nỗi không biết phải tin ai. Nếu hỏi gã hàng xóm, chắc câu trả lời sẽ rất khác. Nhưng hắn chưa bao giờ gặp được hàng xóm hoặc người nào khác khi suốt ngày ngồi trong căn phòng hình chữ S hoặc chữ L gì đó, tương tự một căn hầm loằng ngoằng. lần lượt mẹ và cha qua đời đều được chôn xuống dưới nền nhà. Hắn chưa bao giờ thoát ra được khỏi nhà: Nhà hắn không hề có cửa!

       Ánh sáng muốn lọt được vào nhà phải lọt qua các lỗ thông gió. Gió muốn lọt vào nhà phải đi vòng qua kẽ ngói. Ánh sáng, gió đã bị trừng phạt, bị thủ tiêu ngay khi lọt vào trong. Nhả tối om om. Mỗi tuần, hắn được một bàn tay dài ngoẵng nhét các thứ cần thiết cho sinh hoạt qua một cái lỗ mà ánh sáng thường đi qua. Hắn nói: “Thế giới này bị dịch hạch, chết hết rồi, không thấy đứa nào bén mảng!”.

       Hắn không biết rằng, thế giới bên ngoài đang vô cùng rộn rã và tràn ngập sắc màu. Lịch sử của bản thân hắn được thiết kế bởi sự ngu dốt thật thà của các vị thân sinh nên đối lập hẳn với lịch sử loài người. Trong một buổi trưa yên tĩnh nào đó, hắn đã bực dọc nghĩ thế và sau đó thì hét to lên như một con hổ sa bẫy:

       “Ai đến thăm tôi không? Sao đời hoang vắng quá!”.

       Hắn lặp đi lặp lại câu nói đó 4.084 lần, tương đương bốn nghìn không trăm tám mươi tư năm lịch sử. Lịch sử có vẻ tù mù đầy thiên vị nhưng kỳ thực cũng khá khách quan và biện chứng. Bằng chứng là bên ngoài ngôi nhà hắn sống, thiên hạ vẫn thường xuyên qua lại. Người ta nhìn ngôi nhà bịt kín ấy và liên tưởng đến một nhà tù của các thế lực hắc ám âm mưu chống lại loài người. Người ta muốn vào trong để xem thử cuộc sống của tù nhân diễn ra thế nào, nhưng, không có cửa!

       “Sao đời hoang vắng quá, Ai đến thăm tôi không?”.

       Hắn nói câu nói đó đến lần thứ 4.085 thì có người nghe thấy…

       Không biết có phải là một sự trùng hợp ngẫu nhiên kỳ lạ hay không, người đầu tiên nghe được câu nói của hắn là một nhà thơ! Nhà thơ ấy đang nằm trên bãi cỏ để khóc thương cho cuộc tình nào đó trong quá vãng, nhân thể khóc thương cho biển đảo quê hương đang bị xâm lấn từng ngày, nhân tiện, bày tỏ lòng kiên trung son sắt với đất nước thân yêu…

       Ở xứ này, nhà thơ như thế, đi ngả nào cũng gặp, đông lắm, vậy nên, trong buổi chiều hoang vắng, nhà thơ nghe những tiếng âm u vọng ra từ ngôi nhà trơ trọi. Anh ta thốt lên: “Ồ, có ai đọc thơ ở trong này mà xao xuyến lạ? Đó đích thị là một câu thơ hay: Ai đến thăm tôi không? Sao đời hoang vắng quá! Cực hay!”.

       Bạn có ý tưởng gì? Các nhà thơ là người có nhiều ý tưởng nhất trong thiên hạ, điều đó là không phải bàn cãi. Vậy nên, ngay ngày hôm sau, nhà thơ ấy, đã làm một việc khá bất ngờ: Ông ta mang theo một cánh cửa trên lưng, nhẹ nhàng, trịnh trọng đến thăm ngôi nhà ấy, như một chính khách quốc tế đến thăm quốc gia khác theo một lời mời ngoại giao chính thức. 

       Hắn ở trong nhà với câu thở than quen thuộc; “Ai đến thăm…”.

       Tiếng lạch cạch bên ngoài vọng vào, và tiếng người dõng dạc trả lời: “Có tôi đến thăm anh…”.

       Hắn mừng, cười rú lên như một gã khùng!

       Bằng cánh cửa vác theo ấy, và theo một cách thức nào đó hơi kỳ quặc, nhà thơ đã vào được bên trong ngôi nhà. Và họ nói chuyện với nhau như một đôi tri kỷ nửa đời gặp lại, rạo rực, mê say, hoan hỉ, xót xa… Câu chuyện ấy mãi mãi là một bí mật, vì không ai nghe được. Bốn bức tường có nghe thấy nhưng không hiểu gì, chú chim sẻ làm tổ trên mái ngói cũng có nghe nhưng không hiểu gì. Đến tối mịt, họ chia tay nhau, nước mắt nước mũi ròng ròng…

       Nhà thơ ra khỏi nhà và vứt cánh cửa lại trên bãi cỏ, mãi mãi không trở lại. Cũng từ đấy không còn ai nhìn thấy nhà thơ nằm trên bãi cỏ làm thơ nữa, nghe đâu, anh ta đi ra biển làm Dã Tràng xe cát, có lẽ cũng chỉ là đồn đại ác ý mà thôi…

       Nhà thơ đi rồi, cánh cửa vẫn nằm đó, màu đỏ, tróc sơn, han rỉ. Có người đi qua dẫm lên, lũ trẻ chạy qua, ngồi lên, lũ chó đi qua, co chân đái lên. Thỉnh thoảng, cũng có một người nào đó trân trọng vác cánh cửa lên vai, kê vào ngôi nhà của hắn để vào trong. Không ai biết hắn và các vị khách đã nói gì với nhau, nhưng rồi, kết cục giống nhau là không ai trở lại thăm hắn lần thứ hai. Điều đó thuộc về bí mật của lịch sử.

       Những điều bí mật thường kích thích trí tò mò của đám đông hiếu kỳ nhiều chuyện. Người ta vác đến một lần chín cánh cửa giống nhau với quyết tâm giải phóng cho con người đang đau khổ vì cô đơn trong đó.

       Đồng loạt chín cánh cửa mở ra, các vị khách bước vào. Nhưng hắn đã chết từ lâu!

       Hắn đã chết, vẫn ngồi ngay ngắn trên ghế. Trong căn nhà hoang vắng, tiếng than thở của hắn vẫn còn vang vọng, “Ai đến thăm tôi không? Sao đời hoang vắng quá!”.

       Người ta thấy những dòng chữ bằng máu viết chi chít lên tường, nhưng không ai biết nội dung thể hiện điều gì. Ngoài ra, còn một số hình vẽ về những cái đầu lâu đang di chuyển phía sau một tấm áo choàng màu đen, cũng không hiểu là muốn nói điều gì.

       Ngôi nhà hắn ở sau này trở thành một điểm tham quan của du khách trên toàn thế giới. Người ta đề bảng chỉ dẫn ở ngoài: “Nơi đây, một nhà thơ kiên cường bất khuất đã chống lại bạo tàn đến hơi thở cuối cùng!”./


Lê Vĩnh Tài, the poet and translator born in 1966 in Buon Ma Thuot, Daklak, Vietnam. The retired doctor is still a resident of the Western Highlands and a businessman in Buon Ma Thuot.

Nguyễn Thị Phương Trâm, the blogger, poet, and translator, was born in 1971 in Phu Nhuan, Saigon, Vietnam. The pharmacist currently lives and works in Western Sydney, Australia.

Waiting for them

A short story in Vietnamese by Nguyễn Văn Thiện
Translator: Nguyễn Thị Phương Trâm 

WAITING FOR THEM

Entirely obedient, we searched for a grove to hide. They will turn up, today, it was what we believed. I shoved the whole piece of bread into my mouth, swallowed it quickly as I ran after my father. Leading us was my father, like a scuttering old hen. I asked my father: “Who’s coming?”. He replied: “Them!”. I don’t know who they might be, but here, we’re afraid of them. The terrified look in our eyes spoke louder than words. When everyone had already found a place to hide, I, my father and my brothers were just leaving. We were anxious, they shouted nervously: “Quick, hurry up, no one’s that slow!”.

We found a small grove to hide in in the end. It was a beautiful autumn morning. Through the canopy, the sky looked as though it was painted with vivid blue ink. A spotty green grasshopper perched between the leaves in front of my face, on its head were these tiny quivering antennas. My little brothers, one on each side of me, both were too scared to even breathe. Only the spotty grasshopper had no fear, it looked as though it was singing. I asked my father quietly: “Father, where are they?”. 

They didn’t show up, for the entire day no one came. The air was as silent as death. The leaves began to quiver with the renewed chatter. A few heads could be seen popping in and out from between the dense shrubs. Someone said: “Maybe they’re not coming!”. I could hear someone chewing so loudly it caused my stomach to rumble, but I was too scared to complain to my father. A bird mid-flight plopped a pile of its excrement on the canopy. The white shit incidentally painted a human face on a leaf. The face had toothless grinning, a ridiculously pale face plastered on a fresh green leaf that shimmered in the afternoon light. In a passing breeze, the image shifted visibly, an expression of complete seriousness replaced the jovial face.

Night fell on the feral unknowing tree groves, a cover for a bunch of people. The night was gradually cooler, but we were all too afraid to light a fire, we were afraid the fire would attract them. In pitch-black darkness, with my hands feeling the ground around me, I tried searching for my father and brothers, but they were gone. Where did they go and when, I didn’t know, but I was still too scared to crawl out from the shrubs even though I was starving. Suddenly, my nose was so itchy as though some insect had managed to crawl up my nostrils, I sneezed continuously. Next thing I knew someone grabbed my arm and shoved something in my hand. My father whispered: “Eat this, for that grumbling tummy of yours!”. Not even knowing what it was I shoved it straight into my mouth, chewing audibly. It could have been a raw piece of potato, guava or fig. A bit sweet, sappy, and I chewed and swallowed it eagerly. Chewing, breathlessly I asked my father: “Where are my little brothers?”. My father replied softly, his words choking in his throat: “They’ve moved to a nearby shrub”.  

I’m asleep amongst the shrubs, woke up amongst the shrubs, just like that, day after day. Now and then my father would manage to salvage something edible, with a gulp of water, that was how I survived to this day. They were yet to arrive. In the surrounding shrubs, it was much the same, people ate, slept and got on with their lives amongst the shrubs. One day, then two days, we all got used to it. I came up with the idea of digging a deep hole so we can all pee and relieve ourselves as needed, then fill it up, cover it with leaves.

A couple of times I would wake up in the middle of the night, but this time I found a stranger next to me. “Can I stay with you” – the stranger quietly pleaded – “there’s no other shrub left!”. I asked: “Where are you from?”. “From the village” – the stranger replied, a little less shy. It was a girl, her voice clear, kind and sweet. Naturally, as a reflex action I would have stood up straight away, but after so many days either laying down or on my knees, my feet were like jelly, all wobbly. I could not rise further than my knees, my arms raised in front of me, not sure why. The young woman grabbed my hands, her hands were soft, gently she pulled me down. “Sit” – she said quietly – “they’re nearly here!”. The scent of the young woman overwhelmed my tiny familiar grove of trees. My fears were somewhat suddenly lighter. Perhaps they will come. The four hands held onto each other, locked tighter onto each other. We stared into each other’s eyes for a moment, as though it was something preordained, two pairs of teardrops rolled slowly down the two pairs of cheeks, two pairs of tears shattered on two pairs of youthful knees. We grabbed hold of each other, groaning through the deep darkness beneath the canopy.  

I don’t know what my father gets up to, but after a few days he would turn up. Father announced, I still need to feed your little brothers. I asked my father, how are my brothers? My father answered as a matter of fact, they’re okay! Then he would again crawl his way through the shrubs and left. Out of nowhere, my companion announced: “Let’s get married!”. Gosh, why would anyone want to be married in the trees? Why would anyone want a union in such a cramped dark gloomy place? What if they turned up all of a sudden, what would happen to our children? So what if they did, we’ll take it as it comes, my girlfriend had already made up her mind. Then there we were suddenly, husband and wife, with no ceremony, no gifts or offerings, nor were there any outwardly spoken vows. To us, in each other’s arms in this particular tree grove, we were less afraid, sharing what bit of warmth we had was a gift, it was enough for both of us. We slept with each other like a pair of beggars in a hovel, with no blanket, no mats. The soil embedded in our backs, the shrub shifting next to us. Sometimes I would part the leafy shrubs, to take a look beyond our patch of earth, they were yet in sight!

Then came our first child. His brilliant cries broke the silence beneath the dense canopies of the grove, even the leaves were excited. My wife wiped off the sweat on her brow and looked at the both of us, like sunshine was the smile on her face. I gather the child in my arms, as precious as any newfound treasure. There, all of a sudden, I had a perfect family, inside the tree grove, while they were yet to appear. 

The first words our child learned and uttered were to ask: “Where are they?”. I didn’t know how to answer him, so I looked at my wife pleadingly for an answer. My wife would busy herself by quietly combing her hair. Her eyes now and then would swell up. Above our head, the wind played with the clouds, a bird flew by, the leaves rustled, a dotty grasshopper sang, buzzing away as though nothing was amiss. I would lie on my back to watch the sky through the gaps in the trees. Being in fear for so long I’d never taken note of it, but now I could see that the trees looked a lot like them! Hang on, why is that? Or are they using the trees as their disguise? It’s very possible, many have used leaves and trees as their camouflage, not just the one person but entire battalion of soldiers. They use leaves to cover their heads, chests, and their back. Once the enemy was deceived, they win. If this is true, then we’re in a bad situation indeed: We have been completely surrounded! We’re so full of ourselves, that we decided we would stay, comfortable enough to get married, have children, we’re recklessly fearless!

I was suddenly as confused as the very first moment my family ahd stepped into the trees. A gust of wind arrived in due course, twisting the branches, as though it was the arrival of a battalion of soldiers. They have turned up to torture us until we are at the brink of death. But what have we done to deserve such punishment! My father is a hard-working farmer, our lives revolved around potatoes and yam. I said to my wife: “What if we can’t escape!”. My wife was so frightened, she didn’t answer. While our child, learning to talk, was chattering on and on about something nonsensical. He grabbed the spotty grasshopper laughing, excitedly sang: “The sky is l..l.lue there too a grasshopper…”. Gosh, child, there was plenty of time for singing. Why are you singing when we’re threatened, in danger. stop talking, stop singing! My wife took our child into her arms, shoved a dummy into his mouth, so he could stay quiet. Out there, the trees and shrubs intimidatingly shifted.

And amongst the battalion of people in camouflage, my father came home. He could no longer walk, he crawled around close to the ground like a crocodile. He mumbled: “I’ve seen them, for real, I’m not kidding!”. I asked: “What were they doing father?”. My father did not answer, he continued: “Get me some water, I’m thirsty, and starving!”. I didn’t have water, I didn’t have any food, I didn’t know what to do. For a long time now, whatever we could get our hands on we ate, sometimes it’s an insect of some sort, grass, or tree root, we ate to just survive the day. We do nothing all day, so why would we need to eat or drink! My wife whispered firmly into my ears, bring me a leaf and fold it into a funnel! What for? My wife, annoyed, snapped – give it to me, and ask if my father could turn the other way! Shocked, when it dawned on me what she was about to do. But I stayed quiet, didn’t say a word. My father licked every drop of the murky white liquid collected in the leafy funnel that my wife had just extracted, then he fell asleep. It was my son’s breast milk!

My father woke at the very end of the afternoon. Still on his stomach, like a reptile, he said: “Try and make something of your life, your little brothers are now gone, I’ve lost track of them, I don’t know if they are dead or alive. I’ve crawled through every tree, shrub and bush around here and I can not find them. I’m tired!”. His words were defeating, they dissipated in silence. My father’s shrivelled up form quickly deflated in mere moments. We buried him when it was finally dark. I dare not light a single incense for my father, just in case they may catch sight of it. My son was fast asleep. The tears poured out of me but I did not cry. Husband, you’re a coward! Your father just died, and you refused to light not even an incense, is this how a son repays his father, how could there be anything sadder than that! In the pitch-black darkness, the wind continued to belt out its arrogant fearless, intimidating anthem. Through my locked jaw, through my grinding teeth I said: “Yes, what are you going to do…”. I got up, flicked a match, lit the single incense, pinned it on my father’s grave, still overwhelmed with the scent of freshly turned soil. 

The flame ignited brightly, red like the eyes of a drunk, rolled across the moonless wintry field.

And they have not turned up … 

[January 2021]

ĐỢI CHÚNG NÓ

Truyện ngắn  Nguyễn Văn Thiện

Hoàn toàn bị động, mỗi người tìm cho mình một bụi cây để trú ngụ. Chúng nó sẽ đến, ngay trong ngày hôm nay, ai cũng tin như thế. Tôi nhét luôn miếng bánh vào miệng, nuốt đánh ực và chạy theo cha đi trốn. Cha tôi, như một mụ gà mái lục tục dắt chúng tôi đi. Tôi hỏi cha: “Ai đến?”. Cha nói: “Chúng nó!”. Chúng nó là ai, tôi không biết, nhưng tất cả chúng tôi ở đây đều sợ chúng nó. Những ánh nhìn khiếp đảm nói lên điều đó. Trong khi ai nấy đã chọn được chỗ ẩn nấp thì cha con tôi vẫn dùng dằng dắt díu nhau trên đường. Mọi người sốt ruột, có người đã không chịu nổi, rít lên: “Nhanh nhanh nấp đi, sao chậm thế!”.

Cuối cùng thì chúng tôi cũng nấp được vào một bụi cây. Ấy là vào một buổi sáng mùa thu trời rất đẹp. Tôi nhìn qua kẽ lá thấy trời xanh như đổ mực. Con châu chấu màu xanh chấm bi nằm trên kẽ lá rung rung đôi râu nhỏ xíu trên đầu. Bên cạnh, hai thằng em tôi không dám thở, chúng sợ. Chỉ có con châu chấu chấm bi là không biết sợ, hình như nó đang hát. Tôi hỏi nhỏ trong hơi thở: “Chúng nó đâu, cha?”. 

Suốt cả ngày hôm đó, chúng nó không đến, không có ai đến. Không gian yên tĩnh như đã chết. Trong một vài bụi cây, đã có tiếng người thì thầm nói chuyện, những bụi cây rung lên. Vài cái đầu thò ra rồi lại thụt vào. Có tiếng ai nói: “Có lẽ chúng nó không đến!”. Có tiếng ai nhai rau ráu, tôi thấy đói bụng, nhưng không dám nói với cha. Con chim bay ngang qua trên bầu trời, thả xuống một bãi phân trên lùm cây. Bãi phân trắng hếu tình cờ vẽ trên chiếc lá xanh hình một khuôn mặt người. Khuôn mặt trắng loang lổ với cái miệng cười không răng xanh mướt trong bóng chiều chập choạng. Làn gió thổi qua, chiếc lá chao nghiêng, gương mặt trở nên nghiêm nghị khác thường.

Rồi bóng đêm đổ xuống, trên những vạt cây hoang dại chứa đầy người bên trong. Đêm lạnh dần, nhưng không ai dám đốt lửa, họ sợ, thấy lửa chúng nó sẽ đến. Tôi quờ tay tìm cha và hai thằng em nhưng không thấy. Họ biến đi đâu từ lúc nào? Tôi không dám bò ra khỏi bụi cây dù bụng đã đói cồn cào. Tự dưng, mũi bị ngứa như có con gì đó bò vào, tôi hắt hơi liên tục. Bỗng có một bàn tay nắm lấy tay tôi, rồi có một cái gì đó nhét vào tay. Tiếng cha thì thầm: “Ăn tạm đi đỡ đói!”. Tôi bỏ ngay vào miệng nhai rau ráu, không rõ đó là thứ gì. Có thể là củ khoai sống hay quả ổi quả sung cũng nên. Ngòn ngọt, chát chát, tôi nuốt ngấu nghiến. Tôi vừa nhai vừa hỏi cha, giọng phều phào: “Các em con đâu?”. Cha nói nhỏ: “Chúng nó tản qua các bụi cây khác rồi”. Trong tiếng nói của cha, có cái gì đó nghèn nghẹn.

Tôi ngủ trong bụi cây, thức dậy cũng trong bụi cây nốt, ngày nọ qua ngày kia nối tiếp nhau. Thỉnh thoảng cha đem về một thứ gì đó ăn được, với một ngụm nước, tôi sống hết ngày. Chúng nó vẫn chưa đến. Trong những bụi cây xung quanh mọi chuyện hình như cũng tương tự, người ta ăn ngủ sinh hoạt trong đó, một ngày, hai ngày, rồi cũng thành quen. Tôi nảy ra sáng kiến đào một cái lỗ sâu rồi đi tè vào đó, bí quá, vệ sinh cũng vào đó, rồi đậy lại, hái lá lấp lên trên.

Sau một lần ngủ dậy, tôi quờ tay qua bên cạnh và chạm phải một người lạ. “Cho tui trú với” – người lạ thì thầm – “thực ra là không còn bụi cây nào nữa!”. Tôi hỏi: “Bạn từ đâu tới?”. “Trong làng ra” – người lạ trả lời, giọng đã rõ ràng hơn. Đúng là giọng con gái, trong, ngọt dịu dàng. Một phản xạ tự nhiên, tôi định đứng dậy, nhưng suốt mấy ngày nằm và quỳ, chân tôi mềm nhũn. Tôi dừng lại ở tư thế quỳ, hai tay đưa ra trước mặt, cũng không biết là để làm gì. Cô gái đưa tay ra đỡ lấy tay tôi, mềm mại, nhẹ nhàng. “Ngồi xuống đi” – cô gái nói – “chúng nó sắp đến đấy!”. Tôi nghe mùi hương thiếu nữ tỏa ra trong lùm cây quen thuộc. Tự dưng thấy bớt đi phần nào sợ hãi. Có thể rồi chúng nó sẽ đến. Bốn bàn tay tìm nhau, bóp chặt. Chúng tôi nhìn thật lâu vào mắt nhau, và như có hẹn trước, bốn giọt nước mắt từ bốn khóe mắt từ từ lăn xuống, vỡ tan tành trên bốn đầu gối thanh tân. Chúng tôi ôm chặt lấy nhau, rên xiết trong bụi cây tăm tối. 

Rồi cha đi đâu có khi vài ngày mới trở lại. Cha nói, còn phải kiếm thêm cái ăn cho hai thằng em mày nữa. Tôi hỏi cha, chúng nó thế nào? Cha bảo, cũng tàm tạm! Rồi cha lại bò đi giữa các bụi cây. Đột nhiên, cô bạn đưa ra đề nghị: “Có khi chúng mình nên kết hôn!”. Trời, ai lại đi kết hôn trong một bụi cây? Ai lại lấy nhau trong một không gian chật hẹp tối tăm thế này? Lỡ chúng nó lại đến, bất ngờ, những đứa con chúng ta sẽ ra sao? Kệ, đến đâu hay đến đó, bạn gái tôi cả quyết. Thế là chúng tôi thành vợ thành chồng, không lễ lạt cưới xin hay thề thốt hương hoa. Với chúng tôi, ôm nhau trong bụi cây này, truyền cho nhau một chút hơi ấm để bớt đi nỗi sợ, thế là đủ. Chúng tôi ngủ với nhau như cặp cu li ngủ đông, không chăn nệm, không giường chiếu. Đất lún sâu xuống dưới lưng chúng tôi, bụi cây nghiêng ngả bên cạnh chúng tôi. Lâu lâu tôi vạch lá nhìn ra ngoài, chúng nó vẫn chưa đến!

Và rồi, đứa con đầu lòng ra đời. Tiếng khóc của nó vỡ òa rạng rỡ dưới vòm lá xôn xao. Vợ tôi vuốt mồ hôi, nhìn hai chúng tôi, cười như nắng. Tôi ôm lấy hình hài bé nhỏ vào lòng, nâng niu báu vật. Thế là tôi đã có một gia đình hoàn hảo, trong bụi cây này, trong khi, chúng nó vẫn chưa đến. 

Cho đến khi con tập nói, câu đầu tiên, con hỏi: “Chúng nó đâu?”. Tôi không biết trả lời con như thế nào, nhìn sang vợ cầu khẩn. Vợ tôi đang bận chải đầu, lặng im. Mắt nàng mọng lên. Trên đầu chúng tôi, gió đuổi mây bay, con chim bay qua, lá xanh cựa quậy, con châu chấu chấm bi vẫn hát ri ri như không có chuyện gì sắp sửa xảy ra. Tôi nằm ngửa nhìn trời qua kẽ lá. Bấy lâu, do hoảng sợ nên không để ý, giờ tôi mới thấy, những bụi cây có hình hài rất giống chúng nó! Ơ hay, tại sao? Hay chúng nó biết lấy lá cây để ngụy trang? Có thể lắm, nhiều người đã từng dùng lá cây ngụy trang, không phải một người mà là cả một đoàn quân. Họ lấy lá che đầu, che ngực, che mông. Cuối cùng, khi kẻ thù bị đánh lừa, họ xông lên và trở thành người thắng cuộc. Nếu đúng thế thì tình trạng của chúng tôi đang rất xấu: Đã hoàn toàn bị bao vây! Vậy mà chúng tôi dám ở đây, ung dung lấy vợ lấy chồng sinh con đẻ cái, quá liều mạng!

Tôi bắt đầu hoang mang lại từ đầu. Gió từ đâu thổi bạt qua, vặn vẹo những lùm cây. Tôi tưởng cả đoàn quân đang nhất tề đứng dậy bắt chúng tôi mà ngấu nghiến hành hạ cho đến chết. Mà nào chúng tôi đã gây nên tội tình gì! Cha tôi bần nông, đời chúng tôi bần cùng khoai với sắn. Tôi nói với vợ: “Có khi, chúng mình không còn lối thoát!”. Vợ không trả lời, có lẽ là vì quá sợ. Trong khi đó, đứa con tập nói vẫn bi bô. Nó thò tay bắt con châu chấu chấm bi và ngọng líu chuyện trò, cao hứng, nó hát nhặng xị: “Trời màu hanh có con trâu trấu…”. Thôi con ơi, thiếu gì lúc, tại sao con lại chọn lúc hiểm nguy này để tập nói với tập hát! Vợ ôm con vào lòng, nhét vú vào miệng nó, nó mới im. Ngoài kia, những bụi cây vẫn rung rinh, chập chờn dọa dẫm. 

Và giữa đoàn người ngụy trang bằng màu xanh đầy nguy hiểm đó, cha tôi trở về. Ông không bước đi được nữa, mà bò sát trên mặt đất như một con cá sấu. Cha thầm thì: “Tao đã thấy chúng nó rồi, rõ lắm, không phải đùa đâu!”. Tôi hỏi: “Chúng đã làm gì cha?”. Cha không trả lời, nói: “Cho tao hớp nước, khát lắm, đói nữa!”. Tôi không có nước, không có cơm, biết lấy gì cho cha đây? Lâu nay, được chăng hay chớ, lúc vớ được con côn trùng, lá cỏ hay rễ cây gì chúng tôi ăn tạm qua ngày. Chúng tôi có làm gì đâu mà phải ăn uống nhiều! Vợ bảo, anh lấy cái lá gấp lại đưa đây cho em! Để làm gì? Vợ gắt, đưa đây, rồi bảo cha quay mặt đi nha! Tôi giật nảy mình, hiểu ra vấn đề. Nhưng tôi im, không nói gì. Cha liếm những giọt nước màu trắng đục trên lá cây vợ tôi vừa vắt ra, xong rồi chìm luôn vào giấc ngủ.  Đó là sữa của con tôi!

Cuối buổi chiều, cha tỉnh lại. Vẫn nằm úp xuống với tư thế của loài bò sát, cha nói: “Con cố mà sống, các em của con lưu lạc hết, không biết là còn sống hay chết rồi. Cha bò khắp các bụi cây trong vùng đi tìm nhưng không thấy chúng nữa. Cha mệt quá rồi!”. Tiếng cha tắt lịm. Cái thân thể còm cõi của cha xẹp xuống rất nhanh. Chúng tôi chôn cất cha vào lúc trời tối. Tôi không dám thắp nhang cho cha, vì lỡ chúng nó nhìn thấy. Con đang ngủ rất say. Nước mắt tôi chảy dài nhưng tôi không khóc. Mình hèn quá! Thằng con trai không dám thắp nhang cho cha đẻ của mình khi ông lìa đời, còn gì tệ bằng? Trong đêm đen, gió vẫn say sưa bài ca kiêu hùng, dọa dẫm. Tôi nghiến răng: “Ừ, thì chúng mày muốn làm gì tao…”. Và tôi đứng thẳng dậy, bật lửa lên, thắp một que hương, cắm lên ngôi mộ vừa mới đắp xong còn thơm mùi đất mới. 

Ngọn lửa bùng lên như mắt người say rượu, lăn tròn trên đồng cỏ mùa không trăng.

Chúng nó vẫn chưa đến …


Nguyễn Văn Thiện
Born: 1975
Home town: Anh Sơn – Nghệ An
Master in Comparative Literature and Critical Theories
Currently a high school teacher, and a prolific writer.
Editor of Chư Yang Sin (Đắk Lắk) Art and Literary Journal.

Nguyễn Thị Phương Trâm, the blogger, poet, and translator, was born in 1971 in Phu Nhuan, Saigon, Vietnam. The pharmacist currently lives and works in Western Sydney, Australia.

The Last Rites

A short story in Vietnamese by Trần Băng Khuê
Translator: Nguyễn Thị Phương Trâm
Photography: Nguyễn Thị Phương Trâm

1.

Came summer.

And to leave this heartless life a person took their last breath.

On the damp mouldy bed, his face blue drained of colour, he opened his eyes awkwardly to meet mine, with not a word. It felt like he wanted to announce his impending death.

Morning. It rained as usual.

On rainy days, I never leave the house. I hate the rain. To affirm unequivocally, the rain is an extremely inconvenient condition for me. Hence, it’s best I stay inside the four walls, and make sure I won’t get wet. The raincoat is nothing but a layer of plastic. They can only give short term protection. Then, they would rip soon enough. Nothing lasts forever. The raincoat would eventually deteriorate and perish.

I know, that when I step outside, and leave the grey concrete walls, I will take with me the crazy thoughts. And it always has something to do with destruction. Death, to be exact. First and foremost, I would ponder on my own deterioration. Then, after that the annihilation of bigger things. But, how does annihilation come about. How is the most tranquil way achievable on departure. 

I often ponder the idea of existence and non-existence. A couple of times I’ve felt the presence of death. A couple of times it felt like nothing at all. It’s obvious that I’m alive, eager to explore the chaos outside, beyond the door. I thought about these fallacies. One way, I could in the simplest way, explain the contradiction of to be or not to be in my heart: “perhaps, it’s yet my time”. So, all I can do is continue to live.

“What is death anyway”, the odd voice in my ear whispered, as the rain fell in larger droplets. The constant rain. The summer persists in one wet storm after the other. A soulful rain. I called it a soulful rain. Rain weeping for the trapped souls that will never escape, will never be free.

In the room in front of me, was the portrait of a man with a pale grey face in an old bed. I asked myself, “how long before he’s dead I wonder?”. On rainy days, instead of waiting to welcome the sunlight, we would wait for the impending coming death, or the exhausting lengthy act, the Last rites.

2.

Many in my neighbourhood came, they carefully viewed the portrait of the pale grey man on his old death bed, then wordlessly they left. Clearly, “they were also waiting for some kind of last rites”. Though death would eventually present itself, but, will it erase, wash away the stench, the tired cold dead air, gloomy hues. While for me, it was no longer a surprise. Everyday I would stare at the same portrait, I’m fully aware, that soon or later it would arrive. The death of the man with the pale grey face on his deathbed shall come to be. With certainty, his death will bring a kind of cathartic release to those who viewed his dying portrait. They don’t want to witness such stagnant prolonged dying. Death sometimes enjoys putting on a ridiculous vicious drama at the end. He could quickly sever the dying man’s last breath and spirited his soul away, to end the exhausting long last breath of a battered body. But, He refused to act upon such powers when the living desires them.

One morning, heavier than usual the rain came spilling through the doorway. The gloomy horizon no longer wants to be the lord of light in bestowing the tiniest of grace upon the earth on these summer days. All I needed was the smallest amount of sunlight, so I could leave the house, meander the streets and search for the colourful shards of light. Perhaps, I could piece them together into a portrait for the wall in the house, perhaps the tiny shards of light may bring life back to the dying portrait. But, no. Definitely a no go. The man who wrote “the prayer for the unborn child”, which I’d read a while back made me suddenly shout “no” in protest from the opening paragraph. Now, he’s dead, and, I need to wait for the sunlight again. The rain continued to cover the back of the mountain in a misty silver, and around our house, gathered the dark grey clouds. One side of the mountain is the home of the dead. The cold tired graves dotted the sterile cliffside. The trees and bushes were sparse and feral.

I waited for the Sun. I waited for Death, the damn mischievous entity who is never appropriately on time. I, quietly plead and curse as I watch the laden dark clouds drift by through the iron bars on my window, “He needs to be here, as soon as possible. Nausea came from the pit of my stomach, each time I received the news of a fake death, a clinical death”.

3.

In the end, obstinately he had his day on the red carpet. I believe, he’s an amazing silent actor, he knows how to embody death. Seeing it, with one’s eyes the breathlessness of impending death, the heaving chest, and the gripping emotion was a treat. Though, it was clear, off stage, I knew for sure, that he would be laughing and talking with other people as though flowers were blooming in the meadows.

Tonight, I’m heading out, securely locking up the house and not allowing any kind of invasion of anxiety. Plus, furthermore, I don’t want anyone to stop by and visit the long winded last rites hanging on my wall tonight.

I headed for the theatre. There’s a new silent drama advertised all over the city. On the first thing this afternoon, I tuned in to all the commotion of “Death’s Last rites”. 

I like silent plays. The actors don’t have to talk. They express themselves through expression and body language and that’s enough. I was curious about the last rites, played out right in front of me, not like that peculiar painting full of hidden meanings hanging in a tiny room full of my books.

The drama was rather strange. They, threw him out onto the stage in an old tattered bed. His hands and feet were tied to the bedpost. There were no other actors on stage. He performed alone from behind the sheer stage curtain, light, and audio. Ah, and the accompanying sound was his heartbeat. They pinned a microphone directly onto his right chest, before leaving him alone on stage. “What can a dying man do?”, patiently I followed the last rites unraveled gradually on the bed, and there was definitely no other actor besides the accompanying weak heartbeat of the performer who was trying to adjust his expression, his body, breathing together with the background sound effects.

“He’s not going to untie himself?”, I mumbled to myself. A few people were already making their way towards the exit. They left like the curious people who had left after viewing “the last rites” portrait in my room. They were not bothered with further details of the impending death? Or what was behind the sheer curtain, the man taking his last breath? I smiled, “he is them, they don’t have the courage to face death”. People are always fearful of death.

On the stage, he was the only performer. In the auditorium, I was the only person attentive to his heartbeat. The stage lights were all pointed towards him, making him stand out further against the white linen. Out of nowhere from beneath the stage was a billow of dark grey smoke, the spreading smoke surrounded him, climbing up the sheer white curtain. His figure eventually was engulfed in the smoke, his heart beating faster as he freed himself from the constraints of the ropes tying him to the bedposts. He stood up, and nodded his head in my acknowledgment. The extremely short play, ended. As it turned out, the performance was for me alone. Behind the closing curtains. He was still alive. He does not want to die yet. It was just a performance, why would an actor have to die from fake last rites. I thought about the portrait in my room. There seemed to be a connection between the actor and the guy in the portrait. They resemble each other, they were very much alike. Last rites without an ending. Thoughtlessly I was alone under the sky each morning, searching for death in the last rites as the rain blanketed the tip of the mountain, inside a room stuffy with my sadness.

I left the stage as the light came on, infiltrating all corners and crevices of the theatre. My footsteps felt as though they did not touch the ground, as though I was sleepwalking. It was still early, but there was no one in the street. Clearly, deep sleep has whisked them away from the streets, and hid them inside concrete walls.

“Who is prepared to throw it into the black hole of the universe?”. 

“The Last rites”.

Definitely not me.

4.

On the way home from the theatre, I have to cross a rather depressing bridge. Under the bridge, a river ran black the reflection of a constellation from somewhere far away. No one wants to think about the last rites at this very moment. And that was obvious. Thoughtlessly, I stared at the water. I wanted to know, if there were any fish in the water maybe? Stumbling on any kind of body of water, children are always curious, like an aquarium, or a river, the first thing they do is look for fish. They like watching the fish swim back and forth in the water. Children know nothing at all. Children look at fish and animals differently in nature as though they’re their friends. But adults do not.

Adults like to eat and drink and destroy.

I stopped on top of the bridge, and looked down.

The water was seemingly agitated by tiny ripples on the surface. It was clear the fish were nibbling on the waves. Fish in the river. “Or”. A frightening thought ran down my spine, “or, the fish were nibbling on something”. What is this something? In the gorgeous deep part of the river, they often find bloating corpses. The kind of death that could never move on. The kind of death without the proper last rites in the land of the living.

The water surface was still rippling under the light of the murky stars. I didn’t want to ponder about death anymore. I wanted to see things through the eyes of a child again, attracting the fish to the surface with biscuit crumbs, and inviting them to share my biscuit. But instead, he popped into my head, the solitary actor in the silent drama this evening. Thoughtlessly, another idea popped into my head: the play should have a more appropriate title, like “the last rites of a delusional man”. Death, can not die. It’s impossible.

Me, all of us, we live in poverty, in an impoverished city that craves light waiting always for these shiny panels to appear, to display lively performances under brilliant stage light like any other big city. Then as it happened, they did bring them. They brought along panels of advertisements to hang up high. But, different from the circus, the cute animals, wisdom was locked up in an iron cage, loaded with speakers, and read the advertisements out loud over many days to attract gullible children and their parents.

I remember, when I left the theatre. The stage aids, it seemed, did not close the curtains. It was deliberate, they left the red side background panels on the stage alone from the beginning to the end of the play. I have again been plagued with the images of the dying man placed carefully on the decrepit old bed on the stage, deliberately trying not to make a sound. (the delusional man lay there silent). The solo performance was also acted out in complete silence. Sound was an unmoving death in the spotlight. I left my seat, when there was no one left in the theatre. The rows of empty seats leaning, crooked, bent over collapsed in the eerie darkness. (an obstinate sort of darkness that did not care for light).

My footsteps wrapped inside the fragility of my thoughts, and before I knew it, I was already at the top of the incline down to our house. At the door, fiddling with the keys in its hole, I thought of my father’s last rites. It was a feeling I could never forget. The minutes before he died, we were not allowed near our father, during his last rites. I was by my mother’s side, peeking through the kitchen door. A celebrant was holding an oil lamp waving it over my father’s face. Another celebrant shifted an ornamental leaf between the pages, began to read slowly from a book in his hand. Now and then, he would make a few strange gestures, from my father’s forehead down to his nose, passing his lips down to his heaving chest. Another holding my father down, stopping him from moving around, the last painful struggle of a human being in the world of the living. My mother collapsed on the bare floor. On their wedding bed, was my father, with the last breaths of a foot soldier in his house after the discovery of cancer a few months back.

5.

The door was already open. I leaned in and pressed the doorbell. The wall was cold and damp. The rain soaked walls had yet a chance to dry up due to the lack of sunlight. I looked up to the right of the wall. Beside the portrait of the dying man that a friend of mine had painted for me not long ago, was a larger portrait. It was a portrait of my father. Bright eyes. In his hand was a cigarette. A brilliant smile. This man, the cause of my long deep remembrance. Odd. Inside the room adjacent to the kitchen. The sound of my mother turning alone in her wedding bed, without him. Outside it began to rain. The raindrops were heavier and heavier. The month of rain. A couple gusts of gentle breeze gave me the chills. My footstep was heavier with every step up the stairway to my room. Light bled onto the portrait from the egg shaped bulb inside my room. Drifting across my mind was a dark grey cloud that had been hiding came to, spilling from my lips: “how great would it be if we were able to shoot each paranoia down, one at a time, until they all perish and completely disappear from this lovely world”.

This morning, the sky dried up.

I again left the house. Walked across the bridge painted in silver.

I stopped for a few minutes in the middle of the bridge, and wordlessly searched the entire river. The shimmering light scattered evenly across the surface of the water. The fish were nibbling on the waves, pop up for a gulp of air before dipping back into the water. Without much thought I headed for the theatre, it’s opposite a large busy department store. Recently there was a rumour, the department store had changed owners. The customers, they seemed to be very interested in the new owner. My feet stopped in front of the theatre. In front of my face, an advertising panel printed with the title of last night’s play. A few characters have fallen off because of the rain. They were bleary, ugly beneath a naked death, grey with only a few readable words: “The Last rites”.

Truyện ngắn           

Hấp hối

1.

Mùa hè sắp hết. 

Và cơn hấp hối của kẻ sắp rời khỏi thế gian bạc nhược. 

Trên một chiếc giường cũ kỹ ẩm mốc, gã đàn ông mặt nhợt nhạt tái xanh, gượng mở đôi mắt mệt mỏi nhìn về phía tôi, không một lời. Dường như anh ta muốn thông báo về một cái chết sắp đến. 

Buổi sáng. Nơi này thường có mưa. 

Những ngày mưa, tôi không bao giờ bước chân ra khỏi nhà. Tôi ghét mưa. Phải khẳng định bất tuyệt rằng, mưa là thứ trạng thái thời tiết khiến tôi cảm thấy bị làm phiền ghê gớm. Vậy, tốt nhất tôi không nên rời khỏi bốn bức tường này, để chắc chắn mình không bị ướt. Áo mưa, cũng chỉ là một lớp che chắn bên ngoài được làm từ chất liệu ni lông. Chúng có thể chống mưa trong chốc lát. Nhưng, chúng cũng có thể rách nát sau một thời gian ngắn. Chẳng có thứ gì bất tử. Chiếc áo mưa cũng phải mục ruỗng và chết. 

Tôi biết, khi tôi không bước chân ra đường, rời khỏi những bức tường bê tông xám ngoét này, tôi sẽ có nhiều suy nghĩ quái đản lắm. Chúng đều liên quan đến sự tuyệt diệt. Cái chết, nói thẳng ra chính là nó. Đầu tiên, tôi sẽ nghĩ về sự tuyệt diệt của chính bản thân tôi. Và, tiếp sau đó hẳn sẽ có những sự tuyệt diệt khác lớn hơn nữa. Nhưng, làm cách nào để tuyệt diệt. Làm thế nào để rời khỏi thế gian này một cách bình thản nhất. 

Tôi vẫn thường nghi ngờ về sự tồn tại và không tồn tại. Vài lần tôi cảm nhận được sự tồn tại sau cái chết. Vài lần không. Điều rõ ràng nhất đối với tôi, là cơ thể tôi vẫn tràn đầy sinh lực, háo hức xông pha với cuộc mưu tồn của thế giới nhiễu nhương bên ngoài cánh cửa ấy. Tôi nghĩ về sự ngụy biện. Một cách, để tôi tự lí giải về mâu thuẫn tồn tại hay không tồn tại trong lòng mình một cách đơn giản rằng: “có lẽ vận số của tôi chưa tới”. Vậy, tôi phải sống tiếp thôi. 

“Chết thế nào được”, một giọng nói lạ lẫm vọng vào tai tôi, khi cơn mưa bắt đầu nặng hạt hơn. Mưa không dứt. Mùa hè ở đây vẫn thường có những cơn mưa dầm dề dai dẳng. Mưa âm hồn. Tôi gọi đó là mưa âm hồn. Mưa khóc thương cho những kẻ hồn vía không chịu siêu thoát. 

Trong căn phòng trước mặt tôi, vẫn là bức tranh về một gã đàn ông có khuôn mặt tái xám đang nằm trên chiếc giường được tô màu cũ kỹ. Tôi tự hỏi, “chẳng biết bao giờ gã mới chết nhỉ?”. Những ngày mưa, thay vì đón nắng, chúng tôi sẽ đón chờ một cái chết sắp đến, hoặc một cơn hấp hối kéo dài mệt mỏi. 

2. 

Một vài kẻ khác xung quanh tôi, rất nhiều lần đến ngắm nghía bức tranh về gã đàn ông có khuôn mặt tái xám nằm trên chiếc giường bệnh cũ kỹ, rồi sau đó họ rời đi không một lời bình phẩm. Hẳn là, “họ cũng đang chờ đợi cơn hấp hối nào đó kết thúc”. Dù cái chết sẽ đến, nhưng ít ra, có thể tẩy rửa bớt tử khí tanh hôi, rệu rã với những sắc màu lạnh lẽo, u ám. Tôi thì không còn mảy may lấy làm kinh ngạc lắm. Hàng ngày, tôi phải đối diện với bức tranh ấy, tôi rõ ràng đã biết, trước sau gì nó cũng đến. Cái chết của gã đàn ông có khuôn mặt tái xám nằm trên chiếc giường bệnh cũ kỹ dứt khoát sẽ đến. Hẳn nhiên, việc cái chết ấy đến khiến cho những người xem bức tranh này hài lòng. Họ không muốn chứng kiến một cơn hấp hối ẩm ương. Lão thần chết đôi khi cũng thích bày trò nghịch ngợm quỷ quyệt. Lão có thể ngắt cái hơi thở u uất kia và bắt linh hồn kẻ chết đi, để nó được chấm dứt cuộc kịch biến kéo dài của một cơn hấp hối khi thể xác đã thực sự mệt mỏi rã rời. Nhưng, lão vẫn quyết không bày biện quyền năng của mình vào lúc người sống cần lão thực hành ngay lập tức. 

Một buổi sáng khác, cơn mưa khá lớn lại đến và hắt vào song cửa. Bầu trời u ám cũng chẳng còn muốn trở thành một vị quan tòa sáng suốt ban phát chút ít ân huệ xuống mặt đất những ngày mùa hè này. Tôi cần chút nắng, để rời khỏi nhà, đi lang thang nhặt nhạnh những mảnh gương ánh sáng đầy màu sắc. Có thể, tôi sẽ ghép nối nó vào bức tranh trên tường nhà mình, có thể một chút ánh sáng phản chiếu từ phía không gian khác sẽ đem lại sinh khí và làm cho kẻ hấp hối hồi lực. Nhưng, không. Chắc chắn không. Người đàn ông viết câu chuyện “kinh cầu cho một đứa trẻ không ra đời”, mà tôi đọc cách đây khá lâu đã làm tôi bật ngửa với tiếng “không” phản quyết ngay từ những dòng đầu tiên vào truyện. Giờ, ông ta đã chết, và, tôi không cần phải đợi nắng nữa. Mưa, vẫn phủ kín phía sau lưng đỉnh núi bạc mờ ảo, và kéo mây xám về tụ lại gần nhà tôi. Một bên sườn núi là nhà của những kẻ chết. Những nấm mồ lạnh lẽo nằm thoai thoải trên vách núi trọc lốc. Cây cối hoang tàn thưa thớt. 

Tôi không đợi mặt trời. Tôi đợi lão thần chết, chết tiệt quỷ quyệt giở trò nghịch ngợm chẳng hề đúng lúc vào lúc này. Tôi, lầm bầm nguyền rủa giọng van nài khi nhìn bóng mây mờ mịt nặng trĩu qua song sắt, “Lão phải đến đấy, đến càng sớm càng tốt. Cơn buồn nôn đang bắt đầu trào ngược lên từ dạ dày tôi, mỗi lần những kẻ như tôi phải nhận thông báo đó chỉ là cái chết giả, cái chết lâm sàng”. 

3.

Cuối cùng hắn vẫn ngoan cố diễn trò trên thảm đỏ. Tôi nghĩ, hắn là một diễn viên đóng kịch câm rất khá, hắn biểu đạt cảm xúc chết chóc rất tốt. Nhìn xem, thật thú vị khi tận mắt thấy một khuôn mặt chết chóc thấp thỏm dưới vòm ngực thở từng hơi yếu ớt kia. Mặc dù, rõ ràng, sau khi rời sân khấu, tôi biết chắc chắn, hắn sẽ cười nói như hoa nở với những người khác. 

Tối nay, tôi rời nhà, khóa cửa thật chặt để không bị nỗi muộn phiền nhiều ngày mưa chiếm giữ. Và, thêm lí do khác nữa, ấy là tôi không muốn một ai ghé thăm cơn hấp hối trên bức tường nhà tôi vào đêm nay. 

Tôi đến nhà hát. Người ta vừa thông báo ra rả ngoài phố đầu giờ chiều về một vở kịch câm, khiến tôi phải chăm chú lắng nghe “cơn hấp hối của thần chết”. 

Tôi thích kịch câm. Các diễn viên không cần phải nói gì nhiều. Chỉ cần thể hiện bằng ngôn ngữ cơ thể là đủ. Tôi tò mò về một cơn hấp hối khác diễn ra rõ ràng, sống động trước mắt tôi, chứ không phải trong một bức tranh quái đản nhiều ẩn nghĩa đang treo trong căn phòng nhỏ đầy sách của tôi.

Vở kịch khá kì lạ. Người ta, ném hắn ra sân khấu cùng với một chiếc giường bệnh cũ kỹ. Tay chân hắn bị trói chặt vào thành giường. Không có thêm một diễn viên phụ nào khác trên sân khấu. Hắn tự diễn với bức màn sân khấu, với ánh sáng và âm thanh. À, vẫn còn những hồi âm thanh vang động theo từng nhịp tim của hắn. Người ta gắn microphone vào phía bên ngực phải hắn, rồi rời khỏi sân khấu. 

“Kẻ hấp hối có thể làm được gì?”, tôi vẫn kiên nhẫn theo dõi cơn hấp hối từ từ diễn ra trên chiếc giường, nhưng tuyệt nhiên chẳng có thêm một diễn biến nào khác ngoài những nhịp tim yếu ớt của một gã diễn viên đang cố điều chỉnh nét mặt, cơ thể, hơi thở của mình cùng với giàn âm thanh chêm xen phụ họa. 

“Hắn sẽ không cố gỡ những sợi dây rợ xung quanh người hắn đấy chứ?”, tôi thì thào một mình. Vài người đến xem đã rời khỏi khán đài và bước chân về phía cửa ra vào. Họ rời đi như những vị khách đến nhà tôi xem bức tranh “hấp hối” vì tò mò vậy. Họ không buồn tìm hiểu, cơn hấp hối có gì thú vị? hoặc phía sau bức màn của một cơn hấp hối là cái gì? Tôi cười mỉm, “hẳn là họ không đủ can đảm để đối mặt với cái chết”. Con người luôn luôn sợ chết. 

Trên sân khấu, mỗi mình hắn độc diễn. Dưới khán đài mỗi mình tôi dõi theo từng nhịp thở của hắn. Đèn sân khấu tụ lại về phía hắn, hòng làm hắn nổi bật trên nền vải trắng. Bất chợt từ phía dưới sân khấu, hắt lên một đụn khói xám xịt, loang ra xung quanh hắn, vờn đuổi trên bức màn trắng. Bóng hắn mờ dần, quả tim của hắn rộn nhịp và những sợi dây xung quanh hắn bị bứt tung ra. Hắn đứng dậy, cúi đầu chào tôi. Vở kịch ngắn ngủn, kết thúc. Hóa ra, đêm diễn này chỉ dành riêng cho tôi.

Sau bức màn chéo của sân khấu. Hắn chưa chết. Hắn chưa chịu chết. Chỉ là một vở diễn, cớ gì kẻ hấp hối giả phải chết. Tôi lại mường tượng về bức tranh trong phòng mình. Giữa người đàn ông trong bức tranh và hắn dường như có một sự kết nối. Họ giống nhau, rất giống nhau. Ở một cơn hấp hối không có sự kết thúc. Chỉ mỗi tôi ngờ nghệch mò mẫm tìm kiếm cái chết từ một cơn hấp hối dưới bầu trời mỗi sáng sớm mưa phủ trên đỉnh núi và trong căn phòng u uẩn nỗi buồn của mình.  

Tôi rời khỏi sân khấu khi ánh sáng loang khắp nhà hát kịch. Những bước chân của tôi mông lung như kẻ mộng du. Giờ này vẫn còn sớm, nhưng chẳng còn ai đi trên phố nữa. Hẳn là, cơn ngủ mê đã rủ rê họ rời khỏi phố phường và ẩn nấp trong những bức tường bê tông kia. 

“Ai đó sẵn sàng ném nó vào hố đen của vũ trụ nhỉ?”. 

“Cơn hấp hối ấy”. 

Chắc chắn không phải tôi rồi.

4.

Từ nhà hát trở về, tôi phải đi qua một chiếc cầu buồn. Dưới cầu, con sông đen ngòm lấp lánh những ánh sao mờ phản chiếu từ phía nào đó cao tít tắp. Chẳng ai muốn nghĩ về một cơn hấp hối lúc này. Rõ ràng là vậy. Bất giác, tôi muốn nhìn xuống mặt nước. Tôi muốn biết, ở dưới sông có cá hay không? Những đứa trẻ con vẫn thường tò mò khi đi ngang một mặt nước nào đó, một cái bể sinh thủy, hoặc một con sông, việc đầu tiên của chúng là tìm những con cá. Chúng rất thích nhìn cá bơi lội tung tăng trong nước. Trẻ con thì biết gì. Trẻ con xem cá và những con vật khác trong thế giới tự nhiên này như bạn bè của mình. Chỉ người lớn là không. 

Người lớn thích ăn uống và chơi trò hủy diệt. 

Tôi dừng lại trên thành cầu, nhìn xuống. 

Mặt nước sông lăn tăn gợn từng cơn sóng nhỏ. Hẳn là cá đang đớp sóng. Cá sông. “Hoặc”. Một ý nghĩ rờn rợn chạy dọc sống lưng tôi, “hoặc, cá đang rỉa mồi”. Mồi là gì nhỉ? Giữa lòng con sông sâu hoắm đẹp đẽ này, người ta thường thấy xác chết nổi lên. Những cái chết không chịu siêu thoát. Những cái chết không được trải qua một cơn hấp hối bình thường của kẻ sống khi sắp lìa khỏi thế gian. 

Sóng nước vẫn lăn tăn gợn dưới ánh sáng của những ngôi sao mờ đục. Tôi không muốn mường tượng thêm về cái chết nữa. Tôi muốn nghĩ về cá như mắt những đứa trẻ hồn nhiên gọi cá lên và rải một ít bánh quy xuống nước, mời chúng ăn. Nhưng, tôi lại nhớ về hắn, tay diễn viên độc diễn vở kịch câm lúc tối. Bất giác, tôi nghĩ về một ý tưởng khác, vở diễn ấy lẽ ra phải có tên, “cơn hấp hối của một gã hoang tưởng” thì đúng hơn. Thần chết, làm sao chết được. Đó là điều bất khả. 

Tôi, chúng tôi, ở nơi nghèo nàn, một thành phố nghèo nàn khát thèm ánh sáng vẫn luôn mong chờ những tấm pano này xuất hiện, để được trực diện các vở diễn sống động dưới ánh đèn sân khấu như các thành phố lớn. Rồi, người ta mang chúng đến thật. Người ta mang những tấm pano quảng cáo đến và treo lên. Nhưng, khác với đoàn nghệ thuật xiếc thú, những con thú dễ thương, khôn ngoan bị nhốt trong chiếc lồng sắt, rồi vác loa, đọc quảng cáo ra rả nhiều ngày để câu kéo trẻ em và phụ huynh ngây thơ cả tin.

Tôi nhớ, khi tôi rời khỏi nhà hát. Nhân viên phục vụ nhà hát, hình như không kéo màn. Họ dứt khoát, để nguyên trạng tấm phông màu đỏ hai bên rìa sân khấu ngay cả lúc bắt đầu cũng như khi kết thúc. Tôi lại miên man suy nghĩ về cảnh người đàn ông nằm trên một chiếc giường cũ kỹ và được nhẹ nhàng đặt xuống nền sân khấu một cách khéo léo, cố không tạo thành tiếng động. (gã hoang tưởng nằm im). Sự độc diễn cũng lặng im trên sân khấu. Âm thanh chỉ còn là một cái chết không thể động cựa dưới ánh sáng của chiếc đèn chiếu. Tôi rời đi, khi chẳng còn một ai khác trong nhà hát nữa. Những hàng ghế trống ngả nghiêng, xiêu vẹo, cúi gập xuống trong bóng tối kì quặc. (thứ bóng tối lì lợm không chịu đón nhận ánh sáng). 

Mải mê bước trong luồng suy nghĩ mông lung, tôi đã đến ngay đầu dốc nhà mình từ lúc nào chẳng hay. Đến cửa nhà, tôi vừa tra chìa khóa vào ổ, vừa mường tượng lại cơn hấp hối của bố. Đó là cảm giác tôi không thể nào quên được. Những giây phút ấy, chúng tôi không được phép lại gần bố, khi bố chuẩn bị hắt ra hơi thở cuối cùng. Tôi đứng bên cạnh mẹ, len lén nhìn qua song cửa nhà bếp. Một vị cầm chiếc đèn dầu đã được thắp lửa lắc qua lắc lại ngay trước mặt bố. Một vị nhích mục kiểng, chậm rãi đọc từng chữ trong quyển sách nhỏ cầm tay. Thi thoảng, làm vài dấu hiệu kì quặc, từ trán xuống mũi, qua miệng và tiếp tục trôi xuống lồng ngực đang thoi thóp thở mạnh những hơi của bố. Vị khác giữ chặt lấy thân hình gầy gò của bố, hòng tránh cơn động cựa, quẫy đạp đau đớn cuối cùng ở trên đời của một con người. Mẹ tôi ngồi bệt xuống nền nhà trống rỗng. Trên chiếc giường cưới, bố nằm đó, và đang rời khỏi thế gian cùng với cơn hấp hối của một người lính trận tại nhà mình sau vài ba tháng phát bệnh ung thư. 

5. 

Cửa phòng đã mở. Tôi lách vào và bấm chốt. Bức tường lạnh lẽo ẩm ướt. Nước mưa thấm vẫn chưa kịp khô vì thiếu nắng. Tôi ngước nhìn lên phía bên phải bức tường. Ngoài bức tranh về một gã đàn ông hấp hối mà anh bạn họa sĩ tặng tôi cách đây không lâu, còn có một bức ảnh lớn. Bố tôi ở đó. Đôi mắt sáng. Tay cầm điếu thuốc lá. Miệng tủm tỉm cười. Người đàn ông này, đã khiến tôi phải lưu nhớ lâu trong kí ức thẳm sâu đến thế. Thật lạ lùng. Phía trong phòng giáp nhà bếp. Tiếng trở mình của mẹ trên chiếc giường cưới độc mộc, vắng người đàn ông ấy. Bên ngoài trời bắt đầu mưa. Những cơn mưa nặng hạt dần. Tháng của mưa. Một vài cơn rét nhẹ kèm theo khiến tôi rùng mình. Bước chân tôi nặng trĩu, leo lên từng bậc cầu thang để về phòng. Ánh sáng leo lét từ bóng đèn quả ớt hắt lên bức tranh trong phòng tôi. Bất chợt một thứ suy nghĩ thoáng qua như đám mây xám xịt u uẩn nấp lén từ lâu trong não tôi bật thốt trên môi: “giá có thể bắn vào những hoang tưởng từng phát một, cho đến khi nó chết hẳn và biến mất thực sự khỏi thế giới tươi đẹp này”.

Sáng nay, trời tạnh ráo. 

Tôi lại rời khỏi nhà. Đi qua chiếc cầu sơn màu bạc. 

Tôi dừng chân dăm phút giữa thành cầu, nhìn ngơ ngác khắp dòng sông. Ánh nắng lấp lánh rải đều trên mặt nước. Những con cá đớp sóng, ngoi lên thở rồi lặn xuống. Tôi bất giác muốn đến nhà hát, nó nằm đối diện với một siêu thị lớn khá đông khách mua sắm. Nghe đâu, siêu thị vừa đổi chủ. Những người mua sắm, họ cũng quan tâm lắm đến những ông chủ thì phải. Bước chân tôi dừng lại ngay trước cổng nhà hát. Tôi thấy, tấm pano quảng cáo in tên vở kịch đã bị tróc mất vài kí tự sau cơn mưa tối qua. Chúng nham nhở, xấu xí dưới hình hài của một cái chết trần truồng, màu xám và chỉ còn lại hai từ: “Hấp hối”. 

Trần Băng Khuê


Trần Băng Khuê

Trần Băng Khuê, born in Vietnam in 1982, lived for a period in Auckland, New Zealand. A talented writer and an aspiring artist who currently lives and work in Huế, Vietnam.

Nguyễn Thị Phương Trâm, the blogger, poet, and translator, was born in 1971 in Phu Nhuan, Saigon, Vietnam. The pharmacist currently lives and works in Western Sydney, Australia.

%d bloggers like this: