Spring will be my homecoming
By the roaring sea
Earnest call of the trees

My homecoming will be across the highway
A looming dark shadow shedding at the seams of my dress will be poetry
Sudden panic and agony?
A decade when the rocks could too feel the pain

Farewell to my dead gone ten years
Sacred trees and solitude of a thousand autumn
A trickling decade of regression
A primate dangling from the trees
On bent knees

My homecoming through the lagoons and deep troughs
Against the East wind my furrowed brow
Through the corrosion of time stunned by how
Nothing had changed
Nothing did I gain

And just like that.
All is silent
Nailed shut is a bloodless casket
For ten years, the Earth witnessed
The fading of the land O the land fading

My homecoming is the flitter of birdwings
In the dark, rather rushed, rather late
Ah, the last breeze of the season
Who will wait for me beyond the sea of clouds
Welcome what’s left of me
Thinning grey hair, who will see

The sparse aspirations of a lifetime?
Alluvial landslides easing into
The tumult of the gone ten years
Who will be the witness to
My ancient history?

My homecoming will be humbling
Discerning will be the intent of heaven and earth
Thank you thank you for the flowers
Solitariness blooms just for me

The open doors in our village in my mind see
Horses crossing the river
People like schools of fish marching to
The quintuple beating of the drum

My homecoming will be as destined as the falling leaves in autumn
By nightfall a fire within the hearth
The warm embrace and sips of red wine
Drowning out the trauma and injustice

Thank god for the blood pumping through my veins
Harden is a heart that could still love
Ten years against the formidable forces of nature
Unreachable were those I love

My homecoming will be as a dewdrop on the grass
Another small sad soul
A baby, born to live to then die
Gosh, not another life!

Another hike up a hill, the memories
Ten years, will they remember me
In a country not so small, people like ants
The exchange of half-hearted rants

My homecoming is a beam of heavenly light
A silky thread of fumbling sadness
Who is calling whom at this deserted part of the road?
Right, it’s the yellow rock cry for the vales and mountains?

Heavy is the inherited vow
Unachievable since living is tough, and the smile is a growl
Missing those beyond memory
For ten years, I continued to be me

My homecoming will be like the scattered quatrains
Within the spheres of oblivion and nothingness
The old house, still whole is the roof, wall
Spider web, smoke-stained, termite-ridden floors

Nothing is where it used to be
It’s so hard to get used to it, this precarious life
Fallen gates and toothless fences, pavements strewn with grass
The old guests are no more, the new guests are few

My homecoming will be the dissolution of the sacred talisman
Wake up, O wood and rocky remnants!
Let go of the ten nightmarish years
Speak of it just this once, and no more

The first afternoon, I will allow my feet to wander
Visit each tree, each corner of the house, each pillar
Pomelo blossoms and briar roses, have they bloomed?
For ten years, did they ever miss me?

My homecoming will be as the prodigal son
After losing everything through the months
After ten years, my children are no longer children
Let alone my parents, oil lamps drained of oil…

Mother, looking back at my life and remembering all my failures
Of one hundred promises, I did not keep one
Life passes by layers upon layers of disillusions and disappointment
Like dewdrops were the silent changeable tears

My homecoming is like the echoes through the field
Across the flowering embankments are the ripples
Standing tall is my wife, for a thousand years as the sea
Would for the river you would wait for me
*

From behind the door where time had stopped
I will beg to see the sound happiness in your eyes
To feel the pure love pumping through my veins
For so many lifetimes, thought to have lost each other

My homecoming will be without shoes
Across the world barefoot I will look for you
Because I know the pain I bear I bear not alone
Through the sandy wilderness and harsh wind find the oasis within you

The way the pomelo tree long ago yearns for its white flowers
The night is young, and yet so high was the moon!
An old love is like the way old people never sleeps
Each step stumbles on regret

My homecoming will be a fantasy
Childhood staying up late
A burnt soul blistered by a moon
A lifetime of endless brilliant light

Baby, the old highs and lows
Head on you must with oblivion live
A cricket will always be a cricket
As familiar as always, chirping in the grass
*

My homecoming will be the return of an ancient spring
Faded will be the Big Dipper after ten years
How many of our loved ones will be gone?
Emptier will life be compared to before

The dead will drag me with them into their graves
The sad nights, by the pond
Crying alone, for myself or for them
Old age, when the days are shorter, and the nights are long

My homecoming will be that of a ghost
Sulking in search of lost time
Picking up every pitiful remnant of myself
Each dead body part that will inevitably lose its name

Sit, feel the foundation, take in the smell of the old house
Remember the old childish verses
Remember the inner child, remember?
A moon lamenting on its wandering days

My homecoming will be a ripe golden age of longing
A fleeting lifetime, how could my life be so limiting
I will never be able to reveal
All my heart desires

Ta về

Tiếng biển lời rừng nao nức giục
Ta về cho kịp độ xuân sang

Ta về một bóng trên đường lớn
Thơ chẳng ai đề vạt áo phai…
Sao bỗng nghe đau mềm phế phủ?
Mười năm, đá cũng ngậm ngùi thay

Vĩnh biệt tamườinăm chết dấp
Chốn rừng thiêng im tiếng nghìn thu
Mười năm, mặt xạm soi khe nước
Ta hoá thân thành vượn cổ sơ

Ta về qua những truông cùng phá
Nếp trán nhăn đùa ngọn gió may
Ta ngẩn ngơ trông trời đất cũ
Nghe tàn cát bụi tháng năm bay

Chỉ có thế. Trời câm đất nín
Đời im lìm đóng váng xanh xao
Mười năm, thế giới già trông thấy
Đất bạc màu đi, đất bạc màu…

Ta về như bóng chim qua trễ
Cho vội vàng thêm gió cuối mùa
Ai đứng trông vời mây nước đó
Ngàn năm râu tóc bạc phơ phơ

Một đời được mấy điều mong ước?
Núi lở sông bồi đã lắm khi…
Lịch sử ngơi đi nhiều tiếng động
Mười năm, cổ lục đã ai ghi?

Ta về cúi mái đầu sương điểm
Nghe nặng từ tâm lượng đất trời
Cảm ơn hoa đã vì ta nở
Thế giới vui từ mỗi lẻ loi

Tưởng tượng nhà nhà đang mở cửa
Làng ta, ngựa đá đã qua sông
Người đi như cá theo con nước
Trống ngũ liên nôn nả gióng mừng

Ta về như lá rơi về cội
Bếp lửa nhân quần ấm tối nay
Chút rượu hồng đây, xin rưới xuống
Giải oan cho cuộc biển dâu này

Ta khóc tạ ơn đời máu chảy
Ruột mềm như đá dưới chân ta
Mười năm chớp bể mưa nguồn đó
Người thức nghe buồn tận cõi xa

Ta về như hạt sương trên cỏ
Kết tụ sầu nhân thế chuyển dời
Bé bỏng cũng thì sinh, dị, diệt
Tội tình chi lắm nữa, người ơi!

Quán dốc hơi thu lùa nỗi nhớ
Mười năm, người tỏ mặt nhau đây
Nước non ngàn dặm, bèo mây hỡi
Đành uống lưng thôi bát nước mời

Ta về như sợi tơ trời trắng
Chấp chới trôi buồn với nắng hanh
Ai gọi ai đi ngoài quãng vắng?
Phải, ôi vàng đá nhắn quan san?

Lời thề truyền kiếp còn mang nặng
Nên mắc tình đời cởi chẳng ra
Ta nhớ người xa ngoài nỗi nhớ
Mười năm, ta vẫn cứ là ta

Ta về như tứ thơ xiêu tán
Trong cõi hoang đường trắng lãng quên
Nhà cũ, mừng còn nguyên mái, vách
Nhện giăng, khói ám, mối xông nền

Mọi thứ không còn ngăn nắp cũ
Nhà thương khó quá, sống thờ ơ
Giậu nghiêng cổng đổ, thềm um cỏ
Khách cũ không còn, khách mới thưa…

Ta về khai giải bùa thiêng yểm
Thức dậy đi nào, gỗ đá ơi!
Hãy kể lại mười năm mộng dữ
Một lần kể lại để rồi thôi

Chiều nay, ta sẽ đi thơ thẩn
Thăm hỏi từng cây những nỗi nhà
Hoa bưởi, hoa tầm xuân có nở?
Mười năm, cây có nhớ người xa?

Ta về như đứa con phung phá
Khánh kiệt đời trong cuộc biển dâu
Mười năm, con đã già như vậy
Huống mẹ cha, đèn sắp cạn dầu…

Con gẫm lại đời con thất bát
Hứa trăm điều, một chẳng làm nên
Đời qua, lớp lớp tàn hư huyễn
Hạt lệ sương thầm khóc biến thiên

Ta về như tiếng kêu đồng vọng
Rau mác lên bờ đã trổ bông
Cho dẫu ngàn năm, em vẫn đứng
Chờ anh như biển vẫn chờ sông
*

Ta gọi thời gian sau cánh cửa
Nỗi mừng ràn rụa mắt ai sâu
Ta nghe như máu ân tình chảy
Tự kiếp xưa nào tưởng lạc nhau

Ta về dẫu phải đi chân đất
Khắp thế gian này để gặp em
Đau khổ riêng gì nơi gió cát…
Hè nhà, bụi chuối thức thâu đêm

Cây bưởi xưa còn nhớ trắng hoa
Đêm chưa khuya lắm, hỡi trăng tà!
Tình xưa như tuổi già không ngủ
Bước chạm khua từng nỗi xót xa

Ta về như giấc mơ thần bí
Tuổi nhỏ đi tìm những tối vui
Trăng sáng lưu hồn ta vết phỏng
Trọn đời, nỗi nhớ sáng không nguôi

Bé ơi, này những vui buồn cũ
Hãy sống, đương đầu với lãng quên
Con dế vẫn là con dế ấy
Hát rong bờ cỏ, giọng thân quen
*

Ta về như nước tào khê chảy
Tinh đẩu mười năm luống nhạt mờ
Thân thích những ai giờ đã khuất?
Cõi đời nghe trống trải hơn xưa

Người chết đưa ta cùng xuống mộ
Đêm buồn, ai nữa đứng bờ ao
Khóc người, ta khóc ta rơi rụng
Tuổi hạc, ôi ngày một một hao

Ta về như bóng ma hờn tủi
Lục lại thời gian, kiếm chính mình
Ta nhặt mà thương từng phế liệu
Như từng hài cốt sắp vô danh

Ngồi đây, nền cũ nhà hương hỏa
Đọc lại bài thơ buổi thiếu thời
Ai đó trong hồn ta thổn thức?
Vầng trăng còn tiếc cuộc rong chơi

Ta về như hạc vàng thương nhớ
Một thuở trần gian bay lướt qua
Ta tiếc đời ta sao hữu hạn
Đành không trải hết được lòng ta

71985

Nguồn: Tô Thuỳ Yên, Thơ tuyển, Minnesota, 1995