Sympathy | Paul Laurence Dunbar

Nỗi niềm của con chim trong lồng, nàng ôi
Khi nắng chói chang trên sườn đồi
Khi gió khẽ lay qua đám cỏ
Mùa xuân và dòng sông chảy như thủy tinh vỡ
Con chim đầu tiên sẽ hót và nụ hoa đầu tiên sẽ nở
Và mùi hương thoảng bay từ chiếc chén thánh của nó (*)
Bị kẻ nào đánh cắp

Tôi biết tại sao con chim trong lồng đập cánh
Cho đến khi máu nó nhuốm đỏ các chấn song tàn ác
Nó đau đớn đu đưa trên que ngang giả làm cành cây
Một nỗi đau nhói lên trong vết sẹo tưởng đã lành
Những vết sẹo vẫn làm đau vết thương đã cũ

Tôi biết tại sao chú chim đập cánh, than ôi
Cánh nó bị bầm tím ngực nó nhức buốt lắm rồi
Nó muốn bẻ gãy các thanh đan của cái lồng
Tìm tự do cho nó

Không phải là bài hát mừng, hân hoan hay đau đớn
Đó là lời cầu nguyện mà nó gửi từ sâu thẳm trái tim
Như một cầu xin, nó ném thẳng lên tận ông trời

Tôi biết tại sao con chim nhốt trong lồng vẫn hót…
———
(*): Con chim không thể bay đi để ngửi thấy mùi thơm tỏa ra từ một nụ hoa đang hé nở (“the first opes”).
Đang mùi của hoa, bài thơ dùng một ẩn dụ ở đây, khi “hương thơm thoang thoảng” của bông hoa bị “đánh cắp” (trong trường hợp này, tự dưng xuất hiện “chén bị đánh cắp”. Chén dùng để uống rượu. Ở đây, bài thơ đề cập đến bông hoa hóa thành một “chiếc chén / cốc”, một chiếc cốc đựng rượu, từ đó tỏa ra một mùi hương tuyệt đẹp. Mùi của rượu (hay bia đen?)

Chữ “đánh cắp” chắc là do vậy.

Bằng cách lặp lại “I know what the caged bird feels” ở cuối bài thơ này, tác giả muốn nhấn mạnh sự đồng nhất nỗi buồn của mình với nỗi buồn của con chim. Đó là cách anh ấy nói với chúng ta rằng anh ấy cũng rất buồn. Vì con chim này bị nhốt trong lồng, nên nỗi buồn của anh là nỗi buồn không có tự do

I know what the caged bird feels, alas!
When the sun is bright on the upland slopes;
When the wind stirs soft through the springing grass,
And the river flows like a stream of glass;
When the first bird sings and the first bud opes,
And the faint perfume from its chalice steals—
I know what the caged bird feels!

I know why the caged bird beats his wing
Till its blood is red on the cruel bars;
For he must fly back to his perch and cling
When he fain would be on the bough a-swing;
And a pain still throbs in the old, old scars
And they pulse again with a keener sting—
I know why he beats his wing!

I know why the caged bird sings, ah me,
When his wing is bruised and his bosom sore,—
When he beats his bars and he would be free;
It is not a carol of joy or glee,
But a prayer that he sends from his heart’s deep core,
But a plea, that upward to Heaven he flings—
I know why the caged bird sings!