1

Late into the night love is as absent as the curtain of night
(Em)my love, weave for me the delusions
From what is left of your innocence

The crazy wind of rejection upon a day yet to rise
The loneliness discarded in broken friendships
Alone I carry the burden

The familiar tearless path
The bitterness, leaves on the pavement
The black sea around me rising

A precarious throbbing isle adrift through the night
In the unforeseen confusion floating further away
Tied it back with your hair like your unfathomable spirit
The trees are too engrossed to answer or to hold onto any kind of reverie
Don’t be too quick to throw the strings of laughter down the cold pit
On my lips see the traces of sorrow


2

Both of my dried cracked hands are out(faced up)
The sad bothersome freedom
Lining both hands are the sunburned grassy paths
The summer cauterising even loneliness
You holding on
I have nothing except death to hold onto
In the dark shadows at the stark mouth of the river
I’m searching
A small distant childhood island
When love was a clump of pathetic reeds
When the water swirled like soundless laughter at the mouth of the river
Behind and infront
The people I threw overboard drifting away

My entire body numb with exhaustion
The slimy snakes centipede leeches
Cosseted like fellow citizens
Both of my hands shaken by disbelief
Giving back what’s left of ideals
A disgusting cowardly gift
My goodbye


3

The young woman with long hair
The night cold at the mountain top
Oblivion spreading across the starry horizon
A fleeting love

The Romancero verses
The hot gitane gypsy blood
The nostalgic Blues
The cool indifferent black dude
The courtesan’s spring liaison
The dying day in your eyes
The dying day upon the burial ground
The tiny caterpillar’s buried endearment

A ballad
On her death

A ballad
About her life
A life like the cut of a sword
Time and again it bled

The bleeding eventually stopped
Turned into dripping daggers of despair
She took her last breath and died
Like a love ballad

As the night ran back and forth
Somewhere was the hum of a harmonica
I found my way there
The horns burst into tears

The yard at the train station is muddy with rain
The third class carriage
The sickly cargo train
The earthly tomb of an old horse

The worn path toward the grave
A child was blowing into a harmonica
Hair tousled in the sunset
The horns burst into tears

Saying goodbye to her I asked
You’re actually dead?
She answered from inside the coffin
Gosh the soil’s icy the rain is so cold

I found Death and demanded
Is she now free?
Death is deaf and dumb
I grabbed fists full of its hair and made it nod
Returning it to Yang(world)

4

The night you can’t sleep
Death caresses your lips with its sharp numbing fingernails
The horizon breaking into tears
Since I’ve buried the words of love at the bottom of winter
And hidden was the flame quietly consuming the memories

Were you aware? Were you aware of this(em)?

I refuse to acknowledge half of this world
A foggy world in my memories
Yearning to touch the peaks on your body
Touch(and discover) such breathing surprising entomology

Were you aware? Were you aware of this(em)?

Inside the imprisonment amidst the moaning
They cry out alone
A pile of rusty metal tipping over noisily
A headache for the guy cursing in the fence warehouse

Were you aware? Were you aware of this(em)?

As you walk through the city you stepped on the dreams of those chasing after you
Hope filling every empty space and crevices
Staring at my hands I miss the leaves in the coming dusk
Suspended in the air were the pointless cries

Were you aware? Were you aware of this(em)?

I’m burning up slowly like a sharp bough
In my marrow are the winter afternoons
The naked despair
I hope you rest in peace and Death will be patient enough to wait for the lifetimes to come

Were you aware? Were you aware of this(em)?

5

He followed the imaginary figure out to the middle of the stage. No, no one was visible. He dropped his head on this person’s shoulder and cried, no tears fell, just two lines of dense smoke came out of his nostrils turned the entire auditorium into a smokey haze choking the audience and making them cough. Stung by the smoke, some swore, how inconsiderate. His face was painted white like the wall and his lips painted pink like children’s lips. His face was all screwed up: how could I cry, tears are possible, but the skin on my face is made out of mortar, how could I possibly cry with such an unmoving face. After he finished his monologue he started to skip around the stage, one foot stepping on top of the other teasing the audience, it was amazing how he managed to stay on the stage and not fall off. Someone shouted: boring, you should do somersaults, fall over like an animal then I’ll laugh. Confused, he stood there with his arms dropped loosely by his side, and this made the audience laugh, and this confused him even more, and this made the audience laugh even louder. Then suddenly he was suspended, he swam through the air, he took all his clothes off and threw them towards the ceiling and disappeared.

Again he ran out to the middle of the stage. But this time he stood by the invisible figure, the figure was a woman, she now was the one who dropped her head on the clown’s shoulder in her imagination. She was a beautiful woman. The woman cried, as the clown pretended to cry, audibly and physically moving in exaggerated gestures. They were saying goodbye to each other, it was not possible to see them both at the same time, they were separated by a person, the person who was the clown. The whiney woman the clown whining. You damn idiot, you arrogant snob. The clown returned to his original position, pushed the woman away who was now invisible. He mimed that the woman had fallen over, at the moment on her knees holding onto his leg, he used his other leg to kick and tried to get rid of her, his chin pointed at the sky as though he was Napoleon at the battle of Waterloo. The beautiful woman dragged herself across the stage like some feeble snail, that he would pick up and throw into his bedroom. A bird came flying onto the stage, the ferocious monstrous bird landed on his shoulder, his body swayed like a statue that had lost its base. He pulled out a gun and tried to shoot backward at what was on his shoulder, the gun spitting water all over his cheeks. The monstrous bird flew away, its sharp claws flipped the clown backward, its beaks dug into his mask. The clown turned out to be Napoleon, Napoleon bit his lips and cried.

You’re nothing but a sad clown, the saddest clown in the world who couldn’t make anyone laugh.

6

Like a leafless forest
Breathing through dried branches
A sweet dream turned mad for no reason at all

Removing each burning layer of hair at a time
Staring into each other’s eyes
Bruised dark eyes like a bite mark

Noon the colour of Minh Châu(brilliant gem)
The sky unspeakably narrow

The prison endlessly travelling
The silent walls moving
At the precipice of an abyss

The tiny vales in the arid hands
Bearing traces of love
The (cause of my) distractions

The hint of a scent on bitter lips
As though Minh Châu was here still

7

I’ve turned into a dream
Upon a grass strewn path you return
The soul of ancient hair from the bottom of a sound grave
No one knew we loved each other
The goodbyes in nowhere land
What eyes could possibly see
Each word exchanged was a flame
Burning sinful memories

I’ve abandoned life
The dawn the afternoons
An entire horizon of longing
On fingers are the caress
On your face is the tenderness
The air of an embrace
The blood bleeding moments
I’ve abandoned everyone
Those as beautiful as hope
Those I’ve loved like my country
Those who were my enemies in this lifetime
Those who were my kindred spirits

You’re dead dead
In the extreme silence
The boundless emptiness
The epitome of despair
Gosh tonight tonight tonight
The stabbing tossing and turning
Inside the dark rock strewn hole
Crushing you is the pain
I am nothing but a dream

You alone knew
We’ve loved each other
I will throw it all back
All the tears all the laughter
All the wisdom of a beating soul
Back to the historical chasmic jungle of humanity

Meet you there
The thunderstorms for how many days
The path across the Sun
The distance of our separation
=

SẦU KHÚC

1

Đêm về khuya tình đã vắng như màn trời
Này em đan cho anh những ảo tưởng
Với ngây thơ nào em còn sót

Ngày chưa lên gió cuồng trong hắt hủi
Bạn bè chia tay ném bỏ lại cô đơn
Một mình anh mang nặng

Con đường quen anh bước vào con mắt ráo hoảnh
Và chua cay rơi lá rụng trên hè
Vùng biển đen dâng chùm anh tịch mịch

Nỗi đêm im bập bềnh hòn đảo nổi
Bỗng trôi đi bàng hoàng
Hãy trói lại bằng tóc xoã như hồn em ngơ ngác
Cây mải miết không thưa rời lưu luyến
Đừng vội ném chuỗi cười xuống huyệt lạnh
Trên môi anh cúi nhìn dấu tích mối sầu

2

Anh chìa hai bàn tay khô héo
Nỗi tự do buồn phiền
Hai bàn tay những con đường cỏ cháy
Mùa hè thiêu đốt cả cô đơn
Em giữ lấy
Anh còn đâu ngoài nỗi chết ôm ghì
Trong bóng đen trơ trụi nơi vàm sông
Anh tìm kiếm
Tuổi ấu thơ hòn cù lao xa khuất
Và tình yêu như đám lau buồn
Vàm sông nước xoáy như tiếng cười thầm
Ở sau lưng ở trước mặt
Anh thả người trôi nổi

Toàn thân anh rũ liệt
Những loài rắn rết đỉa nhờm
Nâng niu như đồng loại
Anh vẫy hai bàn tay chới với
Gửi lại niềm trong trắng sót thừa
Tặng phẩm đớn hèn
Anh từ biệt

3

Người con gái tóc dài
Đêm lạnh trên đầu núi
Trời sao chừng lãng quên
Câu chuyện tình ngắn ngủi

Khúc romancero
Chàng gitan máu nóng
Nostagic Blues
Chàng mọi đen lạnh lùng
Khúc xuân tình kỹ nữ
Là chiều nơi mắt em
Là chiều nơi nghĩa địa
Sâu nhỏ chôn chuyện tình

Đây là một bài ca
Kể rằng nàng đã chết

Đây là một bài ca
Kể rằng nàng đã sống
Cuộc đời như vết chém
Máu chảy xuối từng hồi

Máu chảy mãi rồi ngừng
Thành lời than ri rỉ
Nàng hấp hối và chết
Như một bài ca thương

Khi đêm chạy trở lui
Người nào thổi harmonica
Tôi đến bằng mọi cách
Tiếng kèn khóc oà

Mưa bẩn sân ga
Toa tàu hạng ba
Chuyến xe hàng ốm yếu
Thổ mộ con ngựa già

Đường mòn đưa đến huyệt
Đứa trẻ con thổi harmonica
Trong hoàng hôn tóc rối
Tiếng kèn khóc oà

Từ biệt nàng tôi hỏi
Em đã chết rồi chăng?
Trong quan tài nàng đáp
Ôi đất lạnh mưa băng

Tôi tìm thần chết hỏi
Nàng được tự do chăng?
Thần chết câm và điếc
Tôi nắm tóc bắt gật đầu
Và trở về dương thế

4

Đêm nào em không ngủ
Cái chết vuốt ve môi em bằng những móng tay buốt sắc
Bầu trời sắp tan vào nước mắt
Bởi anh mang nhốt lời yêu đương trong đáy mùa đông
Và dấu ngọn lửa âm thầm huỷ thiêu ký ức

Em biết không? Em biết không?

Anh chối từ một nửa thế giới
Thế giới sương mù trong trí nhớ
Muốn chạm vào đỉnh nào bén nhọn của thân em
Anh đụng tới loài côn trùng kinh hoàng đang thở

Em biết không? Em biết không?

Trong ngục tù giam giữ những than van
Người ta kêu một mình
Thành tiếng động dửng dưng đống sắt rỉ hoen rơi đổ
Não óc anh hàng chấn song nguyền rủa

Em biết không? Em biết không?

Khi em đi qua những đường phố dẫm nát những giấc mộng theo đòi
Hy vọng dội lên trong mọi hồi trống rỗng
Anh ngắm hai bàn tay anh nhớ tàn lá về chiều
Khóc thờ ơ ngoài không trung

Em biết không? Em biết không?

Anh đốt dần xác thịt như cành nhọn
Giữa chiều mùa đông ở đây trong cốt tuỷ
Tuyệt vọng trần truồng
Anh mong em ngủ yên thần chết kiên nhẫn chờ trọn kiếp

Em biết không? Em biết không?

5

Hắn bước ra giữa sân khấu dìu theo một bóng hình tưởng tượng. Không, không một bóng hình trong suốt. Hắn gục đầu vào vai người ấy mà khóc, không nước mắt, chỉ thấy hai luồng khói đục thở ra theo lỗ mũi mờ mịt cả gian phòng làm sặc sụa khán giả. Nhiều người cay chảy nước mắt nguyền rủa trò đùa vô ý thức. Mặt hắn bôi vôi trắng như tường môi hồng như trẻ con. Hắn nhăn nhó: tôi làm sao khóc được, lệ buồn có thể nhỏ, nhưng da mặt làm bằng vữa, tôi làm sao khóc được trên khuôn mặt bất động này. Nói xong hắn nhảy chân sáo, quấn cẳng vào nhau mà không ngã xuống sàn trêu chọc khán giả. Một người la: trò hề mày nhạt lắm, mày phải ngã lộn mèo như con vật nào thảm hại nhất cho tao cười với chứ. Hắn ngơ ngẩn, đứng im hai tay buông thõng, người ta cười, hắn không hiểu, người ta cười. Hốt nhiên người hắn bay lên lơ lửng và bơi trong không khí, hắn ném bỏ hết quần áo bốc mãi lên trần rồi biến mất.

Hắn lại chạy ra giữa sân khấu. Lần này hắn đứng về phía bóng hình trong suốt, đó là một người đàn bà, gục đầu vào vai tên hề bây giờ thành tưởng tượng. Đó là một người đàn bà thật đẹp. Người đàn bà khóc, tên hề đang đóng trò, khóc nức nở. Họ đang chia tay nhau, không thể nhìn thấy hai người cùng một lúc, họ ngăn cách nhau bởi chỉ có một người, người độc nhất là tên hề. Người đàn bà thở than ấy tên hề than thở. Đồ ngu dốt khốn nạn, đồ kiêu căng hợm hĩnh. Tên hề trở về vị trí của hắn, giơ tay xô mạnh người đàn bà đẹp đã hoá ra trong suốt. Hắn ra dấu với khán giả người đàn bà đã ngã, đang quỳ mọp níu chân hắn, hắn lấy chân đá hất, mặt ngửng lên lấy dáng thiểu não của đại đế Napoléon trong trận chiến Waterloo. Người đẹp đang lết lại gần như con sên hèn yếu, hắn cầm lên tay và liệng vào buồng. Một con chim bay ra, con dị điểu dữ tợn đáp xuống vai hắn, thân hắn nghiêng ngả như một pho tượng mất đế. Hắn rút trong người lấy khẩu súng và bắn ngược lên vai, khẩu súng phun nước lên hai gò má. Con dị điểu bay lên, móng sắc lột ngược y phục của tên hề, mỏ mổ lấy mặt nạ. Tên hề hiện nguyên hình là Napoléon, Napoléon mắm môi đang khóc.

Mày chỉ là tên hề buồn, tên hề buồn nhất thế giới chẳng làm ai cười nổi.

6

Như rừng cây trụi lá
Thở bằng cành khô
Cơn mộng hiền lành trở nên điên dại

Gỡ những lần tóc cháy
Nhìn vào mắt nhau
Con mắt thâm quầng như vết cắn

Trưa một màu Minh Châu
Trời hẹp hòi khôn kể

Phiêu lưu mãi là một nhà tù
Dãy tường câm chuyển động
Trên một triền vực sâu

Vũng nhỏ giữa bàn tay khô héo
Mang dấu tích tình yêu
Là những niềm bối rối

Chút hương trong miệng đắng
Như Minh Châu còn đây

7

Anh trở thành giấc mộng
Đường cỏ hoang em trở về
Đáy huyệt sâu hồn tóc cũ
Không ai biết chúng ta yêu nhau
Cuộc biệt ly nơi hư không
Con mắt nào ngó thấy
Mỗi lời như ngọn lửa
Đốt những kỷ niệm tội lỗi

Anh bỏ trống hết cuộc đời
Những buổi chiều ban mai
Những nhớ nhung bầu trời
Những vuốt ve trên bàn tay
Âu yếm trên da mặt
Không gian trong tay ôm
Thời gian trong máu chảy
Anh bỏ trống hết mọi người
Những người đẹp như hy vọng
Những người thân như quê hương
Những kẻ thù một kiếp
Những bạn bè không rời

Em đã chết đã chết
Trong im lặng hết thảy
Hằng hà nỗi trống không
Của đỉnh cùng tuyệt vọng
Ôi đêm nay đêm nay đêm nay
Lăn lộn cùng gai góc
Trong hốc đá tối tăm
Đớn đau ghì lấy em
Anh chỉ là giấc mộng

Một mình em vẫn biết
Chúng ta đã yêu nhau
Rồi anh sẽ ném trả
Hết nước mắt hết giọng cười
Hết phách hồn trí tuệ
Cho rừng sâu lịch sử loài người

Đến gặp em chốn ấy
Trời mưa giông bão bao nhiêu ngày
Con đường băng thái dương
Khoảng chúng ta cách biệt.



Thơ, trích từ LIÊN, ĐÊM MẶT TRỜI TÌM THẤY (1964)